Collectage de Michel - (Ercé-09)
Dublin Core
Titre
Collectage de Michel - (Ercé-09)
Abstract
Sujet
Prénoms
Agriculture -- aspects économiques
Paysage -- Modifications
Emigration -- Etats Unis
Exode rural
Gascon (sociolinguistique)
Rafle de juifs
Surnaturel (fées)
Surnaturel (fantômes)
Curés
Description
MP : Michel Pujol
RL-09[Ou-Er-Pmi1-1]
01'00 Sobriquet maison sua – deth Rei – aperat Michel deth Rei peths deth vilatge – qu'a dus sobriquet era sua maison : Rei, Le Joan – a on èm : eth Taussai – en çò de sa mair : era Casca
02'00 Intime – dus sobriquets pera madeisha maison – quin se hè ? Non sap pas – sa pair qu'i nasquèc en 1902, e mort en 1962 – tres frairs e ua sòr – totis que partiren d'ací – dejà, eth gran pair de MP qu'èra partit taras Americas entà mostrar eth os, dab son frair, Jean-Pierre (Jan-Pierron)
03'20 Onomastique – en temps, que s'aperavan totis parièr – sa pair qu'èra nascut Jean Pujol, mes que l'aperavan Michel – qu'arrecebia eras facturas ath nom de : «Jean Pujol, dit Michel» - que se'n trufavan deths petitis noms – eth frair de MP, Roland, que hoc desclarat 3 dias après, e non saboren pas jàmes quan, ath juste, èra nascut – un oncle deths sués que s'aperava Joachim, mes qu'èra aperat Jan-Pierron
05'25 Sobriquets quartièr – eth Pècho – era sua maison qu'ei plan plaçada, assorelhada
06'00 Eth òrt – dab fragas, colindrons – òrts pertot – eras rotas que'us an copats – rota que ven de ruptum = rompre – sa mair qu'i trebalhava – qu'i hèva era sopa – a Èrce, qu'aperan era sopa : «era cosina» - trufas, salada, carròtas, e frutas deras bèras – pomèrs e cesirèrs – ara tardor, que venguian coélher dab eth sòn frair – enas descas
07'50 Evolution du paysage – era monocultura dera èrba – perqué – enas annadas 1960, eth maire, Pierre Icart, filh d'un maire d'Èrce pendent era guèrra, Maurice Icart – que concebec un P.O.S avant era ora – que hec qu'eths joesis d'Èrce s'i poderen installar – qu'explica plan de causas : perqué monde entre 50 e 60 ans e que saben parlar patoès encara – qu'an bèstias – tot qu'ei hèt entara èrba – eth estiu, que parten enas montanhas de Foish, ara, en camion
10'30 Idem – Pierre Icart – qu'èra un technician e que pensava qu'eths technocrates que son mès eficients qu'eths politicaires – de privilegiar era èrba que hoc un mau e un ben pr'amor qu'an sauvat eth paisatge d'un costat, e hec demorar eths joesis d'aqueth temps – mes qu'a apraubit eth paisatge ath còp, cap mès d'òrts, d'èrba plan dalhada, cap mès parets
12'00 Agriculture – era èrba – qu'ac hèva dab son oncle Guston – qu'avia eiretat dera maison mes n'i demorava pas – que l'ajudava a fèr era èrba enas Gotas, taths Pradets, taths Cunhaus, tara Lana, taras Còstas – portar eth fèish ena cleda
13'30 Evolution paysage – n'a cap ren a véser dab bèth temps a – bòsques de pertot ara, en temps, arren – eth Pico dab eths fags, òc – mes bosigas dab eras rominguèras, foguèras e gèstas – eras rotas qu'an prés era plaça deths camins e deras passadas, dab parets – que las abandonèren pòc e pòc – dab era machinas que non i passavan pas – que passavan capvath eths prats, e atau, que s'espallèren – era rota d'Anha Sèrra que fuc un desastre – Francis Fourcou que n'avia hèt eth sòn purmèr film
RL-09[Ou-Er-Pmi1-2]
0'00 Aiga – a on l'anavan cercar – eth choès de 4 o 5 fonts : era deth Taussai, deth Fons dera Vièla, deth Lò, deras Gotas o Botas – era aiga correnta qu'arribèc de cap a 1950
