Collectage de Ginette et d'Odile - (Arrien en Bethmale-09)
Dublin Core
Titre
Collectage de Ginette et d'Odile - (Arrien en Bethmale-09)
Abstract
Sujet
Guerres napoléoniennes (1800-1815)
Lessive
Pain
Irrigation par ruissellement (aigüèras)
Solidarité paysanne
Flux migratoires liés au travail en France
Habillement
Rites et cérémonies funéraires
Curés
Noël
Carnaval
Bénédiction du bétail
Formules de conjuration (serpent)
Gascon (punitions)
Deuil
Confession
Description
OP : Odile Pons
GG : Ginette Gaston
JPC : Jean-Pierre Cabos
RL-09[CC-AB-Gg-Po1-1]
0'00 Guerre 14 – que hoc eth debut dera fin tath país
01'25 Sobriquet – ací qu'ei en çò de Marc – son òme qu'èra de çò de Vermelh – sortida de Samortenh, de çò de Pelhàs
02'35 Idem – d'Aret : de Joanilhon, de Vermelh, deth Volentari, La Motessa, de Laurença, de Tomàs, de Gashenh, Berbath, Jan Blanc, deth Cavalèr, d'Uguet, de Tariòl, era Eiretera, de Franquilomessa, de Montarnan
04'00 Idem – que venguen de prenom sovent – exemples de Vilargenh (déjà balhats ena auta collècta)
04'55 Lenga – en çò deth Jove, se's ditz ací ? - non , ací, que's ditz «joés», mes que's pensa que «jove» qu'ei mès vielh encara
05'15 Sobriquet de «Volentari» - eths dera Arièja qu'èran partits nombrós hèr eras campanhas de Napoleon - pendent aqueras guèrras, un d'ací, qu'i èra partit e que s'èra engatjat – un ací, e un aute a – un aute de Idrenh, Volentari – qu'èra un mainatge dera assistença
06'30 Aiga – a Samortenh, eris qu'èran a costat dera hont, qu'èran tròp pròches, pas eth temps de bohar – quan botèren era aiga correnta ena maison, que mancava aras hemnas de s'arradoar – ath ser, eths òmes que parlavan sus un rutle
07'35 Société – trebalhs deras hemnas – hèr tot, s'aucupar deths gojetòts
08'30 Idem – ruscada – 2 còps ena annada : en seteme e ath printemps – lançòus hèts a casa o peth Tishener – de lin – en lhet, que gratava hòrt, n'èra cap agradiu – GG que'n va coélher un – que raspava
10'30 Idem – seguida – eth rusquèr : un caudèr de coeire – qu'i avian botat «une hausse», qu'èra de zinc tengut dab un baston – harda en caudèr, era haussa, tornar hardas, era crende plan passada, ua pelha ensús, ua pelha ensús – hèr borir era aiga, etc... - que podia durar ua mieja jornada – anar herescar en riu – quin avian adobat eth riu entà poder arruscar dab pèiras platas – un malh – a esgotar en ua desca – e esténe l'ac sus eras gamassas
13'00 Idem – eth rusquèr de GG – qu'èra de boès
13'25 Eth horn – cada 15 dias – eth dia de hèr horn, tirà's era còha, botà's un folard – eth dia d'avant, que calia cérner era haria, passar-la en ua ceda – méter un baston, socadir – eth levame : un entà cada viela – en un bòl de tèrra – un còp, ua qu'avia perdut eth levame – qu'èran anats a Bòrda crompar eth levame
16'00 Idem – hè'u cauhar – lenha seca – que dependia deths òmes, s'èran lenhassèrs o pas – qu'èran apreciats – pastar qu'èra plan penible – en ivèrn, eth hered qu'èra maishant entara pasta, o on levava pas – que hadian coma ua fogassa davant eth pan, no's bremban pas deth nom – qu'èra viste coeit – non barrejavan cap eras harias – Odile qu'avia coneishut eth pan de segle pendent era guèrra
18'40 Idem – pans de 3 – OP : 8 dab eths granis parents, que hadian 4 pans – que'us botavan sus ua plancha, cobèrts – eth pan blanc qu'èra mès bon
