Collectage de Pierre et Marie - (Ercé-09)
Dublin Core
Titre
Collectage de Pierre et Marie - (Ercé-09)
Abstract
Sujet
Émigration en France
École publique
Carnaval
Chandeleur
Gascon (dialecte)
Description
PS : Pierre Souquet
MS : Marie Souquet
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-1]
0'50 Sobriquet maison – en çò de Peguessa
01'15 Toponymie – eth quartièr de Golas
01'35 Sobriquet maisons quartièr : a çò de Sarra Vielha, d'Agostin, de Joanilhon, de Lauret, çò de Ganhon, de Gaugòcha (?) 80 ans a – non i a pas sonque un vesin deth país – dab estrangèrs, que's perden – eths d'ací qui èran partits víver en Gèrs, per exemple, qu'èran trufats pr'amor deth emplec deth sobriquet – eth monde qu'ac trobavan ridicule – eth sobriquet que servia pr'amor deth nom dera familha
03'50 Toponymie – eth quartièr de Gollas, Gollas, Sèrras, eras Escalas, eth Pont d'Estanh d'Alen, era Caròla, era Angladura – era rota d'Aulús : Sèrras, eras Escalas e era Boisha – Tèrra Nera mès amont, e eth Escarrar
05'10 Sobriquets Tèrra Nera e Escarrar – de Forca, de Sarra Vielha, dera Velhiua – eth Escarrar : era casa d'Augustin o Augostin
06'10 Intime – era, sortida de'n çò deth Petiu
06'30 Aiga – ua font de cap a casa – era Font deth Quartièr – ací, qu'ei eth «quartièr de Gollas», mes mès enlà, qu'ei «Gollas» - eth riu qu'ei eth Garbet – ua font ath dessús, era font deth Escarrar
07'20 Toponymie – tèrras ath entorn : era Gulèra, era Gota, era Tornèra, eth Prat de Brocaut, a çò de Lafore derrèr
08'00 Montanha – eth Pico – que i pujavan en eths bordaus deth Escarrar – tot eth printemps e era tardor – en Ageu, que son eths sieus bordaus (?) - Tornadissa, era Sèrra e eth Camp de Cau – utilitat deth bordau : fèr minjar eth bestiar e fè'ui èrba – que's dromian ena cabana – se fasia bon, que s'i dromian
09'20 Elevage – eth bestiar qu'èra embarrat ena tardor – guarar-las eth dia – non calia pas anar en çò deth vesin se no's volian fèr envergonhir – cada un son tròç – qu'avian besonh tot – mes ara, eth bòsc qu'a ganhat – eras rominguèras, eras foguèras e era gèsta -en ièrn, que las devaravan a baish, enas bòrdas de casa
11'50 Economie – mestièrs – eths molièrs – mès de molas que non i a gents ara – ua en Gollas, ua après aver passat eth pont – ua ena Casca – ua auta ena Boisha – móler dab eth mulet e eth ase – que molian milh gròs, eth blat neer e era segle – que venguian eths de Cominac – que punherava entà pagà's dab faria – qu'èran plan vistis pr'amor se non i van èster....
14'50 Evolution – ara, deguns – quauques estivants – qui viu ací tóstemps – on son partits eth monde deth país ? - «era grana part, darrèr era glèisa !»