01'40 Toponymie – montanhas – eth Pico (1600m) – qu'i pujava en temps, mes ara, dab era invasion dera vegetacion n'ei autan aisit que non pas en temps – 2 oras entà pujar ath cap – qu'anavan atraçar abajons e fragas, a haut eth Pico – qu'ei era montanha d'Èrce – qu'ei calcari e que contunha deçà era Pica (le Mont Béat) – un riu que sort còsta ara rota entre Aulús e Èrce
04'25 Idem – idem – eth Mont Rog, La Dent de Mède, Turguilhà
05'15 Société – Guzet (ski) – ce quin comencèc
05'45 Toponymie – montanhas – eth Pòrt deth Guilho, deth Sono – de cap a Ústo, eth Coirat e eth Marterat – delà qu'ei Tavescan – qu'i anavan en caminada a Tavascan, qu'i avian encontrat ua grana centrala electrica ena montanha – qu'èra ua montanha trebalhada dab eths obrèrs dera centrala, hòrt diferenta que deth costat francés
08'25 Ossalhèrs – que n'an pro parlat – ena maison, qu'i a encara eth anèth on estacavan eth os
09'20 Société – 3300 abitants en 1880 – qu'èra era misèra – que vivian en autarcia completa –alavetz que cercava de qué víver - qu'anavan fèr era segada en Espanha – tà Urgell, que s'i estavan dus meses, se calia – après, ara tardor, eras vrenhas – qu'èran hòrt contentis de partir deth país – montar ua còlha (portaires e coelhaires) e tornar se'n dab un chic de moneda e quauques barricòts de vin
11'20 Citra – que'n hadian pertot – cada familha qu'avia un trolh – o en çò deth Cliu a Ost taras barricas
11'45 Emigracion – suplements economics dera epòca – segadas, dalhadas, vrenhas, anar mostrar eth os – e en darrèras, partir tara America, ena restauracion – totis ací qu'an mès de familha en America que non pas ací - eth frair ainat deth sòn pair, Etienne, qu'i èra partic e que s'i moric – no'u tornèren pas jàmes veir – ara, que correspon dab un descendent d'aquet – qu'èran partits en Australia e en Novela Zelanda, quitament, eths ossalhèrs
13'20 Emigracion – quin se pòt explicar – era misèra, bessè mes pas sonque – que'us hèvan saunejar, segur – qu'èra mès hòu de partir dab un os que d'èster colportaire – qu'ei ua particularitat extra-locau en França, eths ossalhèrs
14'25 Ossalhèrs – quin comencèc – èster fier de dondar ua bèstia – mes tà MP qu'ei un hasard sustot, coma un declic – istoèra de Ramut
16'00 Rivalitat Aulús/Èrce – pr'amor deras estivas, de Foiet sustot – qu'èra d'Èrce quan èra sus eth territòri d'Aulús
RL-09[Ou-Er-Pmi1-3]
0'00 Seguida – que condan qu'eths d'Èrce qu'avian tuat un d'Aulús – un endret que s'apèra eth Prat Matau, mes que deu vénguer deths Maures, mèslèu – de mau hèr de trigar era legenda de çò de vertat
01'10 Economie – véner taths òtèls d'Aulús – enas annadas 1900, eras aigas que heren vier hòrt de monde fortunats – un casinò – que'us calian causas deras bonas, ad aqueth monde – que pescavan eras troetas ara man, MP e sons frairs, que las venian darrèr eths òtèls – que marchava encara enas annadas 1950 – hòrt de troetas d'aqueth temps
03'10 Evolution – Èrce ara – qu'i puja sovent, que s'aucupa dera associacion «Les Amis d'Aulus et de la valléee deu Garbet» - que'u hè gai, mes ath còp, qu'ei un crèba-còr – tròp de pòrtas barradas – quan non vengues que tròp pòc, non pòdes veir ce qui vòs, que't desbremba eths nòms, eths sobriquets – totun, eth, que s'ei tostemps interessat ath país, ath patoès
04'50 Intime – era mort deth sòn pair que hoc era fin d'un monde – que pensèc e non pas vier mès ací
05'40 Intime – son pair qu'èra eth bolangèr deth vilatge – e eth monde que se'n brembèren longtemps après – qu'èran 5 gojats donc sa pair qu'avia a trebalhar hòrt – que fasia eth pan ara vielha, de 4kg o de 2kg – quan le calec hèr eras flutas, non hoc pas de bon hèr per eth – qu'avia aprés a fèr eth bolangèr dab Morí Lannau (?) - en 1916, que pastava encara ara man – capable de trebalhar net e dia, pr'amor que's calia aucupar deths camps tanben
