Collectage de Jacques 4 - (Lombrès-65)

Collectage de Jacques 4 - (Lombrès-65)

Peste

Histoire locale

Sobriquets (villages)

Toponymie

Irrigation par ruissellement (aigüèras)

Collecte toponymique dans village

RL-65[SLN-Lo-Bj3-1]

Que partim de casa-sua (a haut) dinc ara maison deths sués parents ath baish deth vilatge

0’40 Toponymie – quartièr deras Vinhas, jàmes arretrobat nada « vinha » sus eth cadastre, que’s pensa que « vinha » e vòu díser qu’ei plan arribent – quartièr Mazoèr, deras Vinhas – ua familha que s’aperava, Mazoué
01’55 Lombrés – vilatge arribent sus un arròc – nòm que poderé vénguer deu basco : « lumberi » que vòu díser Vila Nava – coma Lombès en Gèrs
02’30 Idem – avant, Lombrés n’èra pas ací – installats ací de cap a 1550 pr’amor dera pèsta nera de Marselha – que s’aperava Burret en temps, e qu’èra deth aute costat deth arriu
03’30 Agriculture – d’autes còps, n’èra pas atau – qu’èran camps dab blat, shivada, òrs… - e quauques prats tanben – dab eth parelh tà laurar a on ei era maison ara
04’20 Sobriquet maison – en çò de Shishòrra (ua familha que s’apèra atu en Montagut) – avant, ena maison, un perraquèr que demorava laguens, e avant, un qu’èra estat aucit ena guèrra de 14
05’30 Perraquèr – un que passava e quan arribava, que cridava « Perraquèr, pèth de lapin ! » - eth monde que’s sauvavan era pèth, lançar-la hòrt sus era parèth tà que’s peguèssa dessús
06’45 Era glèisa – St Medard
07’10 Era meriá – dinc ara fin deth sègle XIX, qu’èra era escòla
07’50 Sobriquet maison – en çò de Palhas ( a dreta après era mairia)
08’15 Lombrés – era pujada dinc a casa sua, qu’èra era rota vielha tà Nistòs – camin navèth que ho bastit de cap a 1917
09’00 Toponymie – eth quartièr dera Moleta – de cap a Nistòs – un cafè, que hèva cohaire tanben – en çò de Papillon, Papillon pr’amor que portava tostemps un « nœud papillon » - era Carrèra qu’ei batiada sus ua carta, « avenue du casino » pr’amor qu’i hèva hòrt aras cartas en aqueth cafè – era Moleta pr’amor d’ua mòla a baish
10’30 Istòria – un senhor deth temps deth arreis, que s’aperava Mossur deth Sauvant – que l’avèn hèt un procès pr’amor que volèva amassar impòsis sus eth vilatge – mes aqueth vilatge (Lombrés) que hèva partida dera Varossa, ni deth Comenge, ni de Rivière verdun – Sèis, Generés, Lombrés, e Tibiran que hèvan partidas deras 4 Vaths – ara, qu’an tostemps un dret sus eth bòsc dera Varossa
12’10 Era Plaça deth casse – qu’auré entre 300 e 350 ans – ua traça en un jutjament de 1795 – que se’n parlavan dejà en aqueth jutjament – que’s pòt que sia en aquth vilatge que s’amassavan era Vesiau deras 4 Vaths
14’05 Sobriquet – a dreta, maison d’ua familha Antichan, purmèr maire ara revolucion – çò de Barrau dab era galeriá, mes ara que s’apèra, en çò de Mont ( ?) – çò de Malhet, qu’i èra un « maître chirurgien » - de còsta, qu’ei çò dera Shichorreta, era maison jauna… no’s bremba pas mès, qu’èra un cafè, e un marchand de vin dab un quilhèr, quan non hèva pas bèth, era hèsta que’s hèva aquiu – autament sus era plaça, ath entorn deth casse
16’30 Idem – çò deth Olièr (ath hons) – òli o olas ? (Palay, òli) – a dreta, çò de Palomèr
Que devaram
17’10 Idem – çò de Pèiròt – sa pair qu’èra vengut de Montagut, gendre, e qu’avè prés eth nòm dera maison : Laurent de Guilhèuma
18’10 Toponymie – quartièr de Dessús era Riba – portat sus eth cadastre de Napoleon – era carrèra de Dessús era Riba, que va tà Generés
19’00 Sobriquets – çò de Xavier, a dreta
Que prenem de cap a sua
19’40 Toponymie – quartièr de Devath era Riba – en çò deth Sindic – qu’avè era fonccion d’aplicar juridicament eras decisions deth cossos, devath eths capdaus, e eths lauraires (aqueths n’èran pas ena amassada dera vesiau) – un sindic per vilatge, e mantuns cossos peth vilatge
22’25 Sobriquet – çò dera Grava, a gaucha, ua que s’aperava Dominica, çò de Queta – e casa sua, çò de Guilhèuma


RL-65[SLN-Lo-Bj3-2]

Ena maison

0’15 Ena maison – era cramba de delà –
01’10 Ena pendula – laguens, qu’i ei porta eth dia dera mort deth sué, arrèr, arrèr gran-pair – que l’avèn estangada aqueth dia
02’25 Intime – fòtò quan hèvan eth blat – en aost 1939 qu’èra estada presa
…
04’30 Sobriquet – eth vesin, çò deth Capitani (nebot de Sabine Pène) – çò de Antònia – era escòla –
que prenem a gaucha après era crotz
05’50 Idem – era escòla qu’ei ua maison ara – a dreta, çò deth Chèc, a gaucha çò de Paule (prononciar francés), puish çò deth Capdèth
06’40 Toponymie – quartièr dera Mateta segon eth monde, mes nòm vielh sus eth cadastre : Brocalha
07’20 Montanhas – eth Picon d’Aventinhan, Mont Cabirò
07’50 Prats – eth Campet, eth Estanh, darrèr eth arriu : Acarr ?
08’15 Arius – Arrisa de Generés, eth Nistòs – eth Gorc deras Campanas, mès haut, eth Gorc deras Crampas – ath temps dera pèsta nera, un vilatjot aperat Areulet (ara un quartièr de Generés) – qu’avèn pres eras campanas e botat en gorc tà que non pas qu’eths maures las prenossin
11’40 Montanha – era Montanha de Montagut – en temps, Mont Cabirò qu’èra de Lombrés, e era Montanha, eth contrai – lavetz, qu’escambièren
12’10 istòria – Lombrés qu’èra de Montagut en temps, qu’i èra un curè en Montagut, e un vicari en Lombrés – ua crotz de boès hèta peth gran pair de Gabriel Soulé (collectat en St Laurenç)
13’30 Toponymie – eth camin que va tath Nistòs – eth camin deth arriu, o camin deths Espartiners
14’10 Sobriquets – mantuas maisons a gaucha, que son cagudas ara – ua veusa que s’èra maridada dab eth vesin
15’10 Agriculture – era gau – que botavan ua pala tà estangar era aiga, que s’aigavan atau eths prats – ara, que son quasi perdudas – ua mola a baish : era Mola de Baish – qu’i èran eras parèths e eths ventaders, mes ara, qua despareishut – ua paishèra – n’èra pas briga atau bèthtemps a
18’00 Intime – que s’ac vau miélher que agi anglés que non pas arrés

Qu’èm tornats en çò de Guilhèume

Lassalle Renaud, enquêteur

RL-65[SLN-Lo-Bj3]

EOC 7

Nosauts de Bigòrra

Texte/html

gascon

Texte

Lombrès

1939

Lombrès