16'15 Lenga – eth pair de Pierre qu'i èra anat – un oncle sieu (de Marie) qu'i èra estat ossalhèr ailà
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-2]
0'00 Seguida – no'n parlavan cap
01'30 Emigracion – eth proprietari dera maison d'on ei sortida, avant qu'eth sieu gran pair non la crompèssa, qu'èra partit ara Pluma (47), dab 9 mainadèrs ath darrèr – Jacque deth Rampan – era mès vielha qu'èra maridada e era mès joesa qu'èra ua nina encara – era mès vielha qu'èra era gran mair de Jean Claude de Cebet – en 1908, que venec era casa d'Èrce, son gran pair que l'avia crompada – un tanhent d'aqueth òme qu'èra tornat entà Èrce – que s'apèra Huguet
05'15 Patronyme – Huguet, Ajas – qu'èran hòrt nombrós – ara, non n'i demòra pas mès
05'40 Société – velhar – qu'anavan a pè – qu'an vist tota era evolucion – sa pair qu'èra estat eth purmèr a crompar ua machina de dalhar – qu'ac avia vist quan èra presoèr ena Alemanha (PS)
06'50 Agriculture – 6 o 7 paisans a Èrce ara – non son pas endeutats coma deth costat dera plana – eras suas femna que trebalha a costat – era paga taras femnas qu'èra ara tardor quan venian eras oelhas, d'autis còps
08'20 Société – feira – feira a Sèix – maquinhons que crompavan – eth maquinhon que partia dab eras vacas pera rota
09'35 Bàter – era batusa non passava pas – era segla qu'èra batuda ara man – dab un forcadet tath blat ner – maisons tetadas ? - pas vist
11'35 Milhòc – eras des.foelhadas – se dançavan ? - pas guaire
12'25 Pomèrs – que fasian citra – non geinavan cap enaths tracturs, d'aqueth moment – rainette du Canada
13'35 Ossalhèrs – que n'an coneishut – eth gran oncle de MS non n'avia pas jàmes parlat – eth gran pair de PS qu'èra 12 de familhas – que dromian contra eth os en America (pas clar)
15'40 Elevage – vacas e oelhas pertot – a Aulús, 600 vacas a çò que pareish – e ara, cap
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-3]
0'00 Elevage – raça vaca : Gasconas o Grisas – oelhas : Tarasconesas – quauques mulets pr'amor eths chavals n'avian pas eth pè pro solide ena caminar en eths ròcs – eth mulet, que se'n servian entà tot – dressar eth parelh : botar ua joena dab ua vielha – laurar dab dus parelhs : non – qu'aurian avut trebalh entà gerar s'i – darrèrs camps qu'èra trociquats peths taishons e cabiròus
03'00 Agricultura -eras fonsas – entà fèr un planèr – pas vist a fèr – en eths camps penjents, que calia tornar pujar era tèrra – tot qu'èra penible mes qu'i avia gents
04'00 Evolution – solidaritat – ajudà's entà fèr ua paret, trincar un arbe – ara, n'i pòt pas èster aquesta solidaritat puishque non n'i a pas deguns mès
05'20 Société – eth pelharòt – n'atraçava pas arren mes que venia fardas – eras pèths, que las anavan véner, eris – oncle de MS qu'avia atrapat un gat-martre ath cap deth Pico – que n'avia tirat eth prètz de duas vacas – que las arratavan
07'55 Natura – lua – çò que possa en tèrra, lua baisha – çò qui possa defòra, lua nauta – era lenha entà bastir : ath baish entà trincar-la – entà copà's eth peu, ath baish tanben
09'00 Société – eleccions – que's passava mau sovent – pelejas – sustot deth temps vielh
10'00 Société – vailet – cap de vailet ací, sonque ena maison de retirada – autament, non , pas pro de moneda
10'30 Emigration saisonnière – a Tavascanh entà dalhar – anar vrenhar ara Pluma, de cap a Agen – MS : ua tanta deras suas qu'i èra neishuda ailà ara Pluma, quan sa mair anava vrenhar
11'40 Société – maison – qui mandava ena maison ? - se n'i avia un que volia comandar, qu'èra era guèrra – PS : q'èra era sason que comandava (guaireben, era tradicion)
12'35 Idem – idem – era nora
13'35 Idem – escòla – en Parcòt – après guèrra, que cambiavan d'arregent quasi totis eths 6 meses - segon Michel Pujol, qu'èran tròp joesi, alavetz non podian pas ténguer era classa – arrèr hilh de MS e de PS, quan èra ena escòla d'Èrce, qu'èran 8 – eris, qu'èran passats de 40 – eths mainadèrs qu'èran mèma asseitats per tèrra, còsta ath arregent – ua escòla ena Boisha, ua en Parcòt, ua ena Roibèra, duas ena Vièla, ua a Cominac
15'40 Lenga – cap que sabia parlar francés quan arribavan en escòla – quin aprenian a parlar francés ? - tot sol
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-4]
0'00 Seguida – se fuc un andicap ? - non, pr'amor qu'èran totis atau, sense saber parlar francés
