Collectage de Raymond et Georgette 2 - (Saint Bertrand de Comminges-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Raymond et Georgette 2 - (Saint Bertrand de Comminges-31)
Abstract
Sujet
Mesures agraires
Marche à pied
Lune -- Influence
Colporteur et colportage
Flux migratoires liés au travail en France
Gascon (sociolinguistique)
Chiffonniers
Lessive
Quilles (jeu)
Guerre mondiale (1914-1918) -- anecdotes
Proverbes
Noël
Pâques
1er mai
Description
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-1]
0’00 Pastoralisme – que pòrtan eth bestiar dinc a Hordoth – ua fòtò sus era parèth
01’20 Idem – toponymie – cortaus de Varossa – Bacià – eth Còth dera Avet, Arrenh, eth Pin, Cardoèth, Sarrat-Vielh, era Corba, Pradaus, Eths Pojaus, Hordoth, era Tocoluda, eths Ardons (passats), eth Mont Las, Hormiguèr, Barguèra de Poi (qu’ei parièr) – Hereisheda n’ei pas un cortau, qu’ei de Sòst
03’20 Toponymie – a baish dera vila en tot auèitar de cap ath miedia : Lana-Hereda, eth Vievèr, Higaròu, de còsta aras hont deras Hadas
04’20 Elevage – eth hilh qu’a bestiar
04’45 Idem – nòms segon eth atge : era vedèra, era brava, (anolhas en Barossa), e era vaca – un brau qu’ei “un broutard” ara – ua arraça dera Varossa, un shinhau jauna, Gasconas, Moranas, tot qu’èra pòc o pro embastardit – era Color de Blat que s’ei perduda
06’40 Idem – totis qu’avèn bestiar – e oelhas tanben ; ua arraça dera Aura, tarasconesas, e Cap Arroges, qu’èran leitèras
07’40 Pastoralisme – totis non montanhavan pas – de montanhar, que’s sauva era èrba e que pòden dalhar – que cau aver pro de prats tà dalhar tà passar eth ivèrn
08’45 Elevage – cavalas tà desplaçà’s en temps – mes sustot vacas e oelhas
09’25 Société – Hèiras – 17 d’octobre, e en Heurèr, 4 de mai – de pertot que venguèvan crompar vacas, oelhas e shivaus – eras vacas qu’èran sus eras duas plaças deth baish : plaça deth Plan, e dera Prada – eths tocadors (eths de qui tocavan eth bestiar) – ath mens 20 ans que s’acabè – eth ser, eth bal a soa casi (en çò de Janeta), qu’escanavan un vedèth tà cada hèsta – qu’i èra un cafè a sua, dab un quilhèr
12’05 Idem – idem – tà heurer, mens de bestiar – octobre e mai – maquinhons que venguèvan crompar deth costat de Cieutat, que las amassavan e eths tocadors que miavan dinc a Cieutat – un tocador qu’ei un « commis », un obrèr
13’45 Idem – que calèva marcandejar
14’20 Idem – eishivarniu – vacas a eishivarniu : sia que pagavan tant era vaca, sia s’amassavan era mentat deths anhèths
15’30 Idem – èster bordaler – que pagavan tath prètz deth blat, tà Totsants peths camps, Cap d’An taths camps
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-2]
0’00 Seguida – que pagan encar atau ara
0’30 Agriculture – un jornau : de 6 mesuras – non saben pas çò qu’ei eth copèth – ua mesura qu’ei 20 litras e que botavan 5 mesuras en sac quan batèvan – ua en Vrath Cabèra
03’00 Natura – era lua – que la cau aueitar mes n’ei pas segur – copà’s eths peus o tóner eras oelhas – mes quan era tèrra qu’èra bona que semiavan – un còp quan sa pair èra partit cercar cèps e qu’avè dit en un vesin qu’èra bona era lua, eths que l’avè arresponut « n’auèites pas era lua, auièta en tèrra ! »
05’25 Caça – non caçavan pas autant coma ara, qu’èran mès coentats eth monde – eras lèbes, lapins, palomas en temps – nada palomèra ath començament – ara mès de palomèras que de palomas – sa pair que’n gahava tot un pialèr, pas lonh de 100
07’30 Camparòus – cèps, jaunetas – mes que’s cau mauhidar pr’amor qu’emposoè tota era familha (9 personas) en amassar « entolome livide » ara plaça de bushornós – tà Tolosa – e qu’èran bons dab un lapin en sauça – un dròlle que comencè de vomir e après tota era familha – mes que s’acabè plan
