Collectage de Jean et de André 1 - (Seich-65)

Collectage de Jean et de André 1 - (Seich-65)

Formulettes

Gascon (dialecte)

Gascon (sociolinguistique)

Cidre

Pommes -- Variétés

Greffage

Poires -- Variétés

Effeuillage du maïs

Sexualité

Soins du bétail

Proverbes

Attelage -- bovins

Blé

Battage -- batteuse

Maïs

Chiffonniers

Ivresse

0'20 Lenga - "Aventinhan : Cebas e pan e a Madèras, Pan e cebas" - "cebos" en Madèras - eth Haut-Nistòs, qu'ei diferent : eth can : câ, cô - " hèr eras comèssas", hèr un arrecast en quauqu'uns. Non se ditz pas a Baish - "que sòm a plànher" = que som a plonher (fr) - a Baish, que disen "era lèit", a Haut, "era lèi"
02'50 Idem - que's va pérder - arrés no'n parla pas mès ath mainatge - que s'ac valeria que's conservèssa - que'u cau aver de vaduda - ena television n'an pas eth accent, coma un estranger de qui parla ua auta lenga qu'era sua - e eths joens qu'en.hican mots de gascon en francés
04'30 Idem - que'n parlan encara deth costat de Lanamèsan - que disen "guère" tà "guaire" - eth (André) que ditz compréner tot, quitament eth de Tolosa - "jorn" entà "dia" qu'ei francés - que s'estonan que digan "mijorn" - eth "can" qu'ei "eth gos" - André que ditz non n'i a pas pas bric francés ath travèrs deth de Nistòs
06'40 Idem - eth dera Varossa - en Varossa, que disen era "Nolha" tara "Vima" en Nistòs - eth "balejon" taras cendras deth huec
08'22 Savoir-faire - era citra - tecnica - eth copader - avant qu'èra ara man dab ua arròda e un volant - un que's copè un dit en possar eras pomas en copader - "que devia èster bona, era citra"
10'08 Idem - pomas - era cotrà qu'èra sustot tara citra, pr'amor n'èra pas bèra tà véner - pendent un mes de temps, amassar eras pomas ara man - que venian qué que hossa en marcat de Montrejau, pomas, escarras, castanhas - ara arren no's veneria
11'30 Idem - òrdes de pomas : Mus de vedèth, de lèbe, courpendue - courpendue pr'amor era coa qu'èra chòca, non se'n trolhava pas bric - qu'èra beròja - las troberian pas bonas ara, eth gost deth monde qu'a cambiat
12'37 Idem - idem - era Peleta - e era Pèth d'Ase - dura coma un calhau, mes eth estiu qu'èra bona - eth 14 de julhet que'n avian minjat - era raineta deth Canada, d'Angleterre, Glacée
13'55 Tecnica - Empeutar - copar - era tija que s'a a copar - tirar eth cap - eth grefon que s'a a copar d'ua via - era pèth que s'està dera auta - que las cau botar eras pèths era ua contra era auta - en ecusson autament, qu'ei ua auta tecnica - hèr dab tèrra molhada ara plaça deth mastíc
15'25 Hruita - pera - era William - era Pera Curè quan hornejavan - cada quinze dias - pans de 5 o 6 kg - era còcas dab jaune de ueu dab sucre
17'25 Société - era mola - André qu'èra eth hilh d'un molier - monde que passavan tostemps
17'50 Idem - espelocar - ua murra ena pèça - en çò deth un, en çò deth aute - eras darrèras espelocadas que i avia saucissas - citra, peras e castanhas - que seguian eras dròllas - tocar era dròlla de còsta - camporra dera arroja, punar eth monde : hèr era ronda - punar eras hemnas, eras joenas sustot !
19'57 Idem - idem - que hèvan ara savata - "Savata corre" que hès córrer ua savata davath eras camas, eth deth miei que's prenia ua teca - mes que' n'i a qu'i tornavan sovent pr'amor que's podia véir davath eras pelhas ! - un jòc ara fin dera espelocada
21'12 Idem - idem - tornar cada un a sua - eras vielhas qu'acompanhavan tostemps eras joenas " en cas d'accident" (Jeannot) - ua vita hòrt mès sociau - oelhèrs e oelhèras " que periglavas" - "poder o vole'c hèr"
23'14 Elevage - lhevà's de d'ora avant eth sorelh tà hèr béver eras vacas - après un còp lhevat " ena bòrda" : que moscavan - ara que i demoran dehòra - en aquesta sason qu'aurian a èster ena bòrda - eth Avent que comença eth 28 de noveme e que s'acaba eth 24 de deceme - eths vielhs que disian : "eth de qui non hè dar en Avent, non hè dar en nat temps" : qu'ei ara que minjan e prenen fòrça eth bestiar - eth printemps que pòt minjar ièrba
