Collectage de Marie - (Massat-09)

RL-09[Ma-Ma-Sm1-1]

0'30 Istòria de la familha – nescuda ací – qu'i èra ací en la maison – la gran mair que's moric al cap de l'escalièr – qu'èran molièrs a Arac – e crompèren ací le 24 de novembre 1906 – a la Calcaire – que pareish que partiren de niet dab le sòuses en òr endà arribar de dias en çò del notari – les permèrs qu'èran Caiffa – le chaval que s'apelava Coco – le magasin qu'èra aquí – que fasian la tornada en la montanha tanben – après, que feren la lèt

03'30 Seguida – le gran pair qu'avia avut un magasin d'electricitat ací – que fasia las installacions pertot ací – pueish, un magasin de lana – qu'avian la bascula – escambiar la lana dab un òme de Lavelanet – 4 colors : marron, verd, gris e blancús – dus magasins de lana d'aqueth temps a Massat

05'00 Economie – comèrces a Massat – les Coutançòs (?) : boishèrs – Germaine : comèrce de lana pueish ciment – l'hotèl La Pène (arrestat en 1949), le bolangèr Taliu (Taniu), elis tanben que tenguian Les Docs Méridionnaux, en faça, le cafè – Mme Benaset de la Cara, véner fruta, vin e essença – permèras bananas qu'avia vist – le Crédit Lyonnais, boisharia d'Elie (Léontine d'Elie), avant qu'i èra un menusèr – al cuenh, Aristide (?) Auvergne que venia fornituras de l'escòla, coronas endals mortis, un pastissèr, l'hôtel Icard, las demaïselas Piquemal (farda), l'aubèrga de Marie de Camil e ua boishari, Doussette (électricien), sus la place, en çò de Som, Savelli (ua farmacia del atemps de sa gran mair), a la plaça del bochèr de ara, un burèu de tabac, Aristide Peroy, la Pòsta, l'Esparnha (l'Epargne) que venian de tot, Julien que venia cauçuras, lana, fiells, botons, en çò de Vèlha (casseròlas, roquefort), Francine e Simone del Què (bolangèrs pastissaria), le notari, la farmacia, le bolangèr del Ratat, Marie de la Calcaire (Piquemal) dab la boisharia (ara fromatge), de Fausseta (chocolat, quinquaillerie), coifusa, Berthe Grabé, Grangé (magasin de vin), magasin de lana, polit linge, un menusèr (Capelèr), la mairia, ua aubèrja (l'Auberge Rouge) – que panavan les sòuses als qu'avian plan bevut le dia de fèira, en çò de Medalha, espiçaria de Mme Rougé, Maronièr (boisharia, espiçaria), le de Cotançon (idem), le molin après

12'30 Milh gròs – quin engrüavan le milh gròs

13'00 Intime – parents qu'avian vacas, un magasin e electricians – quan avia 14 ans, era, que venia pòres a la sortida de la glèisa – que vivian de la lèt tanben – véner pomas e peras tanben – son pair qu'anava véner a Arnaud Bernard dab un camion – que tornava a 1 ora del maitin – e tornar mólher le maitin

14'50 Idem – sa pair quan avia anat dançar – qu'èra tornat dab le dia, n'anèc cap al liet – qu'anèc fèr l'èrba – qu'a duas cosias que demòran a l'Eisharton, après aver molhut, qu'anavan a l'estanh de Lèrs, qu'avian rdv dab les joesis de Cominac – pueish que baishavan entada ací e tornar a Miejaval – un coin que venguia del Carròl entrò Mieja-Val – que fasian son – e que se'n tornava – las duas cosias qu'arribavan le maitin de dias entà fèr èrba

16'20 Bal chanté – fèr son – dab un baston – qu'avia aprés atal – qu'ac fasia – que pujava sus les esclòps de sa pair

