Collectage de Louisette - (Herran-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Louisette - (Herran-31)
Abstract
Sujet
Guerre mondiale (1939-1945) -- Exactions
Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis
Saint-Jean (fête)
Processions
Noël
Colporteur et colportage
Emigration -- Amérique du Sud
Guerre mondiale (1914-1918) -- anecdotes
Figures locales
Plantes curatives
Sexualité
Description
JPF-31[As-He-Pl-1]
0'15 Guerre 40 – 11 d'aost quan eth alemans cramèren era Badèrca – que ho era fin dera enfança – ath mes d'abriu, que comencèren de hèr eth maquís – eth 11 d'aost, un maquisard qu'arribè a casa, e que digó de hèr partir eths mainatges en bòsc, per precaucion – qu'avian un tròç de pan, camajon e un piente – que partiren tara bòrda de Pachana en Galin – préner eth camin deths Talhèrs e préner era coma, tath Barralh de Manuguet
02'45 Idem – idem – pujar eth Barralh, e arribar sus eth camin – quan pujavan, qu'entenian eth còps de fesilh – sa sòr qu'avia 4 ans, que plorava e non volia pas pujar – ath cap, qu'encontrèren eths Pachanes (nom de familha) – qu'i èra tota era familha – quan era familha los vi, que'us demandèren çò que hadian aquiu – que heren pujar sa sòr sus eth ase – que pujèren tot amont – quan èran a mieja parcela, que començavan de cramar eras maisons – non tornèren pas a veir eths parents dinc at ser - que plora, de non hèr veir
05'25 Idem – idem – arren non ho parier après – eth ser, que tornèren a trobar eths parents – que vedian a cramar tot – que partiren tara bòrda de Galin – 2 vacas ena bòrda, era casseròla deths gats, qu'anèren lavar aqueras casseròlas ena hont – que molhèren eras vacas, e bevoren era lèit ena casseròla deths gats – que partiren tà Montastruc per amagà's pr'amor que's disia que devian tornar atacar eth 15 d'aost – era vita non ho jamés mès era madeisha après – que ho era fin deth paradís
07'10 Idem – idem – hòrt d'amistat que neishó entre eths dròlles (maquisards?) e sons parents – en 2000, quan sa mair avó 100 ans, que'us avian invitats – un que's botè a sons pès en díser : « Maman ! »
09'00 St Joan – non demoravan pas qu'aquerò – tot un gart de gojatrèus, era, qu'èra era sola dròlla – hòrt de preparacion – asclar eth avet en 4 - « que'n aprenguiam causas en aqueth dia, qu'èra eth RDV de totis eth amorosi, e'm pensi qu'avem hèit tota era educacion sexuelle dera nosta vita » - un, Seraphin, que jogava vriulon, tostemps madeishs aires – virar ath torn deth huec, hòrt d'amusament – perqué n'ac hèn pas mès ara ? - que preparavan eth arbe un an d'avança – e botar cunhs – plantar en Sarrat deth Boish (a on èra, eth huec, precisament)
13'45 Idem – que s'i dançava tota era net - eth joens qu'ac hadian – ua corona ath cap – n'èra pas benadit eth arbe
15'10 Arreligion – procession tara Crotz de Gueret (??) - partir de Herran, pujar era gèrba, dab eth curè – dus clèrs en auba – eth 1 er dimenge d'aost – perqué aquera crotz, n'ac sap pas – arrehèita pas trop guaire a
JPF-31[As-He-Pl-2]
0'00 Seguida -
0'35 St Joan – portar se'n un tison – eth pòrta bonur – ua de Galèi, qu'ac hèva tà hèr partir eras podoèras – que botavan eth tison sus era cheminèia – mes per era, qu'èra ua hèsta grana, sustot – mes après 1944, que ho acabat
