Collectage de Irénée - (Sarlabous-65)

RL-65[La-Sa-Si-1]

0'20 Sobriquet – sortit de çò de «Choana» (Joana) – parents qu'avèn crompat era maison – çò de Choana qu'ei eth sobriquet dera sua mair – era maison que s'aperava a çò d'Arramon – qu'ei ath Cap deth Vilatge – 4 maisons a haut : çò de Sòmpron, deth Chicho, de Cabanac, de Davath

02'20 Toponymie – quartiè – eth Arbiessar (dit «eth Òrbiassar» peths autis)

02'40 Intime – son frair qu'èra paisan – que l'avè ajudat – pas clar – sons frairs, etc

04'10 Mestièr de maçon – quin bastivan – pas vist a bastir dab pèiras secas

04'45 Aiga – hont ath pè deths prats – era casalèra – qu'avèn un clòt ena cort – eths carnards qu'i èran – era hont : era Vinheta

05'50 Vilatge ara – tot estrangèrs – quasi pas mès nat paisans

06'35 Economie – cafès – 3 a Sarlabós – un a çò de Maria de Pèia, en Jardin e eths aute, a çò de Ròcahòrt – a çò de Pèia, qu'i hèvan espiceria – en Jardin, un despòt deth pan – que s'i bevè de tot (??) - a çò de Jardin, eth qu'i ajudava quan èra mainatge

08'35 Histoire – eth Castèth a çò de Jardin – qu'i heren era maison dessús – nat sobterrenc

09'10 Economie – mestièrs – maçons – un charpentier – esclopèr, ath Escaladiu

09'50 Vetements – qu'i portavan sòcas, d'aqueth temps – çò qu'ei ua sòca

11'00 Economie – marcats – tà Lanamesan, o Banheras – en car dab eth de Jardin – a pè, d'un temps vielh – quan estè eth car, que ho viste jogat

11'50 Idem – tistalhèrs – Sarlabós qu'èra un vilatge de tistalhs – eth, qu'avè aprés tot joenòt – eth ser, en tot velhar, dinc a mieddia – talhucar un baston, hè'u ?? dab eth loi – e hèr còstas – que calèva hèr eras ansas – qu'èra un trebalh de bon hèr a mantun – de boès d'averanhèr – dab era lua vielha o que petava

14'10 Velhadas – minjar castanhas e béver vin arroi – sa gran mair que hèva tistalhs deths fins – qu'èra ua tistalhaira de permèra – que hadèn tistalhs deths gròs entà amassar eth arrasim – eths tistalhs dera sua gran mair qu'èran entaths hitges en eths marcats

15'20 Idem – marejar - cantar ena velhadas – un shinhau, mes sustot quan des.hoelhavan – Bèth Cèu de Pau

17'20 Vacas – Gascona – quauques Castanhas – qu'avèn un parelh de braus a casa : Mulet e Mascaret – un còp qu'èran plan dressats, que partivan entath Gèrs o era Hauta Garona – tara hèira de Borg – tot que parlava patoès

18'30 Hen – qu'èra anat tara sason deth hen tara Hauta Garona, Ardieja e Cier – quin se passava – entà díser era horca, que disèn «era hoishina»

20'50 Algeria – estat entà Cahors, Montauban – aprés a sautar en parachute après – que'u mandèn entara Algeria – préner eth batèu a Marselha – que demoravan tara casèrna de Sainte Marthe - eth trèn tiò Lanamesan entà tornar – 4 ans mantenguts devath eths drapèus – Constantine, sovent eths fellagas

béver un còp

24'45 Idem – eths fellagas qu'atacavan sovent era net – eras tentes pleas de traucs de balas – eths, que dromivan darrèr ua paret – que replicavan – qu'avèn sovent morts, en eths francés – eth qu'èra en «artillerie coloniale» - ara fin, quan los balhèn era independeça, que'us calè aténer que'us tirèsan dessús entà replicar – mes n'ac hasèn pas

27'00 Idem – ua seccion de «neres» - qu'èran de Conakry (Guinée) – que's deishavan tuar mès dàvit que de vos hèr tocar – que'u hè gòi d'ester estat amic dab eths – qu'èran separats – hòrt valents, que tiravan sovent

28'20 Idem – eth, qu'estè blessat en un atentat ena rota sus un carrei (qu'a era cama dreta estropiada e tota prima, que la me hasó véger) – eths de qui èran en tèsta, qu'estón blessats e tuats – eths deths camions de darrèr qu'estèn sauvs – eth capitani dab qui èra Irénée, qu'estè tuat – un lieutenant que prenó eth mandament – un còp guairit, que tornè partir dab era cama en plastre – hèr era garda en un miradòr dab ua mitralhusa a 360° - qu'i avèn sacs de sable entà qu'eras balas non trauquèssen pas – suportà's eth casque, que pesava – que'u se tiravan quan vegèn qu'èra calme – que fumavan mèma quan èra interdit

32'05 Idem – era independença – qu'estè ua «joie» - que's disèn que non s'anavan pas mès hèr tirar dessús – qu'estè fenit mes que caló demorar – hòrt qu'estèn tuats après, totun – ara fin, qu'èran a çò deths colons

33'15 Idem – opinion personau – inutile qu'èra – dab era independença tot viste, non seré pas estat era guèrra atau, los avossen balhat era independença – mes que caló demorar entà sostier eths colons

34'15 Idem – tortura – òc – bèths uns que'us copavan eth còth dab eth cotèth – e botà'us ath miei dera rota – un còp era independença qu'estè acabat – madeisha causa deth aute costat

35'25 Idem – qu'avè conegut Enrico Macias, qu'èra de Constantine – que demorava aquiu – que començava d'èster conegut – qu'èra estat arregent quan i èra, eth

36'45 Idem – après, que calè demorar que'us liberèssan – e quauques araperats – partits en ua casèrna a Alger en duas o tres casèrnas amassa, en tot demorar que partisssan – aquiu, que minjavan plan pr'amor avant qu'èran boètas de racion : sardinas, patè – camps d'iranges coma eras vinhas ací tau

38'40 Idem – Algeria – qu'ei beròi mes sauvatge e sec – bananas tanben qu'i avè

39'00 Guerre 14 – un qu'èra estat presoèr dera guèrra de 14 (un de Jardin ?)

40'00 Guerre 40 – no se'n bremba pas plan – que vegón eras maisons de Telhosa a burlar – que s'escapèn pro entà Sarlabós, sustot eths maquís – que hedón sautar eths ponts entà que non podossan pas pojar dab eths camions, eths alemands

41'00 Hèsta de Sarlabós – eth 11 de noveme – que l'avançan o que l'arreculan – ara Bòrda tanben, Sent Martin

41'40 Lenga – Sarlabós e Borg, qu'ei eth mème – mes mots diferents dera Bòrda o Esparròs, nat exemple – totun, ua diferença de prononciar clar entre Sarlabós e Borg ex : Baroniás a Sarlabós

qu'acabi pr'amor qu'ei era ora d'anar minjar tad eth