Collectage de Théophile 1 (- Cathervielle-31)

Collectage de Théophile 1 (- Cathervielle-31)

Surnaturel (légende)

Surnaturel (fées)

Histoire locale

Travail - Espagne

Marche à pied

Marginaux

Espagne, Guerre d'(1936-1939)

Surnaturel (pierres magiques)

Surnaturel (sorcières)

Rivalité entre village

Plantes curatives

Champignons

MF-31[BL-Ca-Ft4-1]


0’00 Croyances – Tantuga – ua divinitat deth Larbost portada peths arromans que protetjava eras arrecòltas e eth bestiar – no’s deishava pas veir e se s’aprochavan, que s’escapava – un pialèr que l’avian vist – ua barba, ua manta – que n’a entenut a parlar peths vielhs deth son temps (a on) – ara, arrés mès non sap qui èra Tantuga
02’35 Croyance – eras encantadas – ath començament deth mond, anjos que s’arrevoltèren – que horen condemnats a vénguer abitar era tèrra tà hè’s perdonar – que vivian enas sorças deras montanha – bèths uns que las avian vistas – ath cap d’un moment, quan èran perdonats, que pujavan tath cèu – ad eth, que’n parlavan e que’us avian vist, eth que’u didia que s’èra passejat pertot ena montanha sense véder nat – eths, que’u responian que devian èster totis tornats tath cèu
04’25 Histoire – eth Larbost qu’èra deth Biarn - vilatges de St Aventin a Jurviela – sonque Goaus de Larbost (es Agudes) qu’èra deth arrei de França – non pagavan pas eth impòst sus era sau per èster deth Biarn (era Gabelle) – devath Louis XIII, que’u paguèren e que he lè – un inspector deths impòst de Louis XIII qu’èra vengut tà inspectar eths bòsquis deth Larbost – que ho prés per un gabelon - que manquè d’èster aucit peth monde
06’45 Idem – idem – en Larbost, no’s tiravan pas jàmes eth berret tà saludar – eth berret que venguia dera Lanas, e deras Lanas tath Biarn, e tath País Basco on ne heren era especialitat de ara – eth berret deths landési e deths biarnési qu’èra ua tòca – e quan la tiravan, qu’esperracava eths peus – era arreina deth Biarn que didec de non tirà’c mès – n’a pas jàmes vist un vielh a tirà’s eth berret – quan èra partit tà Tolosa, sa mair que’u didec de tirà’s eth berret – que’u tirèc mes que’s sentí ridicule – quan Henri IV ho arrei, que horen arrestacats tà França
08’40 Société – francés qu’anavan trebalhar tà Espanha – eth capdèths sovent - eth centre qu’èra Sarragosse, un quartièr dit « deths francés » - òmis dera sua familha que s’i èran maridats – grans oncles deth son arrèr gran pair – n’èra pas arren per eths de marchar tant - deth Larbost, qu’anavan tà Sarrancolin, passar per Arreu – qu’i anavan en grop pr’amor deths bandits – un gran oncle de son gran pair qu’èra estat tuat atau en tot tornar se’n de Zaragoza
11’35 Idem – que’s calia ganhar era vita – e qu’èra arrica era Espanha
12’10 Idem – après, que ho eth contrari – Banheres en Larbost, e pas Luishon – era mentat de Banheres qu’ei espanhòla – que’s logavan per èster vaquèrs, oelhèrs o vailets
13’00 Pastoralisme – hèira tà logar eths oelhèrs – mantuns oelhèrs per vilatge, mes sonqu’un vaquèr per vilatge – bèths uns que’s demoravan de tota era vita per un sol patron – exemple d’un oelhèr que s’aperava Bigo ( ?) – qu’avè 10 ans quan arribè en França – que’s loguè a Catervièla – era fin dera sason qu’èra tà Totsants – aquiu, que copava eth baston davant eths patrons – que volia díser que non volia pas mès èster vaquèr – mes que tornava tostemps tath estiu
14’45 Idem – aqueth Bigo – que passava eth ivèrn sus un batèu tà soenhar eth bestiar – tara Italia, o atau – cada an que tornava – mes un an, que non tornèc – pendent 6 ans, non tornè pas – qu’èra sus un batèu tara America, e qu’anè trebalhar dab eths gauchos – que desbarquè a Dunkerque dab un sòu ena pòcha – que trauquè era França dab un sòu – que’s logava ací e aquiu – hè’s empiar era museta – que’s morí e ho enterrat tà Catervièla
