Collectage de Jean - (Saint-Lary-09)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean - (Saint-Lary-09)
Abstract
Sujet
Flux migratoires liés au travail en France
Mines (sites d'extraction)
Eau courante
École publique
Vignes
Fruitières
Surnaturel (divers)
Guerre des Demoiselles
Guerre mondiale (1939-1945) -- Passeurs
Chandeleur
Carnaval
Surnaturel (fées)
Montreur d'animaux savants
Ours
Description
En français : la femme de Jean
RL-09[CC-SL-Bj-1]
0'00 istoèra
01'40 Sobriquet – en çò de Coret – a çò de Jeannine Ousset, tanben – dus frairs, eth un ací, eth aute ailà – quin se passèc (pas clar)
04'40 Medòc – son gran pair qu'anava trebalhar ena vinha ath ivèrn – non sap pas ce quin i anava – hotjar eras vinhas – eth gran pair de René Ousset qu'i anava tanben – entà que non minjèssa pas tròp de pan, que's minjava eth madeish tròç eth maitin coma eth ser – que's hadia plan – que partian tanben a Buenos Aires
07'15 Espanha – dalhadas – qu'ac hadian mes plan avant – que passavan deth costat de Mela – après, que hoc eths espanhòus qu'arribèren
08'30 Minas – entath Ventalhon, pas d'ací – mèslèu, aras minas de Pala de Rasa – Jean-Marie, un òme d'ací, qu'i anava – qu'ei de Melas – qu'i avia avut folhas de mina ací – ara Clòta, qu'ac avian ensajat de trobar mineraie, qu'avian hèt ua cabana – qu'i ei encara – mina de plomb e de zinc – maishantas condicions – plan d'accidents
10'45 Lòsa – qu'èra era renomada de Sent Lari – eths d'Anòs n'i anavan cap – que se'n tornavan dab era lampa de cap a 21h00, o 22h00 – un còp qu'avian hèt petar eth blòc, que'u calia debitar (perqué) – eth camin de Pala de Rasa qu'anava dinc a Melas
13'30 Sobriquet – maisons d'Anòs – çò de Pierron, de Bordèras, Quilau, que s'aperava tanben – de Bertran, de Barguèra – Sarra-Cap tanben, çò de Boshat, en çò deth Védo sa femme n'est pas d'accord avec bcp de sobriquets donnés
RL-09[CC-SL-Bj-2]
0'00 Toponymie – quartièrs – Coma de Vengue – sobriquets : a çò de Barés (nom de familha), deth Terrà, d'Ibèl (?), a çò de Lai
01'50 Escòla – enas Bantinas – que tornavan entà minjar ací – que hoc eth derrèr d'anà'i – ara fin, qu'èra eth solet dab era arregenta – après, qu'anèc a Autrech – que minjava a çò dera sua gran mair aths Illons – que le'n tirèren pr'amor quan i anava, qu'i arribava trempat – après, qu'anèc a Sent Lari – que cambièc 3 còps d'escòla a Sent Lari
04'25 Aiga – cap d'aiga a Anòs – ua citèrna dab era aiga de ploja – enà hèr béver eth bestiar, quan era sorça èra trò baisha, qu'anavan en Burs (a costat deths Illons) – eth bestiar que sofria quan non plavia pas – qu'avian un bordau a naut, que metian ua plancha dessús entà virar eras vacas de béver eth dia, sonque eth ser e ath maitin – a Ruech, aiga pertot – a Autrech, non n'avian pas sonque ua – a Coma de Vengue, era hont que colava petit
07'15 Aiga – qu'èra un probleme – ath cap d'un moment, que crompèren ua grana cuva entà aver era aiga deth tet entà poder aver ua docha o un «chauffe-eau» - era Hont de Barguèra a Coma de Vengue
08'45 Toponymie – prats ath entorn de casa : era Coma de Bertran, eth Planhòu de Bertran, era Salenca, eth Coret, eth Comarat, eth Planhòu de Larric – cada tròç qu'a eth sòn nòm
10'30 Rivalitat entre eth borg e eths amèus – segon era hemna, «moqueries» - jalosias de tèrra segon Jean
11'45 Commerces – a Anòs – en çò deth Védon – un petit cafè, enà béver ua chopina – gents d'Anòs qu'i anavan – enas Bantinas, qu'avian tanben eth cafè : a çò de Fardòu – non venian aps sonque vin -
