Collectage d'Etienne 1 - (Génos-31)

Dublin Core

Titre

Collectage d'Etienne 1 - (Génos-31)

Abstract

Sujet

Colporteur et colportage
Guerre mondiale (1914-1918) -- anecdotes
Surnaturel (fées)
Corvée
Vignes
Pommes -- Variétés
Solidarité paysanne
Eleveurs de moutons (gazaille)
Races bovines
Races ovines
Guerre mondiale (1939-1945) -- Passeurs
Guerre mondiale (1939-1945) -- Débâcle
Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis
Immigration
Proverbes
Gasconnismes
Quilles (jeu)

Description

RL-31[Ba-Ge-De1-1]



0'20 Sobriquet maison – maison de son gran pair – en çò de Casemir (un oncle son) – aqueths qu'èra voiatjurs – qu'èran anats dinc ara Russia ath temps deths tsars – que tornèren tad ací e que bastiren era maison – eth hilh d'aqueths qu'èra estamaire
02'20 Société – mestièrs – estamaires – que n'èran totis en vilatge
02'55 Idem – idem – voiatjar – que partian tara Normandia
03'10 Idem – idem – idem – tara Russia – que supausa qu'i èran anats en tren – que n'avian ua fòtò
03'50 Sobriquet maison – sortit de'n çò deth Presbitère – son gran pair qu'anava dinc a Bordèu entà estamar – era hemna que seguia – qu'èran eths vielhs que s'i estavan – tostemps trebalhat dab eras vacas – que's prestavan eras vacas quan non èran pas mès ací : hèr conjunta
05'30 Idem – çò de Cairò, deth Haure, de Popon, deth Presbitèra, d'Arnauton (de cap), deth Pujò, deth Lac, de Nuca, de Capa, deth Sordat – aquesta qu'èra estada crompada peth gran pair, que n'avia crompat 5 o 6 – en çò de Pierette tanben que l'avia crompada – que crompava tanben era tèrra – que s'èra installat a Liborna (prononciat «Livorna» per Jacques Dufour) tà estamar
07'40 Société – mestièr – estamar – a bèths còps, que dromian devath eths ponts – son gran pair, que'u caló anar tath conselh d'arrevision – qu'èra enas cosinas tara guèrra de 14 – qu'estauviava tot coma s'èra tad eth
08'30 Guerre 14 – un oncle mairau qu'èra estat aperat en 16 – e tornat aperat en 1940 – que portava un corset – qu'èra estat prés peths alemands coma presoèr – que marchavan a la coda li coda, e eths darrèrs que non podian seguir, qu'èran fusilhats – eth, qu'èra maufotut, e qu'èra eth darrèr – que crotzèren ua colona alemanda que partia tà França – un alemand que'u balhè eth son sac (dab de qué minjar laguens) – atau, que se'n sortic – que'u sauvèc era vita - que'u ved encara a tornar a Genòs dab eth masc a gas
11'15 Toponymie – quartièrs – pas vertademament – plaça dera Tocoèra
13'10 Aiga – tres pompas en temps – non colavan pas mès
13'40 Lenga – que'u hè poishiu de parlar gascon dab jo pr'amor no'm coneish pas
14'10 Société – rivalitat dab Malavedia - era joenessa que's pelejavan bèth shinhau – mes non trigavan pas tròp, qu'anavan guaitar eras oelhas
15'30 Montanhas de Genòs – era Roèra – Ambun – eths Sarrats – era Capèra – Correjas – Bau
16'10 Toponymie – entre Genòs e Malavedia : era Prada


RL-31[Ba-Ge-De1-2]



0'00 Intime – anecdòta – quin avian gahat un ausèth dab ua fronda, dab Jacques Dufour
0'55 Société – evolutions – velhadas en ivèrn per anar brocar
01'20 Oralitat – condes que condavan – e qu'ac hadian créder aths joens - en ua hont, qu'i avian vist eras hadas – que dansavan – no's bremba pas deth nom dera hont (que venguerà après, qu'ei era Hont deth Capdèth) – que's hadian secar eth linge ath entorn
03'30 Idem – un calhau arrond ath pè dera rota – que didian qu'èra un ors que's portava ua persona
04'00 Patrimoine religieux – era Capèra St Roch – Nosta Dama deth Ben – qu'i a vist era charpenta mes sense teules – un que s'aperava Morière que l'avia arrengada
05'15 Société – corvadas – qu'adobavan eths camins pera comuna – eras hemnas solas qu'i anavan – son pair (a sa hemna) qu'èra «picaire» - que mandava eths que hadian era corvada
06'45 Agriculture – un jornau – ua surfaça de tèrra mes non coneish pas era valor
07'20 Sobriquets Genòs – eths Carcolhaires
07'50 Société – mestièr – dus charrons – un campanèr, Josèp deth Lac
08'43 Idem – idem – estamaire – quin hadian
09'05 Idem – comèrces – dus cafès – en çò de Zeferina, e çò de Simoneta – que s'i amassavan après era missa
10'10 Idem – jòcs – un quilhèr qu'i èra
10'30 Agriculture – semiar – blat – segle tà hèr eths liaders – trufas e blat mòro – quan passava era batusa, qu'i demorava dus o tres dias – bàter era shivada tanben – a Fronsac, après eth blat que hadian eth morisco – era plana que n'èra tota blanca – e era batusa que devia tornar passar tà bàter eth morisco – que'n hadian haria, pastèras, e coquets
12'45 Idem – blat mòro – des.hoelhar – escarrossar – qu'invitavan eth monde – que'n hadian tressas
13'30 Pastoralisme – un oelhèr praube que dromia sus un jaç – qu'èran praubes ací – a St Pè que partian totis marchands, e un còp acabada era virada, que's hadian bastir bèras maisons – qu'i èran mès arrics (e a Lorda tanben)
15'05 Vinha – que'n hadian arrevin – quin hadian : botar aiga en marc

