Collectage de Henri 2 - (Aventignan-65)

Collectage de Henri 2 - (Aventignan-65)

Carrières

Forgeron

Pastoralisme

Battage -- batteuse

Orge

Engrais verts

Greffage

Races ovines

Attelage -- bovins

RL-65[SLN-Av-Dh2-1]


0'15 Vielhs mestièrs – que trebalhavan eth lin – ua que cardava – talhurs de pèiras ena cabana : mès de 6 qu'èran
01'55 Idem – talhurs de pèiras – comandas deras cheminèias e hriètras – eth Clòt deth Marbre – ena paret de casa sua, çò que n'ei pas jauna que venguèva dera carrièra – era maison deras Telhadas que'n ven (1905) – un gran pair que n'èra – dus frairs qu'avèn hèit eras parets d'aquera maison
04'45 Idem – en cada vilatge, qu'i èran eths maçons e obrèrs – eth que's herrava eras vacas – en Aventinhan, Maderas e Montagut – a bèth còps, que calèva demorar pausa, hèr era coa
06'00 Idem – herrar eras vacas : un mestièr, quin cau hèr – virà's deths còps de pès – o entà soenhar era plaga : botar vitriòl, estofa e eth hèr dessús
07'30 Société – eth monde que s'ac hèvan tot – eth, que's hèva eths cars
08'45 Lenga – eth dit menin : « eth cura era aurelha »
09'00 Economie – comèrces en vilatge – entà Montrejau tath pan en velò pendent era Guèrra – ena còsta de Maderas, qu'i èra era barrièra taths trens – tostemps que's calèva estangar, alavetz que hèvan eth torn peth Brocar de Sent Pau
10'55 Economie – vilatge cambiat – ara, pas mès de paisans – pòc de bestiar – arrelacions cambiadas dab era modernisacion : que s'encontravan, que s'arrotlavan era cigareta, que parlavan en tot guarar eth bestiar – que's frequentavan mès
13'15 Agriculture – tractors – Renault 22 e un alemand
14'20 Idem – mecanisacion qu'a cambiat eth paisatge – tot barrat dab sègas : copadas 2 còp per an : en junh, e era automna – dab eth arremembrament , que las darriguèren – qu'embarrava eras vacas - puish, que ho era clotura electrica

RL-65[SLN-Av-Dh2-2]

0'20 Pastoralisme – sindic dera Varossa – Aventinhan qu'èra en sindic dera Varossa istoricament, que se'n sortiren – que pagavan tad arren pr'amor que'u hèvan tròp lonh – quan heren era rota deth Còth dera Avet, qu'èra tròp car tad eths
02'55 Intime – quan èra arribat en Sàcoe tà portar piquets a P Mansas – que's hèvan panar eths piquets en montanha
06'10 Bàter – qu'i calèva anar en vilatge – ua que marchava dab era aiga, mes non se'n bremba pas – ua auta dab un motur electric – eth Hamèu qu'èran eth maitin – çò que portavan a man – béver vin e minjar possièra – era shudor que se'n portava eth alcool – eth de qui batèva, qu'adobava eth sopar – dab era « moissonusa-batusa » qu'èra ua revolucion
09'40 Société - solidaritat – trebalhar dab eth passa-pertot – dab era tronçonusa, qu'èra mès simple – espelocar e portar era pelòca sus eth arredalh – e copar eras camas après tà poder laurar dab era hauç
12'15 Pelar eth pòrc – e aucas e perròts – deras aucas : eth confit, véner eths hitges – embucar-las dab eth milhòc blan – 8 hitges per an, haut o baish
13'35 Société – familhas nombrosas – alavetz de qué minjar : pòrc, poralha e lapins
14'20 Semiar – blat, shivada, òrs e era segle – blat a barba que's cogava – mongetas capvath eth milhocar – segle taras bèstias, qu'èra moluda – era segla qu'èra de mès bon hèr de hèr-la vénguer – eth òrs d'automna
Lenga/agriculture – un naverar : def

RL-65[SLN-Av-Dh2-3]

0'00 Seguida – ua tèrra on hèvan péisher eth bestiar, que lauravan e que'n hèvan un camp – ua tèrra navèra
01'00 Agriculture – eth brabant que cambiè deth arner – que hèvan trèfles enas arrègas deth milhòc – que podèva hèr aholar eth bestiar totun
02'00 Idem – trebalhs – cauçar eras mandòrras – eth mercader taras mandòrras – mès de trebalh qu'eth milhòc
02'50 Hruitèrs – véner era heruta a Montrejau – que s'ei perdut ara – qu'èran enas sègas e que cagèvan ena rota (eras pomas), avisà's qu'eras vacas non mingèssin pas eras pomas e s'estupèssin – e qu'arribè eth briç - òrdes deras pomas : mus de lèbe, arreinèta deth Canada e d'Angleterre
06'20 Semiar – eth milhòc e eras mandòrras – era Beauvais : qu'avè gahat ua malaudia – e qu'arresinnèren – era Arroja taths pòrcs
08'05 Empeutar – metòda – en « fente », copar era tija e hiéner – botar mastic : eths prunhoèrs qu'an ua dobla pèth alavetz qu'ei delicat – mastic « l' homme le fort » o dab bosas de vacas – que marchava mes que calèva botar eras mans laguens...
10'30 Idem – eths castanhers – de còsta, tot çò d'arribent, que n'èra – qu'èra estat crompat peth Tanin de Polinhan pr'amor qu'èran malauts – ua castanhèra qu'èra entertenguda

RL-65[SLN-Av-Dh2-4]

0'35 Elevage- bestiar qu'avèn – quauques oelhas – crompar era automna, engreishar eths anhèths e vene'us – era oelha que portava diners – oelhas auresas sustot – era tarasconesas qu'arribè après
03'00 Idem – oelhas – crompar ena hèira de Sarrancolin – en Maulion, qu'èra mès barrejat qu'ena Valea d'Aura
04'05 Eras hèiras – en Sent Bertran eth 4 de mai, e eth 17 d'octobre quan devaravan dera montanha – quan eras vacas de Nistòs qu'arribavan, que s'apartavan, qu'èran sauvatges a bèths còps – marcandejar avant, ara que i a un prètz, e qu'ei atau
05'50 Idem – o marcats – cada diluns en Montrejau o cada dimecres en Lanamèsan, bestiar – bèths uns de Perpinhan que venguèvan dinc a Montrejau tà crompar vedèths – eth vedèth blan de Montrejau qu'èra arrenomat
07'30 Lenga – en francés « Montréjeau » en prononciar eth « t »
08'00 Marcat de Montrejau – per on passavan capvath – eth castèth de Begòrra, en linha deth pont de Maderas
09'00 Elevage – vacas : gasconas – que trebalhavan – quin hèvan quan i èra un rapalhon
09'55 Idem – dressar eth parelh – botar ua vedèra dab ua vielha – hèr-las marchar e portar quauquarren de leugèr – sobriquets : « Barona, Mascarina, Muleta, Cardina » - bèths uns que podèvan tirar a tota man
12'05 Idem – sostra dab era hoelha en mes de març – qu'èran estacadas – e béver enas bassas – en quartièr, que n'i avè duas tà quate maisons – e un potz mieiancèr – a un moment dat, anar hèr béver en arriu
15'00 Idem – un can deths bons, crotzats – raças barrejadas – mes seleccionats

Lassalle Renaud, enquêteur

RL-65[SLN-Av-Dh2]

EOC 7

Nosauts de Bigòrra

Texte/html

gascon

Texte

Aventignan

1924

Aventignan