20'00 Trebalh deras hemnas – eras vielhas que s'aucupavan deth gojetòt – era nora (assimilacion dab era capdèta) qu'avè a partir – qu'èra eth ainat mascle que demorava – aucupà's dera poralha, deth pòrc – que calia qu'eth pòrc posca «probar», que «pròbe (vénguer bèth) – balhà'u jotas, caulets, blanqueta – tres o quate dits de lard – que hadian era codina dab eth lard
22'30 Economie – crompar sau, òli, sucre, cafè – un shinhau de petròle nath lampion e vin – pro – que crompavan un shinhau de pastas tanben
23'15 Agriculture – escambiar eth seme – entre eras familhas – entà renovelà'u
RL-09[CC-AB-Gg-Po1-2]
0'00 Seguida – evolucion – qu'èra ua comunautat – hòrt d'ajuda entre eras gents – n'èra pas pr'amor qu'èran bonis, qu'èran forçats d'ajudà's – corvadas ath dimenge, quan non i avia cap òme ena casa – aqueth esperit que's tròba encara en monde paisan quan i a catastròfe
01'30 Evolucion – valea ara – plan malauda – eths arbes que devaran, e que devaran – mes qu'i ei ua iniciativa positiva : qu'an prés era decision de hèr corvadas entà desemboscar ena mairia – qu'èran plan organisats
02'50 Pastoralisme – arrosar – qu'èra tota ua organisacion, qu'avian dret ara aiga de tau ora a tau ora – que's velhavan eras vacas deths uns aths autis – un òme d'Aret dab un de Vilargenh que partian ath diluns de sers, que passavan era jornada deth dimarç ena montanha entà goardar e tornar-se'n ath dimecres – eth dimècres, Arienh e Tornac que pujavan eris – ena pagar era montanha, que devian jornadas ath garde, e atau qu'entertenguian eth camin – ara, qu'ei atau pr'amor n'i a cap mès arrés
05'10 Société – maishants costats d'aquera societat qu'avian coneishut : qu'èran praubes – mes s'i èra eth hoc en quauque lòc : totis qu'i anavan entà amortar – un còp, un que s'èra deishat préner pera nhèu, totis eths de Vilargenh, que partiren – un hoc ena valea, totis eths de Vilargenh entà Bòrdas – eth dia dera sua comunion (OP), qu'i èra eth hoc, que partiren toti – hèr era coda dab eths herrats
07'00 Idem – emigracion – ena Beauce enà plaçà's – qu'èran coma eths imigrants de ara : un qu'i anava, qu'aperava eth sieu cosin, etc... - era Beauce, mes qu'èra sustot Fontainebleau, Soupe sur Loing (era fèrma de Chignard) – son gran pair partit en 1904, partit ara mort deths sievis parents, qu'èra roeinat peth sieu pair – partit ena Beauce entà trebalhar, sa hemna, que partic neuriça a Tolosa – qu'i èra anat 2 o 3 còps – mes n'èra cap eth ainat – que's planhèva deras dolors enas mans de tant que molia vacas ailà, mès de 300l ara man
11'30 Elevage – 2 o 3 vacas de lèit – 9 o 10 en tot – 60 oelhas, quauques uns – ena Beauce, que hadian néisher tota era net
12'20 Emigration – sus París après – o partir en Paí Baish : Auda, Heraut, Pireneas Orientalas – o sus Bordèu – o Marselha – Arienh, mèslèu sus Marselha, Vilargenh, mèslèu a Bordèu – qu'i èran partits entà darrigar eras vinhas dab eth phyloxera -que's portavan eths utís, e pè descaudi – istoèra deth sòn gran pair (condat ena auta collècta) – qu'estauviavan eths esclòps – qu'i avian hèt un grop de dançurs, dab eth Clicho, un aute a Tolosa
15'35 Idem – dalhadas – qu'i anavan pr'amor era recòlta qu'èra mès doriva – que portavan un mocador d'Espanha taras hemnas e tornar se'n
16'15 Société – costume – qu'èra portat tot dia – segon Odile, que s'ei modificat dab eras neuriças – que'u heren mès bèth tad eras entà que hossan de mès bon emplegar – ena heira internacionala de Tolosa, en 1855, Napoleon III qu'èra vengut – que heren un car dab vathmalons e massadèls – eths vathmalons qu'averen un gran succès pr'amor deth costume – un deputat, Adolphe Billot, qu'èra estat eslhevat per ua neuriça vathmalonha – que'us hec publicitat