13'25 Vinha – eths qu'èran anats trebalhar en Medòc, que portavan plans dth Medòc – darrèr casa sua, qu'an encara 5 o 6 pès que venguen deth Medòc – que pujava sus un «érable» - a çò deth Védon, qu'i èra ua pressa enà esclahar – qu'èra coma vinagra – que hadian vinha d'aqueste costat, pas a Ruech pr'exemple – qu'i èra ua cabana enà poder tirar eths corbàces, autament que minjavan totis eths arrasims – quin èran eths arrasims de darrèr (de çò de Barés), non maduravan pas pro – a Coma de Vengue, que n'avian de bonis
RL-09[CC-SL-Bj-3]
0'00 Seguida – arrasims deth Medòc darrèr – qu'ei tot eth solelhan dera comuna
0'40 Fruitière – que n'avian ua a casa sua – que portavan era lèt, qu'avian ua escremusa – o se'n portavan eth cèr, o lo deishavan – dera crema, que'n hadian eth burri – n'ac hadian aps ath detalh – un vedin alà-sus, si – que l'anava véner a St Gaudenç – ara Hemna Mòrta, que prenia un autobús – eris, que'u venian a Lampion
02'45 Idem – era hemna que ditz que : 2 grosses fruitières autrefois, Lampion et la famille du maire – la Fruitière du Ségnadé – une à Autrech – ils revendaient aux 2 gros – quand ils ont arrêté de faire les tournées, une 2ème étape – la dernière, fruitière individuelle – autanlèu que Alain de Lampion hec eth hormatge, eras fruitières que s'acabèren
05'00 Idem – a Anòs, Coma de Véngue e ath Senhader, 4 escremusas – cada un que hadia eth sòn burre – era darrèra etapa qu'èra de hèr eth burre dab era sua lèt, pas dab era deths autis (cap de tornada, per exemple)
06'10 Hèiras de Sent LAri – ua ath 30 de seteme e ua ath 5 de mag – en mag, que crompavan eths pòrcs, véner le ath mes de seteme – que venguian de Galei, d'Augerenh, d'ath entorn – au mois de mai, le cochon et septembre le mouton
07'35 Montanhar – non – qu'anavan a Croa – pujà'i ath maitin enà mólhr eras vacas, tornar baishar e portar era lèt – o que botavan era lèt laguens dera aiga – que las embarravan ath ser – que las guaravan a haut, qu'i èra era cabana – 3 ue n'avian
09'20 Hèira – a Castilhon – n'anavan pas a Aspèth
10'05 Bestiar – era raça suissa – mais avant, c'était «la petite Casta» - era oelha : era Tarasconesa (confusion ?) - oelha sense còrna : nom ? - non se'n bremba pas
12'55 Montanhar – quan podian pujar – que calia dalhar permèr – n'anavan pas aras Tremalhas – aqueste costat, n'i anavan pas – eras oelhas qu'anavan ath Balestèr, ath Piejau
14'15 Semiar – semiar blat, trufas, jotas enà poder les ac aths pòrcs – eth blat, que'u batian ath costat dab eth ahlaget – en ritme e trucar – après, sa pair que crompèc ua petita batusa – que botava era batusa sus ua carreta – qu'anava aths Illons
16'30 Segle
RL-09[CC-SL-Bj-4]
0'00 Seguida – que semiavan era segle a Coma Escura – qu'i hadian eth mòra – pas vist a caperar de segle eth tets – qu'i èra era lòsa ací
01'20 Guerre deras Demaïselas
02'10 Idem/superstitions – eth pair de Jean qu'avia vist un garde «ensablé» - taper quelqu'un avec un sac plein de petit caillou, cela ne fait pas de trace mais quelques jours après, la personne meurt – le garde avait dit «je suis foutu, je ne reviendrai plus»
02'55 Guerre deras Demaïselas – un suplice que hadian tanben – préner un trò de boès, hene'u e botar eras duas mans enas «herca» dera lenha – tirà'n eth cunh, eras man qu'èran gahadas laguens – le film était ridicule, il avait ridiculisé les gens du pays
04'50 Guerre 14 – eth pair de «Roger» que l'avia hèta – qu'i èra estat blaçat
06'00 Guerre 40 – sa pair qu'èra estat raperat
06'30 Idem – passurs – a Ruech, ua familha – un maishant passatge on trobèren un òme que s'èra aucit ací – qu'ei enterrat ací – non saberen pas jàmes qui èra – qu'èra un Belge
