Collectage d'André - (Le Port-09)

RL-09[Ma-LP-Ra-1]

0'00 Sobriquet – en çò del Grolh – le Sarrat e Forrèr (quartièrs d'Arac) – en çò de Cap Eishut, en çò de Forèr (ou Foèr), de Pagés, le Coèt, les del «Pro, Pelon» (?)

01'30 Aigüardent – mestièr – vacas e a la sason de l'aigüardent que partian entà las Hautas Pireneas, le Gèrs, las Landas e las Baishas Pireneas – tostemps le madeish circuit – entà tornar trobar les clients, qu'èran obligadis

02'20 Aiguardent – començar en Gèrs : del costat de Lombès – e en las Hautas Pireneas – ací, que's separavan, le frair qu'i demorava e el, qu'anava a Jurançon – 65 : costat de Vic Bigòrra, Mauborguet e entrò Tarba – 64 : a l'entorn de Pau – pueish, se rejunhian en 65 – qu'anavan enas Landas tanben, Hagetmau, Gèuna, Pímbos

04'05 Idem – distillar vin sustot – un o dus cliènts qu'èra pruas – al debut al Gèrs, qu'èra vrenha (le marc) – son pair qu'i anava tanben – que fasian exactament coma elis, en les circuits tanben – 4 alambics – qu'ac remisavan tot a Lombès, un còp acabat – un alambic que vau 60 000 € - la colona, 10 000€

06'05 Idem – les alambics – fabricats a Carcassona per un Piquemal – qu'i fic la grana industria – qu'èra plan otilhat e adret

07'05 Idem – ua caufa – duas oras sovent – se son defòra, que caufa mens, alavetz que pren mès de temps

07'45 Idem – distillators – ua quinzia ací – le filh que tornava préner mes la machina sovent qu'èra fotuda – qu'èra tròp car, alavetz qu'arrestava

08'15 Idem – alambic poratiu – son arrèr gran pair que fasia atau e qu'anava a Tolon dab le pairòu eishús la esquia – a pè – dus o tres dias a pè (??!!) - a Tolon, vrenha e vin sustot – quan fuc mès pesant l'alambic, quauques abandonèren – tirar dab le chaval e puish las autòs

10'20 Idem – femnas ? - quauques – la reglementacion

11'20 Idem – quin se partatjavan les endrets ? - qu'èra pareil pr'amor qu'i avia pro de trebalh – ara, que van tostemps les memis al mème endret – dromir a çò d'un cliènt o en ua caravana - «la vida de romanichel» - e d'aqueth temps, non n'i avia pas plaça en las maisons (mès de gents) – que dromian en ua cramba a çò deths mèmes – començar a 6 oras del maitin entrò 6 oras del ser – trebalhar le dimenge tanben

14'20 Idem – qui ac fè encara – Peyronnie, le Mandrat, Soum a Ribère Nera – e Rouch – ua quinzena sonque al Pòrt avant

15'00 Idem – la misèra que traèc las gents d'ací – arrèr gran pair qu'avia començat – le filh de Peyronnie, e le dròlle qu'i va pel permèr còp

16'10 Idem – avenir del mestièr – mès plan qu'en temps – p'amor ara, totis qu'an le dret – qu'ei ua bona causa – ara, les joesis non cuelhan cap mès las pruas

17'35 Idem – que fè'n – liquors, vin de pressecs – cointreau, aiga de noses – e fregà's s'avian dolors – desinfectar

19'00 Idem – perqué les de Massat e sonque les Massat ac feren – de boca a aurelha – que marchava

19'50 Lenga – a la fin, eth qu'ac barrejava tot – de Tarba, de Pau – que t'abituas a parlar segon l'endret on vas – sus Lordas, que disian «era plòja»

21'25 Evolucion – quauques que tòcan moneda endà deishà's víver – d'autis còps, que calia gratar la tèrra – mes que n'i avia avut mès que ara – que trobèren aquò tròp dur – per Eses amont que n'i a encara

22'50 Idem – coabitaion – que's passèc plan – no's pòden pas plànher d'elis

23'10 Baladusa – a Lièrs qu'i anavan – quauques ací tanben mes pas guaire

24'20 Quistar – ua o duas familhas al Caròl que quistavan – que passavan per las maisons – la Catalinata a Bossenac – femnas que venguian, que's botavan a jolhs sus ua escabèla – 1 ueu balhat e qu'èra ua boèta d'alumetas – 2 ueus, 2 boètas ! (femna fòra del cadre)

25'50 Société – praubèr – quauques qu'avian dificultats endà víver – que miserejavan

26'30 Semiar – duas culturas : le sègle e le gavach après – del gavach, que's fasian mescajons – fèr móler entre le Travieit e ací – qu'anavan après a la mola de Peiàs

28'00 Seme – que s'ac semiavan çò de son – la tresau annada, non marcha cap mès – escambià's le seme – ròsas e trufas de Metz – qu'èran jaunas e rechas, qj'èran maishantas mes qu'avian un bon rendament – las blancas, las Beauvais, mes que's poirian

29'30 Pomèrs – un temps a, que les copavan – ara, que les tornan podar – canadà, las reinetas

RL-09[Ma-LP-Ra-2]

0'00 Seguida – pruas – las pruèras que's sequèren – les perseguèrs que venguian plan – ací que cau çò de rude : la gent e la vegetacion, autament non da cap ren

01'05 Oelhas – ací, qu'èran las tarasconesas – ací que tonen avant de pujar – enas Hautas Pireneas, qu'èra le contrari – sa gran mair que's sauvava la lan e qu'ac brocava

02'20 Lèt – ua fruitière a Massat – e ara, en çò e Faup a St Gironç

02'50 Festacion – que's passava plan (que'm haci arrepréner pr'amor qu'è dit «la fèsta» !) - que passavan quistar – festacion al mes d'aost – no's bremba cap d'un sent – le prumèr dimenge d'aost – un orquèstre que venguia – dançar un chiu de tot – gents de la comuna

06'05 Broishas – ua que desembroishava les gorrins – que li dava qualquarren – sonqu'en les véser arribar, qu'èra dejà guarit – ua del Fargar

08'00 Idem – un qu'èra curè que s'aperava Marfaing, qu'avia un poder e que podia guarir – no's fasia cap pagar

08'50 Algérie – 30 meses - «marcha o creba» - del costat de Oran – qu'i avia deishat 11 kg – gents de la legion

10'15 Lenga – cap parei d'ací a Bossenac - «a Bossenac non prononçan cap la «l» coma ací, que disen le bòl, e que disem le bòl» (exactement la même prononciation ! N'arrive pas à imiter l'accent hors du discours !) - Aurinclas enas Hautas Pireneas, qu'èra plan diferent – a Montgalhard tanben, e Vic tanben

11'50 Lenga – avenir – non va pas èster parlat longtemps encara – les joesis no'n saben cap parlar – ua neboda que'n compren mes que no'n parlarà cap

12'40 Idem – vosejar – msè respectuosis dels parents – les joesis que mancan d'arrespect – pas forçadament, ça ditz Claudine

14'00 Lenga – nani – que's ditz – vosejar ? Non pensa cap