08'05 Economie – mestièr de bolangèr – que hèva vier era faria dera Hauta Garona – que fasian fornadas – sa mair e eths (eths frairs) qu'ajudava ena sa pair – quin calia hèr
10'35 Semiar – milh gròs, trufas e milh gròs – qu'ei bona era tèrra peth milh gròs – après, eth segle, eth blat nèr dab eras suas flors blancas
12'25 Agriculture – fonsas - pertot en temps, ara que son caperadas peths bòsques – eras trufas que pujavan dinc a 1400 m – era machada
14'06 Idem – era sègle – entà tetar – son oncle qu'ac avia hèt – un aute oncle deth sons, Pierre deth Large, que s'ac sabia hèr tot – en temps, aras Còstas, totis que sabian paredar – un saber-fèr gran en temps
15'50 Intime – eth sòn oncle, Pierre deth Large, qu'èra partit en America – mes non podec cap suportar era America – era sua proprietat qu'èra hòrt soenhada
RL-09[Ou-Er-Pmi2-1]
0'00 Seguida – que junhia eras vacas – qu'èra cohaire tanben – qu'èra eth product d'ua civilisacion, mes quan ei perdut, non s'ac pòden pas tornar trobar
0'30 Evolution – eras fonsas caperadas – s'ei tròp penjent n'ei pas mès trebalhat – mes urosament, qu'i son eths paisans, installats enas annadas 1970 – mes que cambièc eth paisatge, era mecanisacion – km de fonsas qu'an despareishut – que son caigudas o adobadas peras arresidenças segondàrias – qu'avem viscut era fin d'ua civilisacion – ua faiçon de véser eth monde e de condusí's qu'ei partida – mes enas montanhas nostas que s'ei mantengut un shinhau mès qu'alhors
03'10 Idem – eras mentalitats – òc, qu'a cambiat – mes que i a encara islas de resisténcia
03'45 Ecole – qu'anava ena escòla a Èrce – a 11 ans, que l'envièren entà passar eth concors deras borsas – qu'anèc entà Foish – qu'entrèc en colègi de St Guironç (qu'anava dinc ara terminala) – qu'èra Matelem e filò – eth nivèu de matematicas qu'èra hòrt mauaisit
05'45 Idem – eth purmèr dia dera escòla a Èrce que hoc tarrible – après, qu'anèc – 30 eslheves de 5 ans deçà 14 ans – qu'ac calia hèr tath arregent
06'50 Idem – qu'avia un regent, Atané – qu'èra un partesan deras lengas d'òc – qu'èra de Foish e qu'escrivia en patoès – que les deishava parlar patoès ena cort – bèths uns qu'arribavan sense saber parlar francés – sa pair que le n'avia aprés un chic e quauques clients que'n sabian parlar
09'10 Lenga – eth sòn accent – n'a pas jàmes podut pèrder eth sòn accent – eras dificultat de díser «spécial, que didia «espécial»
09'50 Ecole – punicions – trucar, còps de latas, tirar eth peu – mes que's calia poder aucupar de 30 mainatges ath còp – totun, aqueth arregent, Atané, qu'avec a partir pr'amor deths parents
11'10 Arreligion – eth curè – l'abbé Caujole – ací, qu'èra un país de fe – qu'èra coma un segon mèstre – que'u hèva puja ena chèra (a MP) – MP qu'èra hòrt credent d'aqueth temps – qu'èra un bon vivent, totun, aqueth curè
13'20 idem – un secretari de mairi que s'aperava Sylvain Sartre, qu'èra paralitic – qu'èra un felibre – qu'organisèc ua felibreada – qu'avia escriut un libe sus era valea d'Erce : Tèrra Santa – pr'amor qu'i avia capèras, sanctets – pendent era guèrra, era religiositat qu'èra venguda encara mès grana – eth curè que prechèc entà que tornèssan eths presoèrs – qu'èra un admirator de Pétain, qu'èra estat gazat pendent era guèrra de 14 – qu'avec quauques coentas ara liberacion – qu'avia ua voetura – era auta qu'èra tath maire
15'55 Idem – era glèisa qu'èra tostemps plea – era fervor qu'èra importenta – eras hemnas sustot mes eths òmes tanben – sustot pendent era guèrra
RL-09[Ou-Er-Pmi2-2]