19'00 Idem – idem – costume de dòu – portà'u pendent 3 ans – era còha qu'èra nera dab vert – Ginette que'u va coélher – coma i avia tostemps un dòu, de trenta ans enlà, qu'èran abilhadas de nere – qu'èran convencions – velhada mortuari – eths vesins que'u portavan – aiga benadaida dab ua branca de boish
21'20 Idem – era mòrt - qu'i amiavan eths mainatges d'ora – eth purmèr que vic aquò, qu'avia (Odile) 3 ans – quan se'n tornèc entà casa sua, que didec que no's volia cap jàmes morir – non volia cap mès aclucar eths uelhs – que copec duas alumetas, e que las se hiquèc sus eras perpèras entà non pas poder aclucar eths uelhs
22'00 Eth costume (plan) – era baveta – eth folard de dòu – Ginette que mos mostra ce quin se portava – qu'èra eth dera missa o d'anar a Castilhon
23'45 Idem – un aute tà anar dançar – que venguian de Mulhouse – un aute entà maridà's
RL-09[CC-AB-Gg-Po2-1]
0'00 Seguida – sus ua fòtò dera gran mair d'Odile, qu'ei en tenguda blanca – segon era, que vòu díser qu'èra çò de mès polit qu'avessan – eth «cascarinet» per un macipon – era còha – tot çò que sòrt qu'ei de casa – era còha «redona» o «retona» de davant era comunion
- eths vestits dera mainadera qu'èran hètas dab recuperacion, dab era haudiha dera gran mair – eth gilet, tot cosut ara man – ua costura hòrt especiau – que hè ua talha fòrt polida – que i a «oeillets», atau que pòden des.hèr eth lacet quan son mès gròsssas – enath òme qu'èra atau – qu'ac calia poder portar a 20 ans coma a 50 ans
05'40 Costume – taths òmes, era barreta
06'40 Religion – eth curè – quauqu'un d'importent – dus curès qu'i èran ací, eth «curè barbut» que l'avian aperat – que s'èra maridat dab ua hilha de maquinhon, Mlle Nogué – qu'avia escriut un libe hòrt maishant sus Vathmala – Odile que mo'n parlèc ara darrèra collècta : eth curè sauvatge – non reconeishia cap eth pape – non parlavan pas sonque de pecats aths mainatges
08'30 Idem – a Pasco, quan èra mainada – Odile qu'avia entenut era conversacion d'ua hemna nora que's planhia dera sua bèra mair ath curè (ena coessadera) – qu'èra estada chocada – era, Odile e eths deth sieu atge, qu'inventavan causas : qu'avia mentit, responut ara sua mair o atau – que vedec ce quin eth curè avia era man sus eth pòple – batejar eth mainat quan neishia – enterrar un gojetòt que non èra pas estat batajat, non hadian pas sonar eras campanas, ara punta deth dia – que'us aperavan eths «aubats» - en francés, que'us aperavan «les sans sonner» - qu'aperèren eths audèths atau «les sansonnets»
11'40 Idem – coessar – episòda d'aquera hemna que's coessava – eth curè qu'avia ua curiositat mau plaçada – que ditz qu'èra un omosexuau refolat – era sua gran mair que didia que n'èra cap possible qu'aja existat noste sénher e qu'avesssa botat eth infèn «jo, que'm balhi tant de mau... Mes alavetz, noste sénher n'ei pas bon !» - non sabia pas legir – bèths uns quan lauravan eth dimenge, que'us miaçava deth purgatòri – un, Firmin de Montarnan, qu'avia hèt «croa, croa» quan passè eth curè – que hoc privat de Pasca – aqueth Firmin qu'èra pujat sus ua shumineja anar hèr tapatge – eth endeman, tota era casa que parlavan deras bruishas – era gran mair de Jeannot qu'èra présa per ua bruisha, que parlava hòrt deras hadas tanben
