Collectage de Jean-Marie 5 - (Cier de rivière-31)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean-Marie 5 - (Cier de rivière-31)
Abstract
Sujet
Choléra
Typhoïde
Eau courante
Sobriquets (villages)
Mesures agraires
Calendrier des travaux culturaux
Mesures de poids
Guerre mondiale (1939-1945) -- Dévaluation monétaire
Description
0'25 Histoire – Eth cholera en 1855 a Cièr – ua capèra eslhevada pr'amor deth cholerà – eth vielhs que condavan qu'arrossegavan dab un piòc eths mòrts entà enterrà'us entre Cièr e Ardieja – qu'i avè ua crotz de boès - « Era Crotz deths Mòrts » ça disian – entà non tocar-les –
05'35 Idem – era Capèra de Ste Germaine – Bienheureuse Germaine de Pibrac – ua diferença entre « saint » e « bienheureux », un degrèu menin
07'20 Idem – Ste Germaine de Pibrac – eras aparicions qu'arribèren tostemps a mainatges (que m'ac a dijà dit) – era legenda après que's basteish – ex de Michelet e deth son partit prés
…
13'45 Société – eras malaudias – era herèba thyphoïde – ua sòr de sa pair que se n'èra morta – ua vesia tanben que'n ho malauda pendent pausa – pr'amor dera aiga – en temps, qu'ar recuelhavan era aiga en un trauc murelhada dera bòrda – que s'empliva peth teulèr e pera aiga deth camin – que serviva tath bestiar, tara vaishèra e tara toalèta
16'25 Aiga – honts – era aiga correnta en 1900 (Castex, en 1908) - quate potses en quartièr – un qu'èra estat hèit peth son gran pair
18'10 Idem – arrosar eth camps – sonqu'un quartièr a baish deth vilatge – ua hont, era Lobèra, qu'èra estada captada tà aver era aiga correnta – de cap a 1940, ua grana eishuguèra – Cièr e Ardièja qu'arrosava 20 ectares – ua paishèra tà hèr pujar era aiga – tant de dias tà arrosar, qu'èra ua sorça de pelèjas entre Arieja e Cièr – hèr petar eth barratge
21'40 Idem – idem – tostemps entenut a díser que hoc mau captada era Lobèra – Osmin Cazaux (?) qu'avè venut era aiga a Ardieja, 5000 fr en òr – que's pelejèren – aquera moneda que ho goastada – Ardieja qu'èra limitada dab era aiga – eth monde qu'èran abituats a estauviar era aiga – era dorna en cap tà coélher-la
25'50 Idem – eth dornèr a casa sua – son gran pair qu'avè hèit tirar era aiga dera maison pr'amor que trobava qu'amiava tròp d'umiditat – e que tornèren a cercar era aiga ena hont – en 1955, que hèvan un arrepaish dab un codinèr, mes que'u calia era aiga correnta – qu'ac tornèren a botar
29'35 Société – evolucion – era electricitat, era aiga – que botèren era electricitat en 1928 – un lampion en cornèr – dab era electricitat que cambiava eth monde – electricitat pertot a casa-lor en temps, mèma ena porcatèra
32'30 Sobriquet Cièr – eth Mustureraires – eth musturèth qu'èra pan de blat mòro – monde qu'èran praubes en temps – sa pair no'u podia pas mès suportar – pan de carron (blat e segle), semiats, segats e batut amassa
34'50 Agriculture – quan un blat e balhava mesura per mesura, qu'èra ua hòrta bona annada – 1 mesura qu'ei 4aras74 - 21 mesuras que hè 1 ectara – mesura per mesura = per ua mesura de tèrra, ua mesura de blat – qu'arribava quan lauravan dab era luzerna
36'00 Idem – sasons – semiar eth blat en octobre o en noveme – segà'u en mes de julhet o aost – hèr morisco dessús – sauvent, non marchava pas, o cremava o torrava – en morisco, que semiavan faroch – eras vacas que s'i aholavan, e bèras uas que'n crebavan – que hèvan naps tanben sus eth morisco (1/3) – ath printemps, o trufas o bletas o blat mòro – era tèrra qu'èra tostemps tostemps pleia
