Collectage de Théophile 2 (Cathervielle-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Théophile 2 (Cathervielle-31)
Abstract
Sujet
Pastoralisme
Insolite
Seigle
Loup
Chien de berger
Procès
Mesures agraires
Deuil
Rites et cérémonies funéraires
Mariages
Successions et héritages
Gendres et brus
Naissances
Apiculture
Guerres napoléoniennes (1800-1815)
Guerre mondiale (1939-1945) -- Occupation
Guerre mondiale (1939-1945) -- Passeurs
Guerre mondiale (1939-1945) -- Résistance
Flux migratoires liés au travail en France
Description
MF-31[BL-Ca-Ft4-2]
0’00 Eras Arrabastèras – bestiar qu’avian tirat deth gran tropèth dera montanha (oelha) – que las engreishavan – era recòrda lhevada, qu’avian dret de pacatge pertot – eth dijaus e eth dimenge qu’èra era mainada que guarava eth bestiar – que i avia eras gormandas, eras malaudas (que las deishavan estar) – eths anhèths que corrian tostemps – eth can los vòu pas virar
03’20 Elevage – seguida – que minjavan en tot guarar eth bestiar, quan èran mainats – un còp, quan èran mainats, que’us gahè era enveja de córrer tots nuds ! – qu’ac heren mes un de Catèrvièla que’us panè eras pelhas – que devoren arribar en vilatge a peu ! – mes que las trobèren en entrar en vilatge
05’10 Tecnicas – eth tet – caperar dab eth segle – hè’n garbilhons e sortir eth segle tà que era palha hossa lissa – dab un arrastèth, que pentiavan tà sortir eras èrbas – tecnica precisa… - tà passejà’s sus eth tet
08’05 Eth lop – sa gran mair dab amigas suas qu’anèren tà Garin ara missa de miejanet – passar eth pont, 7 o 8 lops que’us passèren davant eth nas – en temps, eth oelhèr que cochava dab eth bestiar sus un jaç – cans de montanha dressats tà virar eth lop e emparar eth tropèth – un colièr dab puntas longas
10’45 Idem – anecdòta – en automna, fin de seteme, eth tropèth que devarava – que hèvan un barri dab cledas – que’us hèvan lhevar tà que caguèssan e pishèssan suu cròt – eth barri qu’ei hèit entà hiamar eth terrenc – eth oelhèr que devarava tath vilatge e eth can que s’i estava – un còp, un de Pobòu s’èra perdut ua oelha e qu’anè tath barri de Catèrviela véder se non i èra – qu’entrè en barri, que la gahè, mes quan voló passar era barguèra, eth can que’u sautè dessús – que devó tornar partir sense era oelha
13’45 Société – eth judje de patz – monde qu’èran pledejaires en temps – per arren – a St Pau de Oelh, dus vesins, un qu’avè un can, eth aute, un poth – mes un còp, eth can qu’aucic eth poth – eth proprietari deth poth que’s voló hèr arremborsar – qu’anèren tath judje de patz – audiença eth dimenge de maitins – totis qu’i podian entrar, e eth, mainatge, qu’i èra estat eth dia dera audiença per aqueth ahèr – eth auditòri qu’arridia – eth judje que demandè qui avè començat – « n’ei pas eth men can ! », « n’ei pas eth men poth ! » - que partiren sense nat judjament
17’45 Idem – idem – un aute còp – era bòrna deth camp qu’èra estada desplaçada tà ganhà’s plaça – un vielh e un joen – eth vielh que parlava dera mesuras vielhas e eth joen deras mesuras metricas – eth vielh que digó ath jutge qu’eth aute hèva eth sabent – sas mesuras qu’èran : escloperadas
19’35 Société – eth cementèri –
MF-31[BL-Ca-Ft4-3]
0’00 Idem – eth cementèri qu’èra pòc e ath entorn dera glèisa – que’us enterravan en hèr un barran – mes quan diminuè era populacion, que’us balhèren ua parcela entà cada maison – sovent, ara, dus cementèris, un laguens, un aute dehòra
01’30 Société – velhar eths mòrts – era visita – eth dòu – quan sa mair perdó sa mair, qu’avè 8 ans e qu’èra ena escòla – que’u botèren pelhas neras ena escòla avant d’arribar se’n tà casa – sa sòr, qu’avè 16 ans, que portè eth capulet pendent 15 dias, qu’erbejè dab aquerò – que calia portar eth dòu pendent un an
