Collectage de Marie-Louise - (Labroquère-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Marie-Louise - (Labroquère-31)
Abstract
Sujet
Plantes curatives
Vignes
Pommes -- Variétés
Guerre mondiale (1939-1945) -- Mobilisation
Saint-Jean (fête)
Surnaturel (sorcières)
Gasconnismes
Description
0'50 Sobriquet maison – sortida de'n çò de Compai, en quartièr dera Vath, en St Bertran – son òme Vrath Cabèra – era maison a on son qu'èra lor tanben (ena Broquèra) – sa mair que n'èra
02'15 Idem – en çò de Paiet – quartièr deth Vediau, e deths Brocars mès envath
02'45 Idem – ua casseta qu'èra estada hèita per ua vielha deth vilatge dab totis eths sobriquets dera Broquèra – Josette Pujau que l'a
03'10 Idem en quartièr – en çò de Torric, maison arrengada de còsta, Possòt, deth Oelhèr, deth Bordaler
04'00 Toponymie – eth Vediau, eths Brocars, eth Bernissà, eth Pont, era Vièla (arrua dera glèisa), eth Pontet (costat nòrd)
05'05 Arrius – era Garona, e eth Bernissà – ua hont vielha que s'ei secada
06'15 Société – maisons venudas mes pas tròp bastit dempuish – que m'amuisha fòtòs dera maison ath ras qu'an arrestaurat, qu'èra quasi en tèrra (en çò de Possòt) – qu'i ei un dessenh sus ua pòrta dera fòtò dera arroina, coma un arbo blanc, un signe ecclesiastic, ça disè era hemna que n'avè eritat
09'00 Idem – arrelacions entre eras personas – eths navèths que's trufan deth vilatge, non s'interressan pas ara sua istoèra – de mens en mens de monde gessits deth vilatge – eths joens non parlan pas mès dab eths vielhs – mès d'arrespèct taths vielhs en temps, qu'an sauvat era mair 10 ans en un fautulh a casa – era tele qu'a goastat eras arrelacions – avant que s'amassavan en velhada – dançar dab era TSF, dab eth orquèstre de Jean Bentaberry – qu'a aprés a dançar dab eths vielhs
12'20 Idem – amassadas – grilhar castanhas, vrenhar, tuar eth pòrc
12'50 Idem – transmission deth saber – eths joens non s'interessan pas ath lor saber, sonque tà hèr conservas, n'ensajan pas de hèr-las, que las se minjan
13'30 Idem – velhar – en quartièr sustot, mes qu'anavan tanben dinc ath pont, enas familhas vielhas – un amic de sa pair que'u vengó soenhar cada ser pendent dus ans, dera Vath enlà (St Bertran) dinc ath Pont, ena Broquèra, pr'amor qu'avè era tuberculòsa (botà'u eras ventosas) – tà soenhar ua plaga : ua hoelha de lis blanc trempada en aiga de vita
15'30 Natura – plantas tà soenhar – eth « sureau » tà hèr rumiar, eth canfre taras plagas, e eth blu de metilène taras enginas, ath cap d'un baston – mair dera bèra sòr que guariva eras brutluras en bohar dessús, qu'ac a passat ara hilha avant de morí's
17'35 Transport – era purmèra autò en 1960
18'30 Agriculture – blat – segar – tostemps ua espiada ath miei deth camp, alavetz eth passatge qu'èra hèt ara hauç o ath dalh – que calèva amassar eth blat e sovent ua sèrp devath – hèr garbas, era maneita – era batèra – enterajuda entre vesins – passar en cada cort, qu'èra tirada peras vacas
22'30 Idem – vinha – ua passion tara vinha – ara, que son mòrtas totas – e qu'a plantat arbos hruitèrs tota era vita tanben – çò qu'ei ua espiada : ua vinha hauta que pujava en eths auderòus – 48 vinhas ena Broquèra en temps, ara nada – dinc a 30hl de vin en cada maison – podar eth pè e deishar curçons e un correjat o dus – esborjonar, hèr qu'era vinha sia ensorelhada, sulfatar, e sofrar, e vrenhar
