Collectage de Armand - (Sauveterre de Comminges-31)

Dublin Core

Titre

Collectage de Armand - (Sauveterre de Comminges-31)

Abstract

Sujet

Flux migratoires liés au travail en France
Marginaux
Figures locales
Contrebande
Peste
Plantes curatives
Vignes
Eau de vie
Guerre mondiale (1939-1945) -- Bals clandestins
Chantiers de jeunesse
Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis
Guerre mondiale (1914-1918)
Occupation française en Rhénanie (1918-1930)
Races porcines
Races bovines
Confession
Colporteur et colportage

Description

RL-31[Ba-SC-Ba-1]


0'15 Sobriquet maison – en çò de Bernadeta – son arrèr-gran pair que partia hèr era sason a Luishon – que hadia passejar eths toristes dab asos – que s'a bastit aquesta maison dab aquera moneda – sa hemna qu'èra sortida de Luishon – Bernadeta qu'èra era sua arrèra gran mair
02'05 Sobriquet – a çò de Bestanon, qu'ei d'on èra sortit son arrèr gran pair
02'40 Idem – maisons de Geja – Bernadeta, en çò de Peiròt, Chifòla – aqueth Chifòla que parlava deths òmes quan aniràn sus era lua, que'u prenian per un hòu – qu'èra ua bona maison – son frair qu'èra un curè e qu'avia crompat ua mòtò – qu'èra a St Martòri – non la sabó pas trigar e que s'estanquè quan non i avó pas mès d'essença (condat peth son pair)
05'05 Idem – en çò de Chèc – en çò de Valent, de Palhac, Pèia, Charram, Bernat, e Mojat – non sap pas çò que vòu díser «chèc»
06'00 Idem – a çò de Palhac – un òmi de glèisa tanben – qu'èra partit tà Lion, qu'èra estat abesque, o atau – pendent era Revolucion, que s'escapè e que se'n tornè tad ací, amagà's – qu'arretrobèren era mitra en hèr folhas en cementèri
07'40 Toponymie – noms deths camins – Sent Vincenç qu'ei eth sant, Saint Vincent des Vignerons – era arrua St Vincent (creat) – eth Pàs deth Avocar – ua barrèra en temps – eth Camin deras Arroquetas pr'amor deths arròcs – aqueth camin que va dinc ath Barri, e que s'apèra eth Camin de Missa – que i avia eras duas causidas peth cadastre nau, e que causiren era mens arreligiosa..
10'40 Idem – eth Pàs deth Abocat (prononciar chic clar)
11'00 Montanha – eth Còth de Gès – eth Gotau, era Galalha o era Gralha
12'10 Prats – eth Gotau, era Correja, Davin, eths Arròcs
13'10 Sobriquet abitants Geja - ?
13'20 Evolution – qu'ei eth sol sortit deth quartièr ara – entre 25 e 30 – en temps, atau madeish
14'00 Agriculture – arbos tara heruta – eths pomèrs que son estats minjats peth briç – mes ara, eras grivas n'i demòran pas mès
15'10 Pommes – véner eras mès beròias – que las anavan véner dab eth shivau – mes que horen arrequisicionats pera guèrra de 39-40, e non tornèren pas jàmes – un de Lò que l'avè dit quin èran eths shivaus en parc Cafarelli –


RL-31[Ba-SC-Ba-2]


0'00 Seguida - que's minjavan era crinièra deth un tath aute de tant qu'avian hame
0'50 Elevage – son gran pair qu'avia crompat un shivau de Les – ath marcat de St Biath – mes que carranquejava – un còp per an, ua hèira a St Biath – eths espanhòus qu'i passavan tara contrabanda
02'10 Sociét – contrabanda – un cople d'espanhòus que hadian lenha – a bèths còps, ath lòc d'aver ua cavala e un can, qu'avian còp sec 15 shivaus – quauques dias après, n'i èran pas mès – que hadian ahèrs ena maison
03'35 Idem -idem - son gran pair que devia hèr eth marcat nere deras alumetas a Luishon pr'amor qu'an ua caisha ena paret
05'00 Vielhs Mestièrs – un «tonnelier» - un vielh maçon deth Torn de França qu'avia trebalhat sus eths pilars de ciment dera Tour Eiffel – qu'èra un franc maçon
07'50 Istòria – era pèsta – 3 personas que demorèren vivas en vilatge – per eth, après era Revolucion – que'us botavan monde en un linçòu e botà'us en cementèri, shens taüc – un curè, deth son temps, qu'avia hèit a hèr folhas – eth, Armand, qu'a vist eths esqueletas
10'30 Toponymie – Geja
10'40 Evolutions – vilatge cambiat ? - qu'ei estat adobat, que i a mès de moneda, ara
11'30 Nature – soenhà's – dab plantas, camomilha, telh – en eths casaus – quan ua bèstia avia vèrmes, que'u balhavan vin
12'45 Vinha – ua per maison
12'55 Pomas – véner-las tà St Gaudenç – era darrèra que colavan, que'n hadian confitura
13'40 Vinha – cepatges : eth Terràs (eth aute còp, que ditz eth «Térras») - quan arribè eth «mildiu» (phyloxera ?)
15'00 Idem – espatlièra – qu'ei un arreng, pès a 80 cm eths uns deths autis – eths pès que son hauts - ua espatlièra, qu'i passan dab eras vacas,e eths pès, pas tròp lonh eths uns deths autis – ua espiada qu'ei ua arrèga d'auseròts


