Collectage de Lucie Faur

Dublin Core

Titre

Collectage de Lucie Faur

Abstract

Sujet

Cuisine (porc)
Gascon (dialecte)
Soins du bétail
Travail - Espagne
France. Service du travail obligatoire

Description

RL-09[Ou-Er-Fl-1]



01'00 Sobriquet maison – nescuda ena Ribèra – que se'n vengueren en Vila Seca, eishús eth Carrè – sobriquet : en çò de Ganton – en çò de Banèt, qu'ei ua auta maison
02'15 Intime – vilatges d'Èrce – qu'ei esparricat – era bèra mair de sa mair que'us avia metuts defòra dera maison quan non avia pas sonque 3 meses – que s'anèren atraçar a Vilaseca – un oncle que'us avia deishat era maison e qu'èra partit víver en ospici – n'avia pas sonque ua vaca – après, dus autis que neishèren après – sa pair que's moric a 39 ans – era mès joesa qu'avia 5 ans e era ainada, 14 ans
03'50 Société – eth larèr – víver totis ena madeisha pèça – ua sola pèça entà dromir e hèr era cosina – n'a cap jàmes sabut çò que s'i èra passat entre sa mair e era sua bèra mair
05'00 Sobriquet maison – en çò de Marquet (ací), en çò de Moret e duas maisons de Garinet
05'50 Toponymie – vilatges d'Èrce : era Boisha, eras Escalas, eths Poets, eras Còstas, eth Cap dera Vièla, eth Casau, era Caròla, era Angladura, Gollòs, Tèrra Nera, eth Parcòth, era Casca, era Ribèra, era Comania, eth Quèr, Cominac (eths Benasets, eths Icarts, e eths Rogalles)
07'20 Aiga – anar cercar-la en arriu entram eth Carrè e eth çò de sieu – ara font deth Palòt – eth riu de Lana – lavar era farda : eth çò blanc lavar en ua lessivusa, après rinçar en arriu – esténer devant eth foc – qu'avian eras darnas e era farda qu'èra autan sala qu'avant – cendre sovent e a bèths còps, savon de Marselha
08'45 Economie – crompar – arren, sonque eth sucre – véner era lèt e eths ueus – un espicièr que passava e qu'escambiavan eth burre e eths ueus contre sucre – pan crompat tot eth an, que marcava en carnet eth bolangèr – eths clients que pagavan quan eth bestiar baishava dera montanha e que venian – que'u pagavan ara tardor
10'00 Montanhar – ath Còth d'Anas – après, qu'èra a Foish e a Tabanhèra après encara – a pè e mau cauçats – un dia entad anà'i
10'45 Rivalitats vilatge – entre Aulús e Èrce – que se'n parlava mes n'i fasia cap atencion
11'15 Economie – un chaudronier, un estamaire – cordonièrs – eris, n'avian pas sonque esclòps – minjar enas escudelas – eras cauçuras, no'n crompèren pas sonque tard – que coneishèc çò qu'èra ua banana, qu'avia 20 ans
12'50 Société – trebalhar d'ora – anar guardar eras vacas a 12 ans – partida vrenhar a 12 ans a Longatge – hè's eth permèr tricòt a 11 ans en guardar eth bestiar
13'45 Société – praubetat – qu'èran totis praubes – arriches ? - quauques uns, arriches de tèrras
14'20 Economie – trebalhar dab eths òtèls d'Aulús – atraçar fragas en Pico e véner-las ath òtèls – eth vaquèr qu'èra ena montanha e que fasia burre – véner-le aths òtès tanben – fromatge atau
15'30 Ossalhèr – pas coneishut – que partiren entara America tanben – que s'i son maridats ailà




RL-09[Ou-Er-Fl-2]