03’30 Idem – idem – un linçòu sus eth mòrt – qu’arreplegavan eth linçòu entà vege’u
04’35 Société – anecdòta – ua amiga soa que manquè d’èster sepelida viva – qu’èra en comà en fèit
06’30 Idem – maridatge – hèts peths parents bèths dias a – « ici en Béarn » - eth ainat qu’eiretava dera proprietat deths parents, hossa un dròlle o ua dròlla – quan un que partia per èster gendre, qu’avia dret ath predic tà missa – que’us didia de bien tengue’s e d’abituà’s aths usatges deth vilatge – de non pas voler cambiar çò que non l’anava – e que tiravan còps de fusilh, sortits dera missa
09’30 Idem – gendre – ath davant d’ester dera familha, que passava un òrde d’examen (que’s hèva encara quauque temps avant que nescossi) – qu’avia a hèr ua canaula a casa, davant era bèra familha – era nòra que devia vénguer brocar ua pelha o cóser – eras futuras nòras qu’avian de hèr un estagi de un an dab era futura familha – e mèma, ara fin deth estagi (qu’i ei enas arquivas e que correspon) que calia que hossa prenha
11’55 Idem – eths arrelhevaires – quan era nòra avè amainadat, qu’i èra ua ceremonia : eras arrelhevadas – era mair, avant que podossa entrar ena glèisa, que devia hè’s purificar peth curè ara pòrta dera glèisa – atau parier tara arrèinas de França, pertot qu’èra – que batiavan presque de tira – qu’arribava dab eth chic o era chica (prononciar quasi espanhòu), e eth curè que’u benadia – alavetz, que s’i podia entrar – ua purificacion deth acte carnau – sa mair, per exemple, n’èra cap ara suas batiadas
16’00 Hèr anar un moton – un concors de tir sus ua cibla – que pagavan tà tirar – eth qui hèva mès de puunts, que ganhava eth moton
17’30 Oralité – anecdòtas – un còp quan passavan palomas – que’s cochavan en eths camps – eths, que’s postavan sus eth Calhau de Caubèr – un còp, son frair qu’avè vist era vop – son frair que balhè era alèrta, totis que partiren caçar-la dab fusilhs e ua hurga – que sortí, eslambricada, 10 còps de fusilh, mes arrés non la toquè pas – que partic dinc ath arriu – qu’èran vergonhós mes qu’avian arridut
22’15 Era mèu – eth sucre qu’èra car – eths, qu’avian un vintia de « grilhons » ( ?) – un bòl de mèu tà los que non n’avian – pr’amor que didian qu’ena aquera mèu que i avia flors de totas eras maisons deth vilatge – que la botavan de costat, quan èran enrumats
24’00 Era cira – òrde de ficela tà cramar, que la passavan ena cira – tecnica
25’40 Guerre – hòrt de condes sus era guèrra de 14, e pòc sus era de 1870
26’56 Idem – un deth vilatge qu’èra estat aucit ena guèrra de 1870 – e a taras campanhas de Napoleon, no’n parlavan pas
27’30 Idem – era sola causa que coneish qu’ei ua istoèta de Garin – de St Tritos, Badeou que s’aperava ( ??) – qu’avè hèit eras campanhas de Napoleon – e que s’èra arretirat a St Tritós – quan Louis XVIII qu’arribè, cap mès de pension peths sordats de Napoleon – arrestablit après per Napoleon III – qu’anava tocar era pension a Banheres dab eth unifòrme – fier com arrés
29’15 Guerre 14 – tres mòrts de Catèrvièla
29’55 Guerre 39-45 – 40 alemands coma garde-frontière – ua maison d’arrepaus gavidada per un Paran o Parent – eths alemands qu’i botèren un pòste laguens, 40 qu’èran – un qu’aperavan Cigogne – eth que non hèva eth son tribalh com calia, tath front arrusse
31’50 Idem – anecdòta – un de Catèrvièla que voló passar tà Espanha en un lòc dangerós tà virà’s deths alemands – qu’èran ua vintia dinc ath Pòrt d’Oo – ua periglada deras maishantas – non podoren pas passar – un que s’èra hicat en ua crevassa – que heren arrepè – puish, blocats pera neu – que se’n tornèren tà Catèrvièla – que partiren taras Vaths, enas bòrdas, en eths troats – mainats que’us amièren – dus per troat, pendent 5 o 6 dias que s’i estèren – un metau cada maitin e ser portats peths proprietaris deras bòrdas – après que s’i escadoren a passar tà Espanha
