Collectage d'Armand 1 - (Antras-09)

Collectage d'Armand 1 - (Antras-09)

Rivalité entre village

Villages (aspect)

Habitations -- Aménagement

Gascon (punitions)

Contes gascons

Surnaturel (fées)

Surnaturel (fantômes)

Noël

RL-09[CC-An-Ba1-1](JPF)



0'00 Intime – neishut a Augirenh, ena Vathlonga – qu'èra de mès bon trebalhar ací – que s'ei maridat ací – qu'avian 25 vacas e 200 oelhas – que trebalhavan dinc ara fin avant
02'00 Intime – que's prenec era retirada a 65 ans – non hadian pas arren mès que de trebalhar – a 65 ans, que començava d'èster tròp dur
03'45 Elevage – que calia tostemps pujar – un còp quan caèc ena nhèu
06'40 Toponymie – era bòrda dera Gota – ua auta hòrt lonh
07'20 Elevage – pas arren coma ajuda – nada retrèta – son gran pair que tocava 10 o 15fr per trimèstre – en 1953, que comencèc d'èster obligatòri
12'40 Société – rivalitat entre Biròs e Vathlonga – l'avessan podut tuar, qu'ac aurian hèt, ací – un còp quan se pelejèc dab un vesin
15'30 Idem – idem – ath debút, totis qu'èran contra eth





RL-09[CC-An-Ba1-2](JPF)



0'00 Seguida - ...
02'55 Société – rivalitat Biròs e Vath Longa – qu'èra vielh – eras hilhas que partian maridà's enas vaths, e eths vielhis n'ac volian pas
04'00 Territoire – Antràs en temps – hòrt estret mes no's podia passar sonqu'a mieg deths carreròts, deths dus aus costats, qu'èran ortigas e arrominguèras – en temps, , n'èra cap godronada era rota entà pujar – eth bolangèr que pujava dab eua carreta, cap de voeturas en temps – eth temps, eths camins qu'èran hòrt maishantis
06'00 Idem – residenças segondàrias – qu'èra polit alavetz, qu'arribèren – ara, qu'ei beròi eth vilatge – davant era glèisa, qu'èra ua piscina – tèrra roja que bevia pas era aiga – qu'a plan cambiat en bien
08'20 Idem – 400 personas en temps – mantuas generacions enas maisons, bilhèu dinc a 10 personas – d'aqueth temps, que devia èster net
09'50 Agriculture – eras pèças qu'èran chòcas, petivas – carrats tath òrt – segon eth, qu'avian bastit sarrat entà estauviar era bona tèrra de trebalhar – quin hadian parets sus eras pèiras gròssas
12'35 Architecture – eth solar n'èra pas jàmes abitat, taras bèstias, eras truhas, etc... - en temps, qu'i avia traucs atau en planchèr – qu'entravan laguens dab eths esclòps de punta, e qu'esquiçava eth boès – eras parets qu'èran neras deth hum – eth hoc qu'èra peth sòu – e que calia aubrir era hrièsta tà que tirèssa
15'20 Idem – diferença dab era Vath Longa – ath solar, qu'èra abitable – e ath purmèr, qu'i avia crambas – ací, eras crambas qu'èran arribadas après – eth vilatge n'èra cap sarrat, que's tenguia sus 5 km


RL-09[CC-An-Ba1-3](JPF)