02'20 Idem – mès de libertat taras dròlla aqueth ser – sons parents las an pas jàmes susvelhadas, s'èran ua excepcion, n'ac pòt pas díser – mes que calia hèr era èrba en tot tornar – nada contrenta de frequentacion peras dròllas
05'20 Nadau – tara missa de mieja net – un bon curè que maridava eth concubinats a casa loa – hòrt de nheu – aqueth curè que pujava dab era autò – que cantavan hòrt, totis – e tornar se'n a pè, n'avian pas mès eras galòtas en darrèras – que las avia en tot començar era escòla – un còp quan eth curè e's manquè eth plec deth pont, que capvirè era autò – eth joens que la tornèren a botar sus pè – nada hèsta particulara
08'45 Idem – eth soc ena cheminèia – ua crotz dessús – apastar eras vacas mès que de costuma – eth nadau deras bestiòtas – eth bestiar qu'èra vidau, un capitau qu'èra
11'00 Anecdòta – un tremblament de tèrra un còp – avant, eras vacas que's botèren a bramar ena bòrda – sa pair que s'èra lhevat a hum de calhau, que las destaquè e que las alarguè
12'10 Cap d'an – era bona annada – un còp quan sa mair balhè a un vesin un bocau de cerilhas – mes nada hèsta entà Cap d'An
14'00 Nadau – eth pair de nadau non portava pas arren – un parelh de bòtas dab iranges laguens – qu'avoren ua monaca un dia d'ua cosia – totun, que hadian era letra tath pair de nadau – ara, qu'ei tròp
JPF-31[As-He-Pl-3]
0'20 eth voiatjurs – ua roeina davath, aqueths que partian dab ua carreta e shibaus dinc a Limoges tà véner bòls, casseròlas, hardas de casa – e eths que non podian pas partir, crompar era carreta, que partian tara America – hòrt tà Mexico – un frair de sa gran mair qu'èra partit tà Cayenne, e que he fortuna dab eth « bois de rose » - quan tornava tad ací, qu'èran goastats – e per èster arric aciu, que calia que se'n tornèssi
03'35 Idem – aqueth oncle – que'u botè pera sua vaduda, 20 000 fr d'òr sus eth liberet – sa mair avia avut dus dròlles e era, qu'arribè 16 ans après – quan ac voló tocar ara sua majoritat, tot que s'èra devaluat, qu'èra fotut
04'40 Voiatjurs – totis que partian mes n'anavan pas mès lonh que Limoges – pr'amor après, no's comprenian pas mès – qu'èra era lenga d'oïl – quin s'organisavan – que calia plan que' s'estèssi quauqu'un a casa per aucupà's deth bestiar, hèr era èrba
06'30 Hèsta deth vilatge – eth 1er dimenge d'octobre, per aquera data, n'i èran pas, qu'èran pensionaris – musicaires que venguian e que dromivan a casa-loa – non n'a pas goaire de sovier de mainatge estant – après, tauladas imensas, un gran besonh de víver amassa – eth vin que devia èster ua piqueta
10'00 Idem – era musica de Herran – musica de coeire – hèr vénguer monde dera plana
12'25 Familha – un ajòu que s'aperava Ulysse – son arbo genealocgic – Herran n''èra cap ua comuna, que hèva partida de Hogaron, e avant encar, Arbàs – un frair deth sons que devia èster curè – mèstes veirèrs
JPF-31[As-He-Pl-4]
0'00 Seguida – istòria dera sua familha – Ulysse qu'èra son gran pair, Grenier que s'aperava – eth mèstes veirès qu'èran industriaus e non pagavan pas impòsts
03'00 Guerre 14 – aqueth Ulysse quan tornè dera Guère – que sabia legir, donc n'èra pas estat botat enas trencadas – qu'èra coma ua lòca quan tornè – que l'arrasèren de pès en cap, pertot – que heren cramar tota era harda, qu'èra tot pedolhós – mes non se'n arrehe pas, que se'n morí de tot çò qu'avia conegut aciu – bèths uns que hèvan eth servici militari taths autis