15'00 Religion – eth catechisme – eth curè qu'interrogava eths mainatges pendent era guèrra – que prenia posicions politicas – en 1945, que'u se calec escapar
16'00 Nadau – eths qu'èran praubes, sense vacas, que les calia portar un pòc de lèt era velha de Nadau – un present – en cada vièla, aquò – que davan doble racion aras bèstias – servir eths praubes, portar lèt e pan – ena messa de mieja net – deishar ua mochana sus era taula, avant de partir tara missa de mieja net – ath 24, qu'èra era vesilha, que minjavan merluça – que s'ajoelhavan totis enà pregar pr'amor era sua mair qu'èra pro credenta – après, era mainadèra n'ac voleren pas mès – que's trufavan d'era – ara messa d'Arienh, dab era crèche
19'40 Idem – un còp quan Odile avia demandat crayons de color en 6 – que'us avec : qu'ac trobèc hòrt estranh – cada dimenge de sers, qu'avian eth chapelet en çò de Ginette e de Jeannot
20'45 Religion – era Fete Dieu – decorar eras casas on passava era procession
21'45 Idem – Pasca – amassar eths ueus eth dijau sant- netejar era casa pr'amor que passava eth curè – hèr moleta taths clèrs
22'30 Idem – Candelèra – pescajons – arren ath nivèu dera glèisa
23'00 Carnaval – n'anavan pas ena escòla – que's hadian caretas dab eth carbons – dab afèrs deths vielhs – anar de casa en casa – qu'èra ua hèsta – a un moment dat, era educacion nacionau que volec hèr a hèr Carnaval – eris, n'avian pas besonh d'arren entà hèr Carnaval – un còp quan avian panat un lapin en çò de Bolant
RL-09[CC-AB-Gg-Po2-2]
0'00 Religion – quan eth curè benadia eth bestiar – qu'i èra un pater entà St Blas entaths bestiars – e un ath mes de març entà virà's dera sèrp - «Ath mes de març, tota cuca que leva eth cap...»
01'20 Dia deras Cendres – era vesilha – eth quarèsme qu'èra plan arrespectat – a çò de Jeannot, sa mair qu'amagava eras saucissas
02'20 Rams – hèr benadir eth boish, eth laurèr
02'40 St Joan – eths tisons en solèr entà protetjar era casa deth hoc – quan hadian eth horn, que botavan tisons dera sent joan entà hèr miélher partir eth hoc
03'10 Nadau – eth soc en hoc -
03'40 Hèsta d'Aret – n'exista pas, qu'i dab Arienh
04'00 Lenga – diferença entre Aret e Arienh - «pescajons» a Arienh, «coquets» a Aret – Vilargenh, eths dus
04'50 Lenga – dab qui parlan patoès – eths deth sieu atge (Ginette) – Odile qu'aima a parlar patoès - qu'èra anada a cors d'occitan a Grenada/Garona – era, que'us comprenia totis, mes eris, non la comprenian pas guaire – Jeannot que ditz que compren tostemps en Provença o en Biarn – un còp, a Vilargenh, un biarnés qu'èra passat, qu'avian parlat amassa e que's comprenian plan – Ginette que ditz deth costat de Lorda, que parlan quasi coma ací
07'00 Idem – avénguer – Ginette que's pensa que va morir, Odile, non – OP : que pòrta ua cultura que non pòt cap desparéisher – eth hilh de Ginette que sap parlar patoès coma èra – mes eth petit hilh, qu'ei mès mauaisit – en temps, tot qu'èra en patoès, pertot – s'i avia un estrangèr qu'arribava, que'u parlavan francés
08'45 Guerre 40 – eths qu'arribavan dera vila entà vénguer cercar minjar, que'us parlavan francés
09'20 Lenga – eth governament que volec eradicar aquera lenga – punicions en teps – eth darrèr qu'avia eth tròç de boès qu'èra punit – en Espanha, qu'an conservat eras suas lengas regionaus, e no'us vira pas de saber eth castelhan – un petit que l'apren ena escòla, mes n'ei pas interessat
GG : Ginette Gaston
JPC : Jean-Pierre Cabos