RL-31[Ba-SC-Ba-3]


0'00 Idem – Descauçar era vinha tà botar hiems sus eths arradics – e cauçar après
01'05 Idem – podar – amassar eths pampos en tornar dera escòla – qu'ei era branca dera vinha – copar-la e botar-la en tèrra
02'25 Idem – tractar – sulfatar dab «bouillie bordelaise» - e sofrar sus eths arradim – que calia hèr aquerò quan non i avia cap de vent – ara, que son darrigadas
04'20 Idem- vrenhar – en mes de seteme – deishar ena cuva pendent 8 dias o 10 dias – tirar – e botar aiga laguens : eth arrepompet (era piqueta) : miéhor qu'era aiga, mes pas tant coma eth vin ! - hèr aiga de vita
05'50 Idem – aiga de vita – tres òmes qu'èran tostemps eths prumèrs tà tastar era purmèra aiga de vita – pendent 3 setmanas, un mes – pr'amor, eth maitin que calia ath aigüardentaire, un moment tà adobar eth degrès – e que hadia 60 ° en purmèras – qui èran aqueris tres
08'35 Société – eth perraquèr, qu'èra eth garde champêtre – aqueth qu'amiava perròts de St Gaudenç dinc a Sauvatèrra, a pè – çò que hadian dera pèth deth lapin
10'00 Idem – arratar – tara hagina, eths arrenards – un còp qu'avia botat un arratèr e qu'avó pòur que'u gahèssin – eth, qu'èra dab un cable de fren de bicicleta que hadia un «colet», dab ua viròla d'estacader de vaca
12'00 Société – evolutions – ara, que's veden mès qu'avant dab eras autòs – avant qu'èra per vilatge
12'20 Idem – hèsta vilatge – ath mes de Gè – a Lezan e Boco, qu'èra entà era Sent Bortomiu ath mes d'aost – a Boco, era Sent Pierre, eth 15 de julhet o eth 23 – a Ilhan, era St Pierre, ath mes d'abriu – eth Barri, era sent Bortomiu tanben – Lò, era Senta Maria Magdlena – un bal dab coires – e eths pick up
13'55 Guerre 40 – bals interdits – ací, puishqu'èran arretirats, un accordeoniste espanhòu que venguia e que hadian bals – era joenessa que pujava – que l'avian avut hèit a casa sua – e en ua sala cimentada – ua quèsta, e que la balhavan ath accordeoniste – qu'èra interdit
15'30 Société – esclòps – pas eth – cauçuras dab boès tara semela


RL-31[Ba-SC-Ba-4]



0'00 Guerre 40 – eths prumèris maquís que horen hèits a St Martin, ena montanha – mes non i avia pas camins deths bons – alavetz que partiren tath Còth deths Ares
0'50 Idem – eths maquisards – quauques que devian partir tath STO – ací, qu'arribèren en 1943 – eths jornaus que'us aperavan eths «terròristes» - n'èra cap mès era «Depêche», qu'èra era «Republique du Sud Ouest»
02'30 Idem – camps de joenessa – que copavan lenha – ua annada dab hòrt de neu – bastir barracaments – tòpinambors a darrigar, qu'èran eths deths pòrcs
04'20 Guerre 14 – sa pair qu'i èra – 4 mòrt a Geja, eth mès vielh, 25 ans, mès joen, 18 ans – sa pair qu'i èra demorat 3 ans ath servici militar, 4 ans de guèrra, e un an d'occupacion – d'occupacion en Alemanha – que tornè dab un hèish de medalhas, que las portè en solèr – qu'èra ena cavaleria – un aute de Geja ena Artlheria, tot vielh, qu'entenia eths canons a bronir
06'30 Guerre Algérie – pas eth, tròp vielh
07'00 Servici militar – 8 meses a París, e 8 meses a Tolosa
07'30 Intime – mestièrs – paisan purmèr – puish, mentat ena usina, mentat ena tèrra- après que trebalhè taras arrecèrcas deth petròli
08'40 Agriculture – un sol paisan a Geja
09'25 Agriculture – eth paisatge qu'ei cambiat – mentat camp, mentat prat en temps – hèr blat, naps taras bèstias (pòrcs e vacas)
10'25 Caça – ara, tròp de sanglars que bodigan tot – crotzat de pòrcs e que hèn dinc a 10 petits – un vedin qu'avia crompat ua troja basco que hec 10 porcèths crotzats deth sanglar
13'00 Elevage – pòrcs bigordans o lemosins – en darrèras, anglés – ara, que tornan tara raça vielha – eth crotzament entre eth anglés e eth bigordan qu'ei eth cazerian
14'25 Idem – arraças vacas : Castanhas dera vath d'Aura, Gasconas, Lordesas – ara, qu'ei eth rendament – que son seleccionadas – tròp pr'amor ara que'us cau obrir eth vente tà hèr sortir eth vedèth – eths vedèths que son tròp bèths