0'00 Seguida – qu'i avia missions tanben – monges dominicans que venguian e que tenguian sermons incredibles – era glèisa qu'avia encara un esperit de conquiste
01'15 Guerre 40 – eth judius – era garnison alemanda que passava sus era rota, que's venguian ataular ath cafè – qu'avian unifòrmes deths bèths – eth monde que'us trobavan corrècts – eths que partiren tà Espanha – quan èra mainadèr, un arrecebedor deras pòstas qu'avia ua carta de França dab eras avançadas deras armadas – e que'us fasia escotar Radio Londres – eths alemands que venguian hèr sequenças de cinemà ena sala dera mairia – eths maindèrs qu'èran hòrt contents – films de propaganda – aquiu, que descobric a Marlène Dietrich – qu'escotava tanben Radio Londres aen collègi
05'00 Idem – eth marcat ner – eths alemands que passavan eth burre ath monde
06'00 Idem – amagar judius – mes Èrce n'èra cap en purmèra linha – qu'èra sustot a Aulús – mes un dia, que viren arribar dus mainatges deth sòn atge – qu'èran hòrt bruns, qu'èran demorats pendent quauques meses – mes un dia, n'i èran cap mès – que non sabian çò qu'èra un juif
07'30 Lenga – aprés eth patoès a casa – sovent eth monde d'ací que son estonats de l'enténer a parlar – totis que parlavan patoès en temps – tad eth, que'u parlavan patoès, après dab eths autis frairs, eth francés que s'èra en.hicat enas conversacions
09'00 Idem – qu'a hèt Khagne – e qu'èra un plan bon es.lheve – qu'èra estat a Louis Legrand – mes qu'avia ua galanta a Tolosa, alavetz on s'i estèc pas a París – que se'n tornèc entà Tolosa - en hèr aqueris estudis, que s'estremava deth patoès, qu'èran eras letras classicas – mes qu'avec en facultat Jean Séguy – que'us hèva era filologia – que'u balhèc enveja – mes après, que s'ac desbrembèc – qu'avec eth Capes en 1957
12'20 Politique – après, que venguec un militant comuniste ahuecat – mes d'aqueth temps, que deishèc càiger era lenga – quan lo demandèren d'ensenhar eth occitan en 1970, que s'i tornèc botar – a léger, a parlar, e a escríver – après, ara retirada, que s'i botèc cap e tot – que fec radiò (Radio País), libes, etc – tad eth, sus eth patrimòni, era lenga qu'ei hòrt importenta
14'25 Intime – qu'a avut 5 mainatges – eth darrèr que sap parlar e que vòu fèr estudis – qu'a eth parlar bigordan – MP que hè un esfòrt, non pas díser «eth», pas «f» mes «h»
RL-09[Ou-Er-Pmi2-3]
0'00 Société – praubes – un «bureau de bienfaisance» mes eths mès praubes no's hèn pas véser – bèths uns que venguian entara bolangeria e non podian pas crompar – e eras annadas d'après guèrra que horen eras mès tarribles – ací, qu'i viren arribar haria jauna de milhòc americana, sa pair no'n podec pas jàmes hèr pan – que mancavan de pan
02'00 Idem – familhas nombrosas – qu'èra aunoradas, qu'èra quauquarren de Pétain
02'30 Idem – praubes – mendiants – que venguian de Massat o de Suc de Sentenac – hemnas qu'èran vestidas de ner e que venian pregàrias – que hèvan un trebalh entad eths, cóser per exemple
03'45 Idem – idem – eras Sent guironesas qu'anavan enas familhas deth Gèrs entà plaçà's pera maishanta sason, qu'èra coma eths imigrants ara – qu'èra estat condat per S. Palay
05'00 Croyances – eras pòurs (les fantomes) – qu'avian pòur aths gitans tanben – pòur deth estrangèr en general – eth monde d'ací qu'i cresian – un, Paul de Reau qu'avia vist eras fadas (dit broishas) en Gorc deth Camajon – que venguian lavar eras hardas en Garbet – eth maishant oelh
08'40 Idem – eths esperits que tornavan era net de nadau – eras pòurs – un que l'avia demandat de procurà'u eth Grand Albert
RL-09[Ou-Er-Pmi1-1]