17’00 Assemblada deths oelhèrs – començava eth maitin, e s’acabè a ua ora – un còp, un que s’aperava Francisco, e qu’èra vaquèr – aqueth que didec en un aute qu’avè trobat ua mena d’òr ena montanha d’Espanha –qu’i anèren tad empià’s eras pòchas – totis dus qu’èran dera Valea (Aran) – qu’èra ath temps de Franco – que horen prés per espions peths carabinèrs – embarrats en ua cabana – Francisco que se’n volia tornar pera Valea, eth aute, non – que’s desseparèren – F, eth endeman, qu’èra a Catervièla – eth aute, que passèc peras hautas montanhas – que sortic 6 dias après en Portilhon de Oo – eth oelhèr des Pingos que’u dè a minjar – que dromic 24 oras sense desvelhà’s
21’50 Idem – aqueth Francisco tanben – un delegat per maison tara locacion – Francisco que’us venguian demandar ce quan e’s devia logar – que’u digoren hòrt entà arríder e d’abaishar après – qu’èra un teatre – ara fin, que ho ua bona aumentacion pet eth – que’us mercegè – que balhava 1 kg de lan per fèrma
24’45 Croyances – eras Pèiras Lhevadas – era mès famosa qu’ei era Pèira d’Arriba Pardin ( ?) de Pobòu – ua divinitat per pèira – processions en temps – qu’èra simbolic, eth falús – ua a Portèth, qu’èra estada copada peth curè pr’amor qu’èra tròp provocant – eth endeman qu’èra mòrt, entath monde deth Larbost, qu’èra ua vengença dera pèira – eth curè de Podòu qu’avè interdit d’apressà’s dera pèira d’Arriba Pardina – un petit granit davant era pèira, que simbolisava eth mascle – interdit d’apressà’s de 50 m – qu’i anavan hantaumejar ath entorn
30’35 Idem – ua, Paulina de Barrèra – qu’èra hòrt supersticosa – un ser, son òme, Simonet, e son hilh qu’anèren per un pèla-pòrc – autalèu cochada, qu’entenó bruhèira – eras hantaumas, ce’s pensè – eth brut que s’estancava a bèths còps, hòrt puish chòc – son hilh que se’n tornè – que pugè tath graèr, non i avia pas arren – mes un còp, cochat,que tornè a començar – qu’èra eth gat que s’avia botat eth cap en un topin, e qu’arrodava en solèr
35’00 Société – pè descauç - ad aqueth temps, quauques que marchavan pè-descauç – un nebot de sa gran mair que l’avè condat que dinc a 8 o 9 ans, que marchava pè-descauç – a 9 ans, que’u crompèren esclòps – mes eth, autanlèu sortit, que’us metia en un trauc d’ua parèth
36’55 Croyances – hantaumas – ua qu’èra sopçonada de n’èster – ath lòc d’aver unclas aths pès, qu’avè grifas
37’45 Société – eths bals – un de Catèrvièla qu’anava hèr dançar eths de Goaus – que jogava accordéon – e qu’avè era passion deras armas, qu’avè un arrevolver, tostemps ena pòcha e cargat – qu’èra mau vist peths gojats de Goaus, e que’u calhavèren – eth, que tornè tath vilatge de Goaus – que tirè un còp d’arrevolver en aire – que horen prés de pòur
42’05 Agriculture – laurar – era mossa qu’èra de boès – un arrai qu’èra – quin èra hèita – puishqu’eths camps èran penjents, era tèrra en èster laurada, que devarava de cap a baish – eth haut qu’èra descarnat, eth baish qu’èra ua arriba – alavetz, cada an, que pujavan era tèrra de davath entà la vueidar ath cap, dab eth parelh o sus eth còth – dab eth brabant, qu’èra acabat – qu’èra hèit en eths camps mès arribents
44’15 Société – cada vilatge era sua mòda de botà’s eth berret – eths òmes que portavan era cinta, qu’èra arroja en Larbost, e ena Vath de Oelh, qu’èra blua – dab eth berret, que’s portava inclinat, o tà darrèr – mes a Catèrvièla qu’èra ponchut tà devant – en veir era posicion deth berret, que podian saber d’a on venguia eth monde
45’40 Idem – apelhà’s – vestit de pedaç – mes per anar tà Banheres, qu’èra vestits de prumèra – un especièr que l’avè dit que podia saber s’èra quauqu’un deth Larbost o de Banheres a cma èra abilhat
46’25 Natura – Peths de Lops (Vesse de loup), camparòu – que las utilisavan avant d’èster aubèrts – tara podra de laguens – que se’n servian taths maus – un còp que batian dab ua batusa ajudat peth manètge a 4 parelhs – eth cavilhon qu’aubric eth vente deth patron, un accident – qu’èra desventerat – ua hemna que’u demandè d’anar coélher peths de lops – un davantau plen – que l’empièren eth vente d’aquera podra – que ho operat après ath espitau – mès tard, que saboren qu’èra peniciline laguens – que sauvèc era vita a Jean de Bertrane - que’s demanada plan çò qu’avèn pensat eths surgents en véder aqueth mastic (51’20)

Mathieu Fauré, enquêteur

MF-31[BL-Ca-Tf4]

EOC 5

Eth Ostau Comengés

08/10/2006

Texte/html

gascon

Texte

Cathervielle

1910

Cathervielle