Collectage de Jean-Robert - (Ustou-09)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean-Robert - (Ustou-09)
Abstract
Sujet
Guerre mondiale (1939-1945) -- Occupation
Mines (sites d'extraction)
Algérie -- 1954-1962 (Guerre d'Algérie)
Travail - Espagne
Espagne, Guerre d'(1936-1939)
Jeûne -- Aspect religieux
Chansons d'aube
Surnaturel (sorcières)
Eleveurs de moutons (gazaille)
Description
RL-09[Ou-Us-Djr-1]
0'00 Emigracion – sonque tròçes de tèrras – alavetz, qu'èra tostemps miélher d'anar trebalhar en un licèu
01'10 Sobriquet son – Ringuet (en faça d'on viu) – sobriquets deth Pont de Lacreta : Baudèra (maison vesia dera sua)
02'10 Toponymuie – eth Arialh, Portèth e St Líser – era Aussesa, e era valea d'Escòrça – Vidons - eth Puèg – un carrèr que pòrta fins a Serac
03'50 Aiga – ua font dera eth pont – era Font de Lacretà
04'55 Guerre 40 – ath gite deth Escolan – eths alemands qu'èran a costat – qu'èran rapelats, n'èran cap maishantis – qu'avian pòur deth maquís – darrèr era escòla, qu'i avian fèt un parc dab barbelats – que recebian colís dera familha, un que li'n balhava tostemps un chic, qu'èra coma ua «madeleine» - eth chèf qu'èra un militari, que hadia pòur
07'35 Idem – eth maquís, après, que loguèc ena escòla – eths FFI – ací, que partiren dab era net, eths alemands – qu'enteneren ua carreta e pro – qu'èran contents
09'10 Idem – passurs – que s'èran fètis préner – milicians ? Non , pas ací – eths rapelats alemands non volian pas sonque tornar partir
aubrir eth contravent
10'35 Toponymie – prats – eth prat de Lacreta, eths Plans, era Pèça, eth Tenton, eth ? Deth Clòt, eth Carrèr dera Lana
10'00 Montanha – de cap, eth Tenton – qu'èra dalhat fins ath naut – eths prats que's son embosquits – eth çò penjent, qu'ei acabat e eth bòsc que baisha – ara, non dalhan pas sonque mès ath çò planèr – qu'i ei era «Brigade Verte» que neteja ath camp dera ribèra, autament... - montanha de Huset : eth Freishedèr, eth Fite, eras Costelhas
11'30 Rivalitat vilatges – on – entre gents – pr'amor que partian mès loenh qu'eths tèrmis
12'00 Elevage – a 12 ans, partir vaquèr – ena montanha – atraçar eras vacas – hèr fromaige – dar eth cèrr aths pòrcs – en Guset o en Campet dera Tèrmi – e burre tanben – que venian eth fromaige ath mes d'octobre – eths pòrcs que devaravan gras
13'35 Fromaige – erbatge – que cambiava s'èra deth costat deth solelh e dera ombra – mès bon, ath solelh – mès pujava, mès èra bon tanben
14'30 Burre – sortí'u dera lèra – qu'i botavan sau entà conservà'u – burre dab cèr
15'20 Semiar – trufas, blat, milh gròs, jotas – minjà's un lapin – ara fèira de Sèix, que's prenian ua trancha de vedèth (totis eths 6 meses) – repèish classic : trufas ena padena dab burre, mongetas, pescajons – lard ena padena – que fasian eth saigin – cóser dab un farolh – eth maitin, pan e lèt
17'35 Cosina – ena montanha – minjar eth lasinat – trufas dab un ueu eth ser – cap de vin
18'20 Semiar – blat – deishat pro lèu – que fasian segle entà tetar – cada an que fasian palha – eth planèr qu'èra tot cultura
18'55 Industrie – molas – ua a Stillòm, Vièla e ua a Serac – que pagavan dab sòuses e sauvà's un chic de blat entath molièr
19'55 Mina – de Carboèra – que tornèc a draubir dab BRGM – qu'i avia trebalhat avant d epartir ath servici – que hasian «folhas» - que partiren a Salau, après – ara, qu'ei acabat – de tungstène – era generacion deths sievis parents qu'avian trebalhat en bocard – que paermetia de fè's quate sòus – eth ser, que calia fèr era jornada ací tanben