0'00 Seguida
0'30 Territoire – Vathlonga – 300 abitants en temps – sa pair que'us avia vist
01'00 Istòria – guèrra deras damaisèlas – non se'n parlava pas – eths gardes non volian pas que prenessan boès – pas tròp de gendarmes en temps
03'10 Lenga – aprés a casa – sa mair non sabia cap plan parlar francés – sa pair mès – quan arribèc ena escòla, que calia parlar francés – tot qu'èra en patoès – s'èran gahats a parlar patoès, que se'n tornavan mès tard a casa lor, o qu'èran privats de recreacion
04'40 Idem – diferenças entre eth Biròs e era Vath Longa – que tira mès deth Val d'Aran ací, mens ena Vath Longa – diferenças laguens era Vath Longa – era mentat dera Vath Longa ditz «jò», era auta «jo» - tanben dab eth «pan» o eth «pâ»
07'35 Idem – Portèth – qu'ei Hauta Garona – qu'ei un vilatge isolat deth despartament – mes non voloren pas jàmes vénguer dab era Arieja – ath ivèrn, que hadian aras cartas en cafè, bèths uns qu'avian hèt eths voiatjurs – qu'avian moneda – qu'èra era poliça d'Aspèt que s'aucupava de Portèt, mes coma èra isolat, non venguian cap jàmes – pramor d'aquerò tanben, que on volian pas vénguer dab era Arieja
10'35 Idem – idem – que volian eth car per anar dinc a St Guironç, mes pagat pera Hauta Garona
11'45 Oralitat – glèisa de Portèth – era glèisa qu'èra venguda tròp petita – que botèren hiems pertot ath entorn dera glèisa entà hèr-la possar – qu'èra vengut era ploja e era nhèu, e quan honec, qu'i avia encara era traça deth hiems – que's pensèren que marchava
16'10 Sobriquet vilatge – ua òdia entre vilatge – mes nat sobriquet precís


RL-09[CC-An-Ba1-4](JPF)



0'00 Société – quin a evoluat
0'20 Sobriquet – en cada casa – que s'aperavan totis parièr – utilitat deths sobriquets
04'00 Croyances – hadas - – eth Carric Traucat – hadas qu'i èran – mes arrés, las avia vistas – quin ei laguens – qu'i ei anat e n'a pas vist arren – un còp, ua familha qu'avia amassat un petit dera hada – qu'èra magre – era hada qu'avia dit ath òme dera familha : «se le vas dar eth apit deth òrt, eth macipon que seria estòrt» - perqué «estòrt» - après, que se'n tornèc entara sa mair – eth monde qu'i credian
10'40 Croyances – hadas – ena Vath Longa


RL-09[CC-An-Ba1-5](JPF)



0'00 Seguida – credenças
02'15 Croyance – eth Car deras Armas – un còp, a costat de soa, dus vielhis que parlavan deth car deras armas – un joen vaquèr qu'avè hèt un escarni, qu'avè prés ua trinca, e que sonava dera montanha de cap – eths vielhis que dideren qu'èra eth car deras armas, e qu'nava vénguer a casa lor, que va caler díser ua missa, etc... - un aute qu'via dit qu'èra era trinca d'un tau
06'00 Société – loisirs – cap de distraccion
06'35 Arreligion – curè eth mès ric deth vilatge – qu'avian eth presbitèri, un chaval, ua carreta, ua goja – que calia anar tara missa e eth catechisme – qu'èra sevère
08'30 Hèstas – Nadau – missa de miejanet – un còp, tara Vath Longa, per aver un coèr de nhèu, qu'arribèren totis en esclòps – qu'èra hòrt importent – qu'èra plea era glèisa – que calia botar eth tison de Nadau, que'u calia deishar secar tot era annada – ua crotz dessús – e ua pregària avant de sopar – nòste sénher que poassava pera cheminèia e que calia que's cauhèssa eths pès, non caliar pas plegar eth hoc aquera net
13'10 Idem – idem – dar eth arresopar ath bestiar (mès)
14'20 Idem – idem – eths esclòps davant eth hoc – qu'avian ua poma o ua irange – ara, que son guastats, eth n'a pas jàmes avut nat joguet, ni nada vacanças – n'ei pas estat «eslhevat dab era pommade»
16'15 Société – educacion -

Jean-Paul Ferré, enquêteur

Eth Ostau Comengés, producteur

RL-09[CC-An-Ba1]

EOC 9

Eth Ostau Comengés

Les Biroussans (commanditaire)

Texte/html

gascon

Texte

Antras

1931

Augirein