06'00 Société – velhada – Maria de Polita – era hemna deth cafè – hemnas de comèrce – qu'i podian anar quina que hossa era ora – eras velhadas qu'èran tot dia – eras velhadas, çò qu'i condavan
08'30 Idem – idem – eth cafè – tot que s'i tractava aciu – Maria de Polita que hadia partida deth país – eths conselhs municipaus que s'i passavan – aqueth Seraphin, eth musicaire, qu'i anava – quan dançavan sus era musica d'aqueth òmi
12'00 Société – arrelacions dab eths de Hogaron e d'Arbàs – dab eths dera plana, qu'èra sustot arrelacions de trebalh o de comèrce – sa mair n'èra pas jàmes anada tà Galèi – qu'i anavan taras bèstias tanben – tà anar coélher nhòla
13'50 Natura – soenhar dab era èrba deth lop – o soenhar dab nhòla – un dia quan soenhèren ua plaga dab ua planta atau – e eth lis dera Madòna (que n'a, e que mos ac amuisha) – aigüa ardenta ath miei
JPF-31[As-He-Pl-5]
0'00 Idem – sa gran mair non las soenhava pas sonque dab nhòla
0'40 Agriculture – eras trufas – eras arrelacions comerciaus o amicaus
01'30 Evolutions – que horen privilegiadas – totis que heren estudis – non darrigavan pas eras trufas de pòur que las copèssin – quan passè eth concors d'entrada en sheisau – eth certificat d'estudi qu'èra avant, qu'avè avut un estilò
03'40 Société – escòla – ua dictada tara entrada en sheisau – era sua vesia que copiava
sa sòr qu'arriba
JPF-31[As-He-Pl-6]
0'30 Intime – que partí en licèu- e hèr estudi a Tolosa – e qu'avó era hilhan
JPF-31[As-He-Pl-7]
0'00 Lenga – sons parents las an pas jàmes parlat gascon – mes que l'entenian tot dia – ara fin de sa vita, non parlava pas sonque gascon – qu'ei de hòrt mau apréner, que cau èster neishaut en país – que hè partida deth país
0'15 Guerre 40 – 11 d'aost quan eth alemans cramèren era Badèrca – que ho era fin dera enfança – ath mes d'abriu, que comencèren de hèr eth maquís – eth 11 d'aost, un maquisard qu'arribè a casa, e que digó de hèr partir eths mainatges en bòsc, per precaucion – qu'avian un tròç de pan, camajon e un piente – que partiren tara bòrda de Pachana en Galin – préner eth camin deths Talhèrs e préner era coma, tath Barralh de Manuguet
02'45 Idem – idem – pujar eth Barralh, e arribar sus eth camin – quan pujavan, qu'entenian eth còps de fesilh – sa sòr qu'avia 4 ans, que plorava e non volia pas pujar – ath cap, qu'encontrèren eths Pachanes (nom de familha) – qu'i èra tota era familha – quan era familha los vi, que'us demandèren çò que hadian aquiu – que heren pujar sa sòr sus eth ase – que pujèren tot amont – quan èran a mieja parcela, que començavan de cramar eras maisons – non tornèren pas a veir eths parents dinc at ser - que plora, de non hèr veir
05'25 Idem – idem – arren non ho parier après – eth ser, que tornèren a trobar eths parents – que vedian a cramar tot – que partiren tara bòrda de Galin – 2 vacas ena bòrda, era casseròla deths gats, qu'anèren lavar aqueras casseròlas ena hont – que molhèren eras vacas, e bevoren era lèit ena casseròla deths gats – que partiren tà Montastruc per amagà's pr'amor que's disia que devian tornar atacar eth 15 d'aost – era vita non ho jamés mès era madeisha après – que ho era fin deth paradís
07'10 Idem – idem – hòrt d'amistat que neishó entre eths dròlles (maquisards?) e sons parents – en 2000, quan sa mair avó 100 ans, que'us avian invitats – un que's botè a sons pès en díser : « Maman ! »