01'00 Sobriquet maison sua – deth Rei – aperat Michel deth Rei peths deth vilatge – qu'a dus sobriquet era sua maison : Rei, Le Joan – a on èm : eth Taussai – en çò de sa mair : era Casca
02'00 Intime – dus sobriquets pera madeisha maison – quin se hè ? Non sap pas – sa pair qu'i nasquèc en 1902, e mort en 1962 – tres frairs e ua sòr – totis que partiren d'ací – dejà, eth gran pair de MP qu'èra partit taras Americas entà mostrar eth os, dab son frair, Jean-Pierre (Jan-Pierron)
03'20 Onomastique – en temps, que s'aperavan totis parièr – sa pair qu'èra nascut Jean Pujol, mes que l'aperavan Michel – qu'arrecebia eras facturas ath nom de : «Jean Pujol, dit Michel» - que se'n trufavan deths petitis noms – eth frair de MP, Roland, que hoc desclarat 3 dias après, e non saboren pas jàmes quan, ath juste, èra nascut – un oncle deths sués que s'aperava Joachim, mes qu'èra aperat Jan-Pierron
05'25 Sobriquets quartièr – eth Pècho – era sua maison qu'ei plan plaçada, assorelhada
06'00 Eth òrt – dab fragas, colindrons – òrts pertot – eras rotas que'us an copats – rota que ven de ruptum = rompre – sa mair qu'i trebalhava – qu'i hèva era sopa – a Èrce, qu'aperan era sopa : «era cosina» - trufas, salada, carròtas, e frutas deras bèras – pomèrs e cesirèrs – ara tardor, que venguian coélher dab eth sòn frair – enas descas
07'50 Evolution du paysage – era monocultura dera èrba – perqué – enas annadas 1960, eth maire, Pierre Icart, filh d'un maire d'Èrce pendent era guèrra, Maurice Icart – que concebec un P.O.S avant era ora – que hec qu'eths joesis d'Èrce s'i poderen installar – qu'explica plan de causas : perqué monde entre 50 e 60 ans e que saben parlar patoès encara – qu'an bèstias – tot qu'ei hèt entara èrba – eth estiu, que parten enas montanhas de Foish, ara, en camion
10'30 Idem – Pierre Icart – qu'èra un technician e que pensava qu'eths technocrates que son mès eficients qu'eths politicaires – de privilegiar era èrba que hoc un mau e un ben pr'amor qu'an sauvat eth paisatge d'un costat, e hec demorar eths joesis d'aqueth temps – mes qu'a apraubit eth paisatge ath còp, cap mès d'òrts, d'èrba plan dalhada, cap mès parets
12'00 Agriculture – era èrba – qu'ac hèva dab son oncle Guston – qu'avia eiretat dera maison mes n'i demorava pas – que l'ajudava a fèr era èrba enas Gotas, taths Pradets, taths Cunhaus, tara Lana, taras Còstas – portar eth fèish ena cleda
13'30 Evolution paysage – n'a cap ren a véser dab bèth temps a – bòsques de pertot ara, en temps, arren – eth Pico dab eths fags, òc – mes bosigas dab eras rominguèras, foguèras e gèstas – eras rotas qu'an prés era plaça deths camins e deras passadas, dab parets – que las abandonèren pòc e pòc – dab era machinas que non i passavan pas – que passavan capvath eths prats, e atau, que s'espallèren – era rota d'Anha Sèrra que fuc un desastre – Francis Fourcou que n'avia hèt eth sòn purmèr film
RL-09[Ou-Er-Pmi1-2]
0'00 Aiga – a on l'anavan cercar – eth choès de 4 o 5 fonts : era deth Taussai, deth Fons dera Vièla, deth Lò, deras Gotas o Botas – era aiga correnta qu'arribèc de cap a 1950
01'40 Toponymie – montanhas – eth Pico (1600m) – qu'i pujava en temps, mes ara, dab era invasion dera vegetacion n'ei autan aisit que non pas en temps – 2 oras entà pujar ath cap – qu'anavan atraçar abajons e fragas, a haut eth Pico – qu'ei era montanha d'Èrce – qu'ei calcari e que contunha deçà era Pica (le Mont Béat) – un riu que sort còsta ara rota entre Aulús e Èrce
04'25 Idem – idem – eth Mont Rog, La Dent de Mède, Turguilhà
05'15 Société – Guzet (ski) – ce quin comencèc
