Collectage de Angèle 1 - (Saint-Lary-09)

Collectage de Angèle 1 - (Saint-Lary-09)

Ardoisières

Ours

Noblesse/bourgeoisie

Moulins à farine

Fruitières

Transhumance

Eleveurs de moutons (gazaille)

Centrales hydroélectriques

Pommes -- Variétés

Prunes -- Variétés

Litière (fabrication)

RL-09[CC-SL-Ba1-1]



0'40 Sobriquet maison – en çò dera Losaira – era lòsa qu'i èra – totis qu'anavan hèr lòsa, en ivèrn – Lafont, nom de gojata
01'45 Losera – que desarravan un ròc – après, qu'ac portavan sus era esquia dinc ara cabana – qu'espleitavan : eth un qu'apariava, eth aute que catsava – qu'i avia proprietaris – un vedin que'u didia : 70 losaires a un moment dat – qu'èra ath ivèrn quan eras recòltas èran entradas – que hadian era lòsa ensemble que's partatjavan çò qu'avian venut
03'30 Sobriquet Rueg : Pelet, eths de Pèir, deth Berrassa, eths de Moret, eths de Joan dera Mola, Vinasset, eths deth Cap deth Costalat
04'30 Idem – ath dessús casa sua : en çò de Bernada – a çò de Barthe, on èra eth sieu òme (prononciat «Varte»), Pèir, eths deth Rogèr, eths de Jaques – en ua maison, en Matet , 17 personas – eth de Ramonet e eths deth Martin
06'30 Toponymie – eras Lobèras (prononciat «louvèra») - eths deth Falòt, eths deth Parièr – eras Lobèras : eths de Toès, en çò de Francés – eth darrèr amèu : eth Matet –
08'25 Escòla – aqueris deth Matet qu'anavan a Rueg ena escòla – 24 eslheves quan era sua bèra sòra èra arregenta – 4 escòlas : eras Bantinas, Autrech, Rueg e St Lari
09'10 Toponymie – Coma de Venga, Anòs, Autrech – sus era rota d'Autrech, eras Bantinas, eths Illons e Autrech – a Autrech, qu'i avia hòrt de monde, ena jornada, cap arrés mès
10'50 Montanha – eras Estremalha
11'20 Toponymie – noms deths malhs : eth Malh de Golau, eth Malh dera Isla – que's pensa que deu vénguer deth nom deth agle
12'50 Aiga – ua hont – honts de pertot : era Hont de Crabivas – ací qu'ei Crabivas – era Hont deth Eretèr, ara, aquesta qu'ei enterrada
13'45 Toponymie – eth Cort de Rueg, eth Vessadau, Crabivas, eras Lobèras (proonciat «louvèros», eth Matet
14'15 Lops – vielhis que'n parlavan – que'us hadian pòur
14'40 Os – qu'i èra ena montanha – un vielh deth Matet qu'èra estat atacat peth os – que l'avia atrapat en eths braç, ath tipe – qu'èra ath costat dera quera – que sautèc d'un ròc, eth os qu'avec pòur e que l'ataquèc – a Coma Clòsa, enas Estremalhas
17'00 Société – diferença sociala entre eths amèus e eth borg ? - non, pas segon era – quauques uns, mès aisats – mes que vivian pertot parei – eth praube non s'ac podia cap pagar e eth riche qu'estauviava – eths riches qu'avian mès de tèrras, e de bestiar – ua familha nòbla, òc, mes non n'avian pas mès qu'eth nom – que tenguian eth molin de St Lari : «les demoiselles de Suère» - non voleren pas jàmes véner era particula – en castèth de St Lari : Mossur de Sent Martin, qu'èra eth senhor de Sent Lari – en temps, qu'i èra era tor, sensat
19'45 Rivalitat entre vilatges – non
20'00 Mestièrs – maçons, esclopèrs, haures, talhurs -
20'50 Molins : molin deras demoiselles de Suère, darrèra maison en anar a Augirenh – a çò de Georghette Dubuc, que ressegava e que molian eth gran – enas Bantinas, tanben – eras gents qu'amiavan eth gran – qu'i èra anada tanben – ena guèrra sustot, ath amagat – portà'c dab era net, idem tà anar «hercar» - que hadian tanben «blat maresc»
24'30 Blat – haria entath bestiar – tanben entath milhàs après eth pòrc, hèt dab era haria de blat maresc – pan, pescajons, etc.. - hors en cada maison – sa gran mair ena maison de naut, que l'avia tanben – a çò deth Moret tanben – qu'i hadian eras crostadas a sua entara hèsta deth vilatge, en hor
26'36 Carbon – Pallacin e son frair que'n hadian – autobus, vueturas que marchavan ath carbon – que'n hadian a Golau – eth monde qu'aperavan eth que trebalhava dab son frair : eth Carboèr
28'10 Guèrra – non passèren pas hami
28'45 Fruitières – qu'escremavan – a un moment dat, que hadian eth burri – qu'amassavan era lèt – a çò de Pelet, qu'èra ara fruitière, qu'amassavan era espinta – eras gents que portavan era lèt – qu'escremava,n portar era crema ath gran pair deth mère d'ara – Lampion, un aute, qu'èra eth gran pair d'Alain Estaque
30'50 Idem – çò de Pelet, çò d'Adrienne (Antonin, un oncle deths sieus), a Autrech, a Coma de Vengue – totis qu'i portavan era lèt