36’40 Idem – anecdòta – un de Goaus que hèva eth passur – que hoc denonçat, que l’arrestèren e l’amièren davant « Cigogne » - que’u voloren hèr parlar, que’u truquèren e l’embarrèren dab duas sentinèlas – qu’èra sus eras Aleas d’Etigny – qu’i èra un cafè de còsta e que s’èra sabut – que portèren ua botelha d’Armanhac ara sentinèlas en esperar que s’ahartèssan – que la se vueidèren e que s’adromiren – eth, laguens, que hec petar era sarralha, e que s’escapè – que s’anèc embarrar en çò d’Arroi, ena plaça deth marcat – aqueth, que l’amaguè pendent dus o tres dias – puish que partic tà Espanha – Arnauduc que s’aperava ( ?)
41’05 Idem – anecdòta – un a Mairenha que hèva eth arrelai – qu’auberjava monde que passavan tà Espanha – non voló pas jàmes èster pagat – eth tanben, que ho denonçat – que l’amassèren un dia de hèira a Banhere – que cridè « J’ai fait la guerre de 14 et j’en ai liquidé des vôtres, et j’en liquiderai encore s’il le faut ! » - que l’aperavan Tonton – davant Cigogne que ho amiat – aqueth Cigogne que’u fotó dehòra – que tornè sus era plaça, qu’èra un herò
44’30 Idem – idem – un luishonés qu’avian fotut en ua cramba – que passè eth nas pera ahrièsta, e n’avè pas mès eth pantalon – que passè pera ahrièsta e panè ua mòtò
46’10 Pastoralisme – que hèvan era transumance – que partian tath Paí Baish, aths environs de St Laurenç (en Nistòs, qu’apèran tanben Paí Baish, eth Gèrs e Lot e Garona) – eths joens que s’estavan a casa tà trebalhà’i – eths autis, que partian tath Paí Baish, tath hiems, era lan e era mentat deths anhèts – que i devaravan tà Totsants, mes que’s calia anar cercar ua plaça avant – un viatge tà cercar-las en mes de seteme - tà Totsants, qu’i amiavan eras oelhas – en ivèrn, hèr ua visita – e anar-las coélher ara fin – ara fin, que hèvan ua hèsta ací o aciu
50’15 Idem – anecdòta dab aqueth Tonton – qu’avian hèit ua hèsta – que confondó ua galanta dab ua vielha
52’20 Era ruscada – ua cada tres mes – que hèvan trempar, puish un gran bassin cauhat on botavan eth linge – dessús, un linçòu dab era cendre deth huec – e hèr borrir era aiga – quan borriva, botar casseròlas capvath deth linçòu – eth endeman, rinçar tath arriu
55’40 Era hèsta deth pòrc – era mès grana hèsta dera annada
56’00 Anecdòta – eth òtèl de SuperBanhèra – qu’ei sus era montanha de St Aventin – era societat qu’avè logat un tròç de tèrra tà bastir eth òtèl – era comuna de St Aventin qu’avè a pagar eth impòst sus eras pòrtas e ahrièstas – eths de St Aventin qu’anavan tribalhar en òtèl – qu’avian un vaquèr espanhòu – ena tradicion, qu’èra pagat e neurit – pas a St Aventin, sonque pagat un shinhau mès – que s’empiava era museta enas cosinas deth òtèl
59’25 òtèl de Superbagnère – daunas arricas dab eras pelhas dinc ath talon que hèvan patinatge
01’00’00 Seguida dera anecdòta – un director que demandè qui èra aqueth òme – non voló pas qu’entrèssi mès laguens – tà mieidia, qu’amiè eras vacas e vedèths ath entorn deth òtèl – que’u voloren hèr partir mes que responó « que sòi en çò de men. »
0’00 Eras Arrabastèras – bestiar qu’avian tirat deth gran tropèth dera montanha (oelha) – que las engreishavan – era recòrda lhevada, qu’avian dret de pacatge pertot – eth dijaus e eth dimenge qu’èra era mainada que guarava eth bestiar – que i avia eras gormandas, eras malaudas (que las deishavan estar) – eths anhèths que corrian tostemps – eth can los vòu pas virar
