Collectage de Marcel - (Estadens-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Marcel - (Estadens-31)
Abstract
Sujet
Mines (sites d'extraction)
Blé
Surnaturel (fées)
Carrières
Surnaturel (sorcières)
Pèlerins et pèlerinages
Mendiant
Colporteur et colportage
Travail - Espagne
Emigration -- Etats Unis
Description
5. TEMAS ABORDATS PENDENT ETH ENTRETEN
484
00’00 : Localizacion – microtoponimia : Moishons, Arraus, Pujòus, Corèth –
00’49 : eths cambiaments ena agricultura – laurar dab eras bèstias – era arribada deths tracturs
1’43 3’04 segar
Qu’è conegut un shinhau era liusa mès n’ac hadiám cap vénguer pr’amor n’èran cap granas, eras pèças, tanpòc. Arren qu’acitaus, que i aviá quate proprietaris entrò era maison. Alavetz, aquera pèça qu’arribava aquiu, ath ahèr deth bòsc. E alavetz que hadiám dab eras dalhusas dera èrba. Que i aviá un piente darrèr. Enfin, un supòrt darrèr. E que hadiás eth movement de laishar era palha coma vatz hèr probablament aciu e que deishavas eth gavèth, qu’aperàvam. E, après, dus o tres diás après, que l’estacàvam. Que dependiá se quin èran eths liasses o s’estacàvam dab era còrda e que botàvam dus gavèths amassa e que hadiám era garba. E après, que n’i avec que hadiá quauqua pèça dab era liusa mès, de còps, coma i a un carròp de penta… Acitau, j’anava bien. Mès eth qu’avetz par’quiu darrèr qu’é en penta : que caliá dus parelhs de buòus endà tirar era liusa o enfin dus parelhs, qué. E après, que vengueren eras moassonusas, aquiu. Ja passavan pertot. N’i aviá de gròssas, n’i aviá de pitivas, que dependiá.
3’10 3’53 hèr un liàs
Que prenguetz un ahèr de palha d’aquera grossor. Un còp catsada, un shinhau, que la tòrces a aquesta man e, quan é torçuda, que divisas era palha devaranta e era branca dera palha. Que la divisas e que passas eth nunc ath bèth mieg. Que la tòrces atau. Après, qu’estienes eth liàs e que botas eth gavèth. Alavetz que depen s’é long eth gavèth o s’é cort. Mès que hadiám de bèras garbas ací. Que i aviá un aute blat que ara, qu’aviám blat d’aquera hautor. N’é cap bric eth mèma blat, ara.
4’03 4’37 hèr un liàs (2)
Que cau era palha pro longa pr’amor que’n prengues dejà un paquet ath bèth cap, dà tòrce’u, e, quan le tòrces, que’u hès virar. Alavetz, dejà, que’n prengues ena longor. E, après, que cau rassemblar eras duas sortidas dera palha e que la tòrces… Qu’é d’aquesta man que la cau tòrcer : a dreta. E, après, quan l’as torçuda atau, a dreta, que la botas contra eth liàs e, dab era cavilha, que passas, que hès vénguer eth nunc.
VOC : era cavilha
5’44 5’52 bàter (1)
Après, que batiám en mes de seteme, fin seteme. Eras batusas venguián cap eras prumèras ací : qu’anavan en de gròssas exploatacions.
