Collectage d'Emile 2 - (Betchat-09)

Collectage d'Emile 2 - (Betchat-09)

Cuisine (porc)

01'00 En cada maison – que calia que passèssa dus nadaus a casa – era vianda ahèta qu'èra mès bona – sustot enath camajon – qu'i cau gras entà que sia trende
02'00 Crompà'u ? - òc mes que'u sauvavan un an – que vivia dab çò dera maison – a bèths còps, crompà'n dus o tres, entà véner eths autis
03'05 Ena porcatèra – amassa quan èran petits
03'30 Quan lo tuavan – demorar un pes (140 o 150 kg) – o qu'èran tròp petits
04'15 Idem – ara lua dura – era vianda qu'èra mès bona
04'40 Eths tengueires – 4, un a cada pata – e eth sagnaire – botà'u sus un nòc – cocà'u dessús – un còth de cotèth en còth – ua hemna qu'amassava era sang – e pelà'u – penjà'u e obri'u e tirar eth vente – que hadia ua triga : ua partida tà hèr era tripa nera, era saucissa e eths tripons – anar lavar en arriu, qu'èra hereda
06'15 Lavar era tripa – on devaravan – ací, qu'i avia ua hont e que's botavan ara arribada deth lavader – mès avient en arriu – mes que s'atrapavan era gelada – ath torn deth mes de heurèr – mes tostemps en ivèrn pr'amor deras moscas
07'30 Era nhèu
07'45 Eths preparatius – trempar era mèt – que hadian aholar eth boès
08'10 Hèr dejunar eths òmes – pera vrespada, qu'anavan hèr ua corvada, copar lenha – o anar en brocar, hèr sostre – que's ganhavan eth sopar
08'55 Idem – eth maitin, camajon dera annada d'avant – que minjavan de tot – cap eth gaspilhatge de ara
09'20 Quin bramava eth pòrc – que'u calia ténguer de plan - hèr atencion
09'55 Eras etapas – que durava tot eth maitin, de hèr tot
10'20 Penjà'u – peths pès de darrèr – sus un escamèth, passar ua còrda – que calia qu'i avessa un planchèr, que'u penjava tiò que tocava eth haut – peth Carnaval, eths mascats que se'n prenian un tròc se penjava – entà amusà's – eths longuets
11'30 Disnar – e eth ser, qu'amassavan eths parents – eras qu'avian ajudat entà hèr era tripa – qu'èra de mau hèr – sa bèra mair que hadia eth torn deth quartièr, qu'èra dur, pr'amor que's podia mau conservar – qu'èra delicat – non calia pas qu'i hossa eth voit en laguens deth budèth gròs – qu'aueitavan era lua
13'10 Era Fricassa – eth dia quan lo tuavan
13'35 Disnar – un còp de rog – eth ser, qu'èra era «poule au pot» e eth bolhon – qu'amiavan eths dròlles sovent tath sopar
14'30 Sopar – hèr aras cartas – e dançar – demorar d'èster un pòc caut enà dançar, o non volia pas hèr
15'10 Saucissa – eth arrendeman – copà'u – hèr eth camajon – debitàu – qu'i avia trebalh – eth sagnaire, qu'ac hadia, ath maitin – ua grana quantitat de vianda a adobar – eths camajons en ua caisha – bèths uns que deishavan ua partida dera cama – ua rosada de sau



JPF-09[SL-Be-Fe2-2]



0'00 Eth camajon – pèbe, sau – ua espatla – o un aute entà hèr tripons de mès
0'40 Heritons – en un cabeçau – mès deras hemnas
01'00 Milhàs – pas tostemps – pr'amor qu'èra netses avant que podessan hèr eth milhàs
01'25 Consomà'u – un shinhau ath long dera annada – ena cendre entà conservar (eths tripons) – eths camajons ena sau, envelopavan en ua estòfa – deishà'us secar un temps
02'25 Idem – eth dia de bàter tanben – enà dejunar, camajon$
02'40 Eths òsses – que rasclavan tot – non gitavan pas sonque eth peu e eras unglas – non crompavan aps vianda
03'20 Alimentacion ara – non sabem pas tostemps çò que minjam – en temps, que'u davan nats, trufas que hadian còser, aujustar haria de garnable – eth can que venguia ajudar eth pòrc entà s'ac minjar – que minjava caut eth pòrc
04'30 Monde peras maisons – eths vesins qu'èran 5
05'10 Eth bochèr – on passava pas, sonqu'un espicièr
05'25 Eth pòrc ara – non son cap neurits dera madeisha manièra – qué li balhan ? - a un moment dat, que hadian aholar eth pòrc a 100 kg, en pòc de temps, mes que's triguèren d'ac hèr, pr'amor era vianda n'èra cap bona – qu'èra vengut tròp vite - ua neboda que'n hadia vénguer beròis dab nats e milhòcs – un vesin qu'a lapins que minjan granulats
07'20 Fin dera pelèra – perqué – pas mès monde enas maisons – monde navèths arribats
08'45 Cambiament dera alimentacion – minjar eth lard e botar greisha ena padena en temps – qu'èra mès naturau en temps – pelar trufas en casau – sulfatadas dab eth dòrifòres – forçat de sulfatà'us
10'00 Impression d'aquera epòca – bona – que's frequentavan pro – parents que non vedian pas sovent – que s'invitavan entà tuar eth pòrc -
10'45 Ua fiertat – ua hemna en quartièr que hadia eth torn deras maisons e que mesurava era espessor deth camajon deths vesins – que volia que hossa mès gròs eth sòn – mes qu'èra bon eth camajon – eras bèstias n'èra cap neuridas parièr
11'45 Balhar quauquarren ath vesin – heritons – que tornavan eth servici – ua mòda de comparar
12'40 Ua hèsta – que condava mès que non pas era hèsta deth quartièr – qu'èra arrespectat mes que s'ac valia eth còp – que i avia de qué víver entà tota era annada
13'50 Estacament ath pòrc – qu'òm s'i estacava – que s'i creava ua amistat, e que hadia dòu d'òu plantar eth cotèth en còth eth dia d'escanà'u – qu'èra ua necessitat mes un sacrifici
14'40 Idem – parents de Yvette qu'èran ath Fosseret – aquiu, eths pòrcs petits que peishian davant casa
15'15 Crits tà aperar eths pòrcs
16'00 Un còp quan averen un pòrc malaut ? - un can ?


JPF-09[SL-Be-Fe2-3]

Jean-Paul Ferré, enquêteur

Eth Ostau Comengés, producteur

JPF-09[SL-Be-Fe2]

EOC 5

Eth Ostau Comengés

03/01/2014

Texte/html

gascon

Texte

Betchat

1927

Betchat