RL-31[Ba-Ge-De1-3]


0'20 Vinha – ath miei deths camps – tractar-la – dab perseguèrs a travèrs dera vinha – qu'avia aprés a empeutar
01'10 Idem – ua espiada – ua arrèga de vinha – eth auderòu qu'èra un paishèt tath vit – eths perseguèrs, que'us cau podar cada an o que venguen tròp grans e non i a hruita sonqu'ath cap – qu'ac cau hèr quan sòrten eths borjons e quan cagen eras hoelhas
03'20 Fruitiers – pomas – que las m'amuisha - ua canadà – mus de lebe – Belle de Boscop – ua auta que ven de Normandia – era Neruca
04'45 Vinha – cepatge – eth Palharés qu'èra eth arradim vielh – ara fin, eth monde que crompavan plant direct – vinha hauta tanben pr'amor eth taishon que s'arregautava autament
05'55 Caça – taishon – un còp, quan ne gahèren un en camp de blat de mòro – que s'i hadia en un camp – un qu'arratava e que venia eras pètses
07'25 Anecdòte – un còp quan un que'us hec còser taishon – era padena que pudic pendent 15 dias
08'10 Société – mestièr tonnelier - un a Genòs – sense cap d'utis, qu'ac hadia atau
10'10 Elevage – bestiar – quauques vacas – hèr conjunta, pramor qu'èran praubes – mes tanben se n'i a ua que voló vederar, non l'i botavan pas, en parelh – alavetz, que hadian «conjuntas»
11'00 Evolutions – arribada dera electricitat – marchar a paumpos ena maison
11'20 Société – lampions ena potra – que «brutlava» eras potras
qu'amia un lampion
13'20 Elevage – oelhas – gazalha – oelhas de Luishon qu'amiavan a Malavedia – qu'avian era lan e era mentat deths anhèts – raça : castilhonesa
15'05 Idem – vacas – arraça : Moranas, Gasconas e sustot Castanhas – qu'èran mès arrudas – qu'èra maishantas tà mólher-las – non balhavan pas tròp de lèit



RL-31[Ba-Ge-De1-4]


0'00 Seguida – dressar-las – ua vielha dab ua joena amassa
0'45 Natura – era lua – eth, non l'a pas jàmes aueitada
01'15 Intime – charpentier – qu'èra estat Companhon – qu'a hèit eth torn de França – en temps, non i avia pas qu'eth bastiment en eths Companhons – ara, tot eth mestierau – era «franc maçonnerie» n'a pas nat ligam – mes un sistème pròpri – les «soubis» ? - non calia pas parlar ni de politica, ni de religion, ni deth trebalh a taula – que calia portar era cravata
04'10 Mestièr – carpentèr – boès deras carpentas – en castanhèr, en pibo – eth pibo qu'ei hòrt bon – hèr càger era lenha tara lua vielha – ara, era lenha qu'ei tractada
05'20 America – monde en Sauvatèrra qu'i èran partits, e pas jàmes tornats
06'30 Société – maison - duas o tres generacions -
08'00 Patronyme – Deu - non sap pas d'on ven – de cap a Perpinhan, que i a Deus, prononciar ara catalana (o ara occitana) – eth, tostemps entenut a prononciar ara francesa
08'55 Guerre 40 – eths alemands – un passur de Malavedia qu'estèc excusat (cf RL-31[Ba-SC-Dp] – eth, Etienne, qu'anavan mólher e qu'ac a vist – un òme vestit de sombra qu'èra encadrat per dus alemands que l'amiavan – eth francés que'u fotó un patac e que s'escapèc en un penjent – que'u tirèren dessús, mes de nivèu – Joachim de Danís que s'aperava – qu'anèc díser a sa mair que s'escapava – que partic tà Espanha, puish tara Algeria – que didia qu'avia hèit chaufur a De Gaule
12'10 Idem – idem – idem – sense hè's panar que hadia passar eth monde
12'20 Idem – idem – maquís – dessús Malavedia
12'40 Idem – idem – idem - sa hemna en francés – un hameau, Eth Vinhaut, au dessus de Malevezie – le maquis y était – quand ils comprirent que les allemands allaient arriver, ils ont tout laissé, les ânes, l'essencs... - sa famille y avait une belle maison – enfoncé toutes les portes – à Bouve, l'autre hameau de Malevezie, ils ont fait bruler toutes les granges
13'35 Idem – idem – idem – quand elle avait 9 ans, sa mère et sa gd mère allaient «plier» du blé – et elles ont vu les voitures des allemands – un cousin s'est échappé dans la forêt à cette nouvelle – son père était à Génos, alors elles se sont échappées jusqu'à Genos – en chemin, elle rencontre celle qui tenait le bureau de tabac, qui portait tout le tabac avec elle – d'émotion, elle a tout laché – plus haut, un homme avait laché les vaches, et des veaux qui n'étaient jamais sortis – il les a fait prier – puis elles se sont mis à l'abri à Genos – en 1944
15'27 Idem – idem – maquis – qu'èra un maquís pro riale – eth nom deth capitèni – quan s'organisè, que vengó mès bien – que disen eths americans qu'avian laishat dinèrs d'un avion – e qu'eth maquís non l'avoren pas jàmes


