Collectage de Guillaume 2 - (Oô-31)

Dublin Core

Titre

Collectage de Guillaume 2 - (Oô-31)

Abstract

Sujet

Saint-Jean (fête)
Superstitions
Chandeleur
Carnaval
Surnaturel (légende)
Peste
Travail des enfants
Successions et héritages
Contrebande
Guerre mondiale (1939-1945) -- Passeurs
Maçonnerie
Habillement
Plantes curatives
Procès
Formulettes
Bénédiction du bétail
Fenaison

Description

MF-31[BL-Oo-Pg6-1]


0'05 St Joan – un avet en bòsc – hiéner e botar cunhs – un mes ath devant – eth cap estacat dab un hiu de hèr – eths joenis qu'ac hèvan – mès hienut ei, mès gròs ei – secar en tèrra – plantà'u tà hèr passar eth aire – cramar dab palha e dab gasoil se non marchava pas
01'40 Idem – on ac hèvan – delà eth pònt – tostemps conegut aquiu – ara, qu'ac hèn cremar mès tard que tara St Joan, tath torisme – en temps, sonque monde deth vilatge – un « doyen » de Banheres non volia pas vénguer mès mès pr'amor qu'èra pagan
03'00 Idem – en temps, que's hèva en cada vilatge
03'20 Idem - ath cap, un boquet de flors preparat peths joens – ath darrèr moment – eth gojats qu'ac hèvan - que botavan flors que s'i escadèn – bèths uns, que botavan ua crotz, d'autis, flors – a Banheres, que botavan sèrps ath cap, a çò que pareish, mes n'ac a pas vist – qu'ei un shinhau barbare aquerò
06'15 Idem – quilhar eth haiar – n'ac a pas jàmes vist a hèr – plantar tostemps en madeish trauc

MF-31[BL-Oo-Pg6-2]

0'00 idem – tecnica – plantar era pica ath miei d'un borrom - çò qu'ei un borrom (un nod)
0'40 Idem – ua missa o ua procession ? - ua missa de St Joan, aquerò segur – hèr halhas dab pèth de bedoth, mès virava e mès s'alugava – eths « barròstes » - ara fin, que lançavan tara aiga
02'55 Idem – sonar eras campanas – nani – eth curè que l'alugava dinc a qu'aqueth « doyen » non volossi pas vénguer mès
03'50 St Joan – aueitar eth costat on cai – d'un costat, qu'anava hèr bèth temps, deth aute, maishant temps
04'10 Idem – amassar tisons – dit ací, ascletas – que las botavan de còsta aths arruchèrs, qu'emparava eras abelhas – o en eths casaus, per legumes mès beròis – quilhats en sòu
impossible de notar eth temps
Idem – Mostrà's – a Banheres, qu'ac hèvan, pas ací – ua bona ambiança
Idem – eth barròstes – quin ac hèr – ath mes de junh, que savava eth bedoth – e botà'i un hiu de hèr laguens tà hè'u virar
Lengas – çò que son eths tedes – trocets de pin – que crema tanben – tà hèr eras candelas
Artisanat – eras candelas – un hiu de lin, estanh e botar era cira dessús – vrenhons – era lutz qu'arribè tad aquiu après era guèrra de 14 – enas bòrdas, lampas tempèsta
Idem – arreligion – eras candelas primas – n'ac a pas jàmes vist a hèr – que n'a vist mes pas a fabricar – dab era cira deras abelhas, tot jaunas qu'èras – botar-las ath cap d'un paishon, d'un garròt
Idem – idem – perqué – tara Candelèra – non se'n bremba pas goaire – que'n hèvan cremar quan i avia un mòrt
idem – candelas dab ? Deras oelhas – que s'estauviava tanben ua candèla – non sap pas s'èran benadits
St Joan – un tison ena masison ? - nani – vist sonqu'en eths casaus e eths arruchèrs
Idem – eras palhas, d'a on venguia
Idem – quan ac hèvan càger ? - un an ath devant
Idem – eras hemnas, hèr un boquet ? - n'ac sap pas, pas a Oo
Idem – un haiar pera Sen Pierre
Hèsta deth vilatge – en temps, qu'èra tà St Jacques – e ara, tà Carnaval (dempuish bèra pausa) – en temps, 8 dias de hèsta, après que ho 3 dias, e ara, arren – qu'èra arrenomada era estacion de Oo
Idem –MF que'u hè arredíser – mascà's – un mes avant era hèsta – en cada quartièr – mainadas eschantadas dera por qu'avian
Idem – eths masques – que'n venian – o botà's carbon sus era cara – qua calia èster mau apelhats – eras caretas qu'èran sovent crompadas – mes que calia que hessan pòur – bèras maisons que non los volian pas deishar entrar – eth, que's tornava a desguisà's 8 o 10 còps ena madeisha maison
Idem – desguisà's en hemna – e hemnas en òmes – eth, cada ser qu'èra mascat pendent un mes – eras gojatas tanben – dab pelharòts – n'a pas jàmes vist mèu e plumas – que's hèva, mes n'ac a pas jàmes vist