16'50 Evolucion – Massat - «qu'a plan cambiat le mond» - cap mès vacas o galias – cap mès gents, que's parlavan las gents – les dias de fèira qu'èra plen – ara, un chiu mes non son cap les memis – d'ací, a Massat, de vertadèris a èster neishuts ací, que son 14 (n'an pas ondat les o las arribadas gendres o noras)

18'00 Hippies – en 1968 – qu'avian quitat le seu tribalh – respirar l'aire pur e fèr duas carròtas – ara, non son cap les memis – que trebalhan soent – les peludis quan ageren mainats que baishèren – sovent que fèn, «femna a domicila» e les òmes «eishartigar»

19'10 Idem – ua auta categora – es que tiran un can, que beven e non fèn cap arren – son pair que disia «la tèrra qu'ei baisha, e no's vòlen cap baishar» - 50 ans a qu'ac disia

19'40 Idem – se non n'i èran cap, le país que seria vued – mes que caleria que hossa mès respectuosis de la tèrra e de las gènts

20'00 Idem – ua evolucion en les hippies ? - les d'avant que se n'anavan amont e que s'estavan – ara : les que trebalhan e les que non foten pas arren – «pr'aquò que son de qüalqu'un» – un còp èra, dus que discutavan, l'un que dromia en un grèr e l'òme (un hippie) que'u demandava moneda – «mèma les que son malurosis que mancan d'umanitat»

21'20 Intime – mestièr – qu'anèc a la facultat a Tolosa – que partic «regentòta» en Hauta Marna e anèc eishus la Loire – de cap als castèls – mes cada ana, que se'n tornava ací – e que fasia l'asinat, mèma l'estiu – les sievis que n'èran harts (òme e mainadas)

22'45 Nourriture – l'asinat – dab le gorrin – le bolhon de la marmita endà fèr vermicèli dab legume esclafadis

23'30 Castanhas - a Besòl – qu'aturavan castanhas coma dessèrt – fèr las borir

24'20 Nostalgia del país en la Loire - «oh mon diu, çò que'm demand aqueste joes !» - endals dus prumèrs mainadas, que venguec ací endà les fèr néisher ací – que venguian a Pascas endà pescar e endà fèr l'èrba l'estiu – anar a Cortinhon, en çò de parents de sa mair, e qu'i anavan totis – sa gran mair que pujava dab l'olet dab l'asinat a Cortinhon – e minjar aishul prat – qu'èra ua fèsta entad eris – qu'èra lèu fèt

27'20 Idem – que venec sa maison ailà – e que tornèc ací endà víver al País

28'00 Lenga – eslevada en francés – qu'ausia tostemps patoès a casa

28'30 Idem – quin se fè que parle atal ? - mercès a Claudine – e le cervèl qu'enregistra tot – un professor de París a la tele que parlava de çò de bon de parlar duas lengas sense tradusir de la ua a l'auta

RL-09[Ma-Ma-Sm1-2]

0'00 Seguida – que pòdes apréner ua auta lenga adaise

0'45 Idem – un professor de Tolosa qu'avia parlat de Massat un còp - «la place du Capitole se vide» - ua vielha sus la plaça del Capitòl que trajava un petit carreton e qu'èra de Lièrs – que vnian legumes

02'10 Partir – gents d'ací qu'èran partits – plan de gents d'ací qu'estudièren plan – qu'èran totis amassa, joesis e vielhis – ems non podian pas víver ací – un general Soulan (5 estelas), Jean Servat, quauques granas carrèras a Massat

04'40 Quistar – que partian a St Gironç amb un sac de trufas vued e que quistavan pan e crostets a la deishida dels restaurants – un que passva le ldia de la fèsta – qu'èra coma Quasimodo - «datz-me la caretat, s'i vos plèt» - las familhas Soum que venian vanilha a Lordas

