Collectage de Louis - (Arbas-31)

Dublin Core

Titre

Collectage de Louis - (Arbas-31)

Abstract

Sujet

Charbonniers
Sabots (chaussures)
Ours
Sabots (chaussures)
Superstitions
Cuisine (porc)
Guerre mondiale (1939-1945) -- Exactions
Guerre mondiale (1939-1945) -- Débâcle
Marginaux
Proverbes
Guerre mondiale (1939-1945) -- Réquisition
Emigration -- Etats Unis
Fruitières

Description

JPF-31[As-Ar-F-1]



01'00 Anecdòta – que manca era començada
01'30 Evolutions – vacas pertot, en cada maison – mès de monde – eris, que vivian a 5 dab 8 vacas – son pair que hadia carbon tanben
02'45 Industrie – carbon – dinc ath Arrelai – ua familha italiana que'n hadia – pendent era guèrra tanben
03'35 Mestièr – Galotèrs – eths Vailetons qu'ac hadian, qu'èran dus frairs – Georges D'arrobèrt (Pradère), Saturnin de Pila (Lassalle) qu'èra un esclopèr – qu'èra eth país deths galotèrs – en çò de Burgalat tanben – un aute que l'avia hèit un parelh, non i avia cap de pè gaucha o dreta
05'20 Industrie – usina deth Plan d'Angòl (??) - un arressec – eth «camin de hèr» - çò qu'i hadian : un arressec dab ua maquina a vapor – un cable que devarava – a baish, tanben qu'i èra un arressec dab ua machina a vapor
07'35 Mòlas – en çò de Trincon – a Hogaron taben – era Mòla Nava, entre era Riberulha e Castèlbiague – n'a pas conegut era electricitat en çò de Trincon
08'25 Idem – eth pan – anar hèr mòla pendent era guèrra, clandestinament – anà'i dab un carreton
09'00 Sobriquet – cada maison que n'avia un – eth qu'ei neishut en çò de Peiòt – en çò deth Chicòt
10'00 Insolite – en çò deth Chicòt – eth pair qu'èra un farcur
10'30 Caça – eth os – ua batuda qu'avia participat – qu'avia minjat totas eras abelhas – mes lo trobèren pas jàmes
11'20 Toponymie – quartièrs : Barrat, Taroges, Chinchorret, eth Biàs, Sent Alòi, eths Verdolets, Planca, Pelat, eth Cortiu deth Tap – non sap pas guaire çò qu'ei un cortiu – un «tap» qu'ei ua pèira trenda, que se'n servian tà escríver
13'10 Idem – Sent Alòi – en temps, qu'i èra estat ua capèra – un sent enà hèr plàver – que'u trempavan en arriu – n'ac a pas conegut –era capèra qu'èra a on ei era bassacula ara
14'20 Idem – Senta Anna, Sent Martin, dus òratòris – un aute, ath cap dera arrua de Pelat, Sent Joan Baptiste
15'20 Arreligion – eras arrogacions – qu'i calè anar cada maitin quan èra clèrc – qu'anavan dinc a Chinchorret – eth curè
16'00 Evolutions – era Pòsta, 4 cafès, 3 espicerias, 6 gendarmas – un cafè de cada costat deth pont


JPF-31[As-Ar-F-2]