22'30 Idem – quan avia trebalhat ena mina – ajudar eth minur o cargar eths wagonets ara pala, vuedar defòra, etc – 7 o 8 oras de temps – eth minur qu'èra Yougoslave, Espanhons après – eth, qu'acabè en 1957 – eris, eths deth país, que fasian eths manòbras – que calia partir quan fasian petar
24'20 Algeria – 28 meses – un maishant moment – a costat d'Orléanville – eras minas que partian – fellagas de pertot – eris que's sabian on amagà's – que podec tornar se'n sense cap de mau – aquesta guèrra, arren - ... - un cople assistat, sensat
27'05 Comèrce – era Cantina – hèr aras cartas, béver un cafè o un veire de vin – eth bolangèr que pujava
27'45 Lenga – que vosejava eths sievis parents – era generacion deths sievis mainatges, qu'èra «tu»
RL-09[Ou-Us-Djr-2]
0'00 Seguida – que parlava patoès a casa – que s'abarrejavan tot
0'30 Montanhar en Espanha – son gran pair, òc – entaras Rojas, darrèr eth còl deth Marterat – qu'èra de Tavascan – que pagavan dab sòuses
eth lum
RL-09[Ou-Us-Djr-3]
0'00 America – pas ací – eths d'Èrce, mèslèu – qu'i a cosins, tres frairs, qu'i èran partits – Marcel Denamiel
01'20 Dalhar en Espanha – son gran pair qu'i anava – anar vrenhar tanben, JR que se'n bremba – son gran pair qu'anava a Tavascan – que segava tanben
02'20 Contrabanda – pas tròp – qu'i portavan cafè e que'us balhavan ua botelha – qu'èra pesant, n'èra pas avient – eths doanièrs pr'aquò, mes n'èra pas arren
03'10 Lenga – lenga dab eths de Tavascan – que'us parlavan patoès e eths qu'ac comprenian – quauques mots qu'èran diferents, mes que's comprenian plan
04'55 Partir – anar cercar un mestièr alhurs – eras filhas que se n'anavan tanben
05'20 Caishèrs – dus qu'ac fasian ací – véner lunetas, d'ua fèrma ara auta – qu'èran de Ganha – quauques uns que partian ath Talc de Luzenac – coma obrèrs
06'30 Marchand Ambulant – un andorran dab un baluchon, que venia napas, lançòus, servietas – que l'aperavan Josèp – eth, que parlava de tot, espanhòu, catalan, francés, tot barrejat – qu'èra un pelhaire – un aute qu'atraçava eras pèths de lapin ara epòca
07'40 Mèu – dus o tres que'n fasian – que se'n servian entà sucrar era lèt
08'10 Eleccions – que's passava bien – dus clans – un gran oncle de sa mair qu'èra mère
09'30 Curè – 3 paròpias – que fasia eth catterechisme – un curè qu'èra de Serac – cattechisme : pregar e devers a fèr – dijaus e dimenge
quauqu'un qu'arriba
RL-09[Ou-Us-Djr-4]
0'00 Seguida – eras comunions
0'43 Lenga – quin ditz «catéchisme» en patoès – impossible de'u hèr díser «catterechisme» sortit d'ua frasa
01'45 Religion – missions – non, pas vist
02'30 Mòrt – vellar era net – femnas que disian pregàrias – era familha que demorava e eths vesins que se n'anavan
03'10 Maridatge – fèsta – que bevian un còp – que dançavan – un que jogava deth accordeon – o un phono – que cantavan
05'00 Caça – que caçavan eth isard – bèths uns que venguian de St Gironç entà caçar – quin fasian eras balas en temps
06'20 Cafè – cartas – eth Truc – tres cartas : eth 7, eth as e eth rei – eth que ganhava, que's fasia pagar eth litre de vin – que calia saber mentir
08'00 Divertí's – balon – eras quilhas – shiulets ? Non
08'45 Guerre 40 – un cosin qu'i fuc aucit ena Marna –
09'10 Guerre Espanha - monde que passavan eras montanhas entà anar ajudar eths republicans – pojar eras municions peth Còl deth Marterat – polonesis qu'èran – dab eth mulet, eths ases – tanben, espanhòus qu'èran passats en França – enas vilas, que s'èran anats – no s'entenia cap eth canon
