Collectage de Paul - (Cantaous-65)

Collectage de Paul - (Cantaous-65)

Guerre franco-chinoise (1881-1885) -- Tonkin

Guerre mondiale (1939-1945) -- Réquisition

Guerre mondiale (1939-1945) -- Collaborateurs

Guerre mondiale (1939-1945) -- Exactions

Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis

Battage -- batteuse

Vignes

Châtaignes -- Variétés

Noms de maisons

Emigration -- Amérique du Sud

Champignons

Mendiant

Gendres et brus

Marche à pied

Valet

Épuration des collaborateurs (1945)

Guerre mondiale (1939-1945) -- Ravitaillement

0'17 Sobriquet maison - en çò deth Tracaret - en ua navèra maison de còsta ara vielha - per eth, era nava, qu'ei en çò deth Tracaret tanben - un tracaret ?, non sap pas çò que vòu díser
01'20 Toponymie - quartièr - eth Bernet - no's bremba pas eths autis nòms de quartièrs
02'15 Idem - centre : Cantau, eth vilatge - eth Naveran, non sap pas on ei
03'00 Sobriquets Bernet - part de còsta a sua : çò deth Manechal, de Trauèt (o Trauèta) - de cap, çò deth Lenge, de Peionha, de Betan - après, dinc ath estòp, çò de "Noré", de "Cabos", deth "Tonkin", de Pèiròt, deth Bernadòi, de Paièr, de Joanèu, de Nibèla e çò de Fir coma qui va de cap ara nacionala
04'40 Idem - en çò deth Tonkin, eth gran-pair dera maison, qu'avè hèit era guèrra deth Tonkin
05'50 Société - familha - tostemps au mens duas generacions ena maison
06'15 Toponymie - après Cantau, qu'ei eth Boalà - un quartièr de Sent Laurenç - qu'i son a 5 mèstres, eras purmèras maisons que's son bastidas ara
07'05 Idem - eths prats ath entorn - era Còsta, era Nauda, Darrèr de'n çò deth Pelha
07'35 Arriu - era Nauda - drin mès lonh, era Vaquèra - eth Vievèr qu'ei mès baish - era Loja que va tà Viela Nava
08'15 Aiga - hèr béver dab era aiga deth potz - en paresh - pas hòrt de honts ací - era hont deth Cantau
09'25 Sobriquet vilatge - non sap pas - que coneish "eths Pelegatèrs" - non sap pas perqué
10'35 Lenga - nom gascon de Cantaous - Eth Cantau
11'20 Economie - vielhs mestièrs - haure, un charron, ua cardaira - un mestièr tà hèr aquerò - eths pientes - çò que hèva eth haure - e çò que hèva eth charron - eth haure no herrava pas eras vacas - un aute qu'ac hèva, dab un mestièr
13'50 Société - circular - en carreta, en bicicleta, e a pè - eth espicièr, o eth bolangèr, dab un shibau - eths shibaus qu'èran comuns - eths boèus tà tirar - s'era batusa èra gahada, eras vacas que la podèvan sortir - eras vacas que son mès nerviosas qu'eths boèus - boèus mès arresistents
16'35 Mestièr - eth molièr - un molin e ua gava tà alimentar era mola - pendent era guèrra, qu'i hèvan eth pan - era haria pendent era guèrra, nat bren, arren
17'20 Hèr eth pan - ua pastièra - tiquets tà préner eth pan pendent era guèrra - non sabèvan pas hèr eth pan, eth bolangèr que'us ensenhè - que'us portè eth lhèute - en arremerciment, que'u bahèren eras cartas deth pan
18'45 Guerre 40 - cartas tath pan, sucre, cafè, tath vin tanben - mes n'èra pas tròp necessari pr'amor vinhas que' n'i avia - pas eth dret de hèr mòler pendent era guèrra - monde dera vila (Bordèu o Marselha) que venguèvan tà cercar de qué minjar - o hèr tròc - un que'us avè portat ua baladusa tà esclairà's en escambi de mandòrras -
20'55 Idem - que s'i he lèj tanben a Cantau - era gara en Cantau, eth monde dera vila qu'i devaravan tà vengue's cercar causas - quan tornavan a préner eth tren, era "chef de gare" qu'avè dijà aperat eths gendarmes tà arrestà'us - après, eth conductor que'us hèva montar en camin - que'us venèvan tostemps, shens nat interès - perqué ?...
23'00 Idem - eths allemands que son venguts a Cantau - a Sent Laurenç, qu'avèn aucit tres personas - eth prumèr qu'èra un bolangèr, nomat Plantat - denonçat per un francés, fotografe, que hèva eras cartas d'identitat - sonqu'èra un espion alemand - e arrés n'ac sabèva pas - fòtò de profil - atau eths alemands qu'avèn eras fòtos deth monde - quin gahèren aqueth bolangèr - duas autas personas fusilhas qu'èran a sarclar eth milhòc - aqueth espion que ho aucit peth maquís de Nistòs, e botat ena Nèsta
