Collectage de Gérard - (Ustou-09)

Collectage de Gérard - (Ustou-09)

Fromage et beurre

Noblesse/bourgeoisie

Jeux de cartes

Ardoisières

Guerre mondiale (1939-1945) -- Occupation

Espagne, Guerre d'(1936-1939)

Saint-Jean (fête)

Guerre mondiale (1939-1945) -- Déportation

RL-09[Ou-Us-Rg-1]


0'05 Sobriquet – sortit de'n çò de Mostin – son gran pair qu'èra d'aquesta maison – aquesta que s'apèra pareil
01'25 Toponymie – vilatge deth Arialh
01'40 Sobriquets Arialh – eths Icarts, eth Besson, eths Tartèrs, Baudèras, eths Bordalèrs
02'30 Toponymie – eth Portèth, Sent Líser, Vièla – era Ribèra deth Tren – ací, que disian «era Ribèra de Sent Líser» - era Ribèra deth Tren : Escòts, eth Torte, Saburdan, era Pomadera, era Vincareda – eth Pont dera Taula qu'ei despartit entyre Sèix, Usto e Coflens
03'40 Toponymie – eth Puèg, eth Pont de Lacretar – eth gite deth Escolan qu'èra era escòla – un mot que no's disia pas
04'40 Sobriquet Puèg – Joan Riu (maison deth pair), eth Poèr (?)
05'15 Aiga – riu – eth Alet – Joan Riu, eth nom de quauqu'un que demorava ath camp deth riu – era Aussesa
06'20 Rivalitat vilatges – nani – mèslèu ena montanha enà fèr pèisher eth bestiar – dab Èrce sustot
07'00 Aiga – ua font darrèr
07'20 Toponymie – eras tèrras ath entorn : eth Coade, eras Campanhas, eths Vrilhets, Caga Lop, Eishautarenh (?), era Bòria, era Pala
08'30 Economie – mestièrs – totis bestiar – un faure a St Líser – ua mola a Stillòm, ua auta a Vièla – qu'i anavan dab un sac de gran e tornar portar era faria
10'10 Semiar – trufas, milh gròs, chic de blat, chic de segle
10'45 Dalhar – ara man – fèr un fèish e portà'c ena cleda – ua bòrda en cada prat – fèr un fèish : quin cau fèr – eth pes que dependia dera umiditat dera èrba – eras bòrdas que podian èster a baish o ath cap deth prat – un gorbilh – esparricar eth fiems deras oelahs ara man s'èra sec
14'15 Montanhar – Guset, Fraishet, Aussesa – mes avant, Gerac, deça eth Colat, Serac – sa pair qu'anava en Gerac, après que fuc Guset – cada un qu'anava a çò de sieu, sense particularitat de quartièr – un qu'i anava e que goardava eras vacas deths autis – eth fromage qu'èra tot entad eth – pujar un pòrc o dus ala sus
17'00 Fromage – era bàssia qu'èra hèta de pin – barrejar era lèt dab era todelha – en ua premsa – trèr eth cèrr – en ua cabana dejós tèrra – fromatgèr corbit de lausas o de tèrra
19'20 Mina – avant era guèrra de 14 – mina de Carboèra – era guèrra que vueidèc eth vilatge – qu'i avec un flòc de mortis
21'40 Société – tombas fòra deth cementèri – n'èran pas monde arrics
22'30 Borgesia – qu'avian totis eths mès bèris prats – eras maisons n'existan cap mès : Pagès e Perissèr a St Líser – prats que s'apèran encara deths noms d'aqueth monde : eth Prat de Pitança – monde qu'i anavan trebalhar – sa gran mair qu'èra estada plaçada a 12 ans en ua maison borgesa d'Usto
24'10 Economie – espicerias e aubèrjas – eth ser, qu'i anavan fèr aras carats – jogar ath truc – un jòc de cartas d'ací – dab tres cartas, que's fasian signes, que calia trichar – era mès fòrta qu'èra eth 7, qu'i èra eth as e eth rei tanben – qu'èra coma un «poker menteur» - eths vielhis qu'èran «acharnats» - e béver vin
26'55 Cafè – eth caïffa qu'èra a Sèix
27'10 Guset (ski) – quauques uns qu'i trebalhan
28'20 Segle – taths tets dab era palha – trincar e fèr-les secar en camp – quan èran secs, que les trucavan – ventar-les – eth vent que se'n portava eras èrbas
29'15 Lausas


RL-09[Ou-Us-Rg-2]