11'00 Nadau – arris dab lèt – un poret
11'30 St Marc – non calia cap vrespalhar ni dejunar – que calia dijuar aqueth dia – que protetjava deth tuíts e deras falhadas»
12'20 Permèr dimarç de mars - «eth prumèr dimarç de mars, tota cluca (sic) trè son nas, jo (sic !!) la vesi, era no'm ved, malasida en çò de mia» (tara formula corrècta, véder Marceline Fort o JJ Servat)
12'40 Dias caumats – pas dalhar eth dimenge, que la podian voludar – tanpòc taras hèstas religiosas
13'30 Cap d'An – cantar eras filhas era net – que's levavan era net – que bevian un còp
RL-09[Ou-Us-Djr-5]
0'00 Seguida - «réveillez-vous belle endormie» - qu'èra avant de partir en Algeria
0'30 Benasir eth bestiar – non
0'40 Rams – un boish benasit ena glèisa – eth curè qu'ac benesissiá – e un tròç ena bòrda
01'10 Carnaval – en totas eras maisons anar amassar ueus – que'us venian e que fasia un petit repèish – n'èran cap qu'eths goejats – un còp quan Jean Estèbe que hasia era femna vielha – qu'èra caijut e qu'avia estrabucat totis eths ueus – era moleta qu'èra fèta
02'30 Idem – ròtles : un en hemna vielha, un aute en factur, un aute en pastor – qu'anavan embrassar eras hemnas dab eth masque
03'25 Calibaris – fèr sonar esqueras – qu'i èra un «délai» - un còp quan feren pòur aras vacas d'ua femna que s'èra tornada a maridar – eris, non voleren cap pagar
04'40 Mes de maria – totas eras setmanas – que pujavan a totas eras capèras : a Portèth, eth Arialh, eth Pont dera Lacretà, Stillòm e Aussesa
05'05 St Joan – eth foc dera St Joan – un qu'ac fasia a Guset, ena montanha – qu'avia era lenha pròisha – que la vesian
06'00 Pastoralisme – aperà's d'ua montanha en ua auta – quin fasian – qu'èra entà díser «bonjorn»
07'25 Broishas – quauques uns qu'avian un don– eth gran pair qu'avia ua borrica qu'arranquejava ena montanha – qu'encontrèren dus espanhòus – que'u demandèren çò qu'avia era «roca» (atau que disian) => ruca en catalan - «fè-la pojar en carrèr» - un espanhon que'u fasia crotses eishús e dab eth pè, que li fregava sus era plaga – un aute que rodava ath entorn – que'u passava tanben era semela deths solièrs eishús – era borrica que fuca guarida – son gran pair qu'ac avia vist, eth madeish
08'55 Encantadas – eths vielhis qu'ac condavan – mes qu'ei tròp vielh
09'20 Lenga – era roca en catalan
10'10 Tavascan – que devaravan fins ací – que dromian a casa sua – que venguian crompar cafè – que dromian en un let a casa – que tornavan partir eth maitin – eth bestiar que's barrejava – sobriquets de Tavascan : Jaques, Masoret, Pobilh – qu'i va en voetura ara
12'15 Escòla – que la calia díser «vos» ena escòla ara sua cosia qu'èra era arregenta – pr'aquò, que la tutejava quan minjavan amassa cada dia – quan se trompava eth, que'u disia «tu» en classa, un parelh de cofats – a casa,qu'èra coma ua sòr, ara escòla, qu'èra era arregenta – que'u balhava linhas a fèr, non las fasia cap, que didia que la avia desbrembadas – un aute regent que trucava
13'55 Lenga – diferenças – èrbas granas que possan en eths prats : eth «cornegau» (ací) – a Serac, eth «padenau»
14'30 Lenga – utilitat ara – nani – eths joesis no'n parlan cap mès – qu'a dus hilhs, eths dus que'u comprenen – eth second que'n parla tostemps dab eth, eth ainat, jàmes – eth second qu'ei a Tolosa
15'50 Lops – que n'i avia – bèths uns que l'avian vist – osses, que'us avian trètis d'ací – ara, que'us tornan a botar