RL-09[CC-AB-Gg-Po1-1]
0'00 Guerre 14 – que hoc eth debut dera fin tath país
01'25 Sobriquet – ací qu'ei en çò de Marc – son òme qu'èra de çò de Vermelh – sortida de Samortenh, de çò de Pelhàs
02'35 Idem – d'Aret : de Joanilhon, de Vermelh, deth Volentari, La Motessa, de Laurença, de Tomàs, de Gashenh, Berbath, Jan Blanc, deth Cavalèr, d'Uguet, de Tariòl, era Eiretera, de Franquilomessa, de Montarnan
04'00 Idem – que venguen de prenom sovent – exemples de Vilargenh (déjà balhats ena auta collècta)
04'55 Lenga – en çò deth Jove, se's ditz ací ? - non , ací, que's ditz «joés», mes que's pensa que «jove» qu'ei mès vielh encara
05'15 Sobriquet de «Volentari» - eths dera Arièja qu'èran partits nombrós hèr eras campanhas de Napoleon - pendent aqueras guèrras, un d'ací, qu'i èra partit e que s'èra engatjat – un ací, e un aute a – un aute de Idrenh, Volentari – qu'èra un mainatge dera assistença
06'30 Aiga – a Samortenh, eris qu'èran a costat dera hont, qu'èran tròp pròches, pas eth temps de bohar – quan botèren era aiga correnta ena maison, que mancava aras hemnas de s'arradoar – ath ser, eths òmes que parlavan sus un rutle
07'35 Société – trebalhs deras hemnas – hèr tot, s'aucupar deths gojetòts
08'30 Idem – ruscada – 2 còps ena annada : en seteme e ath printemps – lançòus hèts a casa o peth Tishener – de lin – en lhet, que gratava hòrt, n'èra cap agradiu – GG que'n va coélher un – que raspava
10'30 Idem – seguida – eth rusquèr : un caudèr de coeire – qu'i avian botat «une hausse», qu'èra de zinc tengut dab un baston – harda en caudèr, era haussa, tornar hardas, era crende plan passada, ua pelha ensús, ua pelha ensús – hèr borir era aiga, etc... - que podia durar ua mieja jornada – anar herescar en riu – quin avian adobat eth riu entà poder arruscar dab pèiras platas – un malh – a esgotar en ua desca – e esténe l'ac sus eras gamassas
13'00 Idem – eth rusquèr de GG – qu'èra de boès
13'25 Eth horn – cada 15 dias – eth dia de hèr horn, tirà's era còha, botà's un folard – eth dia d'avant, que calia cérner era haria, passar-la en ua ceda – méter un baston, socadir – eth levame : un entà cada viela – en un bòl de tèrra – un còp, ua qu'avia perdut eth levame – qu'èran anats a Bòrda crompar eth levame
16'00 Idem – hè'u cauhar – lenha seca – que dependia deths òmes, s'èran lenhassèrs o pas – qu'èran apreciats – pastar qu'èra plan penible – en ivèrn, eth hered qu'èra maishant entara pasta, o on levava pas – que hadian coma ua fogassa davant eth pan, no's bremban pas deth nom – qu'èra viste coeit – non barrejavan cap eras harias – Odile qu'avia coneishut eth pan de segle pendent era guèrra
18'40 Idem – pans de 3 – OP : 8 dab eths granis parents, que hadian 4 pans – que'us botavan sus ua plancha, cobèrts – eth pan blanc qu'èra mès bon
20'00 Trebalh deras hemnas – eras vielhas que s'aucupavan deth gojetòt – era nora (assimilacion dab era capdèta) qu'avè a partir – qu'èra eth ainat mascle que demorava – aucupà's dera poralha, deth pòrc – que calia qu'eth pòrc posca «probar», que «pròbe (vénguer bèth) – balhà'u jotas, caulets, blanqueta – tres o quate dits de lard – que hadian era codina dab eth lard
22'30 Economie – crompar sau, òli, sucre, cafè – un shinhau de petròle nath lampion e vin – pro – que crompavan un shinhau de pastas tanben
23'15 Agriculture – escambiar eth seme – entre eras familhas – entà renovelà'u
RL-09[CC-AB-Gg-Po1-2]
