Collectage de Pierrette - (Castillon en Couserans-09)

Collectage de Pierrette - (Castillon en Couserans-09)

Sobriquets (villages)

Assistance publique

Rivalité entre vallées

Temps (météorologie) -- Prévision

Surnaturel (fées)

Thermalisme

JPF09[CC-CC-Tp]-1
00'00 : Castilhon, cap de canton – « eths Escanatripas de Castilhon » pr'amor que caliá pagar eras taxas – que i aviá era doana, eth jutge de patz, eths gendarmas - « eths Randolats de Cescau » pr'amor que i aviá colporturs - « eths Corbasses dera Hita » (amèu de Castilhon) - « eths Cocuts de Sòr » pr'amor eth cocut que cantava en prumèr a Sòr – dicton sus eth cocut – que i aviá 13 cafès aubèrjas a Castilhon – que i aviá anèths ena rue du commerce : que i estacavan eths ases deth temps que hessan eras comissions
2'45 : eth sobriquet dera maison – cada casa qu'aviá un nom – eth çò deth Junòme (gran pair pairau, que's maridèc a 50 ans) – d'autis ex de sobriquets – sa mair qu'èra de Salsenh, deth çò deth Griu – un qu'èra bastard : « Jo, que som de Noste Sénhet » - totis qu'èran parents e qu'avián eth mèma nom e de còps tanben eth prenom
5'38 : Pierrette que neishec a Castilhon, devant era glèisa – pair païsan – qu'èra un pòc poliçona e, de còps, eras vacas que s'escapavan – cadun qu'aviá 6 o 7 vacas – tot qu'èra trebalhat – qu'ensenha de vielhas fotos de Castilhon
9'25 : quan i aviá partatges, que's partatjavan eras parcèlas – eth païsatge qu'é morcelat – qu'é a 3/4 de Salsenh, eth pair de son òme qu'èra de Vathmala – era gran mair non voliá cap gendre ne nòra de mès baish qu'eth pont d'Engomèr
11'36 : eths Randolats de Cescau – eths Pichotèrs d'Arrot (que partián en ame de petivis piquets de causas a véner) – eths Alemands d'Alàs – eths de Balaguèr qu'èran a part – un còp, qu'anèc enara hèsta de Balaguèr – un amic sòn que voliá hèr dançar ua Balagueronha – era gojata ça hè nara sua vesiá : « Vè'i tu, que sabes mès jo ! » - qu'anavan dançar pertot a pè
13'30 : arrelacions en ame eths Birossans – que's trucavan quan i aviá eth conselh d'arrevision – a Castilhon, que i aviá tres categorias de personas : eths borgeses, eths comerçants e eths païsans – dicton : « Dera Vathlonga, que'n venc maishant vent, maishant temps, maishantas gents. »
14'48 : dictons meteo : « Broma roja deth maitin, vent o ploja peth camin. » - « Broma roja deth maitin bota eth boèr a dromir e brmoa roja dera vrespada bota eth boèr ena laurada » - que sabián aueitar era natura
15'35 : eras hèiras de Castilhon e eras arrelacions en ame eras autras vaths - dus heiraus : eras vacas devant eth bacin, « pré commun de la Bellongue » - « pré commun du Biros » : oelhas – ath pè dera escòla, que venián burre – que i aviá l'octroi – en aute heirau, que i aviá ua bascula enà pesar eth bestiar – eths joesis que venguián nath conselh de revision, que bevián un còp e, après, que's trucavan, en fonccion dera vath ce d'on venguián – ena meria, que i a encara « la toise » nà mesurar eths conscrits – no's bremba cap dera hèira deths vailets – era hèira (suïta) : mès amont, que venián gariás e ueus – un flòc de monde – son pair qu'anava tanben véner vacas a Sent Guironç, a pè, que caliá 3 oras a pè – que i aviá tanben abatuèrs a Castilhon – que i aviá tiras (explicacion) – eths cafès que trebalhavan
19'00 : ena escòla, eth patuès interdit – era, que l'a entenut un pòc a casa – eslevada pera sua gran-mair – que n'i a qu'avián esclòps e d'autis « galoches » - que i a ua punta nà poder netejar eth dejós deth esclòp – un berret enà anar nara escòla
20'50 : era 2da GM – eths Alemands qu'èran ath costat dera escòla – que patrolhavan – que s'amagavan nà tuar bestiar
21'50 : Nadau – pas de sapin – un irange – en çò de sòn, botavan cap un soc enà shumenèia – que venguián cercar brasa – eth « moine » en lhet – que ditz qu'ath debut qu'èra un vertader moine que passava de lhet en lhet nà cauhar-les
24'00 : Carnavalh – desguisats en ame de vielhis lançòus
(ua visita)