11’50 America – partits tara America, pas a St Bertran – un a Crechets
12’25 Société – colporturs – son grans parents de Georgette qu’ac hèvan – oncle e tanta de Raymond qu’anavan dinc a Marc en Baroeul (entre Lille e Roubaix)
13’40 Intime – son gran pair qu’èra vengut dera Vendée en 1906, non parlava pas gascon – mes sa pair que’n parlava coma eth ara, en èster neishut a haut – en francés, qu’avè eth accent dera Vendée, mes pas en gascon – sa pair que’s maridè en Plan, e que heren la lor vita ena Vath
15’40 Idem – sa pair qu’èra casalèr en un castèth de Vendée, qu’avó arrelacions dab un colportur deth país – que partí peth tren dab 9 mainatges
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-3]
0’00 Perraquèr – que passava e qu’amassava eras pèthses de lapin o plumas dera poralha – « peiaròt ! » que cridava, que passava dab un shivau – era sauvagina qu’èra caçada o braconada mès dàvit – un vesin ena Vath que s’ac sabèva hèr, eth putòi, eth taishon, o era hagina
02’10 Société – praubes – monde que n’avèn pas arren – que’s logavan – mes arrés non n’èran afortunats en temps – estauviar tostemps – e escanar eth pòrc
03’55 Société – qui èra eth patron ? – que ditz de qu’ei era hemna, au mens per eth – tostemps 3 generacions en temps – se s’entenèvan, qu’èra pro democratic, mes eths òmes que s’aucupavan deths ahèrs – era hemna que comandava tara maison
05’25 Trebalhs deras hemnas- era poralha – anar hotjar en eths camps – arruscar en lavoèr – qu’èra eth coessader, que s’i amassavan aquiu – era cendre pendent era guèrra, que botavan ath hons dera lessivusa e asseriar – un esteneder tath linge e en Varossa, galerias – botar linçòus sus eras sègas – un batoèr (batader que ditz eth òme) dera sua gran mair tà tirar eth leishiu
09’20 Société – leser – eth quilhèr – eth tocon qu’èra era bòla mès bèra – tostemps un litre de vin sus era taula, e eth de qui perdèva que pagava eth vin – un cafè e un quilhèr n’i saberén pas hèr – cada quilha qu’èra diferenta
12’40 Guerre 40 – eths alemands qu’i èran passats mes qu’èran sustot a Lushon – un ena Vath qu’èra passat tot sol, que devè passar tà quauquarren, ja
13’50 Guerre 14 – sa pair (Raymond) qu’i èra – que’n parlava quan anavan cercar era aiga – eths alemands qu’èran a 200 m,e ua hont ath miei, que calè que s’encontrèssan tà béver, que se’n tornavan e que s’aucidèn – minjar arrís pendent 8 dias e pan deth dur
15’40 Sent Sarnin – « Sent Sarnin que hiquèc eth dit en cu a Sent Andrèu, que l’i n sortic un coèr de nhèu » - « A sent Andrèu, ací que sòi se ditz era nhèu, se non i sòi qu’i serèi lèu »
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-4]
0’00 Seguida
0’25 Hèsta deth vilatge – St Julien, darrèr dimenge d’aost mes ara que la cambian tostemps – era capèra de baish que s’apèra St Julien – non disen pas Delian
01’25 Nadau – missa de miejanet, dab nhèu sovent – botar ua bèra lenha en hoec : eth lutornau de Nadau, que podè cramar pendent 2 dias – hèr era dòba – eth pair de nadau que portava un irange o un esclòp de chocolat – ara que son despensas inutilas
03’20 Cap d’An – anar soetar era bona annada a tota era familha, punar eth monde
04’20 Candelèra – « Tara Candlèra, vira era oelha dera casalèra » - era, que ditz que « casalèra » qu’ei mèslèu de Luishon – « eth diá de St Blas, pastèras dinc ath nas »
05’20 Carnaval – amassar oeus en hèr eth torn deth vilatge – eths vielhs que’us hèvan pastèras – ara, no’s hè pas mès – ara non s’amusan pas autant