6’08 : eth vent dera Matalena – véner eras trufas a Sent Gaudenç
486
00’02 : era arribada deths tracturs (commentaires promeneur au début…)
1’07 : copar lenha – hèr ua levada – copar-la ara pica – eth afoatge
2’00 : era mina de hèr – un gran-pair de Marcel que i trebalhèc pendent era 1èra GM – eths vagonets – carrejar eth minerai nà Mana – eths vestigis dera mina aué
5’50 : era tuta deras hadas d’Estadens – personas dab eths pès palmats – qu’anavan velhar en ua maison – que n’i aviá tanben ua a Pujòus – quin devián víver ? – condat peths vielhis – ua hada qu’anava velhar athçò deth gran-pair de Marcel – eth gran-pair de Marcel que dalhava hauguèras nà hèr soste que’s botèc en un trauc nà protetjà’s dera periglada e que i vic duas hadas daguens
9’44 : era carrièra de marbre d’Estadens a Versalha
GR : auja (subj present aver)
11’01 : eras hantaumas de Moishons – en ua maison, eths vedèths que’s destacavan e qu’acusavan ua hemna d’èster hantauma
12’05 : era tuta de Prospèr – a Pujòus – que i aviá un arròc ath dessús – eth braconièr mòrt dejós eth arròc
VOC : un arratèr (piège à renard)
14’50 : pelegrinatge de Sent Pau a Pujòus (eth 25 de juinh) – descripcion deth lòc – plan de pastissièrs que i anavan – anar béver aiga ena gròta – radioactivitat dera aiga
GR : n’ac posqui cap explicar
16’24 + début 487 : era gròta deras Tranòtas (a Pujòus)
487
00’24 : Nadau – era messa de miejanet – hèr grilhar saucissa en tot tornar – balhar èrba nath bestiar
488
00’00 : eth soc ena shumenèia
VOC : un balhon (soc)
00’52 : hèr ua pèrja nà perjar eras carretas – qu’anavan cercar barras de sapin en Palomèra – que’s prenguián papèr en cas de veir eth os (nà hèr huec)
VOC : veir
2’23 : eths mendiants que passavan : Baptiston (trebalhava cap) – Bernada (que venguiá de Sent Lari, que trebalhava athçò deth monde)
VOC : Que’m bremba / No’m bremba cap
4’28 : eras duas hèstas d’Estadens – era Matalana e Sent Micolau – que n’i a que voiatjavan, qu’èran en Espanha e que tornavan en juilhet (nà erbejar) e que tornavan a partir e que se’n tornavan nà Sent Micolau (ath moment dera nhèu) – istuèra de ua familha qu’èra en Bretanha – remolurs – un que veniá alumetas en Espanha, sortit de Canejan
7’07 : istuèra de Jean Cazes, partit en America – que calec deishar era part d’aqueth oncle quan heren eth partatge (era porcingla) – un cople d’America que cercavan nà Jean Cazes (eth pair dera hemna) # Jean Cazes (eth pair dera mair de Marcel) – eras maisons deths qu’èran partits en America
VOC : un pàrrec - era porcingla [pourcillo] – un eretèr
493 : microtoponimia e explicacion deth païsatge – Era Clin – Era Codèra – Spèth – Manèira – Arraus – era limita entram Estadens e Spèth – eths Malhs – Vacalar – Eths Cunhòus – Eras Taishoèras – Eras Abatuts
VOC : entrò – tres maisons (pluriel double)
494-495-496 : microtoponimia (Ceriròus) e utilisacion deth espaci - eras pèiras dera Pala - Pèiragrana – Pèiratraucada – era Pèira deth Tocon (i é cap mès)
497 intervencion deth hilh de Marcel (45 ans) qu’a arreprés era proprietat
eths cambiaments ena agricultura
498
00’00 : perqué haián blat
00’36 : segar – guardar eras aucas en eths arrestoths – 15 sacs de blat cadun mès que i aviá mès d’arrendament que ara