0'50 Guerre 14 – un oncle de MS de tuat – eth pair de PS qu'i èra anat mes no'n parlava pas – que parlava dera vita vitanta
01'50 Guerre 40 – ací qu'avian de qué minjar dab eths camps – eths alemands qu'èran a Aulús – eths d'Aulús que venguian entà ací entà cercar trufas – no's bremba pas deth 8 de mai – PS que's bremba quan son pair èra tornat de presoèr – eth 8 de mai, non se'n parlava pas – eth pair de PS qu'enviava ua letra cada 2 meses
04'20 Idem – pair presoèr – en Alemanha, que trebalhèc ailà pendent 5 ans, non moric cap de hame – que trebalhavan en ua fèrma, mes eth ser, que dromian totis en un camp
06'20 Fèsta deth calvari – messa eth maitin, e tota era jornad – un pastissièr d'Ost, vendedoras de chapelets – ara, cap mès de curè
07'00 Fèsta deth vilatge – ath 15 d'aost – un flòc de gents qui arribavan a pè
07'40 Carnavalh – eths mainadèrs qu'avian pòur – que passavan entà que'u deishèssan un trip entà anar fèr era fèsta après – que venguian dera Boisha tanben – un de 70 ans que passava e que fasia encara Carnavalh – eth curè que didia que n'ac calia pas fèr, un qu'avia fèt carnavalh e n'avia pas podut sortí's eth masc après (Michel Pujol)
09'00 Candelèra – fèr pescajons – era messa – fèr benasir eths cierguis – eth endeman, St Blaç, fèr benasir era sau -que la se calia portar - eths cièrgis qu'èran ena glèisa e que'us calia crompar
10'05 Arreligion – dias caumats – dijaus sant, e divendres sant – dijaus sant, pas era vrespada, ath divendres, eth maitin – que fasian vesilha – qu'èra de bon bon fèr pr'amor n'avian cap vianda – un dia, qu'èra defendut de minjar ueus
11'15 Croyance – broishas – qu'i cresian – eras encantadas, non
12'10 Eth lop – non
12'20 Lenga – aprés a casa – diferença dab totis eths vilatges ath entorn – dab era Boisha tanben – ara Boisha, que didian «un anhèth» - ací un «anheth» - hòrt mès de diferença dab Massat
13'35 Idem – avénguer – un arrèr hilh, qu'ac pòt compréner, era petita filha, non – non l'interessa pas – «n'i vedem cap inconvenient, a parlar patoès...»
MS : Marie Souquet
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-1]
0'50 Sobriquet maison – en çò de Peguessa
01'15 Toponymie – eth quartièr de Golas
01'35 Sobriquet maisons quartièr : a çò de Sarra Vielha, d'Agostin, de Joanilhon, de Lauret, çò de Ganhon, de Gaugòcha (?) 80 ans a – non i a pas sonque un vesin deth país – dab estrangèrs, que's perden – eths d'ací qui èran partits víver en Gèrs, per exemple, qu'èran trufats pr'amor deth emplec deth sobriquet – eth monde qu'ac trobavan ridicule – eth sobriquet que servia pr'amor deth nom dera familha
03'50 Toponymie – eth quartièr de Gollas, Gollas, Sèrras, eras Escalas, eth Pont d'Estanh d'Alen, era Caròla, era Angladura – era rota d'Aulús : Sèrras, eras Escalas e era Boisha – Tèrra Nera mès amont, e eth Escarrar
05'10 Sobriquets Tèrra Nera e Escarrar – de Forca, de Sarra Vielha, dera Velhiua – eth Escarrar : era casa d'Augustin o Augostin
06'10 Intime – era, sortida de'n çò deth Petiu
06'30 Aiga – ua font de cap a casa – era Font deth Quartièr – ací, qu'ei eth «quartièr de Gollas», mes mès enlà, qu'ei «Gollas» - eth riu qu'ei eth Garbet – ua font ath dessús, era font deth Escarrar
07'20 Toponymie – tèrras ath entorn : era Gulèra, era Gota, era Tornèra, eth Prat de Brocaut, a çò de Lafore derrèr
08'00 Montanha – eth Pico – que i pujavan en eths bordaus deth Escarrar – tot eth printemps e era tardor – en Ageu, que son eths sieus bordaus (?) - Tornadissa, era Sèrra e eth Camp de Cau – utilitat deth bordau : fèr minjar eth bestiar e fè'ui èrba – que's dromian ena cabana – se fasia bon, que s'i dromian
09'20 Elevage – eth bestiar qu'èra embarrat ena tardor – guarar-las eth dia – non calia pas anar en çò deth vesin se no's volian fèr envergonhir – cada un son tròç – qu'avian besonh tot – mes ara, eth bòsc qu'a ganhat – eras rominguèras, eras foguèras e era gèsta -en ièrn, que las devaravan a baish, enas bòrdas de casa
11'50 Economie – mestièrs – eths molièrs – mès de molas que non i a gents ara – ua en Gollas, ua après aver passat eth pont – ua ena Casca – ua auta ena Boisha – móler dab eth mulet e eth ase – que molian milh gròs, eth blat neer e era segle – que venguian eths de Cominac – que punherava entà pagà's dab faria – qu'èran plan vistis pr'amor se non i van èster....