RL-09[CC-SL-Ba1-2]



0'00 Seguida – enas annadas 1952, que marchavan encara – que's deveren barrar de cap a 1955 – pas guaire a, Alain Estaque m'amassava encara era lèt – mes ara, n'i a pas mès vacas leitèras
01'20 Fruitière – de hormatge, non – qu'ei Alain Estaque qu'ac comencèc
01'45 Hormatge – no's hadia pas ena montanha ací – qu'èra entara consomacion personala
02'35 Mina – pas ací, mes ath Ventalhon a Santenh
02'55 Marbe – eras carrèras de Sent Lari – que van tornar èster espleitadas
04'00 Biròs – deth costat deras Estremalha, que's frequentavan – un noble de Sent Lari qu'ac venec ara comuna d'Antraç e pas de Sent Lari
04'45 Montanhar – tota era Vathlonga qu'anava aras Tremalhas – qu'èra eth amusament deths mainatges – n'anavan cap en Espanha – n'anavan cap en Biròs
06'05 Dalhadas – segar tanben – en Espanha, ath printemps – non sap pas on – a pè
07'00 Idem – de cap a St Guironç tanben -
07'10 Eishiverniu – deth costat de Sent Gaudenç - que's sauvavan era lan e era meitat deths anhèths
08'10 Hèiras – a Castilhon, cavalas ara heira de marteror eth 2 de noveme a St Guironç – a Aspèth, entara hèira de Senta Catarina – mes pas guaire – Sent Biath, non
09'15 Commerces – 5 espicerias : 1 bocheria, 2 bolangèrs – aubèrjas – 2 restaurants, a çò d'Acap (en mès deth de ara) – burèu de tabac ath pè dera glèisa – qu'i trobavan de tot laguens
10'40 Intime – mestièrs – trebalhar dab eths parents e eth òme – que partic dab eth sieu òme mecanician – enas annadas 1960 – que trebalhèc coma hemna de crampa en un castèth a costat d'Aix – tyanben en Losera – eths de Portèth qu'anavan entà Marselh sustot – en 1972, que perdec eth sieu òme, que tornèc ací coma hemna de crampa
12'05 Semiar – trufas, blat, moro – pendent era guèrra, que semiavan lentilhas – que heren mès d ecamps tanben pendent era guèrra – que las semiavan en un camp on la tèrra èra leugèra, dab ròcs
14'00 Bàter – batusa – que passava, entà tots – a Augerenh, a çò de Daffis – dab eth hlaget, qu'ac a vist tanben –
15'30 Electricitat - un d'ací, que s'avia montat eth madeish era batusa – qu'èra deths Illons – que s'avè botat era electricitat, eth madeish – qu'i avia ua ampola en cada maison aths Illons – que s'esclariren atau deçà era EDF – qu'avian lampas a carbura, a Rueg pr'amor deths lausèrs, n'avian pas era electricitat – a Rueg, qu'arribèc enas annadas 1960 - ua usina a Sent Lari, qu'esclariva eth borg e Galei tanben
18'35 Vinha – quauques uas entath arradim – a Anòs, qu'i avia vinhas entath vin mes que picava a çò que pareish
19'10 Hruitèrs – pomas, peras, prunhons – tot que poirish ara, mèma se hèn com avant – palha dessús, pomas e peras tot eth ivèrn – tad era, que i a quauquarren que truca – era Poma Nera, bona coeta – era Poma de Jolian, poma roja, era Arraineta, era Cotrà – peras sense nom – quin la amassavan e botar-las sus era palha entà que hossan trendas – e peras laguens eth blat entà arrestar era maduracion – que s'ac hadian vénguer tot
23'00 Idem – prunhons entath aigärdents – era Mujòla (Goutte d'Or) sustot entara aiga de vita – confitura tanben – eth darrèr còp quan le heren
24'50 Aigüardentaires – Pelet ací, un aute a St Lari e un aute a Autrech – que partian de cap a baish dinc a Molins e tornar pujar dinc a St Lari
25'45 Sostrar – era huelha – era hoguèra tanben – eras trufas ena cava dab un palhat de hoguèra contra eras parets entà que non gelèssa pas ath ivèrn – dalhar era hoguera – era horrada, era fuelha enà hèr sostre aras oelhas – amassar-la ath restèth – fuelha de hereishe entà neurir eth bestiar - en temps, non i avia cap tant coma ara, hereishes, tot qu'èra propre, donc, no's tornava cap a semiar – tisana de hereishe quan èra joena


qu'ei mieddia

Lassalle Renaud, enquêteur

Eth Ostau Comengés, producteur

RL-09[CC-SL-Ba1]

EOC 11

Eth Ostau Comengés

Communauté de Communes du Castillonais (commanditaire)

Texte/html

gascon

Texte

Saint-Lary

1927

Saint-Lary