06’45 Setmana santa – eras campanas que partivan tà Roma, eth dijaus sant – idem, era missa taras hemnas – eth dimenge matin, era missa taths òmes – en tot sortir, anar minjar tripa e « andouille de Vire » que hèva eth pair de Raymond – eth diluns qu’èra eth marcat de Montrejau, eth diluns dera joenessa (un bal tanben)
08’30 Idem – eras « crecelles » que disen – que las hèvan arrodar quan eras campanas èran partidas, per anonciar eths oficis- que n’an ua ena cosina (11’00) que la hè marchar – eth monde que la se hèvan, mes non sap pas tròp
12’05 1er de mai – maiar eras dròllas, o flors o pisha-can – escambiar eras causas de plaça, apielar sus era plaça, mes sustot escambiar, ara eths gendarmes que venguerén
13’35 Hèsta deth vilatge – eras serenadas eth maitin e hèr era hèsta sus era plaça dera Prada – e bèth temps a, que’s hèva ath Cap deth Pont (era hemna que ditz que non) – era arrehèsta que’s hè sia tà St Martin, sia tara Vath
15’25 Croyances – hantaumas (non sap pas çò qu’ei ua broisha) – ua hemna qu’i credèva – « Louu rei Artus », que n’an entenut a parlar tanben
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-5]
0’00 Tutas – eth Trauc deras Pugas », era tuta de Comanèra, eras Puguetas (ena Vath qu’ei)
01’15 Arreligion, St Bertran – se se’n parlava ?
01’35 Idem – eth « jubilé », 4 dias 1er de mai dinc ath 4/05, que pòrtan eth buste de St Bertran
02’20 Lenga – parents de Georgettes que’u parlavan francés, e aths sons dus frais ainats, gascon – qu’ei acabat segon eths – per era, ara, que va arribar eth Lenga d’Oc – ací, arrés mès no’n parla – en Varossa, que’n parla mès qu’a St Bertran
04’30 Idem – eth, que’s senteish mès libre de parlar gascon que francés – eth occitan qu’ei diferent, qu’ac entènen plan ena television
0’00 Pastoralisme – que pòrtan eth bestiar dinc a Hordoth – ua fòtò sus era parèth
01’20 Idem – toponymie – cortaus de Varossa – Bacià – eth Còth dera Avet, Arrenh, eth Pin, Cardoèth, Sarrat-Vielh, era Corba, Pradaus, Eths Pojaus, Hordoth, era Tocoluda, eths Ardons (passats), eth Mont Las, Hormiguèr, Barguèra de Poi (qu’ei parièr) – Hereisheda n’ei pas un cortau, qu’ei de Sòst
03’20 Toponymie – a baish dera vila en tot auèitar de cap ath miedia : Lana-Hereda, eth Vievèr, Higaròu, de còsta aras hont deras Hadas
04’20 Elevage – eth hilh qu’a bestiar
04’45 Idem – nòms segon eth atge : era vedèra, era brava, (anolhas en Barossa), e era vaca – un brau qu’ei “un broutard” ara – ua arraça dera Varossa, un shinhau jauna, Gasconas, Moranas, tot qu’èra pòc o pro embastardit – era Color de Blat que s’ei perduda
06’40 Idem – totis qu’avèn bestiar – e oelhas tanben ; ua arraça dera Aura, tarasconesas, e Cap Arroges, qu’èran leitèras
07’40 Pastoralisme – totis non montanhavan pas – de montanhar, que’s sauva era èrba e que pòden dalhar – que cau aver pro de prats tà dalhar tà passar eth ivèrn
08’45 Elevage – cavalas tà desplaçà’s en temps – mes sustot vacas e oelhas
09’25 Société – Hèiras – 17 d’octobre, e en Heurèr, 4 de mai – de pertot que venguèvan crompar vacas, oelhas e shivaus – eras vacas qu’èran sus eras duas plaças deth baish : plaça deth Plan, e dera Prada – eths tocadors (eths de qui tocavan eth bestiar) – ath mens 20 ans que s’acabè – eth ser, eth bal a soa casi (en çò de Janeta), qu’escanavan un vedèth tà cada hèsta – qu’i èra un cafè a sua, dab un quilhèr
12’05 Idem – idem – tà heurer, mens de bestiar – octobre e mai – maquinhons que venguèvan crompar deth costat de Cieutat, que las amassavan e eths tocadors que miavan dinc a Cieutat – un tocador qu’ei un « commis », un obrèr