08'40 Candelèra – que calia esvitar de hè's penjar – que't metian ua còrda ath entorn e hè't pèrder eths pès de tèrra – eth dia dera Candelèra, eras hemnas penjadas, eths òmes, eth endeman – qu'èra ua hèsta – que s'amagavn, bèths uns non trobian pas ena maison – en ua bòrda – deth sòn temps, que's començava de pérder – une fois, les garçons sont arrivés et ont pris les filles par surprise – une fille a jeté la corde au fond du four, le garçon a voulu la prendre – les filles tiraient le garçons qui s'accrochait – il a tout cassé le four qui est parti avec lui
11'25 Carnaval – que passavan en eths amèus – deth temps de sa pair, qu'anavan a Ruech hèr ua hèsta – que'u seguia pr'amor que hadia eth accordeon – que hadian era hèsta un còp Carnaval aucit - a Ruech, ils le tuaient – un coup de fusil – une fois, quand le tireur était saoul et qu'il avait tiré sur ?? - ils passaient dans les maisons, ils atrapaient un saucisson
14'00 Bruishas – bèths uns qu'i credian hòrt
14'45 Eras Hadas – un trauc ena montanha on anavan lavar eras hardas : eth Trauc deras Hadas – non sortian cap qu'era net
16'00 eth os – sa pair qu'èra deths Illons, qu'avia vist un ossalhèr – ath ser que l'embarrèren en ua bòrda
RL-09[CC-SL-Bj-5]
Seguida – eth endeman, que hec eth sò espectacle e que partic – après, eras vacas no's volian pas mès hicar ena bòrda
0'40 Os sauvatge – un de çò de Martin qu'èra estat atacat per un os – que l'avia aubèrt era camisa, qu'avia cicatriças – qu'èra vertat
01'30 Lops – ath Horc – une femme qui était partie en Grèce travailler – elle avait connu les loups – ne sait pas ce qu'elle y faisait, peut-être bonne – aqueste quartièr n'exista cap mès, ua de dreta encara
03'10 Lenga – aprés a parlar a casa – aprés eth francés ena escòla – qu'èra interdit d eparlar patoès – mes n'èran cap punits
04'35 Lenga – diferença entre eths amèus : eth «ò» que's pòt prononcir «ou» - Anòs mes aths Illons qu'èra entre Anous e Anos – quauques uns que diserian «jou»
05'00 Idem – dab Portèth - mots
RL-09[CC-SL-Bj-1]
0'00 istoèra
01'40 Sobriquet – en çò de Coret – a çò de Jeannine Ousset, tanben – dus frairs, eth un ací, eth aute ailà – quin se passèc (pas clar)
04'40 Medòc – son gran pair qu'anava trebalhar ena vinha ath ivèrn – non sap pas ce quin i anava – hotjar eras vinhas – eth gran pair de René Ousset qu'i anava tanben – entà que non minjèssa pas tròp de pan, que's minjava eth madeish tròç eth maitin coma eth ser – que's hadia plan – que partian tanben a Buenos Aires
07'15 Espanha – dalhadas – qu'ac hadian mes plan avant – que passavan deth costat de Mela – après, que hoc eths espanhòus qu'arribèren
08'30 Minas – entath Ventalhon, pas d'ací – mèslèu, aras minas de Pala de Rasa – Jean-Marie, un òme d'ací, qu'i anava – qu'ei de Melas – qu'i avia avut folhas de mina ací – ara Clòta, qu'ac avian ensajat de trobar mineraie, qu'avian hèt ua cabana – qu'i ei encara – mina de plomb e de zinc – maishantas condicions – plan d'accidents
10'45 Lòsa – qu'èra era renomada de Sent Lari – eths d'Anòs n'i anavan cap – que se'n tornavan dab era lampa de cap a 21h00, o 22h00 – un còp qu'avian hèt petar eth blòc, que'u calia debitar (perqué) – eth camin de Pala de Rasa qu'anava dinc a Melas
13'30 Sobriquet – maisons d'Anòs – çò de Pierron, de Bordèras, Quilau, que s'aperava tanben – de Bertran, de Barguèra – Sarra-Cap tanben, çò de Boshat, en çò deth Védo sa femme n'est pas d'accord avec bcp de sobriquets donnés
RL-09[CC-SL-Bj-2]
0'00 Toponymie – quartièrs – Coma de Vengue – sobriquets : a çò de Barés (nom de familha), deth Terrà, d'Ibèl (?), a çò de Lai
01'50 Escòla – enas Bantinas – que tornavan entà minjar ací – que hoc eth derrèr d'anà'i – ara fin, qu'èra eth solet dab era arregenta – après, qu'anèc a Autrech – que minjava a çò dera sua gran mair aths Illons – que le'n tirèren pr'amor quan i anava, qu'i arribava trempat – après, qu'anèc a Sent Lari – que cambièc 3 còps d'escòla a Sent Lari
