Collectage de Jean-Marie 10 - (Cier de Rivière)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean-Marie 10 - (Cier de Rivière)
Abstract
Sujet
France. Service du travail obligatoire
Guerre mondiale (1939-1945) -- Débâcle
Description
0'00 Société – politica – quin pòt hèr holejar eth monde – un que s'èra patacat en ua amassada – pr'amor n'èran pas deth madeish bòrd
02'00 Guerre 40 – aqueth que s'èra escapat d'Alemanha e que s'avia hèt ua bossòla dab ua lama d'arrasoèr – eth sol de Cièr que s'èra escapat d'Alemanha
03'10 Idem – STO – qu'i èra (JM) – liberat peths arrusses, e qu'i demorè 2 o 3 setmanas en un país aucupat peths arrusses – hòrt que s'èran escapats avant pr'amor qu'avian pòur aths arrusses – un dia, un sordat arrusse qu'èra arribat, que'us avia dit qu'èra acabada era guèrra, qu'ara, serian devath eth contròtle deths arrusses e que tornarén lèu a casa lor – mes n'avian pas arren a minjar – après, que passèren ena zòna americana – qu'èra en Autriche – purmèr, en ua usina de camin de hèr a Vièna – mes qu'èra era Alemanha – qu'i èra demorat 13 meses
06'05 Idem – idem – quin horen liberats – heren un escambi entre francés, italians, belges e espanhòus, e delà, arrusses e ukrainians
07'05 Idem – Pétain – eths deputats e senators que l'avian botat ath poder – ath congrès de Versaille – eth congrès qu'ei era amassada deths deputats e deths senators – qu'avia 85 ans quan ho botat ath poder – sonque 88 parlementaris que votèssan contra
09'30 Idem – idem – n'ei pas tà sosténguer Pétain – pr'amor era idèia anti-judiva : qu'èra eth – que signèc eras permèras leis avant deths alemands – mes n'a pas usurpat eth poder, n'ei pas vertat
10'50 Idem – STO – liberacion – quin les escambièren – duas colonas sus ua rota pro larja – qu'èran tres per tres – era ua : qu'èran francés, bèlges, etc... - era auta, eths arrusses e ukranians – que horen escambiats òme per òme e tres per tres – atau, que passè en zòna americana – qu'avian panat tà minjar en zòna russa – qu'avia perdut 30kg pendent eth STO
12'55 Seguida – eths alemands qu'èran estats hèits presoèrs peths americans – qu'avian totis, ara, un brassard dera «Croix Rouge» - quan los tiravan dessús 8 dias avant – que plavia hòrt e non podian pas jàmes partir – - qu'anèren a pè dinc a Linz – que i demorèn 3 dias avant que la ploja e's triguèssa – eths avions qu'arribèren plens de colís – 30 per 30 que descarguèren aqueths colís – partits dab avions, eths bombardèrs «Forteresses volantes» - qu'anèren aterir a Merville, a costat de Lille
15'30 Idem – un sovier puishent dera pista de Merville – en un camp plen d'òrdi – aquera pista, eths alemands que se n'èran servits tà lançar eths V1 e V2 sus era Angletèrra – eths òrdis qu'èran manhificas – non i avia pas qu'aquera pista
17'50 Seguida – que prenec eth tren a Tourcoing – qu'avia prés ua docha – que debarquèc a Montrejau – que's bremba aver vist a Orléans les Aubray qu'èra ua gara grana – non i èra pas arren mès – que's bremba tanben deths ponts sus era Loire, n'i sobravan pas qu'eras arcas
20'20 Seguida – monde que s'èran portats volontaris tà tornar eths joens arribats a Montrejau a casa-lor – eth, qu'èra quauqu'un dera Broquèra – que dromic tres dias en èster tornat – e push, era vita que tornè viste
21'50 Guerre 40 – STO – era usina de camin de hèr a Vienne que ho bombardada (qu'i demorè 13 meses), alavetz que partiren tad ua auta usina de camin de hèr mès chòca, sus era termièra tchèque – eth darrèr ivèrn que ho maishant – que'us envièren hèr eras «fortificacions» - eths alemands qu'avian imaginat de hèr ua linha defensiva dempuish era Baltica dinc ath ? - qu'èra ua utopia : hèr trenchadas entà que s'i gahèssin laguens eths tanks arrusses – que hadian trenchadas de 4m ath sòu dinc a 3 o 4 de pregondor en punta – que's pensavan qu'eths cars cagerian laguens sense se'n poder sortir – eths arrusses qu'arribèren eth 17 d'octobre 1944 – qu'èran a hèr aqueth trebalh sus era termièras hongroise – en un país de vinha on èran a vrenhar
