Collectage de Denise - (Arrien en Bethmale-09)

Dublin Core

Titre

Collectage de Denise - (Arrien en Bethmale-09)

Abstract

Sujet

Lessive
Lin
Rivalité entre village
Pain
Fenaison
Marginaux
Colporteur et colportage
Guerre mondiale (1939-1945) -- Résistance

Description

RL-09[CC-AB-Gd-1]



0'30 Sortida de Samortenh – deth Cavalèr Ortalet – d'autis Cavalèrs a Aret – Ortalet qu'èra un nom de familha – no'n sobra cap mès – ua maison de Ortau a costat – sobriquets deras maisons vesias : en çò d'Ortau, Sarrauta, Pueg, eth Cosselhèr, Rotenc - deth costat deth gran pair, qu'èra deth Cescavanhon (de Cescau, dit mèslèu «Tescavanhon»)
02'45 Toponymie – carrèrs de Samortenh, cap de nom (?)
03'00 Aigua – tostemps vista a casa – qu'èra estada metuda lèu – on que calia anar ara hont baish – un rusquèr – quin hadian era bugada – qu'èra eth leishiu – qu'estenian sus eths gamasses – qu'èra coton – lancòus de lin
05'20 Semiar – eth lin – que hadian ua barga – entà bargar – era estopa ara fin – non tintavan cap – qu'èran hòrt solides eras camisas
06'30 Electicitat – Vitali que la hèva dab ua petita usina sus eth riu – un lum de vèrme qu'èra
08'10 Rivalitat entre vilatges – que n'i a encara – separacion en 1931 – n'èra cap avient de maridà's a baish – que començava de maridà's – qu'èran rivalitats de joesi
09'25 lenga – diferença entre rabassèra dab eth «c» molhat a Samortenh, pas a Arien – ditz-ac, e dide'c (??; pas clar)
11'10 Mestièrs – un haure – eth d'Arienh – herrar eths ases, arrengar eras rabassèras – eth ase qu'èra coma en Africa ara – que l'avian besonh entà tot – que'u balhavan eth crostet a bèths còps – a Samortenh, cap de mulet
13'35 Société – Samortenh, nivèu sociau – qu'èra era madeisha vita coma ací
14'15 Evolution – era valea ara – qu'ei afrós, tad era – eth sieu casau que va èster un ortigau, lèu – en eths Planhòus, era Bòrda de Pelhaus, que s'i amassavan eths joesis, avant – ara, no's ved cap mès – n'i cap arrés mès, çò que no's pòt pas trebalhar qu'ei desdeishat – se non èra era rota, qu'aurian eth bòsc ena vièla
16'05 Société – neo-ruraus, non hèn pas arren – los ved jàmes a trebalhar
16'45 Agriculture – semiar – camps de nable, de truhas, de moro, de blat – era hauç tath blat
17'25 Eth pan – haria, pastar – eth òme que balhavan un còp de man – enath levame, qu'i èra tostemps – que s'òu prestavan deth un ath aute – ajustar un shinhau de pasta
19'00 Semiar – eth moro – tà hèr eths coquets – eras micas – cap de segle, ací
20'00 Pastoralisme - bòrdas tetadas – de palja de blat – n'èra cap «bladeta», qu'èra blat pelut, qu'èra atau que l'aperavan
20'50 Semiar – eth seme deras truhas – qu'anavan loenh, delà era Còra – que rendia mès – que hadian talhucs,que talhucavan eras trufas on i èra eth germe – çò d'aute, qu'ac minjavan
22'35 Pomèrs – quauques uns – un còp quan un òme li balhèc tres o quate pomas
23'45 Montanhar – en Balan, ena Chele, en Tòç tah Loset – o mèma eth Mont Valhèr – cap de vuetura enà pujar a Moneras
25'10 Erba – caban – qui montanhava ara Còra, per exemple – lançòus raspes de lin entà dromir, qu'entamiavan era pèth – portar-se'n eras garias – bèths uns, eths pòrcs – en Tòç, qu'i èra ua barguèra deth pòrcs, bèths temps a – diferença de prononcar entre «tòç» (ç molhat) a Samortenh e Arienh


RL-09[CC-AB-Gd-2]