0'00 Seguida – lausèras un chic pertot – d'Aussesa, lausas blancas, qu'èra mès fragilas – dab eth ivèrn
01'30 Bòrdas – un chic pertot e de cap a Aussesa – Coare, Caga Lop, eth Autaret – ara, pertot ruinas – en temps, qu'anavan fèr un eishart
02'45 Dalhar – un eishart – un prat navèth eishartigat – cada un que's fasia eth sieu – coma eth Eishart de Sebastian, de Barrau, de ?
04'55 Prats – eths tèrmes – tostemps, bòrnas, tèrmis, pèiras entà delimitar – dejós era bòrna, qu'enterravan pèiras entà provar
06'50 Fruitèrs – pomas e pruas – cap de vinhas ací
07'40 Castanhas – quauques castanhèrs encara – que's gelèren en 1956 – qu'i fec tant de fred – era mata qu'a possat – ath mes de feurèr 1956, un fred tarrible
08'50 Palhat – de foelha de fag
09'10 Elevage – raça grisa «St Girons et d'Aure», qu'èra grisa (era Casta) – cap de gasconas – bletas tanben, blancas e neras – mes tot qu'èra barrejat – eras oelhas qu'èra atau tanben
11'00 Fèira – a Sèix – e après maquinhons, pro de massadèls – un patoès un chic diferent
11'30 Lenga – mots diferents segon era valea
12'20 Intime – agent de service en un licèu – totis eths dera sua generacion que partiren – eth a Aush (dit en gascon) – acabat a St Gironç
13'50 Praubetat – mendiar – non
14'00 Dalhar – a Espanha – a vrenhas tanben a baish – entà dalhar qu'èra, çò prumèr, Tavascan – qui'èra anat un còp en autò – contrabanda dab era aniseta – entada anà'i a pè, 3 o 4 oras – que'u sembla que's parlavan patoès
17'00 Ossalhèrs – pas plan – un ath Tren – eth lop, non se'n parlava pas
18'35 America – pas tròp
19'30 Voiatjurs – dab era caisha – véner lunetas – qu'avian a partir pr'amor qu'èran familhas nombrosas
20'30 Religion – un curè en cada vilatge en temps – ua influença hòrta – chic d epelejas entre curè e regent
22'10 Mòrt – vellar un mort – qu'i anavan tot joes – eths pròishis que vellavan tota era net – díser eras gràcias
23'00 Maridatge – invitar era parentat
23'35 Guerre 40 -escòla – ara, qu'ei eth Escolan – eths alemands qu'i èran ena escòla – que'us entenian a marchar dab eras bòtas – barbelats ath entorn dera escòla – que n'i avia de totis – quen fern partir dus o tres deportats – un de Stillòm, e un de Serac – no sap pas qui fasian passar
26'10 Guerre Espanha – que passèren dab eth ivèn en 1939 – bèths uns que s'èran escapats – qu'èran estats «encerclats» (?) - que'u sembla d'aver entenut a petar eth canon
27'25 Algeria – en 1957 – qu'èra a Tisi Ousoum en Kabilia – un estagi a Tolosa – qu'èra operator radiò – partit ath mes de gè 1954 – eths fellagas qu'i èran pertot – ath 1er de junh, nomat brigadièr, 1 de seteme caporal-chef – 1er de noveme, sergent – atentats sus eras pistas
30'00 Nadau – periòda d'aucíser eth pòrc
30'25 Cap d'An - partir cantar


RL-09[Ou-Us-Rg-3]



0'00 Seguida – a çò deras filhas – que'us fasian entrar e béver un còp – qu'anavan pertot, quina que fussa era filha
01'20 Candelèra – pescajons - «entara Candelèra, vira eras oelhas dera aurèra»
03'10 Returbèr - «que vau mès véser un lairon en solèr qu'un lauraire ath mes de gè»
04'00 Carnaval – fèr ua còia, desguisà's e fèr tota era valea – a 6 o 7 – que davan ueus
05'05 St Joan – fèr eth foc – que'n fasian un en Freishet amont tanben – pas en totas eras montanhas pr'amor n'avia pas pro de lenha – eth boquet ath cap deth piquet
06'30 Eths calibaris – fèr brut dab esqueras e tot
07'10 Dejuar – St Marc ? - non sap pas
07'55 Bruishas – tostemps entenut a parlar – eras encantadas – tot aquerò qu'ei hòrt vielh, qu'èran eths vielhis que condavan aquerò
09'10 Lenga – que'n parla dab monde deth sieu atge – parents que'u parlavan francés

Lassalle Renaud, enquêteur

Eth Ostau Comengés, producteur

RL-09[Ou-Us-Rg]

EOC 11

Eth Ostau Comengés

Texte/html

gascon

Ustou