MF-31[BL-Oo-Pg6-3]


0'00 Eth os – eth montrur d'os ?
0'40 Carnaval – un desguisat en oelha, eth aute en os
0'55 Idem – entrar enas maisons – que's tiravan eras carretas – que s 'ei perdut
01'45 bochoar eras cheminèias ? - non
02'30 Oralitat – conte de Garbilhon – ena bòrda de ? En lac d'Oo – eth ser de Nadau – de cap a 11 oras deth ser, de cap ara misseta – qu'i avó ua bohada, era pòrta que s'aubrí e eras vacas que s'escapèren – eth vailet que s'apareva Garbilhon – que s'acrochè en bordolh Dera capèra – un votz que'u digó qu'avè chança pr'amor que s'èra atrapat en bordolh dera pòrta – de mau compréner – n'a pas jàmes vist aquera bòrda, quitament çò que'n sobrava – condat de sa gran mari
05'15 Idem – seguida – eth vailet que's morí dera pòur tres dias après
05'45 Legenda – quan Banheres èra un lac – quin avian hèt tà hèr partir eth lac e on - ? (Cadelh) qu'èra un vilatge de pescaires
07'30 Toponymie – eth Ermitàs – un ermite qu'i auria viscut, mes n'ei pas vertat segon eth – era coma deth Avesque (dit « era couma dera aveca »)
08'45 Religion – pas jàmes vist pelerins anar tà Espanha
10'20 Toponymie – eth Castèth des Mòros – n'ac a pas jàmes vist – qu'avia vist un arrodeth de mòla en lac a Badèth – pr'amor eth mòros qu'i serian venguts – tors tà sinhalisar dab eth huec
12'10 Era pèsta – en 1700 – qu'enterravan eth monde a on cagian sense tocà'us – quin hèvan devarar era lèit de Garin
14'10 Intime – istoèra de sa pair – pair arribat en França a 9 ans coma oelhèr – eth estiu tà Sent Barnaber – que se'n tornava tara escòla tà Espanha en ivèrn – a 12 ans, non tornè cap mès tà Espanha – qu'èra neurit e abilhat – dus frairs e sas sòrs en França tanben – sonqu'eth ainat s'i èra damorat – sa pair, oelhèr de 9 ans dinc a 65 ans
15'40 Idem – pair vengut de Gistaín – que's tròba darrèr eras montanhas – que passava peth Pòrt dera Pès o peth Pòrt d'Oo – era hèira d'Arrèu deths vailets a St Barnaber

MF-31[BL-Oo-Pg6-4]

Plan jardin et alentour
06'55 Plan en voiture (bcp de bruit) – que van tà Garin tà anar veir eth Cale d'Oo
07'50 … diferents plans en autò
08'45 Plan Pg qui arrive
09'05 Idem – meilleure lumière
09'30 Plan marche jusqu'à la croix
10'00 Plan Pg à côté de la croix
10'20 Plan montagne – nuages
11'00 Toponymie – montanha davant – Mont Arroi – Cadau – eth Pujol
11'40 Idem – Mont Arroi – a on hèva càger eth haià
12'15 Pèiras – cementèri
13'10 Plan montagne – avec un village (meêm que plan précédent)
13'50 Peste – ua tuta on hèvan escambi de sòs -mes que'us passavan pera hlama – era Tuta de Hogar – que venguian per St Trítos – que hèvan eth arreviltalhament
15'20 Plan Pg qui s'en va
15'40 Plan croix
17'30 Plan bottes Pg qui marche
17'45 Toponymie – eth Calhau de Pèira – un òme de St Tritós que hèva tostemps era sièsta aquiu, mèma en ivèrn
18'20 Plan fleurs
19'20 Plan derrière Pg
20'00 Plan Pg qui arrive et qui part
20'20 Plan Pg ds fougères
20'55 Pg face à la vallée – joli
21'30 Pg a côté d'un « caillou »


MF-31[BL-Oo-Pg6-5]