0'00 Seguida – evolucion – qu'èra ua comunautat – hòrt d'ajuda entre eras gents – n'èra pas pr'amor qu'èran bonis, qu'èran forçats d'ajudà's – corvadas ath dimenge, quan non i avia cap òme ena casa – aqueth esperit que's tròba encara en monde paisan quan i a catastròfe
01'30 Evolucion – valea ara – plan malauda – eths arbes que devaran, e que devaran – mes qu'i ei ua iniciativa positiva : qu'an prés era decision de hèr corvadas entà desemboscar ena mairia – qu'èran plan organisats
02'50 Pastoralisme – arrosar – qu'èra tota ua organisacion, qu'avian dret ara aiga de tau ora a tau ora – que's velhavan eras vacas deths uns aths autis – un òme d'Aret dab un de Vilargenh que partian ath diluns de sers, que passavan era jornada deth dimarç ena montanha entà goardar e tornar-se'n ath dimecres – eth dimècres, Arienh e Tornac que pujavan eris – ena pagar era montanha, que devian jornadas ath garde, e atau qu'entertenguian eth camin – ara, qu'ei atau pr'amor n'i a cap mès arrés
05'10 Société – maishants costats d'aquera societat qu'avian coneishut : qu'èran praubes – mes s'i èra eth hoc en quauque lòc : totis qu'i anavan entà amortar – un còp, un que s'èra deishat préner pera nhèu, totis eths de Vilargenh, que partiren – un hoc ena valea, totis eths de Vilargenh entà Bòrdas – eth dia dera sua comunion (OP), qu'i èra eth hoc, que partiren toti – hèr era coda dab eths herrats
07'00 Idem – emigracion – ena Beauce enà plaçà's – qu'èran coma eths imigrants de ara : un qu'i anava, qu'aperava eth sieu cosin, etc... - era Beauce, mes qu'èra sustot Fontainebleau, Soupe sur Loing (era fèrma de Chignard) – son gran pair partit en 1904, partit ara mort deths sievis parents, qu'èra roeinat peth sieu pair – partit ena Beauce entà trebalhar, sa hemna, que partic neuriça a Tolosa – qu'i èra anat 2 o 3 còps – mes n'èra cap eth ainat – que's planhèva deras dolors enas mans de tant que molia vacas ailà, mès de 300l ara man
11'30 Elevage – 2 o 3 vacas de lèit – 9 o 10 en tot – 60 oelhas, quauques uns – ena Beauce, que hadian néisher tota era net
12'20 Emigration – sus París après – o partir en Paí Baish : Auda, Heraut, Pireneas Orientalas – o sus Bordèu – o Marselha – Arienh, mèslèu sus Marselha, Vilargenh, mèslèu a Bordèu – qu'i èran partits entà darrigar eras vinhas dab eth phyloxera -que's portavan eths utís, e pè descaudi – istoèra deth sòn gran pair (condat ena auta collècta) – qu'estauviavan eths esclòps – qu'i avian hèt un grop de dançurs, dab eth Clicho, un aute a Tolosa
15'35 Idem – dalhadas – qu'i anavan pr'amor era recòlta qu'èra mès doriva – que portavan un mocador d'Espanha taras hemnas e tornar se'n
16'15 Société – costume – qu'èra portat tot dia – segon Odile, que s'ei modificat dab eras neuriças – que'u heren mès bèth tad eras entà que hossan de mès bon emplegar – ena heira internacionala de Tolosa, en 1855, Napoleon III qu'èra vengut – que heren un car dab vathmalons e massadèls – eths vathmalons qu'averen un gran succès pr'amor deth costume – un deputat, Adolphe Billot, qu'èra estat eslhevat per ua neuriça vathmalonha – que'us hec publicitat
19'00 Idem – idem – costume de dòu – portà'u pendent 3 ans – era còha qu'èra nera dab vert – Ginette que'u va coélher – coma i avia tostemps un dòu, de trenta ans enlà, qu'èran abilhadas de nere – qu'èran convencions – velhada mortuari – eths vesins que'u portavan – aiga benadaida dab ua branca de boish