16'10 Lenga – que vòu díser «trèr»
0'00 Emigracion – sonque tròçes de tèrras – alavetz, qu'èra tostemps miélher d'anar trebalhar en un licèu
01'10 Sobriquet son – Ringuet (en faça d'on viu) – sobriquets deth Pont de Lacreta : Baudèra (maison vesia dera sua)
02'10 Toponymuie – eth Arialh, Portèth e St Líser – era Aussesa, e era valea d'Escòrça – Vidons - eth Puèg – un carrèr que pòrta fins a Serac
03'50 Aiga – ua font dera eth pont – era Font de Lacretà
04'55 Guerre 40 – ath gite deth Escolan – eths alemands qu'èran a costat – qu'èran rapelats, n'èran cap maishantis – qu'avian pòur deth maquís – darrèr era escòla, qu'i avian fèt un parc dab barbelats – que recebian colís dera familha, un que li'n balhava tostemps un chic, qu'èra coma ua «madeleine» - eth chèf qu'èra un militari, que hadia pòur
07'35 Idem – eth maquís, après, que loguèc ena escòla – eths FFI – ací, que partiren dab era net, eths alemands – qu'enteneren ua carreta e pro – qu'èran contents
09'10 Idem – passurs – que s'èran fètis préner – milicians ? Non , pas ací – eths rapelats alemands non volian pas sonque tornar partir
aubrir eth contravent
10'35 Toponymie – prats – eth prat de Lacreta, eths Plans, era Pèça, eth Tenton, eth ? Deth Clòt, eth Carrèr dera Lana
10'00 Montanha – de cap, eth Tenton – qu'èra dalhat fins ath naut – eths prats que's son embosquits – eth çò penjent, qu'ei acabat e eth bòsc que baisha – ara, non dalhan pas sonque mès ath çò planèr – qu'i ei era «Brigade Verte» que neteja ath camp dera ribèra, autament... - montanha de Huset : eth Freishedèr, eth Fite, eras Costelhas
11'30 Rivalitat vilatges – on – entre gents – pr'amor que partian mès loenh qu'eths tèrmis
12'00 Elevage – a 12 ans, partir vaquèr – ena montanha – atraçar eras vacas – hèr fromaige – dar eth cèrr aths pòrcs – en Guset o en Campet dera Tèrmi – e burre tanben – que venian eth fromaige ath mes d'octobre – eths pòrcs que devaravan gras
13'35 Fromaige – erbatge – que cambiava s'èra deth costat deth solelh e dera ombra – mès bon, ath solelh – mès pujava, mès èra bon tanben
14'30 Burre – sortí'u dera lèra – qu'i botavan sau entà conservà'u – burre dab cèr
15'20 Semiar – trufas, blat, milh gròs, jotas – minjà's un lapin – ara fèira de Sèix, que's prenian ua trancha de vedèth (totis eths 6 meses) – repèish classic : trufas ena padena dab burre, mongetas, pescajons – lard ena padena – que fasian eth saigin – cóser dab un farolh – eth maitin, pan e lèt
17'35 Cosina – ena montanha – minjar eth lasinat – trufas dab un ueu eth ser – cap de vin
18'20 Semiar – blat – deishat pro lèu – que fasian segle entà tetar – cada an que fasian palha – eth planèr qu'èra tot cultura
18'55 Industrie – molas – ua a Stillòm, Vièla e ua a Serac – que pagavan dab sòuses e sauvà's un chic de blat entath molièr
19'55 Mina – de Carboèra – que tornèc a draubir dab BRGM – qu'i avia trebalhat avant d epartir ath servici – que hasian «folhas» - que partiren a Salau, après – ara, qu'ei acabat – de tungstène – era generacion deths sievis parents qu'avian trebalhat en bocard – que paermetia de fè's quate sòus – eth ser, que calia fèr era jornada ací tanben
22'30 Idem – quan avia trebalhat ena mina – ajudar eth minur o cargar eths wagonets ara pala, vuedar defòra, etc – 7 o 8 oras de temps – eth minur qu'èra Yougoslave, Espanhons après – eth, qu'acabè en 1957 – eris, eths deth país, que fasian eths manòbras – que calia partir quan fasian petar
