Collectage de Jo - (Portet d'Aspet-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jo - (Portet d'Aspet-31)
Abstract
Sujet
Colporteur et colportage
Hameaux disparus
Guerre mondiale (1939-1945) -- Bals clandestins
Musique traditionnelle -- Gascogne
Loup
Mines (sites d'extraction)
Histoire locale
Poésie
Description
RL-31[As-PA-Hj-1]
0'00 Maison crompada en 1968 – era licença qu'èra mès amont – que l'a botada en «gérance» - avant, «restaurant de l'Argonne» - eth cantonièr que l'avia logada
02'00 Intime – sa pair qu'èra deth èst – sa mair, de Portèth – sa gran mair qu'èra de Razecueillé
que barri era hrièsta
03'15 Sobriquet – sa mair qu'èra deth Teishinèr – sa pair qu'èra mort, qu'avia 4 ans
03'55 Intime – pair vengut a Portèth, qu'èra un blessat dera guèrra de 14 – qu'avia un tròç d'obús pròche deth còr – que jogava eth viulon
05'00 Aiga – ena hont dab dus seòs – era Hont dera Janc – ua janc qu'ei un bassin en boès – era Hont deth Colomèr, era hont deth Cauvèra (Caouwèra)
06'05 Situation Portèth – perqué Hauta Garona, non sap pas perqué
06'25 Escòla – 32 mainatges deth sòn temps – encara mès vielh, dab un arregent e ua arregenta (n'ac a pas conegut)
07'00 Curè – un ací tanben – mes non l'a pas coneishut
07'20 Lenga – pas ena escòla – que dependia deras gents dab qui parlava – un que's moric eth an passat, dab eth, no parlava pas sonque patoès – dab Raymond Ousset, francés – que parlava francés a casa sua – sa gran mair no'u parlava pas que patoès – que parlava tanben espanhòu e arabe – mes francés, fret – qu'èra partida colportriça – son oncle tanben que'u parlava patoès
09'25 Voiatjur – era, qu'anava deth costat de darrèr eras Pireneas - que' moric quan avia 10 ans – eth son prumèr òme qu'èra estat assassinat ath quartièr Mustapha a Alger, a 4 ora deth maitin – entara Espanha, que's servia pro deth patoès – que venia tissu, pantalons
RL-31[As-PA-Hj-2]
0'00 Vilatge ara – ath començament deth segle, mès de 1000 abitants – ara, bilhèu 80 – monde pertot, enas carrèras – a Marçòu, avant era guèrra de 14, qu'i auria avut 25 conscrits – ara, eth quartièr n'exista cap mès – qu'avia coneishut eth darrèr, qu'èra mort en 1939 – ath cap deth còl, qu'èra 25 menages – a Vitant, 7 o 8
02'30 Sobriquet Marçòu – a çò deth Maion, de Joan Petit
02'45 Anecdòta deth Marçòu – un vielh que s'èra mort - qu'avian dit ath gafet de devarar e de díser «Pepin qu'ei mort» - qu'i anèc e qu'ac diguec ath mèra – eth qu'ac escrivec en carnet Mr Untel : Mort – mes quan arribèc ath Marçòu, n'èra cap mort en fèit - «Torna devarar e díser Pepin que n'ei cap mort» - que tornèc partir e tonar dise'c ath mèra - «mort par erreur», ça botèc en registre – ath cap 3 o 4 meses, qu'èra mort a de bon – qu'ac tornèc díser ath mèra – eth, que botèc en registre «re-mort» (chute manquée...)
