Collectage de Jean-Robert - (Ustou-09)

Dublin Core

Titre

Collectage de Jean-Robert - (Ustou-09)

Abstract

Sujet

Guerre mondiale (1939-1945) -- Occupation
Mines (sites d'extraction)
Algérie -- 1954-1962 (Guerre d'Algérie)
Travail - Espagne
Espagne, Guerre d'(1936-1939)
Jeûne -- Aspect religieux
Chansons d'aube
Surnaturel (sorcières)
Eleveurs de moutons (gazaille)

Description

RL-09[Ou-Us-Djr-1]



0'00 Emigracion – sonque tròçes de tèrras – alavetz, qu'èra tostemps miélher d'anar trebalhar en un licèu
01'10 Sobriquet son – Ringuet (en faça d'on viu) – sobriquets deth Pont de Lacreta : Baudèra (maison vesia dera sua)
02'10 Toponymuie – eth Arialh, Portèth e St Líser – era Aussesa, e era valea d'Escòrça – Vidons - eth Puèg – un carrèr que pòrta fins a Serac
03'50 Aiga – ua font dera eth pont – era Font de Lacretà
04'55 Guerre 40 – ath gite deth Escolan – eths alemands qu'èran a costat – qu'èran rapelats, n'èran cap maishantis – qu'avian pòur deth maquís – darrèr era escòla, qu'i avian fèt un parc dab barbelats – que recebian colís dera familha, un que li'n balhava tostemps un chic, qu'èra coma ua «madeleine» - eth chèf qu'èra un militari, que hadia pòur
07'35 Idem – eth maquís, après, que loguèc ena escòla – eths FFI – ací, que partiren dab era net, eths alemands – qu'enteneren ua carreta e pro – qu'èran contents
09'10 Idem – passurs – que s'èran fètis préner – milicians ? Non , pas ací – eths rapelats alemands non volian pas sonque tornar partir
aubrir eth contravent
10'35 Toponymie – prats – eth prat de Lacreta, eths Plans, era Pèça, eth Tenton, eth ? Deth Clòt, eth Carrèr dera Lana
10'00 Montanha – de cap, eth Tenton – qu'èra dalhat fins ath naut – eths prats que's son embosquits – eth çò penjent, qu'ei acabat e eth bòsc que baisha – ara, non dalhan pas sonque mès ath çò planèr – qu'i ei era «Brigade Verte» que neteja ath camp dera ribèra, autament... - montanha de Huset : eth Freishedèr, eth Fite, eras Costelhas
11'30 Rivalitat vilatges – on – entre gents – pr'amor que partian mès loenh qu'eths tèrmis
12'00 Elevage – a 12 ans, partir vaquèr – ena montanha – atraçar eras vacas – hèr fromaige – dar eth cèrr aths pòrcs – en Guset o en Campet dera Tèrmi – e burre tanben – que venian eth fromaige ath mes d'octobre – eths pòrcs que devaravan gras
13'35 Fromaige – erbatge – que cambiava s'èra deth costat deth solelh e dera ombra – mès bon, ath solelh – mès pujava, mès èra bon tanben
14'30 Burre – sortí'u dera lèra – qu'i botavan sau entà conservà'u – burre dab cèr
15'20 Semiar – trufas, blat, milh gròs, jotas – minjà's un lapin – ara fèira de Sèix, que's prenian ua trancha de vedèth (totis eths 6 meses) – repèish classic : trufas ena padena dab burre, mongetas, pescajons – lard ena padena – que fasian eth saigin – cóser dab un farolh – eth maitin, pan e lèt
17'35 Cosina – ena montanha – minjar eth lasinat – trufas dab un ueu eth ser – cap de vin
18'20 Semiar – blat – deishat pro lèu – que fasian segle entà tetar – cada an que fasian palha – eth planèr qu'èra tot cultura
18'55 Industrie – molas – ua a Stillòm, Vièla e ua a Serac – que pagavan dab sòuses e sauvà's un chic de blat entath molièr
19'55 Mina – de Carboèra – que tornèc a draubir dab BRGM – qu'i avia trebalhat avant d epartir ath servici – que hasian «folhas» - que partiren a Salau, après – ara, qu'ei acabat – de tungstène – era generacion deths sievis parents qu'avian trebalhat en bocard – que paermetia de fè's quate sòus – eth ser, que calia fèr era jornada ací tanben
22'30 Idem – quan avia trebalhat ena mina – ajudar eth minur o cargar eths wagonets ara pala, vuedar defòra, etc – 7 o 8 oras de temps – eth minur qu'èra Yougoslave, Espanhons après – eth, qu'acabè en 1957 – eris, eths deth país, que fasian eths manòbras – que calia partir quan fasian petar
24'20 Algeria – 28 meses – un maishant moment – a costat d'Orléanville – eras minas que partian – fellagas de pertot – eris que's sabian on amagà's – que podec tornar se'n sense cap de mau – aquesta guèrra, arren - ... - un cople assistat, sensat
27'05 Comèrce – era Cantina – hèr aras cartas, béver un cafè o un veire de vin – eth bolangèr que pujava
27'45 Lenga – que vosejava eths sievis parents – era generacion deths sievis mainatges, qu'èra «tu»