21'20 Idem – era mòrt - qu'i amiavan eths mainatges d'ora – eth purmèr que vic aquò, qu'avia (Odile) 3 ans – quan se'n tornèc entà casa sua, que didec que no's volia cap jàmes morir – non volia cap mès aclucar eths uelhs – que copec duas alumetas, e que las se hiquèc sus eras perpèras entà non pas poder aclucar eths uelhs
22'00 Eth costume (plan) – era baveta – eth folard de dòu – Ginette que mos mostra ce quin se portava – qu'èra eth dera missa o d'anar a Castilhon
23'45 Idem – un aute tà anar dançar – que venguian de Mulhouse – un aute entà maridà's
RL-09[CC-AB-Gg-Po2-1]
0'00 Seguida – sus ua fòtò dera gran mair d'Odile, qu'ei en tenguda blanca – segon era, que vòu díser qu'èra çò de mès polit qu'avessan – eth «cascarinet» per un macipon – era còha – tot çò que sòrt qu'ei de casa – era còha «redona» o «retona» de davant era comunion
- eths vestits dera mainadera qu'èran hètas dab recuperacion, dab era haudiha dera gran mair – eth gilet, tot cosut ara man – ua costura hòrt especiau – que hè ua talha fòrt polida – que i a «oeillets», atau que pòden des.hèr eth lacet quan son mès gròsssas – enath òme qu'èra atau – qu'ac calia poder portar a 20 ans coma a 50 ans
05'40 Costume – taths òmes, era barreta
06'40 Religion – eth curè – quauqu'un d'importent – dus curès qu'i èran ací, eth «curè barbut» que l'avian aperat – que s'èra maridat dab ua hilha de maquinhon, Mlle Nogué – qu'avia escriut un libe hòrt maishant sus Vathmala – Odile que mo'n parlèc ara darrèra collècta : eth curè sauvatge – non reconeishia cap eth pape – non parlavan pas sonque de pecats aths mainatges
08'30 Idem – a Pasco, quan èra mainada – Odile qu'avia entenut era conversacion d'ua hemna nora que's planhia dera sua bèra mair ath curè (ena coessadera) – qu'èra estada chocada – era, Odile e eths deth sieu atge, qu'inventavan causas : qu'avia mentit, responut ara sua mair o atau – que vedec ce quin eth curè avia era man sus eth pòple – batejar eth mainat quan neishia – enterrar un gojetòt que non èra pas estat batajat, non hadian pas sonar eras campanas, ara punta deth dia – que'us aperavan eths «aubats» - en francés, que'us aperavan «les sans sonner» - qu'aperèren eths audèths atau «les sansonnets»
11'40 Idem – coessar – episòda d'aquera hemna que's coessava – eth curè qu'avia ua curiositat mau plaçada – que ditz qu'èra un omosexuau refolat – era sua gran mair que didia que n'èra cap possible qu'aja existat noste sénher e qu'avesssa botat eth infèn «jo, que'm balhi tant de mau... Mes alavetz, noste sénher n'ei pas bon !» - non sabia pas legir – bèths uns quan lauravan eth dimenge, que'us miaçava deth purgatòri – un, Firmin de Montarnan, qu'avia hèt «croa, croa» quan passè eth curè – que hoc privat de Pasca – aqueth Firmin qu'èra pujat sus ua shumineja anar hèr tapatge – eth endeman, tota era casa que parlavan deras bruishas – era gran mair de Jeannot qu'èra présa per ua bruisha, que parlava hòrt deras hadas tanben
15'00 Religion – eth catechisme – eth curè qu'interrogava eths mainatges pendent era guèrra – que prenia posicions politicas – en 1945, que'u se calec escapar
16'00 Nadau – eths qu'èran praubes, sense vacas, que les calia portar un pòc de lèt era velha de Nadau – un present – en cada vièla, aquò – que davan doble racion aras bèstias – servir eths praubes, portar lèt e pan – ena messa de mieja net – deishar ua mochana sus era taula, avant de partir tara missa de mieja net – ath 24, qu'èra era vesilha, que minjavan merluça – que s'ajoelhavan totis enà pregar pr'amor era sua mair qu'èra pro credenta – après, era mainadèra n'ac voleren pas mès – que's trufavan d'era – ara messa d'Arienh, dab era crèche