JPF09[CC-CC-Tp]-2
00'00 : en çò de sòn, pas d'istuèras
1'10 : istuèra d'un hadet panat pera ua hemna de Vilargenh – que'u balhèc un pòc de vin petit – que diguec ara hada que'u haián en ame amoras – era hemna qu'avec pòur qu'era hada empodoèssa eras vinhas – nà recompensar-les, era hada que hec possar pertot arrominguèras pertot – qu'é pr'amor d'aquò que i a tant de romingueraus – per naut, que i a tutas – ath dessús de Salsenh, que i a tanben ua tuta mès sai cap se i aviá hadas
4'24 : eth castèth de Bramavaca – ua vaca que bramava tostemps
4'50 : ua hemna que's perdec en tot guardar eras vacas de cap a Shartets (ath dessus de Castilhon) – que's trobèc en un rominguerau – que la trobèren – que condan qu'eras hadas l'avián ajudada – san pair – en aqueth cuènh (de cap a Copí), que i credián
6'45 : un mistèri (era, qu'aviá 4 o 5 ans) que condan qu'avián pres dus joesis dera Assisténcia publica en ua maison – un diá, que i a pèiras que's botèren a càiger deth cèu – eths gendarmas que vengueren – que les botèren en ua autra maison dera mèma familha – que i aviá tanben calhaus que cageren – après, que les desplacèren en ua familha de Pàmias – eth curè que i anèc mès n'ac saberen cap explicar
8'25 : eth carrèr deth Cardaire – istuèra : dejós eth Carvari, que i aviá aiga – a Casterar, que i aviá ua tor de contròle – Castilhon, ua petiva comuna, estreta – un vilatge de foncionaris, de borgesas – quauqu'un amèu – on i a eth camping, que s'apèra « Eras Vinhas » - no's bremba cap de las aver vistas
11'35 : eths de Castilhon qu'anavan vrenhar de cap a Narbona o Bordèus – d'autis qu'anavan en camin de hèr – un oncle de son pair qu'anava en Espanha nà dalhar – eth pelegrinatge de Montgarri – a Castilhon, qu'anavan hèr pèisher en eths 2 prats vediaus – pas de gròssis tropèus
13'50 : eras bòrdas (granges foraines) que son ath cap deth prat pr'amor valiá mès pujar era èrba e devarar eth hiems qu'eth contrari
14'55 : eth termalisme – qu'ensagèren de cap a 1900 de desvelopar eth termalisme en Riberòt e a Castilhon mès non marchèc cap – idem a Santenh – qu'èra ua mòda mès non marchèc cap
16'30 : pas d'industria a Castilhon, sonque comèrces - eras maisons riches qu'avián « gloriettes » en casau – eras « fruitières » a Cescau o a Vathmala mès pas a Castilhon – era entrada de Castilhon n'èra cap bastida coma ara
20'10 : eth huec de Sent Joan – ua annada en pré commun dera Vathlonga ; ua annada en aute – parèlh enara hèsta locala pr'amor que caliá hèr trebalhar eths comèrces de cada costat – eth huec qu'èra tot simple, pas de har
22'25 : eth dijaus dera hèsta locala, que pujavan en Larrèth (de cap ath bòsc de Copí) en ame un ase, un accordéon, en ame un camion – qu'èra un pòc coma un pic-nic – que dançavan – ara, que's pèrd un pòc – que i aviá eth acordeon e eth aboès (Ferréol Gros e Pigalha) – nà St Bartolomiu, qu'èra era hèsta e, eth demishe d'après, era rehèsta
(Que va cercar era antologia deth abuès e qu'ensenha eras fotos)

JPF09[CC-CC-Tp]-3
00'00 : era termièra entram Cescau e Castilhon – que parla d'André Berné, un aute informator potenciau – informators potenciaus a Salsenh – toponimia : Salsenh de Naut e Salsenh de Baish

Jean-Paul Ferré, enquêteur

RL-09[CC-CC-Tp]

Eth Ostau Comengés

07/08/2015

Communauté de Communes du Castillonais (commanditaire)

Texte/html

gascon

Texte

Castillon en Couserans

1933

Castillon en Couserans