05'10 Musica – eths bals clandestins pendent era guèrra – 7 o 8 d'accordeonistes a Portèth – eth, que jogava mandoline – sa mair tanben – que s'èra hèt prestar un – qu'a aprés tot solet dab ua metòda – un amic que's volia crompar un costume e qu'avia un accordeon – Jo n'avia pas pro entà pagà'c – que'u prometec de'u tornar era moneda autanlèu que posca – atau, qu'avec eth sòn prumèr accordeon
06'50 Idem – idem – un còp qu'anava jogar a Coledós – sa mair que l'avia ajudat a amagar eth accordeon en un sac – qu'i avia eths alemands ath còl – qu'entenec «Halt !» - qu'expliquèc mes n'interdisian pas eths bals, eths alemands – que calia èster laguens – que'u demandèren çò qu'avia en sac – que'u demandèren de jogar – eth, que hec ua valsa de Vienne – eths alemands que's botèren a dançar en còth de Hontau – qu'avia avut pòur
08'45 Idem – idem – que calia èster laguens – de 8 oras a 5 oras deth maitin, eth «couvre-feu»
09'15 Idem – repertòri quan èra joen – marchas coma eth Floc de Paris (??), polkas, javas, valsas, mazurkas – après, que jagava de tot – eth accordeon que permet de jogar de tot
10'20 Idem – Orchestre – qu'èran 3 : saxo, batterie, e accordeon – pendent 30 ans, que hoc eth sòn mestièr – qu'avia hèt era rota de Luishon pendent 2 meses – qu'a accompanhat Julio Iglesias, John Williams, Yvette Giraud, Mouloudji – eths «chansonniers de Montmartre» - Mouloudji qu'èra un brave òme – que l'avia acompanhat a St Guironç – qu'avia eth orquèstre – Julio Iglesias qu'èra ath debút, que s'èra esquiçat un cavilhau – qu'èra a Luishon – en 1956 o 1958 (non)
13'45 Accordeon – que'n tòca sovent – mes eths ans que començan de pesar
factor
RL-31[As-PA-Hj-3]
0'10 Accordeeon – un besonh ? Òc e non – quan i a monde, qu'ei un plaser, mes quan i a diguns...
0'40 Musica – eras Hèstas de Madrid – qu'i avia jogat cada ser pendent un mes, duas oras de temps – aquiu, qu'avia vist coma s ejogava un passo doble – qu'ei eth sang que parla, alà
01'40 Idem – qu'a jogat a Castra, Albi, La Réole en Gironda
02'05 Crotz de Guéret – qu'i èra anat un còp quan èra joen – me qu'èra folkloric – que l'an demandat de tornar engüan, mes qu'ei tròp vielh – e puish, non n'i a pas de sono, e jogar solet, n'ei pas parièr
03'20 Semiar – blat, trufas, blat marin – vinhas entath arrasim contra era paret
04'20 Losèras – a St Lari, me spas ací – ua mina de hèr a Portèth – quan s'èra esfondrada, qu'auirian trobat òr – no's bremba pas eth nom – qu'i avia porcelaine tanben – eth kaolin
que va cercar en diccionari
RL-31[As-PA-Hj-4]
0'00 Relacions – mès dab era Arieja que dera Hauta Garona – n'èra cap possible de passar eth còth dab era nhèu en ivèrn
0'55 Aspèth – que passavan peth còl mes dab un saumet o un muu – qu'anavan entara Sta Caterina tara hèira d'Aspèth – qu'i èra anat dab ua carreta – 17km – Sent Biat, non – qu'anavan entara hèira de Castilhon tanben
02'50 Hèira
03'40 Sobriquet vilatge – non
04'00 Elevage – ara, cap mès – en temps, vacas, pòrcs, oelhas, crabas – un pòrc en cada maison – canards, de tot – crabas – vacas : qu'i avia de tot tanben – eths, a sua, qu'avian 4 vacas : qu'èran arrojas
05'45 eth Lop – eth Carrau deth Lop – eths catalans que disen «carrèr» - eth lop que venguia minjar eth çò que demorava dera pasta deths pòrcs
06'45 Mina - eth «Carrèr deth Ase», aperat atau pr'amor qu'èra aquiu que cargavan eth ase deth mineraie dera mina de hèr – que l'anavan portar a Engomer
07'35 Dalhar – partir hèr corvadas de cap a Vath Mala
08'10 Intime – que jogava presque cada dia – dimeshe a St Guironç, diluns de hèira tanben, dimarç a Castilhon, dimecres a Aspèth o a Sèix, dijaus a St Gaudenç, divendres en Arieja tanben – e eth dissabte, eras nòças – alavetz, cap plan de temps entà pausà's
09'50 Musica – tres setmanas a, a Castilhon , que joguèren de 21h00 dinc a 4h00 deth maitin – que dançan encara – mes non dançan cap mès era polka – que son danças modèrnas
11'10 Idem – eth quadrilh, que l'a jogat – qu'a jogat tanben dab eths Troubadours du Comminges – eth non dança pas
11'45 Hèsta de Portèth – ara fin d'aost – en temps, qu'èra eth permèr dimeche d'aost – entà Sent Líser
12'50 Carnavalh – que's hadia de tot – qu'arridian – mascà's, amassar ueus, hèr un bal – cramar Carnavalh sus era plaça
14'15 Era Pèira devant era meria – «Junca, Consul, Abadie, curé» - era execucion capitala sus aquesta pèira – qu'i èra portat qui èra, qu'avia demandat perdon ath monde, que horen dit tres messas solanelas – que hoc executat peth suplici dera arròda – qu'i èra eth panèu en temps ? (bilhèu, non compreni pas plan)
15'50 Catherine de Coarraze – qu'èra era proprietària de tot eth país
16'10 St Joan – non hadia pas arren de speciau – que hadian eth hoc en Tuc deth Har – que dançavan ath entorn deth hoc – amassar un tison ? - bilhèu, avant
17'20 Conjurar era sèrp – non
17'45 Lenga – poesia en patoès – que ven deth sòn oncle :
eth Poth e eth Arrenard
E, un còp, un vielh poth qu'èra sordat
E be cau que sia vertat
qu'era Fontaine'u placèc ath mès haut arbe deth vergèr
Que fut ?? dera semela
«Qui viu ?» ditz eth poth tres còps
E que sòi jo, sentinelle ne'm ??