13’45 Idem – que calèva marcandejar
14’20 Idem – eishivarniu – vacas a eishivarniu : sia que pagavan tant era vaca, sia s’amassavan era mentat deths anhèths
15’30 Idem – èster bordaler – que pagavan tath prètz deth blat, tà Totsants peths camps, Cap d’An taths camps
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-2]
0’00 Seguida – que pagan encar atau ara
0’30 Agriculture – un jornau : de 6 mesuras – non saben pas çò qu’ei eth copèth – ua mesura qu’ei 20 litras e que botavan 5 mesuras en sac quan batèvan – ua en Vrath Cabèra
03’00 Natura – era lua – que la cau aueitar mes n’ei pas segur – copà’s eths peus o tóner eras oelhas – mes quan era tèrra qu’èra bona que semiavan – un còp quan sa pair èra partit cercar cèps e qu’avè dit en un vesin qu’èra bona era lua, eths que l’avè arresponut « n’auèites pas era lua, auièta en tèrra ! »
05’25 Caça – non caçavan pas autant coma ara, qu’èran mès coentats eth monde – eras lèbes, lapins, palomas en temps – nada palomèra ath començament – ara mès de palomèras que de palomas – sa pair que’n gahava tot un pialèr, pas lonh de 100
07’30 Camparòus – cèps, jaunetas – mes que’s cau mauhidar pr’amor qu’emposoè tota era familha (9 personas) en amassar « entolome livide » ara plaça de bushornós – tà Tolosa – e qu’èran bons dab un lapin en sauça – un dròlle que comencè de vomir e après tota era familha – mes que s’acabè plan
11’50 America – partits tara America, pas a St Bertran – un a Crechets
12’25 Société – colporturs – son grans parents de Georgette qu’ac hèvan – oncle e tanta de Raymond qu’anavan dinc a Marc en Baroeul (entre Lille e Roubaix)
13’40 Intime – son gran pair qu’èra vengut dera Vendée en 1906, non parlava pas gascon – mes sa pair que’n parlava coma eth ara, en èster neishut a haut – en francés, qu’avè eth accent dera Vendée, mes pas en gascon – sa pair que’s maridè en Plan, e que heren la lor vita ena Vath
15’40 Idem – sa pair qu’èra casalèr en un castèth de Vendée, qu’avó arrelacions dab un colportur deth país – que partí peth tren dab 9 mainatges
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-3]
0’00 Perraquèr – que passava e qu’amassava eras pèthses de lapin o plumas dera poralha – « peiaròt ! » que cridava, que passava dab un shivau – era sauvagina qu’èra caçada o braconada mès dàvit – un vesin ena Vath que s’ac sabèva hèr, eth putòi, eth taishon, o era hagina
02’10 Société – praubes – monde que n’avèn pas arren – que’s logavan – mes arrés non n’èran afortunats en temps – estauviar tostemps – e escanar eth pòrc
03’55 Société – qui èra eth patron ? – que ditz de qu’ei era hemna, au mens per eth – tostemps 3 generacions en temps – se s’entenèvan, qu’èra pro democratic, mes eths òmes que s’aucupavan deths ahèrs – era hemna que comandava tara maison
05’25 Trebalhs deras hemnas- era poralha – anar hotjar en eths camps – arruscar en lavoèr – qu’èra eth coessader, que s’i amassavan aquiu – era cendre pendent era guèrra, que botavan ath hons dera lessivusa e asseriar – un esteneder tath linge e en Varossa, galerias – botar linçòus sus eras sègas – un batoèr (batader que ditz eth òme) dera sua gran mair tà tirar eth leishiu
09’20 Société – leser – eth quilhèr – eth tocon qu’èra era bòla mès bèra – tostemps un litre de vin sus era taula, e eth de qui perdèva que pagava eth vin – un cafè e un quilhèr n’i saberén pas hèr – cada quilha qu’èra diferenta
12’40 Guerre 40 – eths alemands qu’i èran passats mes qu’èran sustot a Lushon – un ena Vath qu’èra passat tot sol, que devè passar tà quauquarren, ja