19'40 Idem – un còp quan Odile avia demandat crayons de color en 6 – que'us avec : qu'ac trobèc hòrt estranh – cada dimenge de sers, qu'avian eth chapelet en çò de Ginette e de Jeannot
20'45 Religion – era Fete Dieu – decorar eras casas on passava era procession
21'45 Idem – Pasca – amassar eths ueus eth dijau sant- netejar era casa pr'amor que passava eth curè – hèr moleta taths clèrs
22'30 Idem – Candelèra – pescajons – arren ath nivèu dera glèisa
23'00 Carnaval – n'anavan pas ena escòla – que's hadian caretas dab eth carbons – dab afèrs deths vielhs – anar de casa en casa – qu'èra ua hèsta – a un moment dat, era educacion nacionau que volec hèr a hèr Carnaval – eris, n'avian pas besonh d'arren entà hèr Carnaval – un còp quan avian panat un lapin en çò de Bolant
RL-09[CC-AB-Gg-Po2-2]
0'00 Religion – quan eth curè benadia eth bestiar – qu'i èra un pater entà St Blas entaths bestiars – e un ath mes de març entà virà's dera sèrp - «Ath mes de març, tota cuca que leva eth cap...»
01'20 Dia deras Cendres – era vesilha – eth quarèsme qu'èra plan arrespectat – a çò de Jeannot, sa mair qu'amagava eras saucissas
02'20 Rams – hèr benadir eth boish, eth laurèr
02'40 St Joan – eths tisons en solèr entà protetjar era casa deth hoc – quan hadian eth horn, que botavan tisons dera sent joan entà hèr miélher partir eth hoc
03'10 Nadau – eth soc en hoc -
03'40 Hèsta d'Aret – n'exista pas, qu'i dab Arienh
04'00 Lenga – diferença entre Aret e Arienh - «pescajons» a Arienh, «coquets» a Aret – Vilargenh, eths dus
04'50 Lenga – dab qui parlan patoès – eths deth sieu atge (Ginette) – Odile qu'aima a parlar patoès - qu'èra anada a cors d'occitan a Grenada/Garona – era, que'us comprenia totis, mes eris, non la comprenian pas guaire – Jeannot que ditz que compren tostemps en Provença o en Biarn – un còp, a Vilargenh, un biarnés qu'èra passat, qu'avian parlat amassa e que's comprenian plan – Ginette que ditz deth costat de Lorda, que parlan quasi coma ací
07'00 Idem – avénguer – Ginette que's pensa que va morir, Odile, non – OP : que pòrta ua cultura que non pòt cap desparéisher – eth hilh de Ginette que sap parlar patoès coma èra – mes eth petit hilh, qu'ei mès mauaisit – en temps, tot qu'èra en patoès, pertot – s'i avia un estrangèr qu'arribava, que'u parlavan francés
08'45 Guerre 40 – eths qu'arribavan dera vila entà vénguer cercar minjar, que'us parlavan francés
09'20 Lenga – eth governament que volec eradicar aquera lenga – punicions en teps – eth darrèr qu'avia eth tròç de boès qu'èra punit – en Espanha, qu'an conservat eras suas lengas regionaus, e no'us vira pas de saber eth castelhan – un petit que l'apren ena escòla, mes n'ei pas interessat
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
RL-09[CC-AB-Gg-Po]
EOC 10
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Arrien en Bethmale
Person Item Type Metadata
Birth Date
Ginette 1930
Odile 1933
Odile 1933
Birthplace
Ginette : Bethmale (Samortein)
Odile : Arrien en Bethmale (Villargein)
Odile : Arrien en Bethmale (Villargein)
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur et Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Ginette et d'Odile - (Arrien en Bethmale-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/47.