39'50 Idem – pèças – monde que's pelejavan per ua arrèga
40'50 Agriculture – mesuras – eth qu'a actes en « mesura » - era mieja mesura – ua mesura qu'ei 20l – un jornau qu'ei 1 ectare e miei – que cau 6 jornadas e miei entà hèr un ectare – un jornau = 6 mesuras – ací, non parlavan pas sauvent deth jornau pr'amor qu'èra petit – mes eth mès corrent qu'èra era mesura
42'40 Eth pan – eth pan ara marca – duas marcas = 4kg – qu'èra mès coeit que ara – un horn en cada maison – eth, non n'a pas vist que'eras roeinas – un còp quan avian hèt pan en un horn deths vesins – e pendent era Guère – son frair que batia era pasta, e que i a un gèste a gahar – que la calia virar entà qu'esclatèssi
47'50 Mòler – un deth vilatge qu'anava mòler a Valentina – ath bolangèr, que'u balhavan eth blat – quan èra acabat eth blat, que pagavan eth pan – era carreta deth molièr, grana – que's pagava dab era punhèra – sauvent que's pelejavan – molièr, en çò deth Borramuth, mes qu'èra sortit de Valentina
50'25 Agriculture – era segle – véner eth gran tath marcat – eth marcats de Montrejau, St Gaudenç e Lanamèsa – a Montrejau, qu'èra en « gros » - no'n caperavan pa mès eth teulers – mes eths qu'avian era segle coma teulèrs, qu'èran coarres a fèt
53'30 Idem – Cièr, que devia èster, darrèr Sauvetèrra, un vilatge mès arric deth canton – pr'amor dera heruta – 4 o 5 T de pomas cada an – que'm balha 2 pomas : era Nacionala – pendent annadas, que ho eth sol a n'aver
57'20 Société – valor dera moneda – cost d'ua visita deth doctor a casa – ara fin dera Guère, qu'avian bilhets de banca americans – 20 sòs = 1 franc – quan anavan soetar era bona annada, qu'anavan véder eth gran pair de J Castex, que'us balhavan 10 sòs – qu'ei de mau comparar ara
05'35 Idem – era Capèra de Ste Germaine – Bienheureuse Germaine de Pibrac – ua diferença entre « saint » e « bienheureux », un degrèu menin
07'20 Idem – Ste Germaine de Pibrac – eras aparicions qu'arribèren tostemps a mainatges (que m'ac a dijà dit) – era legenda après que's basteish – ex de Michelet e deth son partit prés
…
13'45 Société – eras malaudias – era herèba thyphoïde – ua sòr de sa pair que se n'èra morta – ua vesia tanben que'n ho malauda pendent pausa – pr'amor dera aiga – en temps, qu'ar recuelhavan era aiga en un trauc murelhada dera bòrda – que s'empliva peth teulèr e pera aiga deth camin – que serviva tath bestiar, tara vaishèra e tara toalèta
16'25 Aiga – honts – era aiga correnta en 1900 (Castex, en 1908) - quate potses en quartièr – un qu'èra estat hèit peth son gran pair
18'10 Idem – arrosar eth camps – sonqu'un quartièr a baish deth vilatge – ua hont, era Lobèra, qu'èra estada captada tà aver era aiga correnta – de cap a 1940, ua grana eishuguèra – Cièr e Ardièja qu'arrosava 20 ectares – ua paishèra tà hèr pujar era aiga – tant de dias tà arrosar, qu'èra ua sorça de pelèjas entre Arieja e Cièr – hèr petar eth barratge
21'40 Idem – idem – tostemps entenut a díser que hoc mau captada era Lobèra – Osmin Cazaux (?) qu'avè venut era aiga a Ardieja, 5000 fr en òr – que's pelejèren – aquera moneda que ho goastada – Ardieja qu'èra limitada dab era aiga – eth monde qu'èran abituats a estauviar era aiga – era dorna en cap tà coélher-la
25'50 Idem – eth dornèr a casa sua – son gran pair qu'avè hèit tirar era aiga dera maison pr'amor que trobava qu'amiava tròp d'umiditat – e que tornèren a cercar era aiga ena hont – en 1955, que hèvan un arrepaish dab un codinèr, mes que'u calia era aiga correnta – qu'ac tornèren a botar