14'50 Evolution – ara, deguns – quauques estivants – qui viu ací tóstemps – on son partits eth monde deth país ? - «era grana part, darrèr era glèisa !»
16'15 Lenga – eth pair de Pierre qu'i èra anat – un oncle sieu (de Marie) qu'i èra estat ossalhèr ailà
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-2]
0'00 Seguida – no'n parlavan cap
01'30 Emigracion – eth proprietari dera maison d'on ei sortida, avant qu'eth sieu gran pair non la crompèssa, qu'èra partit ara Pluma (47), dab 9 mainadèrs ath darrèr – Jacque deth Rampan – era mès vielha qu'èra maridada e era mès joesa qu'èra ua nina encara – era mès vielha qu'èra era gran mair de Jean Claude de Cebet – en 1908, que venec era casa d'Èrce, son gran pair que l'avia crompada – un tanhent d'aqueth òme qu'èra tornat entà Èrce – que s'apèra Huguet
05'15 Patronyme – Huguet, Ajas – qu'èran hòrt nombrós – ara, non n'i demòra pas mès
05'40 Société – velhar – qu'anavan a pè – qu'an vist tota era evolucion – sa pair qu'èra estat eth purmèr a crompar ua machina de dalhar – qu'ac avia vist quan èra presoèr ena Alemanha (PS)
06'50 Agriculture – 6 o 7 paisans a Èrce ara – non son pas endeutats coma deth costat dera plana – eras suas femna que trebalha a costat – era paga taras femnas qu'èra ara tardor quan venian eras oelhas, d'autis còps
08'20 Société – feira – feira a Sèix – maquinhons que crompavan – eth maquinhon que partia dab eras vacas pera rota
09'35 Bàter – era batusa non passava pas – era segla qu'èra batuda ara man – dab un forcadet tath blat ner – maisons tetadas ? - pas vist
11'35 Milhòc – eras des.foelhadas – se dançavan ? - pas guaire
12'25 Pomèrs – que fasian citra – non geinavan cap enaths tracturs, d'aqueth moment – rainette du Canada
13'35 Ossalhèrs – que n'an coneishut – eth gran oncle de MS non n'avia pas jàmes parlat – eth gran pair de PS qu'èra 12 de familhas – que dromian contra eth os en America (pas clar)
15'40 Elevage – vacas e oelhas pertot – a Aulús, 600 vacas a çò que pareish – e ara, cap
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-3]
0'00 Elevage – raça vaca : Gasconas o Grisas – oelhas : Tarasconesas – quauques mulets pr'amor eths chavals n'avian pas eth pè pro solide ena caminar en eths ròcs – eth mulet, que se'n servian entà tot – dressar eth parelh : botar ua joena dab ua vielha – laurar dab dus parelhs : non – qu'aurian avut trebalh entà gerar s'i – darrèrs camps qu'èra trociquats peths taishons e cabiròus
03'00 Agricultura -eras fonsas – entà fèr un planèr – pas vist a fèr – en eths camps penjents, que calia tornar pujar era tèrra – tot qu'èra penible mes qu'i avia gents
04'00 Evolution – solidaritat – ajudà's entà fèr ua paret, trincar un arbe – ara, n'i pòt pas èster aquesta solidaritat puishque non n'i a pas deguns mès
05'20 Société – eth pelharòt – n'atraçava pas arren mes que venia fardas – eras pèths, que las anavan véner, eris – oncle de MS qu'avia atrapat un gat-martre ath cap deth Pico – que n'avia tirat eth prètz de duas vacas – que las arratavan
07'55 Natura – lua – çò que possa en tèrra, lua baisha – çò qui possa defòra, lua nauta – era lenha entà bastir : ath baish entà trincar-la – entà copà's eth peu, ath baish tanben
09'00 Société – eleccions – que's passava mau sovent – pelejas – sustot deth temps vielh
10'00 Société – vailet – cap de vailet ací, sonque ena maison de retirada – autament, non , pas pro de moneda