0'00 Seguida – un bèu frair qu'èra partit a 16 ans e mort a Las Vegas a 85 ans – qu'èra mèstre d'òtèl ailà – qu'i èran bien – non volia pas tornar ací
01'20 Agriculture – çò que semiavan – eths pescajons – era machada – duas molas a Èrce, ua ena Casca, ua auta ena Gollòs , çò de Joan Faur – era Casca : eth Prat dera Mola – eth segle entara faria e entath pòrc – era palha entaths tets – totis tets de palha
02'40 Idem – ena montanha – dalhar – eth arrastèth, eth forcadet – eras granjas nautas – botà'i eth bestiar ath ivèrn – eth baish qu'èran camps – eths prats qu'èran per naut – e que baishavan era èrba sus eth cap, en fèr fèish – quin fasian – ja pesava, quauques deçà 90 kg
04'10 Evolucion – vilatge ara – qu'ei bien mes qu'èra mès bien abans – qu'èra mès netejat, ara, bòsques pertit – tot cultivat – un flòc d'arbes fruitèrs : cisiras, pruas, persecs, pomas, peras, castanhas – que vivian dab tot aquò
05'10 Pomèrs – rainettes du Canada – conservar deça eth mes de mai – qu'arrinquèren tot entà poder passar dab eths tractors – çò que'n fasian - eras pruas, qu'èran entara confitura – pomas en compòta, o fèr-las rostir davant eth foc – botar-las en grè – quauques uns, tara citra
07'00 Société – solidaritat – en eths trebalhs deths camps
07'35 Fèsta deth pòrc – invitar eths vesins e familhas – demandar era permission entà poder assistar ara fèsta deth pòrc – qu'èra era mès bèra deth an, ça avia dit un dròlle ena escòla – que tuavan ua garia, un bolhon, era garia farcida, un poth rostit – eth arris dab lèt – un pòrc gascon crompat ath mes de gèr – foelhas de caulet o foelhas de jotas – coélher era trufas petivas entad eris – ua pasta dab faria de milhòc – tot que tornava servir – cap de milhàs
10'35 Agricultura – camps a baish – trufas, milh gròs, mongetas – que servian de paishèts – qu'èran per naut tanben eras trufas, enas fonsas – ara, qu'i son eras foguèras – apaloavan o dab era rabassèra a naut – trebalhar en blat ner, fotjar, gerar (??) - eras fonsas e eras bòrdas – tot sus era esquia
12'50 Lenha – dab eth passa-pertot – baishar-la dab ua cabala o en còth
13'25 Istòria – eras Demaïsèlas – non sap pas
13'45 Agricultura – escambiar eth seme deras trufas o deth milh gròs – escambiar eths marrasts tanben
14'30 Idem – eth blat non venguia cap – era segle, òc totun
15'00 Elevage – eth sostre deras vacas – en comunau, dab era foguèra – fèr un fèish – era foelhada tanben – atraçar-la en eths bòsques – estacar-la en ua borrassa – era «didòrta»
16'05 Idem – arraças : gasconas e suissas – a 7 ans, que las destacavan – qu'èran bravas, amistosadas


RL-09[Ou-Er-Fl-3]