25'55 Economie - comèrces - dus cafès, ua espiceria dab eth tabac - ara un sol bistròt
26'25 Vilatge - eth convent - ua escòla taras arreligiosas - ua maison de retirada laguens - eras surs que's mesclavan dab eth monde - ua que venguèva soenhar eth monde a gratís
27'40 Société - solidaritat en vilatge - espelocadas -
28'20 Idem - idem - bàter - pendent un mes en quartièr - quauques maisons, n'èra pas que 4 oras - d'autas, tota era jornada - trebalhar, minjar possièra, mes minjar tanben - dejunar eth maitin ath còp de shiulet - disnar - mes a on calèva trebalhar tota era jornada, eth ser qu'èra era hèsta - qu'èra mès simpatic que ara, non n'i avá pas maishanteriá coma ara - bien minjar, béver e cantar - bolhon de garia, tomatas, uèus durs, anduton, un gigòt de moton o rostits de polet, de bon vin, eth cafè e possa-cafè - que'us hèvan durar eth possa-cafè !
31'40 Idem - idem - idem - quan n'i èra pas era batusa - quan copavan era palha deth segle, que la batèvan - que hèvan eths ligaders tà amassar eras garbas - dab eth batur tà bàter eth linge - hèr trempar aquera palha en aiga - après, que vengó era liusa, coma ua dalhusa
34'00 Idem - idem - entrar era palha dab eth car - tostemps era mèma hemna ath darrèr dera batusa tà botar eths sacs sus eth còth deth òme - ua hemna deth quartièr
35'30 Agriculture - semiar - blat, shivada, òrs (drin), milhòc (drin tanben) - eth morisco tanben mes no's venèva pas e eras bèstias no's volèvan pas - eth brabant e virar eth brabant ara man - çò qu'ei eth virolet
37'40 Elevage - arraça vacas - tot Gasconas - bèras Castanhas - sobriquets : Muleta, Marquisa o Minhona - pas guaire de oelhas
38'41 Agriculture - vinha - en cada maison - que ditz que i ajèva "joe" vinha - Noà qu'èra eth cepatge - tots que'n bevèvan, n'èran pas hòus... pr'amor ara qu'ei interdit (que ditz tanben "percé" ath lòc de "pr'amor") - eras vrenhas, cada un a casa soa - deishar cubar ena barrica - e après, ath cap de 15 dias o tres setmanas, tirà'u - ara fin, hè'n piqueta de çò que sobrava - o ne hèr aiga de vita
41'30 Idem - idem - aiga de vita - eth alambic - que's botava per quartièr - que la calèva declarar - eth monde que charlatejavan sus eras quantitats - eths drets tà hèr aiga de vita - ara n'i a pas mès d'alambic
43'15 Idem - era citra - trolhar eras pomas - passar era vrenha en trolh e botar-la en ua barrica
44'00 Agriculture - tèrra - en Cantau o en Tuzaguèt, qu'ei tèrra nera, en Sent Laurenç, qu'ei tot sabble, e gravèr - atau que seca viste mes a lor, que demòra en Cantau
45'25 Nature - eths Castanhèrs - empeutats ? - probabble pr'amor dera talha deths marrons a bèth còps - taths pòrcs e taths òmes - còser en huec ena torradera - padena traucada - hèr humatèra tà non pas que petèssen - hèr hum tà hèr-las sudar e que cosèvan beròi atau - e pelar-las
48'40 Société - era America - a soa, que partatjavan era maison - eths dus qu'èran deth Tracaret - eras vacas que bevèvan ena mèma pareisha - duas d'aqueths que partiren tara America - e que s'i son son estats - que s'aperavan Barrère Paul, tanben - dus nebots qu'èran venguts tath Bernet - que'us balhèren cartas postalas qu'èran estadas enviadas d'America - dentèla ath torn dera carta
51'30 Idem - maison - duas familhas ena madeisha cort - (qu'èra eth cas en çò deth Tracaret) - çò deth Noré e deth Pèiròt qu'èra atau tanben - sa pair que s'aperava Barrère Jean- Paul e eth aute Barrère Paul, Jean - eth factur qu'èra emmerdat - eths que's heren aperar "dit Tracaret" e eth aute "Tracaret" tot cort
53'20 Idem - America perqué èran partits ? - tà ganhar tarjas - eths nebots que parlavan francés - d'autis de Cantau qu'èran partits tà Buenos Aires
