Collectage de Pierre - (Sauveterre de Comminges-31)

Dublin Core

Titre

Collectage de Pierre - (Sauveterre de Comminges-31)

Abstract

Sujet

Formulettes
Sobriquets (villages)
Rivalité entre village
Soins du bétail
Irrigation par ruissellement (aigüèras)
Vignes
Eau de vie
Pommes -- Variétés
Châtaignes -- Variétés
Attelage -- bovins
Chiffonniers
Proverbes
Successions et héritages
Ecole -- punitions
Guerre mondiale (1939-1945) -- Exactions
Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis
Guerre mondiale (1939-1945) -- Passeurs
Devinettes
Blagues et farces
Montreur d'animaux savants

Description

0'15 Sobriquet maison – en çò de Borgui – eth vesin qu'ei en çò deth Campanèr – en çò de Lai
0'55 Idem tath Barri – en çò de Lai, de Blesina, de Batista, de Daniel, de Shèt, de Menjon, en çò de Pela
01'40 Toponymie – eth Barri – Lò, Garnèra, Bruncan, Lezan, Geja, Gésset, Bagen, Ilhan e Reston (manca Boco)
02'20 Patrimoine religieux – ua capèra a haut, bonament caguda en temps – deth son temps, eras oelhas que s'i amagavan – ara, qu'ei arrestaurada – Capèra Nostra Dama deth Castèth – ua tor deth Castèth – ara, qu'i a un pilone pera telé – era Tor qu'ei adobada tanben, n'èra pas atau – eth crenèus qu'i son estats hornits
03'45 Patrimòni - Castèths – un ací e un a Bagen – 3 000 abitants en temps a Sauvatèrra (a prononciat) – 3 glèisas, ua a Boco, ath Barri, e ua a Lò – 4 capèras, ua ací, ua Bruncan, a Geja (?)
05'00 Société – arreligion – ara, eth joens non van pas mès ena missa – un curè en cada vilatge en temps – un trebalh tà trobà'n un ara
05'35 Idem – rivalitat entre vilatges – non
06'10 Lenga - « Sauvatèrra, bona tèrra, mala gent »
06'15 Idem – arreproèr sus eths de Lò – qu'èran mau vistis pr'amor non volian pas hèr partida de Sauvatèrra - « eths Sarros de Lò, mès ne an, mès ne vòn, un peiròt, les tòca enlòc, un boishèu, atau-atau, arriari totis eths ases qu'i son ! » - qu'èran a part – un deth barri, que disia, n'avian pas a copà'us era aiga, se volian èster a despart
08'30 Aiga – ua hont de còsta – hèr béver eras vacas aquiu – un bèth potz encara – eth nom dera hont : era Bò – aquera hont qu'alimenta tot eth vilatge – eras canaus qu'anavan tath potz – a on anavan coélher era aiga tà Garnèra – o tà Reston
10'50 Elevage – vacas – demòran dehòra en ivèrn – que vederavan tostemps laguens quan vederavan – e dar-las aiga cauda pendent 10 dias – se vedian aquerò eth vielhs... - son pair non las sortian pas se plavia
12'35 Toponymie – Arreston o Reston? - Reston (entenut Arreston)
13'00 Sobriquets Garnèra – en çò de Paishèra, de Tozan, de Bellan
13'45 Elevage – evolutions – nada vaca mès ara, deth quartièr – que ho eth darrèr dab un vesin
14'05 Evolutions – vilatge cambiat – proprietats goastadas ara – en temps, tot que's hèva ara man – pelar eth car tà non pas pèrder èrba avant de partir – copar tota era èrba, hèr eras cantèras – que trabalhan viste ara
15'25 Toponymie – montanhas de Sauvatèrra – Ruan, era Haja, eth Gotau
16'00 Société – evolutions – ara, quan ved quauqu'un a arrefusar un bonbon, que'u hè dòu, pr'amor bonbons, non n'i èran pas


RL-31[Ba-SC-Dp-2]