0'00 Seguida – oelhas : ua trentia, o cincanta – cap mès – que las aperavan «gasconas» - Jo : qu'èra tot gascon ! Pòrcs gascons, vacas gasconas e oelhas gasconas ?! - Era : «E eras gents gascons !»
0'45 Société – era feira – enà Seix – se venia sa pair, que tornava dab vianda crompada – anar véner eth porin a St Girons, a pè – partir a duas oras deth maitin – totis que parlavan patoès
01'45 Lenga – no parlavan pas sonque patoès pertot – eths parents qu'èran quasi illetrats – era arregenta que'us avia aprés eth francés – era arregenta que passava deth un entath aute
02'50 Escòla – cada un que devian portar ua darna tath ivèrn – e alumar eth poèle – fèr eth menatge tanben – arrosar eras flors – que responsabilisava eths mainadèrs – era arregenta qu'avia ua 40ia de mainadas – ena escòla de Èrce, ath pè dera mairia hilhas e gojats desseparats – ua pòrta entà comunicar entre eras duas escòlas – j'èra pro severa era arregenta – mes qu'èra bien
04'30 Idem – un regent taths gojats qu'èra mès severe – atrapar pera aurelha – trucs de bagueta sus eths dits – era morala – e eras leçons – era morala – que vosejavan eras gents – vosejar era sua mair tota era sua vita
06'05 Lenga – que vosejava sa mair – un còp, que volec tutejar sa pair, que'u fotec ua cofada – diferença entre «non» e «nani» - en ua persona atjada, que disian «nani» pr'amor que'u vosejavan – non disian cap «òc» tanpòc, qu'èra «oui» entà vosejar – que trobava aquerò incredible de poder díder «tu» a un arregent o un gendarme – mès de respect
08'05 Société – mès d'arrespèct – dab eths vielhis sustot – qu'ajudavan eths vielhis en temps – que son deishats de costat – en autobús, que's hè boscular peths joenis en entrar avant era – joens asseitats quan i a vielhis dretis
09'35 Corvadas – fèr un palhèr de çò que sobrava deths bordaus – e portar era èrba a baish dab fèish – o corvadas entà fotjar o entà coélher eras trufas – eras desfoelhadas – portar era èrba a baish entà fèr fiems
11'10 Amontanhar – en grop – qu'i èra un vaquèr – un pòrc – que molia e que fasia burre – pagà'u ara tardor - se l'avian passat ua vaca, que podessan mólher, n'èra pas tan cara era paga – monde que's partatjavan eras cargas
12'10 Bois – monde qu'anavan fèr lenha en comunau dab era net
12'30 Agriculture – èrba - un còp, que fasian era èrba a naut – que's levec eth vent – qu'anèren entrar tot ena cleda dab era net (que dromian ena cabana)
12'55 Natura – lua – enà tóner eras oelhas – entà trincar lenha o eth peu
13'35 Elevage – tóner fin de març o debut d'abriu – quan montanhavan, qu'èran arremetudas – que demoravan tostemps ena bòrda en ivèrn – ara tardor, embarrar-las de tira – que sofreishen e qu'an fret, defòra – non suporta pas de véder eth bestiar defòra – bochoar eths traucs – en quauques, eth fiems dera vacas que gelava – eth shibau, que'u fregavan dab èrba, après qu'avessa tribalhat – frictionà'u e botà'u ua cobèrta eishús – hè'u camomilha – o cafè fòrt dab aigüardent – quan un vedèth avia era diarrea, que'u davan ueus – o friccionà'us dab aiga de terebantina – e amantar eras vacas – dab aiga cauda (blana)





RL-09[Ou-Er-Fl-4]