0'30 Hormatge – que'n hadian a sua – eth garbís – eth brossac, quin ac hèr – que botavan eth brossac en ua cauceta – eth cèr que purgava
3'20 Montanhar – en Espanha – en Plan de Beret, entenut a parlar – eth Rotenc, qui anava – Volentari tanben
04'00 Lop – non – eth os – eth Tucòu deths lops
04'40 Lenga – diferença entre «conegut» a Arienh, e «coneishut « a Samortenh – era, n'a cap jàmes prés eth parlar d'ací
05'30 Société – eth Curè Sauvatge – non
05'45 Insolite – eth Curè de Merens – un òme simple que passava en vilatge – que s'avè hèt ua mòtò – que s'i avia botat eth hoc entà anar mès viste – n'èra pas tan pèc, un armari qu'avia hèt
07'25 Emigration – tara Beauce – entara vinha a Bordèus – e puish en «gaz», enas usinas
08'20 Société – neuriças – qu'èra acabat (pas enveja de'n parlar, ça'm sembla)
08'50 Idem – corvadas – enà sauclar eth blat – un bon sistème – ua grana solidaritat – no's pòt pas comparar – era, qu'ac viu mau, aquesta vita solitari
10'00 Idem – praubes – deth vilatge – n'avian cap besonh de passar – un que passava eth endeman deth pòrc, que hèva ua pregària – que l'anavan ajudar, que'u davan causas (aqueth «curè de Merens») - que s'èra hèt curè, eth madeish, que s'avia hèt ua sotana, ua capeleta sus era mòtò (un velò ?) - qu'avia mèma coessat ua hemna, loenh d'ací
12'10 Idem – colporturs – que venguian plan de delà era Còra – que' se'us vedian ena Còra, ena montanha – qu'èran deths Vints (Esbintz), de Sèish, qu'i estivavan tanben – que cantavan
14'00 Vellar – parlar de tot – brocar taras hemnas – parlar de tot – en escarrojant eth nable – arren tara coroja arroja
15'20 Société – generacions ena maison – tres – eths vielhs devant casa ath solelh – arribar nora – eth quart enath ainat
17'10 Escòla – a Aiet – que's passava bien – qu'èran barrejats, hilhs e hilhas – totis que sabian parlar francés deth sieu temps – era, que parlava francés en arribar ena escòla (ça'u sembla)
18'20 Guerre 14 – son gran pair qu'i èra mort eth segond dia dera guèrra – un oncle que n'avia cap conegut eth sieu pair
19'40 Guerre 40 – un pòc de tot – milicians tanben – que hèvan eth pan entà dus vielhis deth Tescavanhon, non podian trebalhar mès – era, que portava eth pan, ua mainada – que serian poduts èster denonciats – eth STO, un que s'èra amagat ena bòrda deths de Cavarèr (Sanson) – era, gafeta, que'u portava eth aminjar – quin hadia – un còp per dia – qui èra passats a Espanha
21'50 Idem – un deth Valent que passava entà Espanha – era sua gran mair qu'avia vist era Gestapo – qu'èra anada prevénguer aqueth de s'anar amagar ena Bòrda Blanca, a Laret – qu'i avia pro de passatges, era Còra, era Croseta, taths Estanhons
23'10 Idem – un d'Aiet (eth nom) qu'èra un milician, ara fn dera guèrra, que partic, non saboren pas jàmes mès çò qu'èra vengut – eth frair dera arregenta qu'èra estat desnonciat – s'èra ara, que seria estat pire
23'55 Nadau – nat present – ua poma o ua irange, qu'ei tot – era velha de nadau, qu'èra era vesilha – eth endeman, un lapin – tara messa de miejanet – un soquet en hoc – mès ath bestiar, non, non l'avian cap a costat de casa



RL-09[CC-AB-Gd-3]



0'00 Seguida
0'40 Carnaval – hèr ua moleta – n'èra cap ua hèsta
01'10 Calhavari – entenut a parlar – cavilhari : quan un veuse s'arremaridava
02'10 St Joan – hèr ua halha en cada vilatge – amassar palha, de tot – que'u hèvan en Sarrat deth Espin dab eths d'Aiet
03'30 Hèsta vilatge – qu'anavan amassar eth «cicí» - que'n hadian boquet, qu'i metian un «penon» (ua èrba blanca) – venéer-la era vrespada en bal – qu'aperavan aqueris boquets «eths remelets» - qu'èra eth 15 d'aost – anar a messa – minjar mès plan que d'abituda – eth Clicho que hadia musica
06'25 Idem – dançar – borrèga, travessada – eths tangòs qu'èran dejà arribats – en folklore, qu'ei barrejat – dançar era castanha (jeannot que's leva)
07'40 Société – eth costume – sa mair qu'a portat eth dòu quasi tota era sua vita – era còha, eth devantau – era gavèra – era haudilha – era còha e eth cohet dessús – eths òmes, ua barreta (calòt) dab un picòt de lana – un velor nere dessús
11'30 Croyances – bruishas – que se'n parlava – era tanta de Jeannot que n'èra acusada, a Aret – que disèn que calia entrar eth pòrc d'arrèr ena bòrda – qu'èran patranquèras
13'10 Idem – eras hadas – que'n parlavan enas velhadas – eth car deras armas : eras bruishas que hadian tapatge pendent era net – qu'espaurissaia eths mainatges
14'25 Lenga – a Tolosa, qu'èra presa per ua espanhòla quan parlava patoès dab ua auta d'ací – vergonha ? No's pensa pas – era arregenta qu'èra deth país a Vathmala, n'èran cap estats punits
16'00 Idem – avénguer – sa hilha que'u compren mes no'n parla cap – tath petit hilh, que'u parla patoès

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur

Source

RL-09[CC-AB-Gd]
EOC 10

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Arrien en Bethmale

Person Item Type Metadata

Birth Date

1935

Birthplace

Bethmale (Samortein)

Mots-clés

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Denise - (Arrien en Bethmale-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/46.

Formats de sortie