0'00 Seguida – mès contents dera boèta que deth present
0'20 Nadau – ua irange – un còp qu'avia avut ua carabina a flècha – passat d'ua estremitat ara auta
0'40 Evolutions – agriculture – ara, que son endeutats pr'amor de causas n'an pas besonh (eths paisans) – que crompan un utís e non se'n serveishen pas
01'30 Toponymie – prats - ath secader deth tabac , Gotòrba, eth Ten, Barelha, eth Gotàs, era Toa, Pomajó, Sabanòs
02'20 Evolution – prats cultuvats en temps – ara, arrominguèra – ara, qu'i cau anar dab un both
03'20 Economie – vielhs mestièrs – un charron qu'i èra
03'30 Idem – evolucions - ara, non n'i a pas arrés mès deth vilatge – non s'abarrejan pas, eths navèths – un lotjament sociau qu'i ei – coentas de camin
05'55 Mecanisacion – en temps, vacas e eras carretas – barats pertot en temps, ara que còla capvath eth prats
06'30 Agriculture –arrosar - barrar eth barat e colar en prat – e cambiar de plaça ath cap d'un moment – qu'i avè oras a arrespectar deth temps de sa gran mair – eth vesin que passava dab ua trenca, qu'èra pr'amor d'anar hèr arrosar
08'15 Comèrces – tres cafès : dus a Bruncan, un a Bagen – qu'anavan dançar a Bruncan
08'50 Hèsta deth vilatge – ua hèsta per quartièr en temps – ací qu'èra ath mes de julhet o d'aost – a Geja, qu'i èra ua hèsta tanben, Ilhan taben, Garnèra taben – un orquèstre que venguia de Valentina, eths frairs Dupré
10'30 Territoire – Bruncan qu'ei tostemps estat eth quartièr mès gran – tostemps amassa tanben – mes tà entreténguer, hòrt de trabalh – ara que trebalhan dab era net – en temps, non pas júnher eras vacas eth dimenge
12'45 Evolutions – en temps, que vivian dab eth vielhs – pelejas de generacions – sa pair, que volia cultivar, sonque – eth que volia mès de bestiar
13'30 Intime – que ho lenhassèr, puish que's botè ath tabac – bastir un secader – hè'c pendent 18 ans – qu'arraportava mes qu'èra hòrt de tribalh – quin comencè de cultivà'c – e pelar tabac en ivèrn – 10 000 pès sense secader ath debut, que'n botava même en çò deth vesin





RL-31[Ba-SC-Dp-3]


0'00 Seguida – portar eth tabac tà Sent Gaudenç, après tà Casera – quauques uns en país que'n hèva – ara, qu'ei acabat – qu'ei beròi un camp de tabac
01'20 Société – tabac – prisar – un curè de Paissós qu'ac hadia – ara, que fuman d'autas causas !
02'00 Agriculture – semiar – blat, blat mòro, trufas, naps – naps taras vacas en mes de gè – ara, non seria pas possible per tant de vacas – era shivada que's hadia dab eth blat – e bàter-la – quin calia plaçar e calar era batusa – autant de temps a plaçar era batusa que tà bàter – dus parelhs de vacas tà pujar era còsta – moissoneuse bateuse après – e ara, eth blat mòro tà ensilar
04'05 Idem – idem – òrde deth blat mòro – ara, qu'ei eth blat mòro american – en temps, qu'èra eth blat mòro deth país, mès chòc – des.hoelhar laguens ena cosina – hòrt de proba
05'20 Vinha – ua per maison – e pòc, 3 , 1 tà véner, dus tad eths
05'50 Idem – vinha assorelhada – ara, que l'a darrigada – vrenhar dab tot eth vilatge – un arrepàs eth ser, tà bàter o tath pòrc
06'35 Idem – trebalhs – laurar, podar ath mes de heurèr, sofrar e sulfatar 4 o 5 còps – sofrar eth endeman – espampoar (talhar eth gormans, o eth pampos) – laurar-la dab eras vacas – en temps, sa pair non volia que la sulfatèssi – dab era hèrsa e eras vacas e dab era trenca ath mès pròche – non sulfatavan pas arren
08'55 Idem – vrenhar – trolhar en camp – voedar ena pipa – deishar 3 setmanas – colar e botar enas barricas – mes lavar eras barricas que calia – tot dòi se's conservava d'ua annada tara auta
10'05 Idem – aiga de vita – botar era vrenha ena semau, botar tèrra dessús – hornir era lenha peth alambic – eth aigardentaire qu'èra de Valentina e un aute, après, deth Gèrs – aiga de vita dera citra – non bevian pas que vin e aiga de vita, e citra
11'40 Idem – vin – qu'èra bon, n'èra pas hòrt
12' 05 Idem – era piqueta – quin ac hadian – n'èra pas tarrible
12'50 Pomèrs – portar eras pomas en solèr – hart de pomas – eth marchand que passava e que las crompava – hòrt de pomas de cap a Boco e Gésset – que vivian dab aquerò e eras castanhas
13'30 Idem – òrdes deras pomas – Oelh Gròssa, Cotrà, Oelh Plata, sia era Chourreau (dit mès tard) – que las venian a St Gaudenç
15'00 Eras castanhas – qu'amassavan eras castanhas dab eth carròp – que las cau conservar dab eth carròp tà que sian frescas – escarropar eth dimecres tà véner-las eth dijaus a St Gaudenç – ara, eth castanhèrs que son croishits – eth verme qu'i ei laguens