No'm ?? cap era cartocha
En un bohet, s'i atendetz (??)
Me tarda tant de vos punar
Sòi bien content d'aquò
Dit eth sordat dab eth shako tot dret
cantat sus era aurelha
En ?? gents de vòstra pelha
Be beveria bien de bon còp ua botelha
E en mèma temps, que vedi arribar tres cans lebrèrs
O sens dota coma messatgèrs
?? en courant totis amassa
Lo renard fit la grimaça
Compeir (compair ?), ?? no's troba bien
?? passadas
Que'm cau eths costalats e eras baishadas
E tot sansit de pòur
Que se'm passèc per un sòu
19'00 Cantas vielhas en gascon – no'n coneish cap
19'20 Broishas – que disian quauques uas que n'èran
20'00 Hadas – que se'n parlava – que coneish eth mot
20'30 Lenga – no'n parla cap mès dab deguns – tot qu'ei partit
21'20 Idem – diferenças entre ací e St Lari – ua chada ací, era «rebassèra» a St Lari – eth d'ací qu'ei transformat – n'ei cap mès ath de Galèi – a Aspet, que's sembla pòc o pro
0'00 Maison crompada en 1968 – era licença qu'èra mès amont – que l'a botada en «gérance» - avant, «restaurant de l'Argonne» - eth cantonièr que l'avia logada
02'00 Intime – sa pair qu'èra deth èst – sa mair, de Portèth – sa gran mair qu'èra de Razecueillé
que barri era hrièsta
03'15 Sobriquet – sa mair qu'èra deth Teishinèr – sa pair qu'èra mort, qu'avia 4 ans
03'55 Intime – pair vengut a Portèth, qu'èra un blessat dera guèrra de 14 – qu'avia un tròç d'obús pròche deth còr – que jogava eth viulon
05'00 Aiga – ena hont dab dus seòs – era Hont dera Janc – ua janc qu'ei un bassin en boès – era Hont deth Colomèr, era hont deth Cauvèra (Caouwèra)
06'05 Situation Portèth – perqué Hauta Garona, non sap pas perqué
06'25 Escòla – 32 mainatges deth sòn temps – encara mès vielh, dab un arregent e ua arregenta (n'ac a pas conegut)
07'00 Curè – un ací tanben – mes non l'a pas coneishut
07'20 Lenga – pas ena escòla – que dependia deras gents dab qui parlava – un que's moric eth an passat, dab eth, no parlava pas sonque patoès – dab Raymond Ousset, francés – que parlava francés a casa sua – sa gran mair no'u parlava pas que patoès – que parlava tanben espanhòu e arabe – mes francés, fret – qu'èra partida colportriça – son oncle tanben que'u parlava patoès
09'25 Voiatjur – era, qu'anava deth costat de darrèr eras Pireneas - que' moric quan avia 10 ans – eth son prumèr òme qu'èra estat assassinat ath quartièr Mustapha a Alger, a 4 ora deth maitin – entara Espanha, que's servia pro deth patoès – que venia tissu, pantalons
RL-31[As-PA-Hj-2]
0'00 Vilatge ara – ath començament deth segle, mès de 1000 abitants – ara, bilhèu 80 – monde pertot, enas carrèras – a Marçòu, avant era guèrra de 14, qu'i auria avut 25 conscrits – ara, eth quartièr n'exista cap mès – qu'avia coneishut eth darrèr, qu'èra mort en 1939 – ath cap deth còl, qu'èra 25 menages – a Vitant, 7 o 8
02'30 Sobriquet Marçòu – a çò deth Maion, de Joan Petit
02'45 Anecdòta deth Marçòu – un vielh que s'èra mort - qu'avian dit ath gafet de devarar e de díser «Pepin qu'ei mort» - qu'i anèc e qu'ac diguec ath mèra – eth qu'ac escrivec en carnet Mr Untel : Mort – mes quan arribèc ath Marçòu, n'èra cap mort en fèit - «Torna devarar e díser Pepin que n'ei cap mort» - que tornèc partir e tonar dise'c ath mèra - «mort par erreur», ça botèc en registre – ath cap 3 o 4 meses, qu'èra mort a de bon – qu'ac tornèc díser ath mèra – eth, que botèc en registre «re-mort» (chute manquée...)