0'20 Toponymie - Eth Cap d'Espuga – eth Calèr d'Oo – un calhau qu'i èra davant – eth calhau que deu vénguer des Pijòlas – ath entorn, tot qu'èra trabalhat
02'00 Agriculture – sustot blat tath pan
02'20 Contrabanda – contrabanda d'arrhum e de lan – qu'i botavan aiga laguens – tabac tanben – eth Pic deth Tabac
03'45 Guerre – passurs – de Goaus e Catèrvièla – un de Maulion en Barossa, qu'èra estat gahat e que'u fusilhèren – Tonton de Mairenha – eth gardes alemans dab eth cans – n'èran pas que dus, hòrt de judius, sustot sus Banheres – per eth, que passavan per Banheres
05'20 Croyances – eth juif errant – quan s'arrestava, que s'enhlamava, que'u calia caminar tostemps – tà hèr pòur ara mainada – eths « feu folets »
06'55 Croyances – hadas o encantadas – non
07'05 Idem – eras hantaumas – ua sorcièra
07'50 Pastoralisme – cabanas de pèira seca – que cercavan lavasses e potges per botar dessús – quan plavia tròp, que passava capvath – ara, panèus solaris e era television – un pilar e eth jaç en tèrra dab avets e hoguèra – que minjavan hachís – nat vin
09'25 Idem – eth hormatge – barris tà poder mólher e hèr òrdes de « camemberts »
10'00 Société - habillement – eth espanhòus dab ua manta de vaca – ací, esclòps, un pantelon en ua vèsta de burrèu (la burre) – la cinta : la « faga » tà virà's deth mau d'arrèns – capishas de bure – tà ajaça's tà dromir – ua sarpa tà botà's eth pan
11'30 Idem – espanhòus qu'arribavan en eths Pujòlas – per on passavan
12'00 Toponymie – Lisholan – qu'i hèvan lishons (?)
13'05 Plans de la Pierre
18'00 Nature – soenhà's – petalas deth lís blanc a macerar en òli taras plagas infectadas – utilizar resina dera avet tà cicatrizar – soenhar eth shibaus, eth haure qu'ac hadia – arrodiá = resina – eth sarpolet de montanha per ua gripa – sa pair no's soenhava pas que dab sarpolet
20'00 Idem – camparòus – pèths de lops – era humada marrona que seria bona
20'25 Territoire – pelejas de montanhas entre Cadau e Oo - « voler o non, de Oo que serà de Junhet » - un procès que durè annadas – hòrt de pelejas pr'amor era montanha qu'èra sacrada – ara, que's foten de tot
21'30 Idem – Hont Sècs (??) – perqué s'apèra atau



MF-31[BL-Oo-Pg6-6b]


0'10 Pastoralisme – ua cabana on hèvan calhar era lèit – a on ei – eras hemnas que pujavan tà anar coélher eth hormatges tà véner-les
0'45 Idem – mólher eras oelhas, non – ena Vath de Oelh, òc – qu'avian aprés dera Varossa, pr'amor a Sòst, que molian hòrt
02'00 Paysage
02'15 Un château
03'30 Paysage – joli mais tjs « grain »

Madeisha coenta de temps...

Plan derrière Pg
Frasa « seths vielhs tornavan e vedian aquerò inculte, serian hòli »
Inscription en gascon sur une chapelle – ací on eth vailet s'agripè – Capèra de Senta Caterina d'Astòu
Pg qu'entra ena capèra
Plan de Pg ena capèra - beròi
Arreligion – era benediccion deths tropèths – ua missa un còp per an – ath devant de St Joan – que benadia eth curè – eth bestiar n'èra pas flocat – que pujava ua pèira en un sac (?) - era proteccion deths tropèths contra eras perigladas
touristes qui entrent...
Dalhar – anar hèr èrba enas ?? - parcelas numerotadas e que tiravan ath sòrt – cada un qu'avia era sua parcela – òmes e hemnas – aquera èrba qu'èra taras bòrdas forènas – tres o quate bòrdas de cada costat – en Lisholan e Pè de ?
Natura – ua lit que devarèc sus Astòu – en eths troats – tredze coloars de lits
Pastoralisme – oelhas o vacas enas bòrdas o eths dus – quan de temps i demoravan : qu'èra eth troat que comandava – pujar tot dia tara cabana – qu'arratavan tanben, e era moneda que s'i tornava – ua cabana a costat tà hèr era cosina – a Lís qu'i dromian laguens
Idem – sa pair qu'èra demorat tres an ath Cap dera 'Spòna, tot sol – on amiava eths motons – hèr eisharamar eras oelhas en eths avets – eras brancas deths avèts que s'aperavan « auvient » (??)

Créateur

Mathieu Fauré, enquêteur

Source

MF-31[BL-Oo-Pg6]
EOC 5

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

27/08/2010

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Person Item Type Metadata

Birth Date

1926

Birthplace

Citer ce document

Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Guillaume 2 - (Oô-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/502.

Formats de sortie