09'00 St Joan – non demoravan pas qu'aquerò – tot un gart de gojatrèus, era, qu'èra era sola dròlla – hòrt de preparacion – asclar eth avet en 4 - « que'n aprenguiam causas en aqueth dia, qu'èra eth RDV de totis eth amorosi, e'm pensi qu'avem hèit tota era educacion sexuelle dera nosta vita » - un, Seraphin, que jogava vriulon, tostemps madeishs aires – virar ath torn deth huec, hòrt d'amusament – perqué n'ac hèn pas mès ara ? - que preparavan eth arbe un an d'avança – e botar cunhs – plantar en Sarrat deth Boish (a on èra, eth huec, precisament)
13'45 Idem – que s'i dançava tota era net - eth joens qu'ac hadian – ua corona ath cap – n'èra pas benadit eth arbe
15'10 Arreligion – procession tara Crotz de Gueret (??) - partir de Herran, pujar era gèrba, dab eth curè – dus clèrs en auba – eth 1 er dimenge d'aost – perqué aquera crotz, n'ac sap pas – arrehèita pas trop guaire a
JPF-31[As-He-Pl-2]
0'00 Seguida -
0'35 St Joan – portar se'n un tison – eth pòrta bonur – ua de Galèi, qu'ac hèva tà hèr partir eras podoèras – que botavan eth tison sus era cheminèia – mes per era, qu'èra ua hèsta grana, sustot – mes après 1944, que ho acabat
02'20 Idem – mès de libertat taras dròlla aqueth ser – sons parents las an pas jàmes susvelhadas, s'èran ua excepcion, n'ac pòt pas díser – mes que calia hèr era èrba en tot tornar – nada contrenta de frequentacion peras dròllas
05'20 Nadau – tara missa de mieja net – un bon curè que maridava eth concubinats a casa loa – hòrt de nheu – aqueth curè que pujava dab era autò – que cantavan hòrt, totis – e tornar se'n a pè, n'avian pas mès eras galòtas en darrèras – que las avia en tot començar era escòla – un còp quan eth curè e's manquè eth plec deth pont, que capvirè era autò – eth joens que la tornèren a botar sus pè – nada hèsta particulara
08'45 Idem – eth soc ena cheminèia – ua crotz dessús – apastar eras vacas mès que de costuma – eth nadau deras bestiòtas – eth bestiar qu'èra vidau, un capitau qu'èra
11'00 Anecdòta – un tremblament de tèrra un còp – avant, eras vacas que's botèren a bramar ena bòrda – sa pair que s'èra lhevat a hum de calhau, que las destaquè e que las alarguè
12'10 Cap d'an – era bona annada – un còp quan sa mair balhè a un vesin un bocau de cerilhas – mes nada hèsta entà Cap d'An
14'00 Nadau – eth pair de nadau non portava pas arren – un parelh de bòtas dab iranges laguens – qu'avoren ua monaca un dia d'ua cosia – totun, que hadian era letra tath pair de nadau – ara, qu'ei tròp
JPF-31[As-He-Pl-3]
0'20 eth voiatjurs – ua roeina davath, aqueths que partian dab ua carreta e shibaus dinc a Limoges tà véner bòls, casseròlas, hardas de casa – e eths que non podian pas partir, crompar era carreta, que partian tara America – hòrt tà Mexico – un frair de sa gran mair qu'èra partit tà Cayenne, e que he fortuna dab eth « bois de rose » - quan tornava tad ací, qu'èran goastats – e per èster arric aciu, que calia que se'n tornèssi
03'35 Idem – aqueth oncle – que'u botè pera sua vaduda, 20 000 fr d'òr sus eth liberet – sa mair avia avut dus dròlles e era, qu'arribè 16 ans après – quan ac voló tocar ara sua majoritat, tot que s'èra devaluat, qu'èra fotut
04'40 Voiatjurs – totis que partian mes n'anavan pas mès lonh que Limoges – pr'amor après, no's comprenian pas mès – qu'èra era lenga d'oïl – quin s'organisavan – que calia plan que' s'estèssi quauqu'un a casa per aucupà's deth bestiar, hèr era èrba