06'00 Guerre 14 – sa mair la vielha : Isabeau Rivière-Touillet – qu'èra de Caretèr, al dessús del Traviet de Dessús – e a Arac, qu'i èra Jan e Gulhaumes – toti dus qu'aimavan a Isabeau – quan Jean partic a la guèrra, que didec a son frair que se non se'n tornèssa, que's maridaria dab era – atal que's passèc – mort le 1er de novembre 1914 – qu'a totas las letras - «qu'ei freid», ça ditz – aquel Guilhaumes, qu'aperère atal san pair - que's moric a St Jean sur Tourbes – un brancardièr qu'èra del Pòrt e que'u fic enterrar – derrèr que vesen ua bòrda – qu'avia demandat a la gent de la bòrda de florir cada setmana al tomba – ara, qu'ei al «caveau» - Jean, le frair, que partic a la guèrra a son torn – qu'a totas las letras a casa – que sab per on ei passat son gran pair – Isabeau qu'èra partida bòna a çò del Colonèl Solan (7 rue Peyras a Tolosa) – que s'èran encontradis ací, a çò de Solan – qu'a totas las cartas de sons ajòus – de 1914 entrò 1919

10'40 Seguida – qu'èra invalide de 10% - que'u voleren tornar fèr partir entre 1939 – que devec causir entre ua pension mès grana e partir a la guèrra o s'acontentar de la qu'avia dejà – un dia, son pair qu'encontrèc le seu pair pròpri al servici – qualqu'un qu'avia fèt ua lista nera endal STO – maridat en 1939 (son pair) – le medacin que l'aconselhèc d'estudiar ua malaudia precisa que'u fec véser sus un libe – qu'ac fic – les medacins alemands e francés vengueren contrarotlar – que didia que non sentia cap las terminasons nerviosas – ni als dits ni als pès – que'u meteren agulhas dejós las urpas dels pès – sus la taula – son òme n'i cresia pas – qu'èra plan fòrt de caractère

13'45 Poder – san pair qu'avia le poder de conjurar le fòc – gents que l'avian acusat de broisharia

RL-09[Ma-Ma-Sm1-3]

0'00 Guerre 14 – lecture d'une lettre de son grand-père à ses parents

02'30 Idem – ua letra quan demanda que'u bròcan un passa-montanha, caucetas – que ditz qu'a fred – Jean, son gran pair, que tornèc sord – quan parlava deths alemands, que disia «les praubets» - un còp qu'i èra un arriu e qu'anèren se banhar laguens – es alemands que firen pareil – non firen cap arren – quauques còps, alemands que passavan en velò e que'us fasian dromir a la cleda – que'us dava plan a minjar

04'30 Seguida – son aute gran pair deth costat mairau – de Miejaval – qu'a ua letra d'eth, Baptiste Icard de l'Eisharton – qu'èra al camin de las Damnas – qu'avia escriut per eth-madeish la litania de sa medalhas (qu'ac legeish)

06'15 Idem – un còp, le maire que'u portèc ua medalha – qu'i èra Maria – son gran pair que'u didec «Monsieur Périssé, s'il y avait une autre guerre, je la referais.» - eslevada donc entre un antimiltariste e le contrari – qu'èra anat trebalhar dab sa femna, sa filha – anat a Taragona per un an endà fèr chantièrs – quan tornèren, que crompèren le prat de la ribèra e que feren ua maison de 1929 – que fasian chantièrs : Libourne Casseuil, Grenade, Montauban, Saint Gironç – sa gran mair que trebalhava a l'Òtèl Eychenne – e eth sus chantièrs – trabalhat a la carrièra de Luzenac e a la Malh de Bulard – que prenia le mestièr mès mauaisit e le mès pagat : fèr petar las minas – un còp, la mina que'u portèc plan de dits – qu'arrestèc après – traucat de pertot, als braçes – qu'avia duas vacas e motons

10'25 Surnaturel – le Car de las Armas – sa gran mair que l'avia vist – que l'avia vist e qu'avia fèt ua faussa cocha – les parents d'un cosin que cresian a tot aquò – que s'èran desguisadis dab cadenas e lançòus – qu'aperèren le curè entà desembroishar – mes eth, qu'ac sabia e quavia nat véser les joesis

Bon allez, moi, j'ai fait un gâteau ! Stop ! C'est fini l'interview ?