24'30 Seguida – que hadian aquerò deth maitin dinc ath ser – e per minjar : 200g de pan, ua rondela de saucisson ath alh, fina fina e un tròç de margarina coma era ungla – e piochar tot eth dia dab aquera neuritura – eth ser, ua còssa de rutabaga – que sap çò qu'ei era hame – question de piochar, no'n fotian pas dus ath còp mes que calia hèr tant de mèstres – eth oficièr que passava tà susvelhà'us – qu'èran despartits en equipa de 20 – lotjats en ua bòrda d'ua familha plan brava – ara, qu'i pensa sovent e qu'a pòur qu'eths arrusses avossin hèt mau ara hilh e era mair (violar-las)
26'40 Idem – era fèrma dera familha qu'èra tara vinha – un vin blanc – qu'avian 20 francés en troat – e 20 arrusses (alemans ?) ena granja – ath mes d'octobre que hadia bon – mes eth ivèrn qu'èra tan hereth, e era tèrra tan torrada, que petavan totis eths manches que volian – qu'ac hadian tà emmerdar eths alemands – que si botavan a tres,e tirar dessús – n'ac heren pas pausa
28'10 Idem – que dromian en aqueth troat sense palha e sense apriga – e no's podoren pas lavar deth ivèrn – de tant, que vengó eth tifús – 1000 tipes qu'i èran a trebalhar en aqueth vilatge – e per aver era racion, 1 guichet – pr'amor deth tifús, eths alemands que'us botèren en maisons en contruccion de davant era guèrra – qu'anèren cercar palha pera lana, era mèma equipa – que'us dèren un seò per 20 – un qu'èra designat tà demorar a casa, n'anava pas trebalhar – aqueth qu'anava cercar era racion tath autis – ua còssa de cafè, eth maitin, e çò de dejà dit
31'30 Idem – qu'avian crompat en ua hemna, ua vielha cosinèra que'us avia costat 20 marks – que's lavèren totis eth un après eth aute en aqueth seò – que's lavèren eras hardas : un caleçon, un pantelon e ua camisa – un seò per 20 !
33'00 Idem – quan arribèren en Alemanha, qu'arribèren en un camp que s'aperava Strassov – pas lonh de Vièna – quan i arribèren, qu'i èra un aute camp laguens, petit, 1 jornau de terrenc – cloturat, barbelat, e plen de monde : òmes, hemnas e dròlles – n'avian pas jàmes entenut a parlar deths camps dera mòrt – aqueths que'us demandavan de qué minjar quan los vedoren – eth endeman de maitins, aqueth camp qu'èra vuit – segon eth, qu'èran judius embarrats aquiu – que demoravan de partit tà Aucshwitz – que'u caló annadas tà compréner qui èran aqueth monde – tot aquerò pr'amor qu'èran judius, n'ac sabia pas ara epòca
36'50 Guerre 40 – que tròba n'an pas acusat eths alemands coma s'ac ameritarén – pas eths de ara, solide – mes eths gavidaires d'aqueth temps – aquerò, p'amor d'èster judiu, gitano o omosexuau – çò que's bremba dera Alemanha, qu'ei era hame – mes n'i trebalhavan pas coma macha-hanha – era net, que saunejava deras trufas ena padena
38'40 idem – òme de Simone Castex (collectada a St Bertran) - que l'avia trobat en mèma camp – eth (JM) qu'èra estat blesssat per un bombardament arrusse – eths arrusses que'us avian dit de se las virar tà trobar a minjar – aqueth Castex qu'avia escanat ua vaca
40'40 Seguida – un dia avant, dab un aute, Abadie, deras Torelhas – que cagoren en ua maison, ua vielha hemna, qu'èra brava e que's pensa sovent ad era – que'us balhèc vianda salada e ueus, en escambi que la balhèren cobèrtas e hardas qu'avian – qu'arribè ua periglada – que s'apriguèren devath era bòrda e que tuèren 4 garias e amassar totis eths ueus ara hemna – qu'ei triste mes qu'ei atau, que calia que vivossin
43'10 Seguida – dab era vaca escanada, que se'n pensè petar – monde liberats deths camps, que se'n moriren de minjar
46'40 Société – trebalhar coma en temps de Louis XIV – que possa eth tret mes qu'ei vertat – eth mecanisme que cambièc tot – eths òmes ara, non son pas tan fatigats – e d'autis còps, no's morivan pas tan vielh – totis que's morivan d'ua congestion – que calia passar 8 dias o 9 dias, e qu'èratz sauvats
«un chapaire coma jo, no's deu pas véder sovent, non ?!»