24'55 Idem - hèr-las minjar eth vrespai - tròp fatigadas eth ser tà minjar - alavetz que'us hèvan trèflas ena vrespada
25'00 Idem - vacas - que las deishavan arrumiar deth temps de qui non trebalhavan - que las cau deishar arrumiar, autament qu'ei coma se non minjavan pas
26'45 Agriculture - vacas - qu'èran malurosas - sang eneths pès - tractors qu'arribèren enas annadas 1960 - 4 vacas que's sauvavan tara maison - un parelh en prat tà hèr las péisher = qu'èran, tà dalhar - un aute tà arraserar eth milhòc, tiò que hessa calor, autament que s'ac esbrigalhavan tot a còp de pès, trespir, pr'amor deras moscas - tà dejunar, eth parelh qu'avia pescut ena matiada, que las junhavan, e eth aute ena ièrba
28'25 Idem - dressar-las - qu'èra de bon-hèr - que i avia trebalh ath debút - era vielha qu'avá a ténguer eth junh
29'20 Lenga - sobriquet deras vacas : Muleta, Mascarina, Cardina, Hoshata, Polida - eras blancas : Mulèta, Cardina, Polida, Barona - eras grisas : Aurisa, Guileta, Sobanha
29'55 Elevage - sovent qu'èran especialisada a ua man - mes bèras uas qu'ac sabian hèr deras duas mans - qu'èra dur dab eth arrotlèu - virolejar - tà anar coélher era lenha - quate vacas tà pujar tara maison dab lenha a sua (Jeannot)
31'30 Société - comèrce - véner era lenha tà Montrejau dab eras vacas
32'06 PAtrimoine naturel - montanha - Mont-Moish - que s'ei hòrt bosquetat - copar eth s castanhèrs dab eth passa-partot ("Riga-Raga")- o dab era pica - que venian era lenha tà hèr "tanin" taras pèths
34'30 Cultura - semiar - ua annada blat, era auta, milhòc - cambiar - Milh-Morèu que se'n hèva quauques uns en Haut Nistòs - que'n hèvan Pastet tot nere
35'53 Idem - idem shivada e òrs taras bèstias e taths pòrcs
36'20 Idem - Blat - eth Galèr qu'èra barbut - escogar era palha dab eth dalh - autament dab era maquina, hèr càger eth blat sus eth cledon - deishar eras garbas - après que l'estacavan e que hèvan eths liaders - tòrcer e passar laguens - ara man sense calhiva
39'00 Idem - idem - bàter - non pas copar eras còrdas deras garbas
39'35 Idem - idem - hèr un garber - que secava e que fermentava - un gran gròs - ara non i pas que bren e coscoja
40'34 Idem - idem - carrejar tots aqueths garbèrs - boar eras corts - dab aiga e boadura - tà poder escobar eth blat de qui demorava - un pastet dab era aiga - ara fin qu'èra solide - eth hen que hèva ligam
42'34 Idem - idem - sovent ua hartèra - eths tres quarts qu'èran harts - eras enterpresas que volèvan hèr totas eth meme dia - un còp que tornejèren eth car de shivada tath barralh deth pòrc - qu'èra penible mes agradiu
44'00 Idem - idem - un aute còp un òme hòrt coarre que venguia tà hartà's
45'05 Idem - idem - dias de calor - "palha, palha" ce cridavan - eth huec ath garber ? non
47'08 Société - hèsta deth vilatge - patacadas a bèths còps - sovent que's hartavan eth monde
48'30 Idem - ara tot qu'ei cambiat
49'42 Agrciculture - milhòc - jaune e blanc - blanc tà embucar eras aucas, eth hitge qu'èra mès bèth - hitges d'aucas o de canards (mes lit que's ditz ací tanben)
51'30 Arreproèr - quan hè sorelh e que plòi " lo bon diu que truca eth diabble" - se hè ua lucada pendent eth ivèr entermiei era broma : "un oelh de pòrc"
54'30 Lenga - ara eths joens non parlan pas de plan (perqué ??!!)
57'10 Idem - vergonha ? - non que son eths parents que n'an pas jàmes parlat patoès aths mainats - un còp que disian "vos" aths pairs (eths de Pleshat qu'ac hèvan)
58'44 Lenga - diferença entre "non" e "nani" - tà André "nani" n'ei pas eth vertader - Jeannot que's bremba que "nani" qu'èra tà vosejar
59'54 Société - eth perraquèr - "Pelharot, pèth de lapin !" - que se'n pelava hòrt, lapins - qu'amassavan eras pèths deras sauvaginas - eths martins e haginas que valian autant coma un vedèth - un que's paguè era sua purmèra motofaucheuse dab eras pèths

Lassalle Renaud, enquêteur

RL-65[SLN-Se-Mj-Ma]

EOC 7

Nosauts de Bigòrra

12/12/2011

Texte/html

gascon

Texte

Seich

André : 1929

Jean : 1935

Seich