RL-31[Ba-SC-Dp-4]



0'00 Pomèrs – que n'a copat pomèrs – non valian pas arren – ara, que las sulfatan hòrt - « tà reussir quauquarren ara, que cau drogar »
01'05 Idem – era citra – ara, que'n hèn tara Hèsta dera Poma
02'05 Castanhas – òrdes – era Peu de Lop – era d'Arrosèrs, mès bèra mes pas tan bona
03'10 Elevage – vacas crotzadas : suissas e limosinas – deth temps de sa pair, gasconas – qu'èran eras miélhas tath trabalh, mes pas tara lèit – tant abituadas que viravan solas ath cap dera arrèga - « arré » tà arrecular, « ha » tà avançar, e « uò » tà trigar-las
05'20 Idem – dressar eth parelh – un de Lò, que botava tres parelhs dab eras joenas ath miei – e tot sol – mes tà virar a haut... - jàmes júnher duas joenas amassas – un qu'avia joenut duas joenas, qu'èran partidas e que s'èran tumadas contra un castanhèr, partatjar era joata en dus
07'00 Idem – idem – se las dejunhian tà minjar, que calia amagar era joata o se n' anava
07'40 Idem – shibaus ? - non, sonque tà viatjar, anar tath marcat – saumets, pas guaire – cabalas tà caminar
09'30 Caça – palomas, lèbes e becadas – ara, eth sanglar – pas autant de becadas – calles en tot copar eth blat, ara, non n'i a pas ua
11'20 Natura – plantas tà soenhar
11'40 Elevage – vacas – era borrassa, era mosquèra e eth musèu – un que guarava eras vacas quan anavan tath marcat de St Gaudenç, qu'u pagavan – en çò de Decap – qu'anavan tà Caseras, taras pomas, mes en autò
13'15 Hèiras- St Bertran, 2 hèiras – vacas e vedèths – mès de 300 vedèths ath marcat de St Gaudenç
14'05 Elevage – vedèth blanc – perqué mès blanc, n'ac sap pas – que cau eth laguens deth oelh que sia blanc – tara hèira, eras vacas que las hadian marchar
16'00 America – non – mes que partian tara « pièce » anar hèr eth estamaire

RL-31[Ba-SC-Dp-5]


0'00 Seguida – anar tath Bascoat (pas segur)
0'35 Perraquèr – que crompavan tot, era pluma, eras pèths, eth perrecs – un còp, qu'avian gahat ua hagina, e venut era pèth – sa pair que s'avè crompat ua vèsta de velórs dab era moneda dera hagina
01'55 Arratar – son pair qu'èra estat presoèr 5 ans en Alemanha – en tot tornar qu'anè veir eth arratèr qu'avia botat – un còp un can quan s'èra botat laguens – qu'avian ua branca dab un horcat tà gahà'us
03'40 Société – 3 generacions ena maison
05'10 Idem – idem - « Papà mòrt, jo, mèstre !» - qu'èra ua vita dura
06'15 Insolite – dus frairs que vivian amassas, mes no's suportèvan pas – cada un que minjava çò de son e béver son vin
07'50 Société - escòla – sa mair no's podia pas enténer dab era sògra - qu'èra anada víver a Ilhan, en çò de sa sòr – eth, qu'anava tara escòla de Paissós – après, qu'anè tà Bruncan, e après a Boco – tostemps a pè
08'50 Idem – idem – ua arregenta qu'èra maishanta – cohats e còps de baston – no's podian pas plànher a casa, o que n'aurian avut autant – un còp, qu'avia fotut un mastegàs a un mainatge, que l'avia plantat era pluma ena man – que venia en bicicleta, mes eth que metian claus sus era rota
11'20 Société – lesers – quilhas ? - pas en temps – eth baby foot qu'arribè de cap a 1950 – que calia hèr era coa tà servir se'n
12'35 Idem – idem – hèr shiulets – e tantaras (trompetas de hereishe) - « Saba, saba, sabadí, sabadò »
14'00 Guerre 14 – non
14'25 Guerre 40 – eth maquís ath Còt deth Vernèrs, a Vinhaut – eth alemands qu'èran venguts – qu'avian capturat un espanhòu tà hè'u parlar, deishat coma mòrt, miaçat son mainatge dab un revolver
16'15 Idem – eths maquís – que passavan enas maisons tà hè's balhar ueus, etc – un qu'èra de Sauvatèrra