03’20 Elevage – seguida – que minjavan en tot guarar eth bestiar, quan èran mainats – un còp, quan èran mainats, que’us gahè era enveja de córrer tots nuds ! – qu’ac heren mes un de Catèrvièla que’us panè eras pelhas – que devoren arribar en vilatge a peu ! – mes que las trobèren en entrar en vilatge
05’10 Tecnicas – eth tet – caperar dab eth segle – hè’n garbilhons e sortir eth segle tà que era palha hossa lissa – dab un arrastèth, que pentiavan tà sortir eras èrbas – tecnica precisa… - tà passejà’s sus eth tet
08’05 Eth lop – sa gran mair dab amigas suas qu’anèren tà Garin ara missa de miejanet – passar eth pont, 7 o 8 lops que’us passèren davant eth nas – en temps, eth oelhèr que cochava dab eth bestiar sus un jaç – cans de montanha dressats tà virar eth lop e emparar eth tropèth – un colièr dab puntas longas
10’45 Idem – anecdòta – en automna, fin de seteme, eth tropèth que devarava – que hèvan un barri dab cledas – que’us hèvan lhevar tà que caguèssan e pishèssan suu cròt – eth barri qu’ei hèit entà hiamar eth terrenc – eth oelhèr que devarava tath vilatge e eth can que s’i estava – un còp, un de Pobòu s’èra perdut ua oelha e qu’anè tath barri de Catèrviela véder se non i èra – qu’entrè en barri, que la gahè, mes quan voló passar era barguèra, eth can que’u sautè dessús – que devó tornar partir sense era oelha
13’45 Société – eth judje de patz – monde qu’èran pledejaires en temps – per arren – a St Pau de Oelh, dus vesins, un qu’avè un can, eth aute, un poth – mes un còp, eth can qu’aucic eth poth – eth proprietari deth poth que’s voló hèr arremborsar – qu’anèren tath judje de patz – audiença eth dimenge de maitins – totis qu’i podian entrar, e eth, mainatge, qu’i èra estat eth dia dera audiença per aqueth ahèr – eth auditòri qu’arridia – eth judje que demandè qui avè començat – « n’ei pas eth men can ! », « n’ei pas eth men poth ! » - que partiren sense nat judjament
17’45 Idem – idem – un aute còp – era bòrna deth camp qu’èra estada desplaçada tà ganhà’s plaça – un vielh e un joen – eth vielh que parlava dera mesuras vielhas e eth joen deras mesuras metricas – eth vielh que digó ath jutge qu’eth aute hèva eth sabent – sas mesuras qu’èran : escloperadas
19’35 Société – eth cementèri –
MF-31[BL-Ca-Ft4-3]
0’00 Idem – eth cementèri qu’èra pòc e ath entorn dera glèisa – que’us enterravan en hèr un barran – mes quan diminuè era populacion, que’us balhèren ua parcela entà cada maison – sovent, ara, dus cementèris, un laguens, un aute dehòra
01’30 Société – velhar eths mòrts – era visita – eth dòu – quan sa mair perdó sa mair, qu’avè 8 ans e qu’èra ena escòla – que’u botèren pelhas neras ena escòla avant d’arribar se’n tà casa – sa sòr, qu’avè 16 ans, que portè eth capulet pendent 15 dias, qu’erbejè dab aquerò – que calia portar eth dòu pendent un an
03’30 Idem – idem – un linçòu sus eth mòrt – qu’arreplegavan eth linçòu entà vege’u
04’35 Société – anecdòta – ua amiga soa que manquè d’èster sepelida viva – qu’èra en comà en fèit
06’30 Idem – maridatge – hèts peths parents bèths dias a – « ici en Béarn » - eth ainat qu’eiretava dera proprietat deths parents, hossa un dròlle o ua dròlla – quan un que partia per èster gendre, qu’avia dret ath predic tà missa – que’us didia de bien tengue’s e d’abituà’s aths usatges deth vilatge – de non pas voler cambiar çò que non l’anava – e que tiravan còps de fusilh, sortits dera missa
09’30 Idem – gendre – ath davant d’ester dera familha, que passava un òrde d’examen (que’s hèva encara quauque temps avant que nescossi) – qu’avia a hèr ua canaula a casa, davant era bèra familha – era nòra que devia vénguer brocar ua pelha o cóser – eras futuras nòras qu’avian de hèr un estagi de un an dab era futura familha – e mèma, ara fin deth estagi (qu’i ei enas arquivas e que correspon) que calia que hossa prenha