VOC : guarar
2’13 : qu’èra guaireben ua hèsta – eths cambiaments enas campanhas : abans que i aviá 700 vacas (coma ara) ena comuna mès 12 familhas agriculturs en quartièr (ara, 7 païsans ena comuna)
VOC : sobrar
3’40 : eth avénguer deth país : eths païsans que son solis nà trebalhar (pessimisme) - qu’an tròp de vacas - pas mès de culturas – plan equipats (que hèn a plaser) – hèr silòs e botà’u en bassinas – pas d’alternativa ara agricultura
6’50 : eth patuès deman – çò qu’arrepresenta eth patuès – que n’i a que non sabián cap parlar francés en anar nara escòla – era transmission dera lenga ena familha e era pèrta dera lenga – qu’òm se n’arridiá – eth patuès nà parlar nath vesin, en aquera generacion
499 : eth vent dera Matalena (eth vent que haiá volar eras garbas enas dotzenas o en garbèr)
484
00’00 : Localizacion – microtoponimia : Moishons, Arraus, Pujòus, Corèth –
00’49 : eths cambiaments ena agricultura – laurar dab eras bèstias – era arribada deths tracturs
1’43 3’04 segar
Qu’è conegut un shinhau era liusa mès n’ac hadiám cap vénguer pr’amor n’èran cap granas, eras pèças, tanpòc. Arren qu’acitaus, que i aviá quate proprietaris entrò era maison. Alavetz, aquera pèça qu’arribava aquiu, ath ahèr deth bòsc. E alavetz que hadiám dab eras dalhusas dera èrba. Que i aviá un piente darrèr. Enfin, un supòrt darrèr. E que hadiás eth movement de laishar era palha coma vatz hèr probablament aciu e que deishavas eth gavèth, qu’aperàvam. E, après, dus o tres diás après, que l’estacàvam. Que dependiá se quin èran eths liasses o s’estacàvam dab era còrda e que botàvam dus gavèths amassa e que hadiám era garba. E après, que n’i avec que hadiá quauqua pèça dab era liusa mès, de còps, coma i a un carròp de penta… Acitau, j’anava bien. Mès eth qu’avetz par’quiu darrèr qu’é en penta : que caliá dus parelhs de buòus endà tirar era liusa o enfin dus parelhs, qué. E après, que vengueren eras moassonusas, aquiu. Ja passavan pertot. N’i aviá de gròssas, n’i aviá de pitivas, que dependiá.
3’10 3’53 hèr un liàs
Que prenguetz un ahèr de palha d’aquera grossor. Un còp catsada, un shinhau, que la tòrces a aquesta man e, quan é torçuda, que divisas era palha devaranta e era branca dera palha. Que la divisas e que passas eth nunc ath bèth mieg. Que la tòrces atau. Après, qu’estienes eth liàs e que botas eth gavèth. Alavetz que depen s’é long eth gavèth o s’é cort. Mès que hadiám de bèras garbas ací. Que i aviá un aute blat que ara, qu’aviám blat d’aquera hautor. N’é cap bric eth mèma blat, ara.
4’03 4’37 hèr un liàs (2)
Que cau era palha pro longa pr’amor que’n prengues dejà un paquet ath bèth cap, dà tòrce’u, e, quan le tòrces, que’u hès virar. Alavetz, dejà, que’n prengues ena longor. E, après, que cau rassemblar eras duas sortidas dera palha e que la tòrces… Qu’é d’aquesta man que la cau tòrcer : a dreta. E, après, quan l’as torçuda atau, a dreta, que la botas contra eth liàs e, dab era cavilha, que passas, que hès vénguer eth nunc.
VOC : era cavilha
5’44 5’52 bàter (1)
Après, que batiám en mes de seteme, fin seteme. Eras batusas venguián cap eras prumèras ací : qu’anavan en de gròssas exploatacions.