29'35 Société – evolucion – era electricitat, era aiga – que botèren era electricitat en 1928 – un lampion en cornèr – dab era electricitat que cambiava eth monde – electricitat pertot a casa-lor en temps, mèma ena porcatèra
32'30 Sobriquet Cièr – eth Mustureraires – eth musturèth qu'èra pan de blat mòro – monde qu'èran praubes en temps – sa pair no'u podia pas mès suportar – pan de carron (blat e segle), semiats, segats e batut amassa
34'50 Agriculture – quan un blat e balhava mesura per mesura, qu'èra ua hòrta bona annada – 1 mesura qu'ei 4aras74 - 21 mesuras que hè 1 ectara – mesura per mesura = per ua mesura de tèrra, ua mesura de blat – qu'arribava quan lauravan dab era luzerna
36'00 Idem – sasons – semiar eth blat en octobre o en noveme – segà'u en mes de julhet o aost – hèr morisco dessús – sauvent, non marchava pas, o cremava o torrava – en morisco, que semiavan faroch – eras vacas que s'i aholavan, e bèras uas que'n crebavan – que hèvan naps tanben sus eth morisco (1/3) – ath printemps, o trufas o bletas o blat mòro – era tèrra qu'èra tostemps tostemps pleia
39'50 Idem – pèças – monde que's pelejavan per ua arrèga
40'50 Agriculture – mesuras – eth qu'a actes en « mesura » - era mieja mesura – ua mesura qu'ei 20l – un jornau qu'ei 1 ectare e miei – que cau 6 jornadas e miei entà hèr un ectare – un jornau = 6 mesuras – ací, non parlavan pas sauvent deth jornau pr'amor qu'èra petit – mes eth mès corrent qu'èra era mesura
42'40 Eth pan – eth pan ara marca – duas marcas = 4kg – qu'èra mès coeit que ara – un horn en cada maison – eth, non n'a pas vist que'eras roeinas – un còp quan avian hèt pan en un horn deths vesins – e pendent era Guère – son frair que batia era pasta, e que i a un gèste a gahar – que la calia virar entà qu'esclatèssi
47'50 Mòler – un deth vilatge qu'anava mòler a Valentina – ath bolangèr, que'u balhavan eth blat – quan èra acabat eth blat, que pagavan eth pan – era carreta deth molièr, grana – que's pagava dab era punhèra – sauvent que's pelejavan – molièr, en çò deth Borramuth, mes qu'èra sortit de Valentina
50'25 Agriculture – era segle – véner eth gran tath marcat – eth marcats de Montrejau, St Gaudenç e Lanamèsa – a Montrejau, qu'èra en « gros » - no'n caperavan pa mès eth teulers – mes eths qu'avian era segle coma teulèrs, qu'èran coarres a fèt
53'30 Idem – Cièr, que devia èster, darrèr Sauvetèrra, un vilatge mès arric deth canton – pr'amor dera heruta – 4 o 5 T de pomas cada an – que'm balha 2 pomas : era Nacionala – pendent annadas, que ho eth sol a n'aver
57'20 Société – valor dera moneda – cost d'ua visita deth doctor a casa – ara fin dera Guère, qu'avian bilhets de banca americans – 20 sòs = 1 franc – quan anavan soetar era bona annada, qu'anavan véder eth gran pair de J Castex, que'us balhavan 10 sòs – qu'ei de mau comparar ara
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-31[Ba-CR-Pjm6]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
16/11/2012
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Cier de Rivière
Person Item Type Metadata
Birth Date
1922
Birthplace
Cier de Rivière
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Jean-Marie 5 - (Cier de rivière-31),” Oralitat de Gasconha, consulté le 23 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/591.