06'30 Hèsta deth vilatge – eth 1er dimenge d'octobre, per aquera data, n'i èran pas, qu'èran pensionaris – musicaires que venguian e que dromivan a casa-loa – non n'a pas goaire de sovier de mainatge estant – après, tauladas imensas, un gran besonh de víver amassa – eth vin que devia èster ua piqueta
10'00 Idem – era musica de Herran – musica de coeire – hèr vénguer monde dera plana
12'25 Familha – un ajòu que s'aperava Ulysse – son arbo genealocgic – Herran n''èra cap ua comuna, que hèva partida de Hogaron, e avant encar, Arbàs – un frair deth sons que devia èster curè – mèstes veirèrs
JPF-31[As-He-Pl-4]
0'00 Seguida – istòria dera sua familha – Ulysse qu'èra son gran pair, Grenier que s'aperava – eth mèstes veirès qu'èran industriaus e non pagavan pas impòsts
03'00 Guerre 14 – aqueth Ulysse quan tornè dera Guère – que sabia legir, donc n'èra pas estat botat enas trencadas – qu'èra coma ua lòca quan tornè – que l'arrasèren de pès en cap, pertot – que heren cramar tota era harda, qu'èra tot pedolhós – mes non se'n arrehe pas, que se'n morí de tot çò qu'avia conegut aciu – bèths uns que hèvan eth servici militari taths autis
06'00 Société – velhada – Maria de Polita – era hemna deth cafè – hemnas de comèrce – qu'i podian anar quina que hossa era ora – eras velhadas qu'èran tot dia – eras velhadas, çò qu'i condavan
08'30 Idem – idem – eth cafè – tot que s'i tractava aciu – Maria de Polita que hadia partida deth país – eths conselhs municipaus que s'i passavan – aqueth Seraphin, eth musicaire, qu'i anava – quan dançavan sus era musica d'aqueth òmi
12'00 Société – arrelacions dab eths de Hogaron e d'Arbàs – dab eths dera plana, qu'èra sustot arrelacions de trebalh o de comèrce – sa mair n'èra pas jàmes anada tà Galèi – qu'i anavan taras bèstias tanben – tà anar coélher nhòla
13'50 Natura – soenhar dab era èrba deth lop – o soenhar dab nhòla – un dia quan soenhèren ua plaga dab ua planta atau – e eth lis dera Madòna (que n'a, e que mos ac amuisha) – aigüa ardenta ath miei
JPF-31[As-He-Pl-5]
0'00 Idem – sa gran mair non las soenhava pas sonque dab nhòla
0'40 Agriculture – eras trufas – eras arrelacions comerciaus o amicaus
01'30 Evolutions – que horen privilegiadas – totis que heren estudis – non darrigavan pas eras trufas de pòur que las copèssin – quan passè eth concors d'entrada en sheisau – eth certificat d'estudi qu'èra avant, qu'avè avut un estilò
03'40 Société – escòla – ua dictada tara entrada en sheisau – era sua vesia que copiava
sa sòr qu'arriba
JPF-31[As-He-Pl-6]
0'30 Intime – que partí en licèu- e hèr estudi a Tolosa – e qu'avó era hilhan
JPF-31[As-He-Pl-7]
0'00 Lenga – sons parents las an pas jàmes parlat gascon – mes que l'entenian tot dia – ara fin de sa vita, non parlava pas sonque gascon – qu'ei de hòrt mau apréner, que cau èster neishaut en país – que hè partida deth país
Créateur
Jean-Paul Ferré, enquêteur
Source
JPF-31[As-He-Pl]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
03/01/2013
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Herran
Person Item Type Metadata
Birth Date
1934
Birthplace
Herran
Collection
Citer ce document
Jean-Paul Ferré, enquêteur, “Collectage de Louisette - (Herran-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/477.