Collectage de Auguste (Nistos-65)

Collectage de Auguste (Nistos-65)

Effeuillage du maïs

Dévotion

Noël

Temps (météorologie) -- Prévision

Surnaturel (sorcières)

0’40 Intime – eth sòn pair qu’èra « corrièr » e que hèva eth transpòrt de Nistòs tiò sent Laurenç ( dab Bisa e Nestièr, hèr sonar eth R)
01’30 Lenga – Seube que’s pòt prononciar de duas faiçons – en francés o en gascon
02’20 Sobriquet – en çò de Corrièr – pr’amor de sa pair qu’èra corrièr – neishut ena familha – en ua famila de cinc
03’32 Toponymie – quartièr de Hont Nera
03’50 Sobriquet maisons – eths de Portalet (Roger) – eths de Poquoret (Maupomé) – de Langet – eths de Lazare (que s’ei venut, eth qu’a crompat era maison que s’apèra Flaget)
05’32 Toponymie – quartièr de Hont Nera – qu’ei en Baish-Nistòs – era limita qu’ei eths de Jaquet 05’51 Idem – quartièrs en Baish Nistòs : eth Pleish, eth Cap de Dau – eth Pè dera Arrisa – era Arrisa
07’01 Patrimoine naturel – montanhas : Eth Mont Moish – eth Pic (dessús) – de cap, eras Còstas
07’43 Toponymie - eth Sausset qu’ei ua quartièr – Ilhet qu’ei un quartièr mès a baish qu’eth Sausset – Ilhó – mès dehòra era Bernadosa puish era valea de Castèth Ner – mès dehòra, era Crotz deth Gerlè – puish era Coma de Sobaquet
10’15 Toponymie – era Ompra (quartièr) – sobriquet : en çò deth Lombreson, de Quetor
12’00 Activité – bèth temps a tot que’s hadia dab eras vacas – ara qu’ei tot cambiat – dalhar e amassar eth hen en vrac – ara mès pratique
13’21 Lenga – pronociar dieferent deth Baish tath Haut de Nistòs – prononciar deth « can » per exemple
14’20 Activité – élevage – bestiar en cada maison – ara que s’i son aclarits – plan de vacas, mès que de oelhas
15’52 Idem – agriculture – milhòc, mandòrras e blat – vacas : au debut, Castanhas (grisas) puish Gasconas – oelhas ? auresas
18’07 Travaux en commun – despelocar eth milhòc – partida de plaser castanhas e capons – que s’invitavan entre vesins – hadian tressas e hèr un secader ath sorelh – qu’èran velhadas, condar istoèras e cançons – un que l’agradava de cantar
20’22 Leser – Cançon deth Majorau – que coneish mes non se’n bremba pas – qu’anavan tiò era Ompra taras velhadas
21’22 Travaux en communs – escanar eth pòrc – un bon moment qu’èra – ara que son clars
22’05 Agriculture – eth blat – eras batèras dab un bon arrepas – que calia cercar ua plaça neta tà arrecuperar eth gran – boar-la – ua hèsta – bèths uns que s’embevedavan
24’00 Idem – vinhas ? – pas guaire – mes un chic totun
24’39 Idem – aiga de vita – dab pruas e dab citra – era mès bona qu’èra de pruas – eth son pair qu’i avia dret, après era sua mòrt qu’èra eth frair – mes eth n’ac podia pas – qu’èra eth sòn ainat
26’35 Vie sociale – ertatge – eth ainat – n’èra pas sistematic, mes que podia èster ua ainada – eth patron qu’èra eth pair mes que dependia s’èra vengut gendre o pas – era hemna que podia èster era patrona tanben
29’04 Vie sociale – era arreligion – eth sons gran-parents qu’i anavan cada maitin
29’42 Idem – hèstas – Nadau – un bon arrepas, ua dòba e anar tà missa – n’a pas jàmes conegut duas missas a Nistos (ua a baish e era auta a Haut) – eth ser de Nadau, qu’anavan hèr arrevelhonar eras bèstias
32’23 Idem – eras Calandras – qu’èra era meteo dera epòca – e que marchava – n’ac a pas hèit eth – qu’èra ath debut dera annada
33’46 Idem – Candelèra – se hadia sorelh eth dia dera Candelèra, 40 dias que passava sense que haça bèth –
34’00 Meteo - Se era lua e’s vira un divés que va hèr maishant temps
35’37 Idem – « Tara Candelèra, vira eras oelhas dera casalèra » - e « pastèras tiò era capialèra »
36’36 Idem – hèr benadir eths laurèrs tà virà’s deth maishant temps
37’30 Idm – Sent Blas – mes qu’ei lonh, non se’n bremba pas
38’09 Idem – Carnaval – eths conscrits dab era joenessa dab eths tambors e eras timbalas – que passavan de quartièrs en quartièrs – qu’ac hadian tot a pè – ena valea dera Arrisa – que partian d’oreta – que jutjavan Carnaval e que’u fusilhavan – que cantavan quauquarren de precís
41’00 Idem – Quaresme – non pas minjar vianda eth divés
43’35 Idem – Maiar eth monde ? – non se’n bremba pas – apielar causas ? n’ac sap pas
44’40 Idem – era Sent Joan – eth haiar – ua missa e un haiar ath pè dera glèisa, ath pè deth monument, en quartièr deth Pleish – qu’ei ua hèsta pagana
47’19 Croyances – broishas – sustot ena valea dera Arrisa – ua vielha qu’aperavan eth capitène deths broishis – dab era net qu’aván paur eth monde – eras hadas qu’èran maishantas tanben segon eth
49’05 Lenga – gascon – que’n parla dab vielhs encara – dab eth temps non sabian pas parlar francés en arribar ara escòla – qqu’èra eth trebalh deths arregents – n’èra pas mau vist de parlar gascon
50’39 Idem – ara era lenga que torna –
51’42 Idem – eth avénguer dera lenga – n’ei pas un mau de parlar eth patoès – que s’ei modernisat – eque risca de perde’s – que seria de dòu-har

Lassalle Renaud, enquêteur

RL-65[SLN-Ni-Sa]

EOC 7

Nosauts de Bigòrra

Texte/html

gascon

Texte

Nistos

1924

Nistos