RL-31[Ba-SC-Ba-5]


0'00 Seguida – eras vacas non trebalhan pas mès – que s'engreishen – en temps, qu'anavan cercar lenha ena montanha – ara, que minjan e que dròmen
01'15 Loisirs – footblall – ua esquipa a Sauvatèrra – n'èra cap eth football de ara – qu'ei mès tecnic qu'avant – en temps, qu'èra eth patac
02'25 America – un de Geja qu'i èra partit – un en Barri – ara que son en Argentina, gauchos en Argentina – que contan eth tropèth d'un avion estant – a Geja, ua hemna qu'aperavan era Americaine
04'35 Voiatjurs – grans parents que n'èran – dab dus mulets tà véner aprigas, Lanamèsan e tot era còsta dinc ara Normandia – era «China» - que dromian ena carriòla – qu'avian un o dus ajudas («commis») - ua hemna qu'èra de Lezan qu'anava dab eths
07'30 Société – mandar ena maison – eth mès vielh que comandava – gendre o nòra – deth son temps, que trebalhavan alhors dijà
09'40 Evolutions – qu'a conegut ua evolucion pèga dempuish era guèrra de 40 – eth progrès, que'u cau mestrejar – un exemple dab eths sanglars – ara, que n'i a a Tolosa – qu'ei coma eth ordinator, que pòt anar tròp lonh
11'10 Société – qu'èra arreligiós e qu'èra arrespectat – eth qu'a servit era missa dinc ara comuninion – après, acabat – en temps, eth arregent, eth curè e eth gendarme qu'èran arrespectats – non cau pas anar tròp lonh
14'00 Arreligion – sa mair que'u condava eras vielhas que's coessavan e que las entenian – ua pr'amor que devia entercamar son òmi per anar ath lhet, e qu'èra un pecat – aquera hemna, quan èra arribat eth cafè, que disia : «que parlatz tant deth vòste cafè, que l'è hèt borir tot un dia, que non ei encara coet» - non l'avia pas molut
16'25 St Joan – a Brucan, que hadian burlar


RL-31[Ba-SC-Ba-6]


0'00 Idem – n'ac a vist a hèr sonqu'a Bruncan
0'30 Croyances – n'ac a pas jàmes comprés
01'00 Lenga – aprés a parlar gascon dab eth monde – mes, que'u parlavan francés, eths parents – quitament dab eth vesin
03'25 Idem – un còp quan avia anat veir eth rugby a Auloron – qu'èra estat estonat pr'amor eth monde ath entorn deth terrenc, que parlavan patoès – mes eth madeish coma ací
04'40 Idem – diferenças de mots dab Barbasan : trufas ací, mandòrras a Barbasan – catalans espanhòus pendent era guèrra que didian «eth blat des mòres»
06'20 Idem – avénguer deth gascon – qu'ei bien d'ac sauvar – un sovénguer deth passat – mes eths joens no'n son pas interessats
07'30 Idem – anecdòta – qu'èra incorporat a Vincenne - dus deth país qu'i trebalhavan – un de Luscan que condava aquerò : un còp, duas hemnas sus eth «champ de mars» que volian demandar eth son camin – eth, qu'èra gendarme e qu'avia un cap sevère – era ua que'u voló demandar mes era auta, que'u digó que non pr'amor qu'avia un cap de pòrc – eth, que'us digó : «il vaut mieux une tête de cochon qui sait qu'une belle tête qui ne sait rien» - que disia tanben : «je lui aurais donné deux gifles, je lui aurais pas fait autant d'effet»
10'35 Intime – service militaire – comme il était grand, il avait fait une haie d'honneur sur les champs élysées le 14 juillet – dur avec l'envie d'uriner – contre un platane – il s'en souvient comme si c'était hier


«tu l'as enregistré ça ? Oh bé, tu peux l'y laisser aussi parce que c'est la vérité quand même !»

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur

Source

RL-31[Ba-SC-Ba]

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

30/01/2013

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Sauveterre de Comminges

Person Item Type Metadata

Birth Date

1930

Birthplace

Sauveterre de Comminges

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Armand - (Sauveterre de Comminges-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 25 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/514.

Formats de sortie