RL-31[Ba-Ge-De1-5]


0'00 Seguida – ath debut non pagavan pas çò que prenian
0'30 Imigracion – Espanhòus e italians – eths italians que hadian cadièras de cerí
01'50 Nadau – era missa de miejanet – que veilavan dinc ath maitin – 7 frairs e sòrs – que botavan un soquet en huec : eth lutorro – que calia que brutlèssa dinc ath endeman – qu'apalhavan eras bèstias coma un aute ser
03'40 Candelèra – eras oelhas, de Nadau enlà, que podian anar pertot – tara Candelèra, qu'èra acabat - «Tara Candelèra, era oelha lonh dera casalèra» - «tara Sent Blas, pastèras dinc ath nas»
05'35 Hèstas – interdit de trebalhar – eth dimenge
06'30 Carnaval – que's hadia – que passavan enas maison e que'us balhavan quauquarren
07'25 Eth Calhavari – per un veuse o un divorçat – que calia que paguèssa quauquarren
08'10 Pascas – eras carracas quan eras campanas èran partidas tà Roma – esquerilhs tanben a Genòs
09'40 1er de mai – apielar causas ena plaça – que s'ei perdut ací
10'30 St Joan – eth har – que's hadia a dreta en anar tà Sauvatèrra – ditz que s'apèra eth «brandon» mes que coneish eth mòt «har» - un hai – cerclà'u ath cap e hiéneu – qu'èra un art de hèr açò – pas eths conscrits pr'amor n'i avia pas pro de joens – un boquet ath cap – eths darrèrs maridats : non sap pas – qu'èra benadit
13'30 Hèsta deth vilatge – tara Sent Ròch
14'10 Croyances – hadas – aquera istoèra – eras hadas que cantavan : «Sur le còth de l'òme, sur le còth de l'òme, sur le còth de l'òme, pòrten qui» (???) - que cantavan aquerò pr'amor que s'anavan hèr portar sus eth còth deth òme, quan un arribava – eras hadas que dançavan, qu'avian petitas jupas – qu'èra ara Hont deth Capdèth
15'30 Tuta – era tuta deth Marrats (un nom) – qu'èra estada abitada e talhada laguens – que didian qu'èra eth lhet, un arròc – aqueth Marrats qu'i auria viscut


RL-31[Ba-Ge-De1-6]


0'00 seguida
0'25 Lenga – aprés a parlar dab eths parents – tostemps gascon dab eths parents e son frair
01'10 Idem – diferenças entre Genòs e Malavedia – non – en Gèrs, que parlan patoès mes n'ei pas eth mèma – que disen «ça'i ací»
01'55 Lenga – anecdòta – un qu'avia minjat gaudinas, haria e lèit - «qu'est ce que tu as mangé ce matin ?» - «De l'harie et de la lait» ça avia arresponut
02'35 Idem – avénguer – parlar gascon dab Jacques, sonque – tant abituat, lo poderé pas parlar francés – eths vielhs que son morts – eths parents que comencèren de parlar francés aths dròlles – era darrèra de sas sòrs, que'u parlavan francés
03'50 Idem – occitan – que's pòt compréner mes qu'ei ua lenga – eris, qu'ei un dialècte mèslèu – qu'a ua ortografa, pas ací

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur

Source

RL-31[Ba-Ge-De1]

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

19/02/2013

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Génos

Person Item Type Metadata

Birth Date

1929

Birthplace

Génos

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage d'Etienne 1 - (Génos-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 22 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/585.

Formats de sortie