26'15 Idem – idem – vrenhar – sardinas e saucissas a minjar – arrasims ena semau e concassar en camp, botar eths arradims en tonèths (dinc a 15 e 20 hl)
28'10 Idem – idem – òrdes deths cepatges vielhs : Palharés, eth Baco, eth Gaillard-Giler, après, plants seleccionats (44, 45, 51, 350) – que cau que sia ath sorelh – eras vinhas qu'èran sus eths costalats entre era Broquèra e Selhan, a Sent Gès, a çò que pareish, qu'i èra ua catedrala en temps
30'40 Arboriculture – noguèr, un pialòt bèth temps a, eths pomèrs tanben – perseguèrs, que hè ua liquor de cassís
que la me hè tastar
34'10 Era liquor de cassís : metòde
36'00 Era citra – sustot en St Bertran, ara Vath pr'amor era vinha que gelava – que la sabèvan conserva coma cau – dinc a 30 t de pomas cada an – eths òrdes : era Cotrà, era Poma Blanca, era Arraineta
38'25 Castanhas – de pertot que n'i a – non son pas estats empeutats segon era – eth caròp – diferents òrdes : eras tà grilhar ara padèna, e autas a hèr borir – nat nòm que coneishi – un còp quan avè plantat nòdes dera Lozèra, que balha ath cap de 15 o 20 ans – plantar ua nòde, e que balha un arbe – era que continua de plantar arbos – que planta eras mandòrras dab era lua
43'45 Elevage – bèth temps a, 7 o 8 – ara ua 60ia – arraça vielha, Muletas, Castanhas e Soissas – dab dus parelhs de vacas qu'avè tribalhat – un shivau que tribalhava tara fanusa – qu'èra estat arrequisicionat tara Guère peths allemands dab 2 vacas e 3 pòrcs – qu'èran francés que las venguèvan coélher (colaborators)
46'30 Guerre 40 – quan i avó era declaracion de Guère, qu'èra eth arrepaish de batèra, eras campanas que sonèren, totis que's lhevèren de taula e partiren tara Guère – un maishant sovier, coma s'èra ara – que's bremba de De Gaule quan aperava eths francés ena ràdiò, qu'èra coma un espèr – camps de joenessa en St Bertran (era Vath)
49'50 Idem – faus maquís – eths colaborators que s'ac viren mau un còp acabada era Guère – anglés que venguèvan arrevitalhar eths maquís, mes malins que hèvan faus aperets de lutz (Dolin)
52'10 Armada deth Pape – qu'an un sabre d'un oncle de sa gran mair que n'èra estat eth sordat
…
55'50 America – pas ena Broquèra
57'45 Société – diferença entre St Bertran e era Broquèra – sonque de climat – en parlar quasi nada diferença
58'45 Idem – Nadau – missa e arrevelhon en familha dab era dòba – eths presents qu'èran rales (mandarinas) – ara qu'ei tròp, que s'amusaràn mès dab eth « papier-cadeau » que dab çò que i a laguens
1'01'10 Idem – 14 de julhet – que hèvan tostemps eth 14 de julhet en mes de seteme
1'02'20 Idem – hèsta deth vilatge – Sent Fabian, eth 22 de gèr – qu'èra frequentada hòrt, mèma se nhevava – qu'èra dehòra ath començament
1'03'35 Idem – Sent Joan – era procession dab eth curè – eth har (h aspirat) – eths de qui's maridavan era annada, que quilhavan eth arbe – que tiravan eth har dab vacas – amassà's un tison e sauvar s'ac tota era annada pr'amor d'èster benadit – eths dròlles qu'avèn boquets de lis blanc
1'06'45 Société – notables – curè, maire e eth arregent
1'07'15 Croyances – sorcièras – un que partiva cada maitin dab ua saca dab sau se s'encontrava ua broisha - « hada », non saben pas çò qu'ei
1'09'10 Istòria – eth castèth de Bidausant – hòrt d'istoèras sus aqueth castèth
1'09'40 Lenga – aprés a parlar a casa – interdit de parlar gascon ena escòla – un ena escòla, qu'avè escriut « une terre en boudigue »
1'12'30 Société – era societat qu'èra encar era vielha dab eths 3 òrdes : clergé, noblesse et tiers-état