55'20 Idem - comèrce - eth carrei deth vin - mes no's hèva pas en Cantau
57'30 Société - colporturs - eth perraquèr - pèths de lapins - era lan, era pluma e eth duvet - que hèva marchand de vaxèra - qu'èra un tròc, que pagava dab era vaishèra
48'50 Idem - caçar - non caçavan pas plan - sustot eras palomas, eras callas e era tortèla
59'35 Natura- eths camparòus -
...
1'00'30 Idem - idem - eth cep, eth tremolet (cep dab era coa grisa) - eras verdetas, eras lecassinas - eth tremolet, dab eth cap gris e eth aute, eth cap arroi - un cep de bedoth - eths mosserons
1'02'49 Société - mendicaires - ua que passava - que's botava tot eth linge en ua saca - que se n'anava en ua vielha bòrda, tà passar se'n era net
1'4'10 Idem - eth vailet - un de còsta, qu'èra quasi dera familha, que dromiva ena maison - e que ho sepelit dab eths en cavèu - eth, que minjava dab eths - qu'èra hòrt valent e que s'i èra vengut tot joen
1'06'00 Idem - qui mandava ena maison ? - eth òme - qu'èra possible que mandèssen tot dus, s'èra un gendre - era nòra qu'èra mau vista sovent - eth gendre qu'èra diferent, qu'èra tath trebalh - un còp, en Cantau, era vielha qu'avè dit ara nòra : "qu'ei çò qu'as portat, tu, a casa, n'i as pas portat arren !" e era nòra que l'avè arresponut : "çò que permèr m'an demandat, eth casau de davant casa" = hèr que tirèsse un còp eth òme, e hèr mainatges
1'08'25 Idem - idem - ua nora que devèva vénguer dab ua dòt - çò que vòu díser "eth casau de davant casa" !
1'09'30 Idem - lesers - bèths uns qu'anavan ath cafè tà anar hèr ara manilha - eras quilhas, non - eras cartas
1'10'20 idem - eras hèiras - dab eth bestiar tà véner - entà Lanamèsan - Rabastens - en Lanamèsan , qu'èra quauquarren - tà Rabastens qu'i anavan a pè, se calèva botar dus dias - Lanamèsan, : eth dimecres deras Cendres, e eth dimenge de Senta Caterina - hèira deths shibaus, sus era plaça - ara qu'ei un parking...
1'12'15 Elevage - véner - marcandejar - eths bochèrs que venguèvan a casa tà crompar pòrcs grassis- tostemps enas mèmas maisons - eth oelh blanc deth vedèth e eras coa mòla, que vòu díser era vianda, qu'ei blanca - eth consomatur non vòu que vianda blanca - e qu'ei pèc pr'amor era mès bona qu'ei era arrosada - eth musèu tà que non podossen pas minjar era palha, o serén estats tròps arrosats - sonque popar
1'15'07 Elevage - un arrepopet ? - quan vederava era vaca, popar pendent 15 dias - puish balhà'u lèit en podra pendent 15 dias - e portà'u tà Rabastens - un arrepopet, vedèth de 15 dias o tres setmanas - eth arrepopetaire que'us crompavan - era Borreta, de tres ans, que n'a pas jàmes vederat
1'18'30 Guerre 14 - no'n parlavan pas guaire eths vielhs
1'18'50 Guerre Algérie - qu'i èra avant era guèrra
1'19'15 Société - Nadau - era dòba - qu'anavan tath bochèr - era missa de miejanet
1'20'25 Idem - arreligion - mès practicants que ara - eths òmes qu'anavan béver un còp de vin blanc en cafè ara sortida dera missa
1'21'25 Idem - hèstas - Carnaval - amassar oeus
1'22'20 Idem - idem - 1er de mai - ara sortida dera missa sovent, davant era plaça dera glèisa - eth tamborèu en solèr e cargat de hen - o estujar eth shibau, mes non copavan pas arren
1'23'55 Idem - idem - Sent Joan - que's hèva, ja - un huec en prat
1'25'10 Idem - arreligion - hemnas curiosas ena missa tà criticar eras autas
1'25'50 Croyances - broishas, tà espaurir eths mainatges - desguisà's en hantauma - eras hemnas qu'avèvan paur
1'27'35 Lenga - aprés a casa dab eths parents - parents que'u parlavan patoès - aprés eth francés ena escòla
1'29'45 Lenga - que ditz "percè" tà díser pr'amor, atau parièr qu'a Mamisan !
1'30'40 Idem - avénguer deth gascon locau ? - que's va pèrder - eth occitan qu'ei diferent ena television - non compren pas tot

Lassalle Renaud, enquêteur

RL-65[SLN-Bi-Bp]

EOC 7

Nosauts de Bigòrra

Texte/html

gascon

Texte

Cantaous

1930

Cantaous