02'00 Guerre 40 – aqueth que s'èra escapat d'Alemanha e que s'avia hèt ua bossòla dab ua lama d'arrasoèr – eth sol de Cièr que s'èra escapat d'Alemanha
03'10 Idem – STO – qu'i èra (JM) – liberat peths arrusses, e qu'i demorè 2 o 3 setmanas en un país aucupat peths arrusses – hòrt que s'èran escapats avant pr'amor qu'avian pòur aths arrusses – un dia, un sordat arrusse qu'èra arribat, que'us avia dit qu'èra acabada era guèrra, qu'ara, serian devath eth contròtle deths arrusses e que tornarén lèu a casa lor – mes n'avian pas arren a minjar – après, que passèren ena zòna americana – qu'èra en Autriche – purmèr, en ua usina de camin de hèr a Vièna – mes qu'èra era Alemanha – qu'i èra demorat 13 meses
06'05 Idem – idem – quin horen liberats – heren un escambi entre francés, italians, belges e espanhòus, e delà, arrusses e ukrainians
07'05 Idem – Pétain – eths deputats e senators que l'avian botat ath poder – ath congrès de Versaille – eth congrès qu'ei era amassada deths deputats e deths senators – qu'avia 85 ans quan ho botat ath poder – sonque 88 parlementaris que votèssan contra
09'30 Idem – idem – n'ei pas tà sosténguer Pétain – pr'amor era idèia anti-judiva : qu'èra eth – que signèc eras permèras leis avant deths alemands – mes n'a pas usurpat eth poder, n'ei pas vertat
10'50 Idem – STO – liberacion – quin les escambièren – duas colonas sus ua rota pro larja – qu'èran tres per tres – era ua : qu'èran francés, bèlges, etc... - era auta, eths arrusses e ukranians – que horen escambiats òme per òme e tres per tres – atau, que passè en zòna americana – qu'avian panat tà minjar en zòna russa – qu'avia perdut 30kg pendent eth STO
12'55 Seguida – eths alemands qu'èran estats hèits presoèrs peths americans – qu'avian totis, ara, un brassard dera «Croix Rouge» - quan los tiravan dessús 8 dias avant – que plavia hòrt e non podian pas jàmes partir – - qu'anèren a pè dinc a Linz – que i demorèn 3 dias avant que la ploja e's triguèssa – eths avions qu'arribèren plens de colís – 30 per 30 que descarguèren aqueths colís – partits dab avions, eths bombardèrs «Forteresses volantes» - qu'anèren aterir a Merville, a costat de Lille
15'30 Idem – un sovier puishent dera pista de Merville – en un camp plen d'òrdi – aquera pista, eths alemands que se n'èran servits tà lançar eths V1 e V2 sus era Angletèrra – eths òrdis qu'èran manhificas – non i avia pas qu'aquera pista
17'50 Seguida – que prenec eth tren a Tourcoing – qu'avia prés ua docha – que debarquèc a Montrejau – que's bremba aver vist a Orléans les Aubray qu'èra ua gara grana – non i èra pas arren mès – que's bremba tanben deths ponts sus era Loire, n'i sobravan pas qu'eras arcas
20'20 Seguida – monde que s'èran portats volontaris tà tornar eths joens arribats a Montrejau a casa-lor – eth, qu'èra quauqu'un dera Broquèra – que dromic tres dias en èster tornat – e push, era vita que tornè viste
21'50 Guerre 40 – STO – era usina de camin de hèr a Vienne que ho bombardada (qu'i demorè 13 meses), alavetz que partiren tad ua auta usina de camin de hèr mès chòca, sus era termièra tchèque – eth darrèr ivèrn que ho maishant – que'us envièren hèr eras «fortificacions» - eths alemands qu'avian imaginat de hèr ua linha defensiva dempuish era Baltica dinc ath ? - qu'èra ua utopia : hèr trenchadas entà que s'i gahèssin laguens eths tanks arrusses – que hadian trenchadas de 4m ath sòu dinc a 3 o 4 de pregondor en punta – que's pensavan qu'eths cars cagerian laguens sense se'n poder sortir – eths arrusses qu'arribèren eth 17 d'octobre 1944 – qu'èran a hèr aqueth trebalh sus era termièras hongroise – en un país de vinha on èran a vrenhar
24'30 Seguida – que hadian aquerò deth maitin dinc ath ser – e per minjar : 200g de pan, ua rondela de saucisson ath alh, fina fina e un tròç de margarina coma era ungla – e piochar tot eth dia dab aquera neuritura – eth ser, ua còssa de rutabaga – que sap çò qu'ei era hame – question de piochar, no'n fotian pas dus ath còp mes que calia hèr tant de mèstres – eth oficièr que passava tà susvelhà'us – qu'èran despartits en equipa de 20 – lotjats en ua bòrda d'ua familha plan brava – ara, qu'i pensa sovent e qu'a pòur qu'eths arrusses avossin hèt mau ara hilh e era mair (violar-las)