02'15 Idem – en çò de Paiet – quartièr deth Vediau, e deths Brocars mès envath
02'45 Idem – ua casseta qu'èra estada hèita per ua vielha deth vilatge dab totis eths sobriquets dera Broquèra – Josette Pujau que l'a
03'10 Idem en quartièr – en çò de Torric, maison arrengada de còsta, Possòt, deth Oelhèr, deth Bordaler
04'00 Toponymie – eth Vediau, eths Brocars, eth Bernissà, eth Pont, era Vièla (arrua dera glèisa), eth Pontet (costat nòrd)
05'05 Arrius – era Garona, e eth Bernissà – ua hont vielha que s'ei secada
06'15 Société – maisons venudas mes pas tròp bastit dempuish – que m'amuisha fòtòs dera maison ath ras qu'an arrestaurat, qu'èra quasi en tèrra (en çò de Possòt) – qu'i ei un dessenh sus ua pòrta dera fòtò dera arroina, coma un arbo blanc, un signe ecclesiastic, ça disè era hemna que n'avè eritat
09'00 Idem – arrelacions entre eras personas – eths navèths que's trufan deth vilatge, non s'interressan pas ara sua istoèra – de mens en mens de monde gessits deth vilatge – eths joens non parlan pas mès dab eths vielhs – mès d'arrespèct taths vielhs en temps, qu'an sauvat era mair 10 ans en un fautulh a casa – era tele qu'a goastat eras arrelacions – avant que s'amassavan en velhada – dançar dab era TSF, dab eth orquèstre de Jean Bentaberry – qu'a aprés a dançar dab eths vielhs
12'20 Idem – amassadas – grilhar castanhas, vrenhar, tuar eth pòrc
12'50 Idem – transmission deth saber – eths joens non s'interessan pas ath lor saber, sonque tà hèr conservas, n'ensajan pas de hèr-las, que las se minjan
13'30 Idem – velhar – en quartièr sustot, mes qu'anavan tanben dinc ath pont, enas familhas vielhas – un amic de sa pair que'u vengó soenhar cada ser pendent dus ans, dera Vath enlà (St Bertran) dinc ath Pont, ena Broquèra, pr'amor qu'avè era tuberculòsa (botà'u eras ventosas) – tà soenhar ua plaga : ua hoelha de lis blanc trempada en aiga de vita
15'30 Natura – plantas tà soenhar – eth « sureau » tà hèr rumiar, eth canfre taras plagas, e eth blu de metilène taras enginas, ath cap d'un baston – mair dera bèra sòr que guariva eras brutluras en bohar dessús, qu'ac a passat ara hilha avant de morí's
17'35 Transport – era purmèra autò en 1960
18'30 Agriculture – blat – segar – tostemps ua espiada ath miei deth camp, alavetz eth passatge qu'èra hèt ara hauç o ath dalh – que calèva amassar eth blat e sovent ua sèrp devath – hèr garbas, era maneita – era batèra – enterajuda entre vesins – passar en cada cort, qu'èra tirada peras vacas
22'30 Idem – vinha – ua passion tara vinha – ara, que son mòrtas totas – e qu'a plantat arbos hruitèrs tota era vita tanben – çò qu'ei ua espiada : ua vinha hauta que pujava en eths auderòus – 48 vinhas ena Broquèra en temps, ara nada – dinc a 30hl de vin en cada maison – podar eth pè e deishar curçons e un correjat o dus – esborjonar, hèr qu'era vinha sia ensorelhada, sulfatar, e sofrar, e vrenhar
26'15 Idem – idem – vrenhar – sardinas e saucissas a minjar – arrasims ena semau e concassar en camp, botar eths arradims en tonèths (dinc a 15 e 20 hl)
28'10 Idem – idem – òrdes deths cepatges vielhs : Palharés, eth Baco, eth Gaillard-Giler, après, plants seleccionats (44, 45, 51, 350) – que cau que sia ath sorelh – eras vinhas qu'èran sus eths costalats entre era Broquèra e Selhan, a Sent Gès, a çò que pareish, qu'i èra ua catedrala en temps
30'40 Arboriculture – noguèr, un pialòt bèth temps a, eths pomèrs tanben – perseguèrs, que hè ua liquor de cassís