24'20 Algeria – 28 meses – un maishant moment – a costat d'Orléanville – eras minas que partian – fellagas de pertot – eris que's sabian on amagà's – que podec tornar se'n sense cap de mau – aquesta guèrra, arren - ... - un cople assistat, sensat
27'05 Comèrce – era Cantina – hèr aras cartas, béver un cafè o un veire de vin – eth bolangèr que pujava
27'45 Lenga – que vosejava eths sievis parents – era generacion deths sievis mainatges, qu'èra «tu»
RL-09[Ou-Us-Djr-2]
0'00 Seguida – que parlava patoès a casa – que s'abarrejavan tot
0'30 Montanhar en Espanha – son gran pair, òc – entaras Rojas, darrèr eth còl deth Marterat – qu'èra de Tavascan – que pagavan dab sòuses
eth lum
RL-09[Ou-Us-Djr-3]
0'00 America – pas ací – eths d'Èrce, mèslèu – qu'i a cosins, tres frairs, qu'i èran partits – Marcel Denamiel
01'20 Dalhar en Espanha – son gran pair qu'i anava – anar vrenhar tanben, JR que se'n bremba – son gran pair qu'anava a Tavascan – que segava tanben
02'20 Contrabanda – pas tròp – qu'i portavan cafè e que'us balhavan ua botelha – qu'èra pesant, n'èra pas avient – eths doanièrs pr'aquò, mes n'èra pas arren
03'10 Lenga – lenga dab eths de Tavascan – que'us parlavan patoès e eths qu'ac comprenian – quauques mots qu'èran diferents, mes que's comprenian plan
04'55 Partir – anar cercar un mestièr alhurs – eras filhas que se n'anavan tanben
05'20 Caishèrs – dus qu'ac fasian ací – véner lunetas, d'ua fèrma ara auta – qu'èran de Ganha – quauques uns que partian ath Talc de Luzenac – coma obrèrs
06'30 Marchand Ambulant – un andorran dab un baluchon, que venia napas, lançòus, servietas – que l'aperavan Josèp – eth, que parlava de tot, espanhòu, catalan, francés, tot barrejat – qu'èra un pelhaire – un aute qu'atraçava eras pèths de lapin ara epòca
07'40 Mèu – dus o tres que'n fasian – que se'n servian entà sucrar era lèt
08'10 Eleccions – que's passava bien – dus clans – un gran oncle de sa mair qu'èra mère
09'30 Curè – 3 paròpias – que fasia eth catterechisme – un curè qu'èra de Serac – cattechisme : pregar e devers a fèr – dijaus e dimenge
quauqu'un qu'arriba
RL-09[Ou-Us-Djr-4]
0'00 Seguida – eras comunions
0'43 Lenga – quin ditz «catéchisme» en patoès – impossible de'u hèr díser «catterechisme» sortit d'ua frasa
01'45 Religion – missions – non, pas vist
02'30 Mòrt – vellar era net – femnas que disian pregàrias – era familha que demorava e eths vesins que se n'anavan
03'10 Maridatge – fèsta – que bevian un còp – que dançavan – un que jogava deth accordeon – o un phono – que cantavan
05'00 Caça – que caçavan eth isard – bèths uns que venguian de St Gironç entà caçar – quin fasian eras balas en temps
06'20 Cafè – cartas – eth Truc – tres cartas : eth 7, eth as e eth rei – eth que ganhava, que's fasia pagar eth litre de vin – que calia saber mentir
08'00 Divertí's – balon – eras quilhas – shiulets ? Non
08'45 Guerre 40 – un cosin qu'i fuc aucit ena Marna –
09'10 Guerre Espanha - monde que passavan eras montanhas entà anar ajudar eths republicans – pojar eras municions peth Còl deth Marterat – polonesis qu'èran – dab eth mulet, eths ases – tanben, espanhòus qu'èran passats en França – enas vilas, que s'èran anats – no s'entenia cap eth canon
11'00 Nadau – arris dab lèt – un poret
11'30 St Marc – non calia cap vrespalhar ni dejunar – que calia dijuar aqueth dia – que protetjava deth tuíts e deras falhadas»
12'20 Permèr dimarç de mars - «eth prumèr dimarç de mars, tota cluca (sic) trè son nas, jo (sic !!) la vesi, era no'm ved, malasida en çò de mia» (tara formula corrècta, véder Marceline Fort o JJ Servat)