0'00 Seguida – qu'èran mès de 300 abitants ací
0'45 Agriculture – évolutions – ara, qu'ei tot bòsc – qu'anavan erbejar dinc ara Cascada, dab era dalha – plan de monde per pòc de tèrra
01'30 Idem – eth blat – era batusa que demorava mès d'ua setmana
01'45 Vinha – cadun que n'avia ua – 7 o 8 – n'èra pas un gran vin, mes qu'èra eth vin entara annada
02'25 Idem – vrenhar – que calia convidar eth monde – en ua jornada, qu'èra plegat
03'30 Idem – entreténguer-la – podar, descauçar e arrecauçar – sofrar e sulfatar
04'00 Idem – hautins o espatlièras – non las a pas conegudas – sus eths auderòts – eth Camiroth qu'èra eth plant deths hautins
05'00 Elevage – pòrc – un o dus en cada familha – son pair qu'èra escanaire, que n'avia escanat dinc a 60 en un ivèrn – non crompavan pas vianda
05'45 Idem – idem – mès de 20 personas a minjar – eths joenis ara qu'ac tròban tròp gras, quan ei çò de mès bon – que sabes çò que hès, çò qu'a minjat – en escambi deths servicis de sa pair, que'u balhavan heritons, un tròç de carboada, milhàs e tripa nera – pendent eth ivèrn, que hadia ua cura de tripa nera
07'45 Mestièr – menudèr – que ho paisan ath còp, un shinhau ath debút – a on a trebalhat – n'avian pas totas eras cargas de ara – qu'aima èster en talhèr de menudèr – avant d'anar se'n tath lhet, que'u cau passar en talhèr – ara, non trebalha pas mès hòrt
09'50 Guerre 40 – era Badèrca – que se'n bremba plan – eth maitin, que vedian arribar eths alemands – qu'averen pòur aqueth dia – que s'amaguèren en eths bòscs – son bèu pair qu'èra amagat darrèr un garbèr, que vedó eths alemands qu'aucidian ua vaca d'un oncle son – que's hec veir, que'us tirèren dessús – Charràs, Rogès, Barrère que s'i moriren ena Badèrca – qu'aucigoren tanben un praube vielh – non demorèc pas sonque en çò de Coledís – ua hemna que'us condusia, ça didian, e que coneguian eras carretèras – qu'èran passats per dus camin, per préner-los en estialhas
12'40 Idem – idem – que voloren anar horrucar ena maison de son oncle – qu'i èran amagats en ua mala, eths unifòrmes deths gendarmes d'ací qu'èran partits ath maquís – sa hemna qu'èra alsaciana, que'us parlèc en alsacian e que'us hec partir – urosament
13'40 Idem – idem – quauque dias après, quan anèc guardar eras vacas, que trobè un tepèr de pansaments plen de sang
14'15 Idem – idem – eth 11 d'aost – que durè tota era jornada – que didian qu'anavan tornar eth 15 – eth 15, eths d'Arbàs que partiren totis d'Arbàs – non vengueren pas
15'20 Idem – qu'èran lonh dera guèrra a Arbàs – un còp qu'èran venguts coélher carbon, e n'èra pas assegurat
16'05 Idem – racionaments – en ua espiceria, qu'i avia un tiquet tà tot


JPF-31[As-Ar-F-3]


0'15 Aiga – quauques robinets sus eras plaças ara Liberacion – sonque era aiga deths arrius avant – en 1947, ua aduccion d'aiga – ara, qu'ei era aiga d'Arbàs – era hont qu'ei de cap ara cascada, qu'ei era Hont deth Pomèr – avant, que hadian dab potses o ath arriu – eth Arriu deths Plancas – e n'èran pas malauts – era Hont dera Cabiròla
02'40 Insolite – Moundelle – qu'èra un originau – qu'ei enterrat a casa sua – son pair (ad eth) qu'èra clotèr,e que l'enterrèren ath dessús dera maison – un tauüc a «clairevoie» - un còp quan avia embarrat era hemna ena garièra
04'00 Sobriquet vilatge – eths Sevaires – qu'anavan véner seva – sa bèra mair qu'èra anada dinc a St Flour
04'55 Mestièr – voiatjur – que hadian eth carbon ací tanben
05'15 Société – arrelacions entre vilatges – qu'èran bonas – nada rivalitat - «De Hogaron, arren de bon, ni de bon vent, ni de brave gent» - «Hemna d'Arroèda e vacas d'Arbàs, se te'n amorashas, que l'ac pagaràs»
06'30 Arreligion – era glèisa qu'èra tostemps plea – ara, era missa qu'i ei un còp per mes
07'15 Nadau – eth soquet – qu'ac hè tostemps – pòc de presents – duas iranjas, un paquet de bonbon – un petit camion de boès qu'avè avut un còp èra
08'30 Société – joguets – que's hadia carreta de boès – que devaravan – un aute còp, quan se lancèren en ua devarada, que's pensèren aucir – peguessas de joenessa
09'55 idem – idem – hèr shiulets – quin cau hèr - «Sabadiu, Sabadau, pè de mula, pè de brau, se non vòs savar, que't botarè en un arrominguerau» – que hadia tanben ??
12'55 St Joan – eth huec – tostemps vist a hèr sus era plaça – mes n'èra pas godronat – eras hemnas que's portavan un tison – benadit peth curè avant d'alugar – que protetjava era maison
14'10 Aiga – era hont dera Podoèras – mes non cola pas mès – a on èra – non sap pas perqué s'aperava atau
14'45 Société - marginaus – ua hemna dera Badèrca que credia ara podoèras, Madonessa – qu'èra ua marginau – era comuna que l'avia arrelogada en a maison nava, quan se morí, qu'èra dijà ua arroeina – qu'avoren a botar eth huec ena maison vielha tà le'n hèr sortir
15'55 Idem – idem – un frair dera hemna que demorava ara Planca, en ua porcatèra – qu'i èra mòrt