11’55 Idem – eths arrelhevaires – quan era nòra avè amainadat, qu’i èra ua ceremonia : eras arrelhevadas – era mair, avant que podossa entrar ena glèisa, que devia hè’s purificar peth curè ara pòrta dera glèisa – atau parier tara arrèinas de França, pertot qu’èra – que batiavan presque de tira – qu’arribava dab eth chic o era chica (prononciar quasi espanhòu), e eth curè que’u benadia – alavetz, que s’i podia entrar – ua purificacion deth acte carnau – sa mair, per exemple, n’èra cap ara suas batiadas
16’00 Hèr anar un moton – un concors de tir sus ua cibla – que pagavan tà tirar – eth qui hèva mès de puunts, que ganhava eth moton
17’30 Oralité – anecdòtas – un còp quan passavan palomas – que’s cochavan en eths camps – eths, que’s postavan sus eth Calhau de Caubèr – un còp, son frair qu’avè vist era vop – son frair que balhè era alèrta, totis que partiren caçar-la dab fusilhs e ua hurga – que sortí, eslambricada, 10 còps de fusilh, mes arrés non la toquè pas – que partic dinc ath arriu – qu’èran vergonhós mes qu’avian arridut
22’15 Era mèu – eth sucre qu’èra car – eths, qu’avian un vintia de « grilhons » ( ?) – un bòl de mèu tà los que non n’avian – pr’amor que didian qu’ena aquera mèu que i avia flors de totas eras maisons deth vilatge – que la botavan de costat, quan èran enrumats
24’00 Era cira – òrde de ficela tà cramar, que la passavan ena cira – tecnica
25’40 Guerre – hòrt de condes sus era guèrra de 14, e pòc sus era de 1870
26’56 Idem – un deth vilatge qu’èra estat aucit ena guèrra de 1870 – e a taras campanhas de Napoleon, no’n parlavan pas
27’30 Idem – era sola causa que coneish qu’ei ua istoèta de Garin – de St Tritos, Badeou que s’aperava ( ??) – qu’avè hèit eras campanhas de Napoleon – e que s’èra arretirat a St Tritós – quan Louis XVIII qu’arribè, cap mès de pension peths sordats de Napoleon – arrestablit après per Napoleon III – qu’anava tocar era pension a Banheres dab eth unifòrme – fier com arrés
29’15 Guerre 14 – tres mòrts de Catèrvièla
29’55 Guerre 39-45 – 40 alemands coma garde-frontière – ua maison d’arrepaus gavidada per un Paran o Parent – eths alemands qu’i botèren un pòste laguens, 40 qu’èran – un qu’aperavan Cigogne – eth que non hèva eth son tribalh com calia, tath front arrusse
31’50 Idem – anecdòta – un de Catèrvièla que voló passar tà Espanha en un lòc dangerós tà virà’s deths alemands – qu’èran ua vintia dinc ath Pòrt d’Oo – ua periglada deras maishantas – non podoren pas passar – un que s’èra hicat en ua crevassa – que heren arrepè – puish, blocats pera neu – que se’n tornèren tà Catèrvièla – que partiren taras Vaths, enas bòrdas, en eths troats – mainats que’us amièren – dus per troat, pendent 5 o 6 dias que s’i estèren – un metau cada maitin e ser portats peths proprietaris deras bòrdas – après que s’i escadoren a passar tà Espanha
36’40 Idem – anecdòta – un de Goaus que hèva eth passur – que hoc denonçat, que l’arrestèren e l’amièren davant « Cigogne » - que’u voloren hèr parlar, que’u truquèren e l’embarrèren dab duas sentinèlas – qu’èra sus eras Aleas d’Etigny – qu’i èra un cafè de còsta e que s’èra sabut – que portèren ua botelha d’Armanhac ara sentinèlas en esperar que s’ahartèssan – que la se vueidèren e que s’adromiren – eth, laguens, que hec petar era sarralha, e que s’escapè – que s’anèc embarrar en çò d’Arroi, ena plaça deth marcat – aqueth, que l’amaguè pendent dus o tres dias – puish que partic tà Espanha – Arnauduc que s’aperava ( ?)