RL-09[Ou-Us-Djr-2]


0'00 Seguida – que parlava patoès a casa – que s'abarrejavan tot
0'30 Montanhar en Espanha – son gran pair, òc – entaras Rojas, darrèr eth còl deth Marterat – qu'èra de Tavascan – que pagavan dab sòuses
eth lum

RL-09[Ou-Us-Djr-3]


0'00 America – pas ací – eths d'Èrce, mèslèu – qu'i a cosins, tres frairs, qu'i èran partits – Marcel Denamiel
01'20 Dalhar en Espanha – son gran pair qu'i anava – anar vrenhar tanben, JR que se'n bremba – son gran pair qu'anava a Tavascan – que segava tanben
02'20 Contrabanda – pas tròp – qu'i portavan cafè e que'us balhavan ua botelha – qu'èra pesant, n'èra pas avient – eths doanièrs pr'aquò, mes n'èra pas arren
03'10 Lenga – lenga dab eths de Tavascan – que'us parlavan patoès e eths qu'ac comprenian – quauques mots qu'èran diferents, mes que's comprenian plan
04'55 Partir – anar cercar un mestièr alhurs – eras filhas que se n'anavan tanben
05'20 Caishèrs – dus qu'ac fasian ací – véner lunetas, d'ua fèrma ara auta – qu'èran de Ganha – quauques uns que partian ath Talc de Luzenac – coma obrèrs
06'30 Marchand Ambulant – un andorran dab un baluchon, que venia napas, lançòus, servietas – que l'aperavan Josèp – eth, que parlava de tot, espanhòu, catalan, francés, tot barrejat – qu'èra un pelhaire – un aute qu'atraçava eras pèths de lapin ara epòca
07'40 Mèu – dus o tres que'n fasian – que se'n servian entà sucrar era lèt
08'10 Eleccions – que's passava bien – dus clans – un gran oncle de sa mair qu'èra mère
09'30 Curè – 3 paròpias – que fasia eth catterechisme – un curè qu'èra de Serac – cattechisme : pregar e devers a fèr – dijaus e dimenge

quauqu'un qu'arriba


RL-09[Ou-Us-Djr-4]


0'00 Seguida – eras comunions
0'43 Lenga – quin ditz «catéchisme» en patoès – impossible de'u hèr díser «catterechisme» sortit d'ua frasa
01'45 Religion – missions – non, pas vist
02'30 Mòrt – vellar era net – femnas que disian pregàrias – era familha que demorava e eths vesins que se n'anavan
03'10 Maridatge – fèsta – que bevian un còp – que dançavan – un que jogava deth accordeon – o un phono – que cantavan
05'00 Caça – que caçavan eth isard – bèths uns que venguian de St Gironç entà caçar – quin fasian eras balas en temps
06'20 Cafè – cartas – eth Truc – tres cartas : eth 7, eth as e eth rei – eth que ganhava, que's fasia pagar eth litre de vin – que calia saber mentir
08'00 Divertí's – balon – eras quilhas – shiulets ? Non
08'45 Guerre 40 – un cosin qu'i fuc aucit ena Marna –
09'10 Guerre Espanha - monde que passavan eras montanhas entà anar ajudar eths republicans – pojar eras municions peth Còl deth Marterat – polonesis qu'èran – dab eth mulet, eths ases – tanben, espanhòus qu'èran passats en França – enas vilas, que s'èran anats – no s'entenia cap eth canon
11'00 Nadau – arris dab lèt – un poret
11'30 St Marc – non calia cap vrespalhar ni dejunar – que calia dijuar aqueth dia – que protetjava deth tuíts e deras falhadas»
12'20 Permèr dimarç de mars - «eth prumèr dimarç de mars, tota cluca (sic) trè son nas, jo (sic !!) la vesi, era no'm ved, malasida en çò de mia» (tara formula corrècta, véder Marceline Fort o JJ Servat)
12'40 Dias caumats – pas dalhar eth dimenge, que la podian voludar – tanpòc taras hèstas religiosas
13'30 Cap d'An – cantar eras filhas era net – que's levavan era net – que bevian un còp