05'45 Toponymie – montanhas – eth Pòrt deth Guilho, deth Sono – de cap a Ústo, eth Coirat e eth Marterat – delà qu'ei Tavescan – qu'i anavan en caminada a Tavascan, qu'i avian encontrat ua grana centrala electrica ena montanha – qu'èra ua montanha trebalhada dab eths obrèrs dera centrala, hòrt diferenta que deth costat francés
08'25 Ossalhèrs – que n'an pro parlat – ena maison, qu'i a encara eth anèth on estacavan eth os
09'20 Société – 3300 abitants en 1880 – qu'èra era misèra – que vivian en autarcia completa –alavetz que cercava de qué víver - qu'anavan fèr era segada en Espanha – tà Urgell, que s'i estavan dus meses, se calia – après, ara tardor, eras vrenhas – qu'èran hòrt contentis de partir deth país – montar ua còlha (portaires e coelhaires) e tornar se'n dab un chic de moneda e quauques barricòts de vin
11'20 Citra – que'n hadian pertot – cada familha qu'avia un trolh – o en çò deth Cliu a Ost taras barricas
11'45 Emigracion – suplements economics dera epòca – segadas, dalhadas, vrenhas, anar mostrar eth os – e en darrèras, partir tara America, ena restauracion – totis ací qu'an mès de familha en America que non pas ací - eth frair ainat deth sòn pair, Etienne, qu'i èra partic e que s'i moric – no'u tornèren pas jàmes veir – ara, que correspon dab un descendent d'aquet – qu'èran partits en Australia e en Novela Zelanda, quitament, eths ossalhèrs
13'20 Emigracion – quin se pòt explicar – era misèra, bessè mes pas sonque – que'us hèvan saunejar, segur – qu'èra mès hòu de partir dab un os que d'èster colportaire – qu'ei ua particularitat extra-locau en França, eths ossalhèrs
14'25 Ossalhèrs – quin comencèc – èster fier de dondar ua bèstia – mes tà MP qu'ei un hasard sustot, coma un declic – istoèra de Ramut
16'00 Rivalitat Aulús/Èrce – pr'amor deras estivas, de Foiet sustot – qu'èra d'Èrce quan èra sus eth territòri d'Aulús
RL-09[Ou-Er-Pmi1-3]
0'00 Seguida – que condan qu'eths d'Èrce qu'avian tuat un d'Aulús – un endret que s'apèra eth Prat Matau, mes que deu vénguer deths Maures, mèslèu – de mau hèr de trigar era legenda de çò de vertat
01'10 Economie – véner taths òtèls d'Aulús – enas annadas 1900, eras aigas que heren vier hòrt de monde fortunats – un casinò – que'us calian causas deras bonas, ad aqueth monde – que pescavan eras troetas ara man, MP e sons frairs, que las venian darrèr eths òtèls – que marchava encara enas annadas 1950 – hòrt de troetas d'aqueth temps
03'10 Evolution – Èrce ara – qu'i puja sovent, que s'aucupa dera associacion «Les Amis d'Aulus et de la valléee deu Garbet» - que'u hè gai, mes ath còp, qu'ei un crèba-còr – tròp de pòrtas barradas – quan non vengues que tròp pòc, non pòdes veir ce qui vòs, que't desbremba eths nòms, eths sobriquets – totun, eth, que s'ei tostemps interessat ath país, ath patoès
04'50 Intime – era mort deth sòn pair que hoc era fin d'un monde – que pensèc e non pas vier mès ací
05'40 Intime – son pair qu'èra eth bolangèr deth vilatge – e eth monde que se'n brembèren longtemps après – qu'èran 5 gojats donc sa pair qu'avia a trebalhar hòrt – que fasia eth pan ara vielha, de 4kg o de 2kg – quan le calec hèr eras flutas, non hoc pas de bon hèr per eth – qu'avia aprés a fèr eth bolangèr dab Morí Lannau (?) - en 1916, que pastava encara ara man – capable de trebalhar net e dia, pr'amor que's calia aucupar deths camps tanben
08'05 Economie – mestièr de bolangèr – que hèva vier era faria dera Hauta Garona – que fasian fornadas – sa mair e eths (eths frairs) qu'ajudava ena sa pair – quin calia hèr
10'35 Semiar – milh gròs, trufas e milh gròs – qu'ei bona era tèrra peth milh gròs – après, eth segle, eth blat nèr dab eras suas flors blancas