26'40 Idem – era fèrma dera familha qu'èra tara vinha – un vin blanc – qu'avian 20 francés en troat – e 20 arrusses (alemans ?) ena granja – ath mes d'octobre que hadia bon – mes eth ivèrn qu'èra tan hereth, e era tèrra tan torrada, que petavan totis eths manches que volian – qu'ac hadian tà emmerdar eths alemands – que si botavan a tres,e tirar dessús – n'ac heren pas pausa
28'10 Idem – que dromian en aqueth troat sense palha e sense apriga – e no's podoren pas lavar deth ivèrn – de tant, que vengó eth tifús – 1000 tipes qu'i èran a trebalhar en aqueth vilatge – e per aver era racion, 1 guichet – pr'amor deth tifús, eths alemands que'us botèren en maisons en contruccion de davant era guèrra – qu'anèren cercar palha pera lana, era mèma equipa – que'us dèren un seò per 20 – un qu'èra designat tà demorar a casa, n'anava pas trebalhar – aqueth qu'anava cercar era racion tath autis – ua còssa de cafè, eth maitin, e çò de dejà dit
31'30 Idem – qu'avian crompat en ua hemna, ua vielha cosinèra que'us avia costat 20 marks – que's lavèren totis eth un après eth aute en aqueth seò – que's lavèren eras hardas : un caleçon, un pantelon e ua camisa – un seò per 20 !
33'00 Idem – quan arribèren en Alemanha, qu'arribèren en un camp que s'aperava Strassov – pas lonh de Vièna – quan i arribèren, qu'i èra un aute camp laguens, petit, 1 jornau de terrenc – cloturat, barbelat, e plen de monde : òmes, hemnas e dròlles – n'avian pas jàmes entenut a parlar deths camps dera mòrt – aqueths que'us demandavan de qué minjar quan los vedoren – eth endeman de maitins, aqueth camp qu'èra vuit – segon eth, qu'èran judius embarrats aquiu – que demoravan de partit tà Aucshwitz – que'u caló annadas tà compréner qui èran aqueth monde – tot aquerò pr'amor qu'èran judius, n'ac sabia pas ara epòca
36'50 Guerre 40 – que tròba n'an pas acusat eths alemands coma s'ac ameritarén – pas eths de ara, solide – mes eths gavidaires d'aqueth temps – aquerò, p'amor d'èster judiu, gitano o omosexuau – çò que's bremba dera Alemanha, qu'ei era hame – mes n'i trebalhavan pas coma macha-hanha – era net, que saunejava deras trufas ena padena
38'40 idem – òme de Simone Castex (collectada a St Bertran) - que l'avia trobat en mèma camp – eth (JM) qu'èra estat blesssat per un bombardament arrusse – eths arrusses que'us avian dit de se las virar tà trobar a minjar – aqueth Castex qu'avia escanat ua vaca
40'40 Seguida – un dia avant, dab un aute, Abadie, deras Torelhas – que cagoren en ua maison, ua vielha hemna, qu'èra brava e que's pensa sovent ad era – que'us balhèc vianda salada e ueus, en escambi que la balhèren cobèrtas e hardas qu'avian – qu'arribè ua periglada – que s'apriguèren devath era bòrda e que tuèren 4 garias e amassar totis eths ueus ara hemna – qu'ei triste mes qu'ei atau, que calia que vivossin
43'10 Seguida – dab era vaca escanada, que se'n pensè petar – monde liberats deths camps, que se'n moriren de minjar
46'40 Société – trebalhar coma en temps de Louis XIV – que possa eth tret mes qu'ei vertat – eth mecanisme que cambièc tot – eths òmes ara, non son pas tan fatigats – e d'autis còps, no's morivan pas tan vielh – totis que's morivan d'ua congestion – que calia passar 8 dias o 9 dias, e qu'èratz sauvats
«un chapaire coma jo, no's deu pas véder sovent, non ?!»
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-09[Ba-CR-Pjm12]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Cier de Rivière
Person Item Type Metadata
Birth Date
1922
Birthplace
Cier de Rivière
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Jean-Marie 10 - (Cier de Rivière),” Oralitat de Gasconha, consulté le 22 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/586.