que la me hè tastar
34'10 Era liquor de cassís : metòde
36'00 Era citra – sustot en St Bertran, ara Vath pr'amor era vinha que gelava – que la sabèvan conserva coma cau – dinc a 30 t de pomas cada an – eths òrdes : era Cotrà, era Poma Blanca, era Arraineta
38'25 Castanhas – de pertot que n'i a – non son pas estats empeutats segon era – eth caròp – diferents òrdes : eras tà grilhar ara padèna, e autas a hèr borir – nat nòm que coneishi – un còp quan avè plantat nòdes dera Lozèra, que balha ath cap de 15 o 20 ans – plantar ua nòde, e que balha un arbe – era que continua de plantar arbos – que planta eras mandòrras dab era lua
43'45 Elevage – bèth temps a, 7 o 8 – ara ua 60ia – arraça vielha, Muletas, Castanhas e Soissas – dab dus parelhs de vacas qu'avè tribalhat – un shivau que tribalhava tara fanusa – qu'èra estat arrequisicionat tara Guère peths allemands dab 2 vacas e 3 pòrcs – qu'èran francés que las venguèvan coélher (colaborators)
46'30 Guerre 40 – quan i avó era declaracion de Guère, qu'èra eth arrepaish de batèra, eras campanas que sonèren, totis que's lhevèren de taula e partiren tara Guère – un maishant sovier, coma s'èra ara – que's bremba de De Gaule quan aperava eths francés ena ràdiò, qu'èra coma un espèr – camps de joenessa en St Bertran (era Vath)
49'50 Idem – faus maquís – eths colaborators que s'ac viren mau un còp acabada era Guère – anglés que venguèvan arrevitalhar eths maquís, mes malins que hèvan faus aperets de lutz (Dolin)
52'10 Armada deth Pape – qu'an un sabre d'un oncle de sa gran mair que n'èra estat eth sordat
…
55'50 America – pas ena Broquèra
57'45 Société – diferença entre St Bertran e era Broquèra – sonque de climat – en parlar quasi nada diferença
58'45 Idem – Nadau – missa e arrevelhon en familha dab era dòba – eths presents qu'èran rales (mandarinas) – ara qu'ei tròp, que s'amusaràn mès dab eth « papier-cadeau » que dab çò que i a laguens
1'01'10 Idem – 14 de julhet – que hèvan tostemps eth 14 de julhet en mes de seteme
1'02'20 Idem – hèsta deth vilatge – Sent Fabian, eth 22 de gèr – qu'èra frequentada hòrt, mèma se nhevava – qu'èra dehòra ath començament
1'03'35 Idem – Sent Joan – era procession dab eth curè – eth har (h aspirat) – eths de qui's maridavan era annada, que quilhavan eth arbe – que tiravan eth har dab vacas – amassà's un tison e sauvar s'ac tota era annada pr'amor d'èster benadit – eths dròlles qu'avèn boquets de lis blanc
1'06'45 Société – notables – curè, maire e eth arregent
1'07'15 Croyances – sorcièras – un que partiva cada maitin dab ua saca dab sau se s'encontrava ua broisha - « hada », non saben pas çò qu'ei
1'09'10 Istòria – eth castèth de Bidausant – hòrt d'istoèras sus aqueth castèth
1'09'40 Lenga – aprés a parlar a casa – interdit de parlar gascon ena escòla – un ena escòla, qu'avè escriut « une terre en boudigue »
1'12'30 Société – era societat qu'èra encar era vielha dab eths 3 òrdes : clergé, noblesse et tiers-état
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-31[Ba-La-Bml]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
09/09/2012
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Labroquère
Person Item Type Metadata
Birth Date
1931
Birthplace
Saint Bertrand de Comminges
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Marie-Louise - (Labroquère-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/523.