12'25 Agriculture – fonsas - pertot en temps, ara que son caperadas peths bòsques – eras trufas que pujavan dinc a 1400 m – era machada
14'06 Idem – era sègle – entà tetar – son oncle qu'ac avia hèt – un aute oncle deth sons, Pierre deth Large, que s'ac sabia hèr tot – en temps, aras Còstas, totis que sabian paredar – un saber-fèr gran en temps
15'50 Intime – eth sòn oncle, Pierre deth Large, qu'èra partit en America – mes non podec cap suportar era America – era sua proprietat qu'èra hòrt soenhada
RL-09[Ou-Er-Pmi2-1]
0'00 Seguida – que junhia eras vacas – qu'èra cohaire tanben – qu'èra eth product d'ua civilisacion, mes quan ei perdut, non s'ac pòden pas tornar trobar
0'30 Evolution – eras fonsas caperadas – s'ei tròp penjent n'ei pas mès trebalhat – mes urosament, qu'i son eths paisans, installats enas annadas 1970 – mes que cambièc eth paisatge, era mecanisacion – km de fonsas qu'an despareishut – que son caigudas o adobadas peras arresidenças segondàrias – qu'avem viscut era fin d'ua civilisacion – ua faiçon de véser eth monde e de condusí's qu'ei partida – mes enas montanhas nostas que s'ei mantengut un shinhau mès qu'alhors
03'10 Idem – eras mentalitats – òc, qu'a cambiat – mes que i a encara islas de resisténcia
03'45 Ecole – qu'anava ena escòla a Èrce – a 11 ans, que l'envièren entà passar eth concors deras borsas – qu'anèc entà Foish – qu'entrèc en colègi de St Guironç (qu'anava dinc ara terminala) – qu'èra Matelem e filò – eth nivèu de matematicas qu'èra hòrt mauaisit
05'45 Idem – eth purmèr dia dera escòla a Èrce que hoc tarrible – après, qu'anèc – 30 eslheves de 5 ans deçà 14 ans – qu'ac calia hèr tath arregent
06'50 Idem – qu'avia un regent, Atané – qu'èra un partesan deras lengas d'òc – qu'èra de Foish e qu'escrivia en patoès – que les deishava parlar patoès ena cort – bèths uns qu'arribavan sense saber parlar francés – sa pair que le n'avia aprés un chic e quauques clients que'n sabian parlar
09'10 Lenga – eth sòn accent – n'a pas jàmes podut pèrder eth sòn accent – eras dificultat de díser «spécial, que didia «espécial»
09'50 Ecole – punicions – trucar, còps de latas, tirar eth peu – mes que's calia poder aucupar de 30 mainatges ath còp – totun, aqueth arregent, Atané, qu'avec a partir pr'amor deths parents
11'10 Arreligion – eth curè – l'abbé Caujole – ací, qu'èra un país de fe – qu'èra coma un segon mèstre – que'u hèva puja ena chèra (a MP) – MP qu'èra hòrt credent d'aqueth temps – qu'èra un bon vivent, totun, aqueth curè
13'20 idem – un secretari de mairi que s'aperava Sylvain Sartre, qu'èra paralitic – qu'èra un felibre – qu'organisèc ua felibreada – qu'avia escriut un libe sus era valea d'Erce : Tèrra Santa – pr'amor qu'i avia capèras, sanctets – pendent era guèrra, era religiositat qu'èra venguda encara mès grana – eth curè que prechèc entà que tornèssan eths presoèrs – qu'èra un admirator de Pétain, qu'èra estat gazat pendent era guèrra de 14 – qu'avec quauques coentas ara liberacion – qu'avia ua voetura – era auta qu'èra tath maire
15'55 Idem – era glèisa qu'èra tostemps plea – era fervor qu'èra importenta – eras hemnas sustot mes eths òmes tanben – sustot pendent era guèrra
RL-09[Ou-Er-Pmi2-2]
0'00 Seguida – qu'i avia missions tanben – monges dominicans que venguian e que tenguian sermons incredibles – era glèisa qu'avia encara un esperit de conquiste