0'00 Seguida – netejar eras plagas dab foelhas de noguèr o grimoèna
0'15 St Joan – atraçar foelhas de noguèr – penjar-las en grè e botar-las en sacs – qu'èra un desinfectant
0'50 Société – praubes – femnas que venguian d'Auzat entà mendiar
1'35 Idem – travaux saisonnier – son bèu pair qu'anava entà Urgell entà dalhar avant ací – passar pera montanha – un vielh d'ací, de Garrinet, qu'èra partit vailet a 11 ans a costat de St Guironç – qu'avia eths esclòps sense caucetas – que's botava eths pè devath eth can entà escalorí'us – eras hemnas que partian tanben coma neuriças – partir ena America o entà plaçà's
03'35 Arreligion – un curè – eth Calvari – era fèsta ath mes de març – ua messa a 6h, ua auta a 8h era auta a 11h – a cada, gents – monde que venguian de Cominac, dera Boisha, deras Còstas – eth monde que demoravan eras vèspas – qu'i èra ua messa cada divendres ath Calvari, ath maitin
05'15 Idem – fèsta deth Calvari – monde que venian chapelets, imatges sentas – un coquetaire
05'45 Idem – eth curè – eth catechisme un còp per setmana – eras comunions – batejar avant eths tres meses
arribada de Michel Pujol
07'20 Idem – idem – qu'èra dret mes qu'èra severe – que calia entrar ena glèisa dab ua mantilha peras femnas – non pas córrer – eths òmes que's devian tirar eth berret – botar a jolhs eths mainatges ena glèisa quan non èran sages – coessar e arrecitar en fonction – eras gents que cresian un flòc – dab eths mainadèrs
08'45 Croyances – eras broishas – bèths uns qu'i cresian – non se'n bremba pas
09'15 Guerre 40 – enténer eths alemands a passar dab eras bòtas ferradas – qu'emocionava – eth autobús Amiel que portava monde que volian passar entà Espanha – un qu'avia sautat deth autobús, e qu'avia hujut peths bòsques – ethss alemands qu'èran passats ena escòla tanben – eth «couvre-feu» - era requisicion : eras vacas, eths chavals
10'55 Idem – son òme que s'èra amagat pendent 18 meses – en ua bòrda – amagat en grè ací pendent eth ivèrn – e a çò de Ferret ena Boisha – puish en ua bòrda – eths sieus parents que davan enath molièr que'u neuriva – eth molièr qu'èra ena Boisha – amagà's enas cledas pendent era èrba – non n'avia d'autis coma eth ací – qu'avia pòur deras denonciacions – quauques uns que l'avian vist, mes n'avian cap dit arren – mes d'autris qu'èran anats ena cabana a on èra amagat e que'u cercavan – non l'avian pas trobat mes eth, que'us avia entenuts – que sortia arrincar gèsta dab era net – que devia partir entath STO – d'autis que partian entà Espanha
13'05 Guerre 14
13'20 Nadau – ath ser, hèr era pregària avant de minjar – minjar merluças de tres qualitats : grilhadas ena padena dab ua persilhada, en salada, e dab bechamela – arrís en dessert – eth pair de nadau que portava ua mandarina
14'30 Idem – ara, qu'i a tròp – que son tròp guastats e n'aprecian pas – eras aubetas que començavan de sonar eth ser de Sta Luça, 13 de deceme e deçà nadau -puish anar deçà era miss de mieja net – arreproèr dera Senta Luça – ja ei vertat segon era (vertat que n'èra estat mes pas mès desempuish era refòrme deth calendari gregorian en 1582) – eras campanas que sonavan peras morts, que sonavan diferentament per un òme o ua femna



RL-09[Ou-Er-Fl-5]



0'00 Seguida – dus còps per un òme, tres per ua femna
0'20 Quarèsme – cada dia que n'èra – que coelhian era salada dab pissenlit – fèr fóner carnilhon tà virà's deth òli – eth lard qu'èra per tota era annada – era cosina qu'èra magra
01'50 Cosina – bona recòlta que balhava bon gost – ara, no senteish pas coma d'autis còps – tot que's fasia devant eth foc
02'50 St Joan – amassar foelhas de noguèr o de fraishèra – dalhar era hoguèra ena St Joan – eth foc de St Joan – e de St Pierres tanben – n'amassavan pas arren
04'10 Lenga – que parla patoès tot eth temps – dab totis – que'n parla dab joesis tanben – eras diferenças : quauques mots dab Aulús o Ost – ací, qu'ei eth grè, en quauques endrets, eth «solèr»
05'20 Idem – avénguer – non va pas durar mes se dura non serà cap eth mèma patoès – a Massat, qu'an un aute parlar mes que's compren

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur

Source

RL-09[Ou-Er-Fl]
EOC 11

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Contributeur

Les Amis du Garbet (commanditaire)

Format

Texte/html

Date Created

05/05/2014

Spatial Coverage

Ercé

Person Item Type Metadata

Birth Date

05/01/1935

Birthplace

Ercé

Mots-clés

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Lucie Faur,” Oralitat de Gasconha, consulté le 24 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/21.

Formats de sortie