JPF-31[As-Ar-F-4]


0'20 Caça – dempuish 1959, que caça – mes que comença d'èster mauaisit
01'05 Idem – son permèr sanglar – a Urau qu'èra – quin se passè – que'u heren passejar sus eth tet dera autò a Aspet, tà hè'us viscar – qu'ei eth plaser d'èster amasse – que i parla encara gascon
03'20 Que torna alucar eth huec
04'35 Lenga – aprés eth gascon avant eth francés – dab sa mair, non parlava pas sonque gascon («patoès») - qui i a a Arbàs que parla patoès, ara
05'45 Idem – francés – aprés eth francés ab un professor que venguia en vacanças – non calia pas parlar patoès ena escòla – o qu'i avia punicions – mes tanlèu sortits, que'n parlavan – entre dròlles, mes eras dròllas no'n parlavan pas
07'20 Idem – arrepresentacion – sons arradics – un plaser de parlar gascon
08'00 Caça – 4 comunas ena associacion – Claude Barès
11'10 Territoire – mèslèu virat de cap a Salias qu'entà Aspèt
11'35 Hèira – senta Catalina - ath mes de novembre, eth dimarç après eth 25 de novembre – qu'èra importent – que passava peth còth deth Arriu – pendent era aucupacion, que'us calian portar un pòrc tà Aspèth pera arrequisicion – n'avian pas dat eth mès bèth, alavetz, tot de long deth camin, que l'avian hèt minjar castanhas – eth pòrc qu'èra en un carreton
13'20 Guerre – requisicion – bèths uns qu'èran pistonats, non devian pas dar arren, eris, ua vaca e un pòrc – per quasi arren
13'50 America – qu'i partian avant era sua generacion – qu'avia parents qu'èran a San Franciscio – un frair de sa gran mair qu'i èra partit – eths mainatges que'us avian venguts veir – un còp, mes que sabian parlar francés


JPF-31[As-Ar-F-5]


0'00 Seguida –
0'55 Société – arrelacions – mès de convivialitat sense television – ua vintiada sus era plaça, tostemps en temps – des.hoelhar eth blat marin : quin hadian – minjar castanhas, coquets, e vin caut – eths òmes que hadian tressas
03'35 Idem – mentalitat – non pas pèrder arren – eras borduras qu'èran hèitas, tostemps
04'30 Guerre 14 – son bèu pair que l'avia hèita – eth pair deth Chicòt - un oncle de Fabé, qu'ac avia hèit tanben
...
07'15 Estacion – dusau dimenge de seteme – puish eth prumèr dimenge d'aost – nosta Dauna de Seteme – d'autis còps, non costava pas arren – un orquèstre per dus dias – que dromian enas familhas – sonaires deth país – era musica de Herran, qu'èra 4 o 5 (2 trompetas, clarineta, un trombòne bilhèu)
09'30 Musica – un Seraphin que hadia eth vriulon
09'45 Société – Marie de Polita – qu'i avia tostemps de qué minjar – que se las virava tostemps
11'05 Evolution – mecanisacion – eth purmèr tractur d'Arbàs
12'35 Elevage – raça vaca – Gascons – qu'avian avut un parelh de Castàs – que portavan era lèit ara entrada deth vilatge – eth leitèr que passava
13'30 Anecdòta – era lèit – un vielh celibatari qu'i botava aiga laguens – que s'èra hèit gahar – un verbau – un aute còp, qu'anava portar era lèit quan un que'u didec qu'i èra eth controtlur – que hec en semblans d'estrabucar e que capvirè tota era lèit – ja devia èster arrosada – eth Cocuth que l'aperavan
15'20 Natura – hòrt plavut enguan
16'30 Idem – prevéder eth temps – dab arreproèrs


JPF-31[As-Ar-F-6]


0'00 Seguida «Broma roja, vent o ploja»
0'25 Natura – era lua – ara lua vielha tà copar boès – que's seca hòrt mès viste – çò de miélher, ara lua vielha de Noveme – en temps, dab era pica, eth passa-pertot – e tirar dab eths bueus – qu'anavan en comunau, hèr càger hais – qu'èra un afoatge
02'25 Société – corvadas – entreténguer eths camins – ara, que cau demorar eth SIVOM

Créateur

Jean-Paul Ferré, enquêteur

Source

JPF-31[As-Ar-Fl]

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

04/03/2013

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Arbas

Person Item Type Metadata

Birth Date

1931

Birthplace

Arbas

Citer ce document

Jean-Paul Ferré, enquêteur, “Collectage de Louis - (Arbas-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 22 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/491.

Formats de sortie