13’50 Guerre 14 – sa pair (Raymond) qu’i èra – que’n parlava quan anavan cercar era aiga – eths alemands qu’èran a 200 m,e ua hont ath miei, que calè que s’encontrèssan tà béver, que se’n tornavan e que s’aucidèn – minjar arrís pendent 8 dias e pan deth dur
15’40 Sent Sarnin – « Sent Sarnin que hiquèc eth dit en cu a Sent Andrèu, que l’i n sortic un coèr de nhèu » - « A sent Andrèu, ací que sòi se ditz era nhèu, se non i sòi qu’i serèi lèu »
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-4]
0’00 Seguida
0’25 Hèsta deth vilatge – St Julien, darrèr dimenge d’aost mes ara que la cambian tostemps – era capèra de baish que s’apèra St Julien – non disen pas Delian
01’25 Nadau – missa de miejanet, dab nhèu sovent – botar ua bèra lenha en hoec : eth lutornau de Nadau, que podè cramar pendent 2 dias – hèr era dòba – eth pair de nadau que portava un irange o un esclòp de chocolat – ara que son despensas inutilas
03’20 Cap d’An – anar soetar era bona annada a tota era familha, punar eth monde
04’20 Candelèra – « Tara Candlèra, vira era oelha dera casalèra » - era, que ditz que « casalèra » qu’ei mèslèu de Luishon – « eth diá de St Blas, pastèras dinc ath nas »
05’20 Carnaval – amassar oeus en hèr eth torn deth vilatge – eths vielhs que’us hèvan pastèras – ara, no’s hè pas mès – ara non s’amusan pas autant
06’45 Setmana santa – eras campanas que partivan tà Roma, eth dijaus sant – idem, era missa taras hemnas – eth dimenge matin, era missa taths òmes – en tot sortir, anar minjar tripa e « andouille de Vire » que hèva eth pair de Raymond – eth diluns qu’èra eth marcat de Montrejau, eth diluns dera joenessa (un bal tanben)
08’30 Idem – eras « crecelles » que disen – que las hèvan arrodar quan eras campanas èran partidas, per anonciar eths oficis- que n’an ua ena cosina (11’00) que la hè marchar – eth monde que la se hèvan, mes non sap pas tròp
12’05 1er de mai – maiar eras dròllas, o flors o pisha-can – escambiar eras causas de plaça, apielar sus era plaça, mes sustot escambiar, ara eths gendarmes que venguerén
13’35 Hèsta deth vilatge – eras serenadas eth maitin e hèr era hèsta sus era plaça dera Prada – e bèth temps a, que’s hèva ath Cap deth Pont (era hemna que ditz que non) – era arrehèsta que’s hè sia tà St Martin, sia tara Vath
15’25 Croyances – hantaumas (non sap pas çò qu’ei ua broisha) – ua hemna qu’i credèva – « Louu rei Artus », que n’an entenut a parlar tanben
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2-5]
0’00 Tutas – eth Trauc deras Pugas », era tuta de Comanèra, eras Puguetas (ena Vath qu’ei)
01’15 Arreligion, St Bertran – se se’n parlava ?
01’35 Idem – eth « jubilé », 4 dias 1er de mai dinc ath 4/05, que pòrtan eth buste de St Bertran
02’20 Lenga – parents de Georgettes que’u parlavan francés, e aths sons dus frais ainats, gascon – qu’ei acabat segon eths – per era, ara, que va arribar eth Lenga d’Oc – ací, arrés mès no’n parla – en Varossa, que’n parla mès qu’a St Bertran
04’30 Idem – eth, que’s senteish mès libre de parlar gascon que francés – eth occitan qu’ei diferent, qu’ac entènen plan ena television
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-31[Ba-SBC-Or-Og2]
EOC 9
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
11/07/2012
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Saint Bertrand de Comminges
Person Item Type Metadata
Birth Date
1927
Birthplace
Saint-Bertrand-de-Comminges
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Raymond et Georgette 2 - (Saint Bertrand de Comminges-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/516.