04'25 Aiga – cap d'aiga a Anòs – ua citèrna dab era aiga de ploja – enà hèr béver eth bestiar, quan era sorça èra trò baisha, qu'anavan en Burs (a costat deths Illons) – eth bestiar que sofria quan non plavia pas – qu'avian un bordau a naut, que metian ua plancha dessús entà virar eras vacas de béver eth dia, sonque eth ser e ath maitin – a Ruech, aiga pertot – a Autrech, non n'avian pas sonque ua – a Coma de Vengue, era hont que colava petit
07'15 Aiga – qu'èra un probleme – ath cap d'un moment, que crompèren ua grana cuva entà aver era aiga deth tet entà poder aver ua docha o un «chauffe-eau» - era Hont de Barguèra a Coma de Vengue
08'45 Toponymie – prats ath entorn de casa : era Coma de Bertran, eth Planhòu de Bertran, era Salenca, eth Coret, eth Comarat, eth Planhòu de Larric – cada tròç qu'a eth sòn nòm
10'30 Rivalitat entre eth borg e eths amèus – segon era hemna, «moqueries» - jalosias de tèrra segon Jean
11'45 Commerces – a Anòs – en çò deth Védon – un petit cafè, enà béver ua chopina – gents d'Anòs qu'i anavan – enas Bantinas, qu'avian tanben eth cafè : a çò de Fardòu – non venian aps sonque vin -
13'25 Vinha – eths qu'èran anats trebalhar en Medòc, que portavan plans dth Medòc – darrèr casa sua, qu'an encara 5 o 6 pès que venguen deth Medòc – que pujava sus un «érable» - a çò deth Védon, qu'i èra ua pressa enà esclahar – qu'èra coma vinagra – que hadian vinha d'aqueste costat, pas a Ruech pr'exemple – qu'i èra ua cabana enà poder tirar eths corbàces, autament que minjavan totis eths arrasims – quin èran eths arrasims de darrèr (de çò de Barés), non maduravan pas pro – a Coma de Vengue, que n'avian de bonis
RL-09[CC-SL-Bj-3]
0'00 Seguida – arrasims deth Medòc darrèr – qu'ei tot eth solelhan dera comuna
0'40 Fruitière – que n'avian ua a casa sua – que portavan era lèt, qu'avian ua escremusa – o se'n portavan eth cèr, o lo deishavan – dera crema, que'n hadian eth burri – n'ac hadian aps ath detalh – un vedin alà-sus, si – que l'anava véner a St Gaudenç – ara Hemna Mòrta, que prenia un autobús – eris, que'u venian a Lampion
02'45 Idem – era hemna que ditz que : 2 grosses fruitières autrefois, Lampion et la famille du maire – la Fruitière du Ségnadé – une à Autrech – ils revendaient aux 2 gros – quand ils ont arrêté de faire les tournées, une 2ème étape – la dernière, fruitière individuelle – autanlèu que Alain de Lampion hec eth hormatge, eras fruitières que s'acabèren
05'00 Idem – a Anòs, Coma de Véngue e ath Senhader, 4 escremusas – cada un que hadia eth sòn burre – era darrèra etapa qu'èra de hèr eth burre dab era sua lèt, pas dab era deths autis (cap de tornada, per exemple)
06'10 Hèiras de Sent LAri – ua ath 30 de seteme e ua ath 5 de mag – en mag, que crompavan eths pòrcs, véner le ath mes de seteme – que venguian de Galei, d'Augerenh, d'ath entorn – au mois de mai, le cochon et septembre le mouton
07'35 Montanhar – non – qu'anavan a Croa – pujà'i ath maitin enà mólhr eras vacas, tornar baishar e portar era lèt – o que botavan era lèt laguens dera aiga – que las embarravan ath ser – que las guaravan a haut, qu'i èra era cabana – 3 ue n'avian
09'20 Hèira – a Castilhon – n'anavan pas a Aspèth
10'05 Bestiar – era raça suissa – mais avant, c'était «la petite Casta» - era oelha : era Tarasconesa (confusion ?) - oelha sense còrna : nom ? - non se'n bremba pas
12'55 Montanhar – quan podian pujar – que calia dalhar permèr – n'anavan pas aras Tremalhas – aqueste costat, n'i anavan pas – eras oelhas qu'anavan ath Balestèr, ath Piejau