41’05 Idem – anecdòta – un a Mairenha que hèva eth arrelai – qu’auberjava monde que passavan tà Espanha – non voló pas jàmes èster pagat – eth tanben, que ho denonçat – que l’amassèren un dia de hèira a Banhere – que cridè « J’ai fait la guerre de 14 et j’en ai liquidé des vôtres, et j’en liquiderai encore s’il le faut ! » - que l’aperavan Tonton – davant Cigogne que ho amiat – aqueth Cigogne que’u fotó dehòra – que tornè sus era plaça, qu’èra un herò
44’30 Idem – idem – un luishonés qu’avian fotut en ua cramba – que passè eth nas pera ahrièsta, e n’avè pas mès eth pantalon – que passè pera ahrièsta e panè ua mòtò
46’10 Pastoralisme – que hèvan era transumance – que partian tath Paí Baish, aths environs de St Laurenç (en Nistòs, qu’apèran tanben Paí Baish, eth Gèrs e Lot e Garona) – eths joens que s’estavan a casa tà trebalhà’i – eths autis, que partian tath Paí Baish, tath hiems, era lan e era mentat deths anhèts – que i devaravan tà Totsants, mes que’s calia anar cercar ua plaça avant – un viatge tà cercar-las en mes de seteme - tà Totsants, qu’i amiavan eras oelhas – en ivèrn, hèr ua visita – e anar-las coélher ara fin – ara fin, que hèvan ua hèsta ací o aciu
50’15 Idem – anecdòta dab aqueth Tonton – qu’avian hèit ua hèsta – que confondó ua galanta dab ua vielha
52’20 Era ruscada – ua cada tres mes – que hèvan trempar, puish un gran bassin cauhat on botavan eth linge – dessús, un linçòu dab era cendre deth huec – e hèr borrir era aiga – quan borriva, botar casseròlas capvath deth linçòu – eth endeman, rinçar tath arriu
55’40 Era hèsta deth pòrc – era mès grana hèsta dera annada
56’00 Anecdòta – eth òtèl de SuperBanhèra – qu’ei sus era montanha de St Aventin – era societat qu’avè logat un tròç de tèrra tà bastir eth òtèl – era comuna de St Aventin qu’avè a pagar eth impòst sus eras pòrtas e ahrièstas – eths de St Aventin qu’anavan tribalhar en òtèl – qu’avian un vaquèr espanhòu – ena tradicion, qu’èra pagat e neurit – pas a St Aventin, sonque pagat un shinhau mès – que s’empiava era museta enas cosinas deth òtèl
59’25 òtèl de Superbagnère – daunas arricas dab eras pelhas dinc ath talon que hèvan patinatge
01’00’00 Seguida dera anecdòta – un director que demandè qui èra aqueth òme – non voló pas qu’entrèssi mès laguens – tà mieidia, qu’amiè eras vacas e vedèths ath entorn deth òtèl – que’u voloren hèr partir mes que responó « que sòi en çò de men. »
Créateur
Mathieu Fauré, enquêteur
Source
MF-31[BL-Ca-Ft4-2]
MF-31[BL-Ca-Ft4-3]
MF-31[BL-Ca-Ft4-3]
EOC 5
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
08/10/2006
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Cathervielle
Person Item Type Metadata
Birth Date
1910
Birthplace
Cathervielle
Collection
Citer ce document
Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Théophile 2 (Cathervielle-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/499.