05'10 Musica – eths bals clandestins pendent era guèrra – 7 o 8 d'accordeonistes a Portèth – eth, que jogava mandoline – sa mair tanben – que s'èra hèt prestar un – qu'a aprés tot solet dab ua metòda – un amic que's volia crompar un costume e qu'avia un accordeon – Jo n'avia pas pro entà pagà'c – que'u prometec de'u tornar era moneda autanlèu que posca – atau, qu'avec eth sòn prumèr accordeon
06'50 Idem – idem – un còp qu'anava jogar a Coledós – sa mair que l'avia ajudat a amagar eth accordeon en un sac – qu'i avia eths alemands ath còl – qu'entenec «Halt !» - qu'expliquèc mes n'interdisian pas eths bals, eths alemands – que calia èster laguens – que'u demandèren çò qu'avia en sac – que'u demandèren de jogar – eth, que hec ua valsa de Vienne – eths alemands que's botèren a dançar en còth de Hontau – qu'avia avut pòur
08'45 Idem – idem – que calia èster laguens – de 8 oras a 5 oras deth maitin, eth «couvre-feu»
09'15 Idem – repertòri quan èra joen – marchas coma eth Floc de Paris (??), polkas, javas, valsas, mazurkas – après, que jagava de tot – eth accordeon que permet de jogar de tot
10'20 Idem – Orchestre – qu'èran 3 : saxo, batterie, e accordeon – pendent 30 ans, que hoc eth sòn mestièr – qu'avia hèt era rota de Luishon pendent 2 meses – qu'a accompanhat Julio Iglesias, John Williams, Yvette Giraud, Mouloudji – eths «chansonniers de Montmartre» - Mouloudji qu'èra un brave òme – que l'avia acompanhat a St Guironç – qu'avia eth orquèstre – Julio Iglesias qu'èra ath debút, que s'èra esquiçat un cavilhau – qu'èra a Luishon – en 1956 o 1958 (non)
13'45 Accordeon – que'n tòca sovent – mes eths ans que començan de pesar
factor
RL-31[As-PA-Hj-3]
0'10 Accordeeon – un besonh ? Òc e non – quan i a monde, qu'ei un plaser, mes quan i a diguns...