10'30 Emigration saisonnière – a Tavascanh entà dalhar – anar vrenhar ara Pluma, de cap a Agen – MS : ua tanta deras suas qu'i èra neishuda ailà ara Pluma, quan sa mair anava vrenhar
11'40 Société – maison – qui mandava ena maison ? - se n'i avia un que volia comandar, qu'èra era guèrra – PS : q'èra era sason que comandava (guaireben, era tradicion)
12'35 Idem – idem – era nora
13'35 Idem – escòla – en Parcòt – après guèrra, que cambiavan d'arregent quasi totis eths 6 meses - segon Michel Pujol, qu'èran tròp joesi, alavetz non podian pas ténguer era classa – arrèr hilh de MS e de PS, quan èra ena escòla d'Èrce, qu'èran 8 – eris, qu'èran passats de 40 – eths mainadèrs qu'èran mèma asseitats per tèrra, còsta ath arregent – ua escòla ena Boisha, ua en Parcòt, ua ena Roibèra, duas ena Vièla, ua a Cominac
15'40 Lenga – cap que sabia parlar francés quan arribavan en escòla – quin aprenian a parlar francés ? - tot sol
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm-4]
0'00 Seguida – se fuc un andicap ? - non, pr'amor qu'èran totis atau, sense saber parlar francés
0'50 Guerre 14 – un oncle de MS de tuat – eth pair de PS qu'i èra anat mes no'n parlava pas – que parlava dera vita vitanta
01'50 Guerre 40 – ací qu'avian de qué minjar dab eths camps – eths alemands qu'èran a Aulús – eths d'Aulús que venguian entà ací entà cercar trufas – no's bremba pas deth 8 de mai – PS que's bremba quan son pair èra tornat de presoèr – eth 8 de mai, non se'n parlava pas – eth pair de PS qu'enviava ua letra cada 2 meses
04'20 Idem – pair presoèr – en Alemanha, que trebalhèc ailà pendent 5 ans, non moric cap de hame – que trebalhavan en ua fèrma, mes eth ser, que dromian totis en un camp
06'20 Fèsta deth calvari – messa eth maitin, e tota era jornad – un pastissièr d'Ost, vendedoras de chapelets – ara, cap mès de curè
07'00 Fèsta deth vilatge – ath 15 d'aost – un flòc de gents qui arribavan a pè
07'40 Carnavalh – eths mainadèrs qu'avian pòur – que passavan entà que'u deishèssan un trip entà anar fèr era fèsta après – que venguian dera Boisha tanben – un de 70 ans que passava e que fasia encara Carnavalh – eth curè que didia que n'ac calia pas fèr, un qu'avia fèt carnavalh e n'avia pas podut sortí's eth masc après (Michel Pujol)
09'00 Candelèra – fèr pescajons – era messa – fèr benasir eths cierguis – eth endeman, St Blaç, fèr benasir era sau -que la se calia portar - eths cièrgis qu'èran ena glèisa e que'us calia crompar
10'05 Arreligion – dias caumats – dijaus sant, e divendres sant – dijaus sant, pas era vrespada, ath divendres, eth maitin – que fasian vesilha – qu'èra de bon bon fèr pr'amor n'avian cap vianda – un dia, qu'èra defendut de minjar ueus
11'15 Croyance – broishas – qu'i cresian – eras encantadas, non
12'10 Eth lop – non
12'20 Lenga – aprés a casa – diferença dab totis eths vilatges ath entorn – dab era Boisha tanben – ara Boisha, que didian «un anhèth» - ací un «anheth» - hòrt mès de diferença dab Massat
13'35 Idem – avénguer – un arrèr hilh, qu'ac pòt compréner, era petita filha, non – non l'interessa pas – «n'i vedem cap inconvenient, a parlar patoès...»
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-09[Ou-Er-Sp-Sm]
EOC 11
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Contributeur
Les Amis du Garbet (commanditaire)
Format
Texte/html
Langue
gascon
Spatial Coverage
Ercé
Person Item Type Metadata
Birth Date
PS : 1937
MS : 1936
Birthplace
Ercé
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Pierre et Marie - (Ercé-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/27.