14'15 Semiar – semiar blat, trufas, jotas enà poder les ac aths pòrcs – eth blat, que'u batian ath costat dab eth ahlaget – en ritme e trucar – après, sa pair que crompèc ua petita batusa – que botava era batusa sus ua carreta – qu'anava aths Illons
16'30 Segle
RL-09[CC-SL-Bj-4]
0'00 Seguida – que semiavan era segle a Coma Escura – qu'i hadian eth mòra – pas vist a caperar de segle eth tets – qu'i èra era lòsa ací
01'20 Guerre deras Demaïselas
02'10 Idem/superstitions – eth pair de Jean qu'avia vist un garde «ensablé» - taper quelqu'un avec un sac plein de petit caillou, cela ne fait pas de trace mais quelques jours après, la personne meurt – le garde avait dit «je suis foutu, je ne reviendrai plus»
02'55 Guerre deras Demaïselas – un suplice que hadian tanben – préner un trò de boès, hene'u e botar eras duas mans enas «herca» dera lenha – tirà'n eth cunh, eras man qu'èran gahadas laguens – le film était ridicule, il avait ridiculisé les gens du pays
04'50 Guerre 14 – eth pair de «Roger» que l'avia hèta – qu'i èra estat blaçat
06'00 Guerre 40 – sa pair qu'èra estat raperat
06'30 Idem – passurs – a Ruech, ua familha – un maishant passatge on trobèren un òme que s'èra aucit ací – qu'ei enterrat ací – non saberen pas jàmes qui èra – qu'èra un Belge
08'40 Candelèra – que calia esvitar de hè's penjar – que't metian ua còrda ath entorn e hè't pèrder eths pès de tèrra – eth dia dera Candelèra, eras hemnas penjadas, eths òmes, eth endeman – qu'èra ua hèsta – que s'amagavn, bèths uns non trobian pas ena maison – en ua bòrda – deth sòn temps, que's començava de pérder – une fois, les garçons sont arrivés et ont pris les filles par surprise – une fille a jeté la corde au fond du four, le garçon a voulu la prendre – les filles tiraient le garçons qui s'accrochait – il a tout cassé le four qui est parti avec lui
11'25 Carnaval – que passavan en eths amèus – deth temps de sa pair, qu'anavan a Ruech hèr ua hèsta – que'u seguia pr'amor que hadia eth accordeon – que hadian era hèsta un còp Carnaval aucit - a Ruech, ils le tuaient – un coup de fusil – une fois, quand le tireur était saoul et qu'il avait tiré sur ?? - ils passaient dans les maisons, ils atrapaient un saucisson
14'00 Bruishas – bèths uns qu'i credian hòrt
14'45 Eras Hadas – un trauc ena montanha on anavan lavar eras hardas : eth Trauc deras Hadas – non sortian cap qu'era net
16'00 eth os – sa pair qu'èra deths Illons, qu'avia vist un ossalhèr – ath ser que l'embarrèren en ua bòrda
RL-09[CC-SL-Bj-5]
Seguida – eth endeman, que hec eth sò espectacle e que partic – après, eras vacas no's volian pas mès hicar ena bòrda
0'40 Os sauvatge – un de çò de Martin qu'èra estat atacat per un os – que l'avia aubèrt era camisa, qu'avia cicatriças – qu'èra vertat
01'30 Lops – ath Horc – une femme qui était partie en Grèce travailler – elle avait connu les loups – ne sait pas ce qu'elle y faisait, peut-être bonne – aqueste quartièr n'exista cap mès, ua de dreta encara
03'10 Lenga – aprés a parlar a casa – aprés eth francés ena escòla – qu'èra interdit d eparlar patoès – mes n'èran cap punits
04'35 Lenga – diferença entre eths amèus : eth «ò» que's pòt prononcir «ou» - Anòs mes aths Illons qu'èra entre Anous e Anos – quauques uns que diserian «jou»
05'00 Idem – dab Portèth - mots
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-09[CC-SL-Bj]
EOC 11
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
07/07/2015
Contributeur
Communauté de Communes du Castillonais (commanditaire)
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Saint-Lary
Person Item Type Metadata
Birth Date
1936
Birthplace
Saint-Lary
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Jean - (Saint-Lary-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 23 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/535.