01'15 Guerre 40 – eth judius – era garnison alemanda que passava sus era rota, que's venguian ataular ath cafè – qu'avian unifòrmes deths bèths – eth monde que'us trobavan corrècts – eths que partiren tà Espanha – quan èra mainadèr, un arrecebedor deras pòstas qu'avia ua carta de França dab eras avançadas deras armadas – e que'us fasia escotar Radio Londres – eths alemands que venguian hèr sequenças de cinemà ena sala dera mairia – eths maindèrs qu'èran hòrt contents – films de propaganda – aquiu, que descobric a Marlène Dietrich – qu'escotava tanben Radio Londres aen collègi
05'00 Idem – eth marcat ner – eths alemands que passavan eth burre ath monde
06'00 Idem – amagar judius – mes Èrce n'èra cap en purmèra linha – qu'èra sustot a Aulús – mes un dia, que viren arribar dus mainatges deth sòn atge – qu'èran hòrt bruns, qu'èran demorats pendent quauques meses – mes un dia, n'i èran cap mès – que non sabian çò qu'èra un juif
07'30 Lenga – aprés eth patoès a casa – sovent eth monde d'ací que son estonats de l'enténer a parlar – totis que parlavan patoès en temps – tad eth, que'u parlavan patoès, après dab eths autis frairs, eth francés que s'èra en.hicat enas conversacions
09'00 Idem – qu'a hèt Khagne – e qu'èra un plan bon es.lheve – qu'èra estat a Louis Legrand – mes qu'avia ua galanta a Tolosa, alavetz on s'i estèc pas a París – que se'n tornèc entà Tolosa - en hèr aqueris estudis, que s'estremava deth patoès, qu'èran eras letras classicas – mes qu'avec en facultat Jean Séguy – que'us hèva era filologia – que'u balhèc enveja – mes après, que s'ac desbrembèc – qu'avec eth Capes en 1957
12'20 Politique – après, que venguec un militant comuniste ahuecat – mes d'aqueth temps, que deishèc càiger era lenga – quan lo demandèren d'ensenhar eth occitan en 1970, que s'i tornèc botar – a léger, a parlar, e a escríver – après, ara retirada, que s'i botèc cap e tot – que fec radiò (Radio País), libes, etc – tad eth, sus eth patrimòni, era lenga qu'ei hòrt importenta
14'25 Intime – qu'a avut 5 mainatges – eth darrèr que sap parlar e que vòu fèr estudis – qu'a eth parlar bigordan – MP que hè un esfòrt, non pas díser «eth», pas «f» mes «h»
RL-09[Ou-Er-Pmi2-3]
0'00 Société – praubes – un «bureau de bienfaisance» mes eths mès praubes no's hèn pas véser – bèths uns que venguian entara bolangeria e non podian pas crompar – e eras annadas d'après guèrra que horen eras mès tarribles – ací, qu'i viren arribar haria jauna de milhòc americana, sa pair no'n podec pas jàmes hèr pan – que mancavan de pan
02'00 Idem – familhas nombrosas – qu'èra aunoradas, qu'èra quauquarren de Pétain
02'30 Idem – praubes – mendiants – que venguian de Massat o de Suc de Sentenac – hemnas qu'èran vestidas de ner e que venian pregàrias – que hèvan un trebalh entad eths, cóser per exemple
03'45 Idem – idem – eras Sent guironesas qu'anavan enas familhas deth Gèrs entà plaçà's pera maishanta sason, qu'èra coma eths imigrants ara – qu'èra estat condat per S. Palay
05'00 Croyances – eras pòurs (les fantomes) – qu'avian pòur aths gitans tanben – pòur deth estrangèr en general – eth monde d'ací qu'i cresian – un, Paul de Reau qu'avia vist eras fadas (dit broishas) en Gorc deth Camajon – que venguian lavar eras hardas en Garbet – eth maishant oelh
08'40 Idem – eths esperits que tornavan era net de nadau – eras pòurs – un que l'avia demandat de procurà'u eth Grand Albert
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-09[Ou-Er-Pmi]
EOC 11
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Contributeur
Les Amis du Garbet (commanditaire)
Format
Texte/html
Langue
gascon
Spatial Coverage
Ercé
Person Item Type Metadata
Birth Date
né en 1932
Birthplace
Ercé
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Michel - (Ercé-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 10 décembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/25.