0'40 Musica – eras Hèstas de Madrid – qu'i avia jogat cada ser pendent un mes, duas oras de temps – aquiu, qu'avia vist coma s ejogava un passo doble – qu'ei eth sang que parla, alà
01'40 Idem – qu'a jogat a Castra, Albi, La Réole en Gironda
02'05 Crotz de Guéret – qu'i èra anat un còp quan èra joen – me qu'èra folkloric – que l'an demandat de tornar engüan, mes qu'ei tròp vielh – e puish, non n'i a pas de sono, e jogar solet, n'ei pas parièr
03'20 Semiar – blat, trufas, blat marin – vinhas entath arrasim contra era paret
04'20 Losèras – a St Lari, me spas ací – ua mina de hèr a Portèth – quan s'èra esfondrada, qu'auirian trobat òr – no's bremba pas eth nom – qu'i avia porcelaine tanben – eth kaolin
que va cercar en diccionari
RL-31[As-PA-Hj-4]
0'00 Relacions – mès dab era Arieja que dera Hauta Garona – n'èra cap possible de passar eth còth dab era nhèu en ivèrn
0'55 Aspèth – que passavan peth còl mes dab un saumet o un muu – qu'anavan entara Sta Caterina tara hèira d'Aspèth – qu'i èra anat dab ua carreta – 17km – Sent Biat, non – qu'anavan entara hèira de Castilhon tanben
02'50 Hèira
03'40 Sobriquet vilatge – non
04'00 Elevage – ara, cap mès – en temps, vacas, pòrcs, oelhas, crabas – un pòrc en cada maison – canards, de tot – crabas – vacas : qu'i avia de tot tanben – eths, a sua, qu'avian 4 vacas : qu'èran arrojas
05'45 eth Lop – eth Carrau deth Lop – eths catalans que disen «carrèr» - eth lop que venguia minjar eth çò que demorava dera pasta deths pòrcs
06'45 Mina - eth «Carrèr deth Ase», aperat atau pr'amor qu'èra aquiu que cargavan eth ase deth mineraie dera mina de hèr – que l'anavan portar a Engomer
07'35 Dalhar – partir hèr corvadas de cap a Vath Mala
08'10 Intime – que jogava presque cada dia – dimeshe a St Guironç, diluns de hèira tanben, dimarç a Castilhon, dimecres a Aspèth o a Sèix, dijaus a St Gaudenç, divendres en Arieja tanben – e eth dissabte, eras nòças – alavetz, cap plan de temps entà pausà's
09'50 Musica – tres setmanas a, a Castilhon , que joguèren de 21h00 dinc a 4h00 deth maitin – que dançan encara – mes non dançan cap mès era polka – que son danças modèrnas
11'10 Idem – eth quadrilh, que l'a jogat – qu'a jogat tanben dab eths Troubadours du Comminges – eth non dança pas
11'45 Hèsta de Portèth – ara fin d'aost – en temps, qu'èra eth permèr dimeche d'aost – entà Sent Líser
12'50 Carnavalh – que's hadia de tot – qu'arridian – mascà's, amassar ueus, hèr un bal – cramar Carnavalh sus era plaça
14'15 Era Pèira devant era meria – «Junca, Consul, Abadie, curé» - era execucion capitala sus aquesta pèira – qu'i èra portat qui èra, qu'avia demandat perdon ath monde, que horen dit tres messas solanelas – que hoc executat peth suplici dera arròda – qu'i èra eth panèu en temps ? (bilhèu, non compreni pas plan)
15'50 Catherine de Coarraze – qu'èra era proprietària de tot eth país
16'10 St Joan – non hadia pas arren de speciau – que hadian eth hoc en Tuc deth Har – que dançavan ath entorn deth hoc – amassar un tison ? - bilhèu, avant
17'20 Conjurar era sèrp – non
17'45 Lenga – poesia en patoès – que ven deth sòn oncle :
eth Poth e eth Arrenard
E, un còp, un vielh poth qu'èra sordat
E be cau que sia vertat
qu'era Fontaine'u placèc ath mès haut arbe deth vergèr
Que fut ?? dera semela
«Qui viu ?» ditz eth poth tres còps
E que sòi jo, sentinelle ne'm ??
No'm ?? cap era cartocha
En un bohet, s'i atendetz (??)
Me tarda tant de vos punar
Sòi bien content d'aquò
Dit eth sordat dab eth shako tot dret
cantat sus era aurelha
En ?? gents de vòstra pelha
Be beveria bien de bon còp ua botelha
E en mèma temps, que vedi arribar tres cans lebrèrs
O sens dota coma messatgèrs
?? en courant totis amassa
Lo renard fit la grimaça
Compeir (compair ?), ?? no's troba bien
?? passadas
Que'm cau eths costalats e eras baishadas
E tot sansit de pòur
Que se'm passèc per un sòu
19'00 Cantas vielhas en gascon – no'n coneish cap
19'20 Broishas – que disian quauques uas que n'èran
20'00 Hadas – que se'n parlava – que coneish eth mot
20'30 Lenga – no'n parla cap mès dab deguns – tot qu'ei partit
21'20 Idem – diferenças entre ací e St Lari – ua chada ací, era «rebassèra» a St Lari – eth d'ací qu'ei transformat – n'ei cap mès ath de Galèi – a Aspet, que's sembla pòc o pro
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-09[As-PA-Hj]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Portet d'Aspet
Person Item Type Metadata
Birth Date
1927
Birthplace
Portet d'Aspet
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Jo - (Portet d'Aspet-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/39.