RL-09[Ou-Us-Djr-5]


0'00 Seguida - «réveillez-vous belle endormie» - qu'èra avant de partir en Algeria
0'30 Benasir eth bestiar – non
0'40 Rams – un boish benasit ena glèisa – eth curè qu'ac benesissiá – e un tròç ena bòrda
01'10 Carnaval – en totas eras maisons anar amassar ueus – que'us venian e que fasia un petit repèish – n'èran cap qu'eths goejats – un còp quan Jean Estèbe que hasia era femna vielha – qu'èra caijut e qu'avia estrabucat totis eths ueus – era moleta qu'èra fèta
02'30 Idem – ròtles : un en hemna vielha, un aute en factur, un aute en pastor – qu'anavan embrassar eras hemnas dab eth masque
03'25 Calibaris – fèr sonar esqueras – qu'i èra un «délai» - un còp quan feren pòur aras vacas d'ua femna que s'èra tornada a maridar – eris, non voleren cap pagar
04'40 Mes de maria – totas eras setmanas – que pujavan a totas eras capèras : a Portèth, eth Arialh, eth Pont dera Lacretà, Stillòm e Aussesa
05'05 St Joan – eth foc dera St Joan – un qu'ac fasia a Guset, ena montanha – qu'avia era lenha pròisha – que la vesian
06'00 Pastoralisme – aperà's d'ua montanha en ua auta – quin fasian – qu'èra entà díser «bonjorn»
07'25 Broishas – quauques uns qu'avian un don– eth gran pair qu'avia ua borrica qu'arranquejava ena montanha – qu'encontrèren dus espanhòus – que'u demandèren çò qu'avia era «roca» (atau que disian) => ruca en catalan - «fè-la pojar en carrèr» - un espanhon que'u fasia crotses eishús e dab eth pè, que li fregava sus era plaga – un aute que rodava ath entorn – que'u passava tanben era semela deths solièrs eishús – era borrica que fuca guarida – son gran pair qu'ac avia vist, eth madeish
08'55 Encantadas – eths vielhis qu'ac condavan – mes qu'ei tròp vielh
09'20 Lenga – era roca en catalan
10'10 Tavascan – que devaravan fins ací – que dromian a casa sua – que venguian crompar cafè – que dromian en un let a casa – que tornavan partir eth maitin – eth bestiar que's barrejava – sobriquets de Tavascan : Jaques, Masoret, Pobilh – qu'i va en voetura ara
12'15 Escòla – que la calia díser «vos» ena escòla ara sua cosia qu'èra era arregenta – pr'aquò, que la tutejava quan minjavan amassa cada dia – quan se trompava eth, que'u disia «tu» en classa, un parelh de cofats – a casa,qu'èra coma ua sòr, ara escòla, qu'èra era arregenta – que'u balhava linhas a fèr, non las fasia cap, que didia que la avia desbrembadas – un aute regent que trucava
13'55 Lenga – diferenças – èrbas granas que possan en eths prats : eth «cornegau» (ací) – a Serac, eth «padenau»
14'30 Lenga – utilitat ara – nani – eths joesis no'n parlan cap mès – qu'a dus hilhs, eths dus que'u comprenen – eth second que'n parla tostemps dab eth, eth ainat, jàmes – eth second qu'ei a Tolosa
15'50 Lops – que n'i avia – bèths uns que l'avian vist – osses, que'us avian trètis d'ací – ara, que'us tornan a botar
16'10 Lenga – que vòu díser «trèr»

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur

Source

RL-09[Ou-Us-Djr]
EOC 11

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Format

Texte/html

Langue

gascon

Spatial Coverage

Ustou

Person Item Type Metadata

Birth Date

né en 1937

Birthplace

Ustou

Mots-clés

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Jean-Robert - (Ustou-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 10 décembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/33.

Formats de sortie