6’08 : eth vent dera Matalena – véner eras trufas a Sent Gaudenç
486
00’02 : era arribada deths tracturs (commentaires promeneur au début…)
1’07 : copar lenha – hèr ua levada – copar-la ara pica – eth afoatge
2’00 : era mina de hèr – un gran-pair de Marcel que i trebalhèc pendent era 1èra GM – eths vagonets – carrejar eth minerai nà Mana – eths vestigis dera mina aué
5’50 : era tuta deras hadas d’Estadens – personas dab eths pès palmats – qu’anavan velhar en ua maison – que n’i aviá tanben ua a Pujòus – quin devián víver ? – condat peths vielhis – ua hada qu’anava velhar athçò deth gran-pair de Marcel – eth gran-pair de Marcel que dalhava hauguèras nà hèr soste que’s botèc en un trauc nà protetjà’s dera periglada e que i vic duas hadas daguens
9’44 : era carrièra de marbre d’Estadens a Versalha
GR : auja (subj present aver)
11’01 : eras hantaumas de Moishons – en ua maison, eths vedèths que’s destacavan e qu’acusavan ua hemna d’èster hantauma
12’05 : era tuta de Prospèr – a Pujòus – que i aviá un arròc ath dessús – eth braconièr mòrt dejós eth arròc
VOC : un arratèr (piège à renard)
14’50 : pelegrinatge de Sent Pau a Pujòus (eth 25 de juinh) – descripcion deth lòc – plan de pastissièrs que i anavan – anar béver aiga ena gròta – radioactivitat dera aiga
GR : n’ac posqui cap explicar
16’24 + début 487 : era gròta deras Tranòtas (a Pujòus)
487
00’24 : Nadau – era messa de miejanet – hèr grilhar saucissa en tot tornar – balhar èrba nath bestiar
488
00’00 : eth soc ena shumenèia
VOC : un balhon (soc)
00’52 : hèr ua pèrja nà perjar eras carretas – qu’anavan cercar barras de sapin en Palomèra – que’s prenguián papèr en cas de veir eth os (nà hèr huec)
VOC : veir
2’23 : eths mendiants que passavan : Baptiston (trebalhava cap) – Bernada (que venguiá de Sent Lari, que trebalhava athçò deth monde)
VOC : Que’m bremba / No’m bremba cap
4’28 : eras duas hèstas d’Estadens – era Matalana e Sent Micolau – que n’i a que voiatjavan, qu’èran en Espanha e que tornavan en juilhet (nà erbejar) e que tornavan a partir e que se’n tornavan nà Sent Micolau (ath moment dera nhèu) – istuèra de ua familha qu’èra en Bretanha – remolurs – un que veniá alumetas en Espanha, sortit de Canejan
7’07 : istuèra de Jean Cazes, partit en America – que calec deishar era part d’aqueth oncle quan heren eth partatge (era porcingla) – un cople d’America que cercavan nà Jean Cazes (eth pair dera hemna) # Jean Cazes (eth pair dera mair de Marcel) – eras maisons deths qu’èran partits en America
VOC : un pàrrec - era porcingla [pourcillo] – un eretèr
493 : microtoponimia e explicacion deth païsatge – Era Clin – Era Codèra – Spèth – Manèira – Arraus – era limita entram Estadens e Spèth – eths Malhs – Vacalar – Eths Cunhòus – Eras Taishoèras – Eras Abatuts
VOC : entrò – tres maisons (pluriel double)
494-495-496 : microtoponimia (Ceriròus) e utilisacion deth espaci - eras pèiras dera Pala - Pèiragrana – Pèiratraucada – era Pèira deth Tocon (i é cap mès)
497 intervencion deth hilh de Marcel (45 ans) qu’a arreprés era proprietat
eths cambiaments ena agricultura
498
00’00 : perqué haián blat
00’36 : segar – guardar eras aucas en eths arrestoths – 15 sacs de blat cadun mès que i aviá mès d’arrendament que ara
VOC : guarar
2’13 : qu’èra guaireben ua hèsta – eths cambiaments enas campanhas : abans que i aviá 700 vacas (coma ara) ena comuna mès 12 familhas agriculturs en quartièr (ara, 7 païsans ena comuna)
VOC : sobrar
3’40 : eth avénguer deth país : eths païsans que son solis nà trebalhar (pessimisme) - qu’an tròp de vacas - pas mès de culturas – plan equipats (que hèn a plaser) – hèr silòs e botà’u en bassinas – pas d’alternativa ara agricultura
6’50 : eth patuès deman – çò qu’arrepresenta eth patuès – que n’i a que non sabián cap parlar francés en anar nara escòla – era transmission dera lenga ena familha e era pèrta dera lenga – qu’òm se n’arridiá – eth patuès nà parlar nath vesin, en aquera generacion
499 : eth vent dera Matalena (eth vent que haiá volar eras garbas enas dotzenas o en garbèr)
Créateur
Jean-Paul Ferré, enquêteur
Source
RL-31[As-Es-Bm]
EOC 6
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
27/07/2011
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Estadens
Person Item Type Metadata
Birth Date
1936
Birthplace
Estadens
Collection
Citer ce document
Jean-Paul Ferré, enquêteur, “Collectage de Marcel - (Estadens-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/473.