RL-31[Ba-SC-Dp-6]


0'00 Seguida – que hadian veir eth arrevolver – n'èra cap tà dehèner eth país
0'20 Idem – dus frairs de Malavedia que hadian passar monde tà Espanha – qu'èran estats denonciats – eth un que s'amagava en campanèr, eth aute qu'èra estat capturat per dus alemands – miat de cap a Genòs, qu'amistosè eth dus alemands – un còp de punh ath un, e un patac ath aute, que s'escapè – no'n parlava pas jàmes, Verdalle que s'aperava
03'10 Guerre Algeria – pas eth, a un an après qu'i anava – servici militar, 18 mes a Tolosa e a Tarba
04'15 Era Candelèra – hèr pastèras - « Sent Blas, pastèras dinc ath nas »
05'10 Anecdote – quan cai soeja dera sua cheminèia, que plau 2 o 3 dias après
06'00 Arreproèr « Seren d'ivèr, aiga en un paèr »
06'55 Idem – « Tara Senta Lúcia, un saut de puça, tà Nadau, un saut de brau » - « A Sent Vincenç, que baisha en tòr e puja en vent »
07'40 Endobinetas – endobinar era maison : en tau maison, que i a un òme, duas hemnas, ua gojata – ara, que'us cau eth telefonet
09'40 Carnaval – en temps, òc – bèth shinhau – non sap pas çò qu'ei ua « careta »
10'55 Calhavari – qu'ac a hèit – que s'èran hèit pagar a béver
12'40 Société – hèr córrer eth monde – picar era vaca pendent qu'un vielh molia, per un trauc de viron – fóter un còp de pè ena casseròla de lèit quan eth vielh sortia dera bòrda – trucar ath carrèu, etc...
14'20 Idem – idem – ahumar eth monde, en tot bochoar era cheminèia
14'40 Idem – idem – desmontar era carreta e botar-la en troat – tath 1er de mai – penjar eras mossas en eths arbes – desmontar eth trolh – un cinemà a Sauvatèrra – ara sortida, que calia tostemps que hessan quauque peguessa, que heren un arredond en camp dab era mossa, que venguia de semiar eth òme – un aute còp, era broèta de cu ensús


RL-31[Ba-SC-Dp-7]


0'00 Seguida – eth òme que condava ce quin s'èra passat
0'50 St Joan – qu'amassavan eth podadisses dera vinha tà hè'us cremar – ara, que hienen un arbe – pas en temps – qu'èra benadit
02'40 Croyances – broishas
03'45 Eth os – qu'èra passat un, arrapat en un pomèr – un de Sauvatèrra qu'avia un os, e que'u passejava coma un can – un om ena plaça, eth os que pujava ath cap – non volia pas devarar, que'u calia amuishar era pica tà que devarèssa – eth ossatèr que l'aperavan
05'50 Lenga – son pair que u'n parlava – mes ara, no'n parla quasi pas mès
06'45 Idem – diferenças de lenga entre eths quartièrs ? - non – a Labarta que cambia un shinhau
07'30 Idem - arrepresentacion – que'u plaser de'n parlar
07'50 Idem – avénguer dera lenga – fotut, mèma se la vòlen estudiar

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur

Source

RL-31[Ba-SC-Dp]
EOC 9

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

24/01/2013

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Sauveterre de Comminges

Person Item Type Metadata

Birth Date

1931

Birthplace

Sauveterre de Comminges

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Pierre - (Sauveterre de Comminges-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 22 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/512.

Formats de sortie