12'40 Dias caumats – pas dalhar eth dimenge, que la podian voludar – tanpòc taras hèstas religiosas
13'30 Cap d'An – cantar eras filhas era net – que's levavan era net – que bevian un còp
RL-09[Ou-Us-Djr-5]
0'00 Seguida - «réveillez-vous belle endormie» - qu'èra avant de partir en Algeria
0'30 Benasir eth bestiar – non
0'40 Rams – un boish benasit ena glèisa – eth curè qu'ac benesissiá – e un tròç ena bòrda
01'10 Carnaval – en totas eras maisons anar amassar ueus – que'us venian e que fasia un petit repèish – n'èran cap qu'eths goejats – un còp quan Jean Estèbe que hasia era femna vielha – qu'èra caijut e qu'avia estrabucat totis eths ueus – era moleta qu'èra fèta
02'30 Idem – ròtles : un en hemna vielha, un aute en factur, un aute en pastor – qu'anavan embrassar eras hemnas dab eth masque
03'25 Calibaris – fèr sonar esqueras – qu'i èra un «délai» - un còp quan feren pòur aras vacas d'ua femna que s'èra tornada a maridar – eris, non voleren cap pagar
04'40 Mes de maria – totas eras setmanas – que pujavan a totas eras capèras : a Portèth, eth Arialh, eth Pont dera Lacretà, Stillòm e Aussesa
05'05 St Joan – eth foc dera St Joan – un qu'ac fasia a Guset, ena montanha – qu'avia era lenha pròisha – que la vesian
06'00 Pastoralisme – aperà's d'ua montanha en ua auta – quin fasian – qu'èra entà díser «bonjorn»
07'25 Broishas – quauques uns qu'avian un don– eth gran pair qu'avia ua borrica qu'arranquejava ena montanha – qu'encontrèren dus espanhòus – que'u demandèren çò qu'avia era «roca» (atau que disian) => ruca en catalan - «fè-la pojar en carrèr» - un espanhon que'u fasia crotses eishús e dab eth pè, que li fregava sus era plaga – un aute que rodava ath entorn – que'u passava tanben era semela deths solièrs eishús – era borrica que fuca guarida – son gran pair qu'ac avia vist, eth madeish
08'55 Encantadas – eths vielhis qu'ac condavan – mes qu'ei tròp vielh
09'20 Lenga – era roca en catalan
10'10 Tavascan – que devaravan fins ací – que dromian a casa sua – que venguian crompar cafè – que dromian en un let a casa – que tornavan partir eth maitin – eth bestiar que's barrejava – sobriquets de Tavascan : Jaques, Masoret, Pobilh – qu'i va en voetura ara
12'15 Escòla – que la calia díser «vos» ena escòla ara sua cosia qu'èra era arregenta – pr'aquò, que la tutejava quan minjavan amassa cada dia – quan se trompava eth, que'u disia «tu» en classa, un parelh de cofats – a casa,qu'èra coma ua sòr, ara escòla, qu'èra era arregenta – que'u balhava linhas a fèr, non las fasia cap, que didia que la avia desbrembadas – un aute regent que trucava
13'55 Lenga – diferenças – èrbas granas que possan en eths prats : eth «cornegau» (ací) – a Serac, eth «padenau»
14'30 Lenga – utilitat ara – nani – eths joesis no'n parlan cap mès – qu'a dus hilhs, eths dus que'u comprenen – eth second que'n parla tostemps dab eth, eth ainat, jàmes – eth second qu'ei a Tolosa
15'50 Lops – que n'i avia – bèths uns que l'avian vist – osses, que'us avian trètis d'ací – ara, que'us tornan a botar
16'10 Lenga – que vòu díser «trèr»
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-09[Ou-Us-Djr]
EOC 11
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Format
Texte/html
Langue
gascon
Spatial Coverage
Ustou
Person Item Type Metadata
Birth Date
né en 1937
Birthplace
Ustou
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Jean-Robert - (Ustou-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/33.