Collectage de Irénée 2 - (Betchat 09)
Dublin Core
Titre
Collectage de Irénée 2 - (Betchat 09)
Abstract
Sujet
Sobriquets (villages)
Toponymie
Description
00’00 : sobriquets
Après : eth Gat (n°1036)
Après, aquò qu’é eth Shivalièr : Méritens (n°1334) e aquò qu’é Roquet (n°1033)
A Fatet, a gausha aquí, que l’aperavan Bartasà (n°266)
Aquò qu’ac aperavan ethçò de Durègna (n°257) (…) qu’é a gausha ath hons dera Magina, après eth Carreròt (...) Solament aquera [maison] que l’a hèta mès luenh ; era de Durègna qu’èra ath bòrd aquí, en aquera parcèla, era maison. Que la rasèc e que n’a hèt uá autra, eth qu’ac crompèc.
Après aquí que i é era maison (…) aquera on é eth balcon qu’ac aperavan Farriòu aquò (…) Farriòu qu’é era de baish, on é aqueth Dufaux. Que l’a hèta adobar mèma que l’a hèta agranir.
Après aquí darrèr que i èra Nardet ; qu’é rasada aquera tanben, on é era caravana (…) que’s tòca ame Bartasà (n°269)
Aquò qu’é ethçò d’Icart ; qu’ac apèran eth Quairon. Ara, era maison qu’aviá un nom. Que l’aperavan - - Marionha.
Après on é Pradeau, que s’aperava ethçò de Potet (n°180) d’abans dera glèisa
E aquò, darrèr era glèisa, sai cap jo, que l’aperavan Perissèra, era maison de Perissèra pr’amor eth tipe que la hec hèr d’abans qu’aviá uá maison a Perissèra (n°1345)
Après, baish, en faça era glèisa, qu’èra Sajous d’Ignaça (n°152).
Era autra qu’èra ethçò de París, on èra regent, qu’èra eth sièu nom París. Era autra qu’èra – que l’aperavan – quin s’aperava ? – que i èra Anglada – eth Gasèt – darrèr ethçò de París – que’s tenc (n°1352)
GR : que’s tenc
Aquò qu’é Blanc : Polòt (n°146)
Après ethçò d’aute qu’èra Loubet. N’a cap cap de nom. Colineta que l’aperavan ? Colineta, era petita maison aquiu, ath cap deth tepèr (n°141)
E aquò, Potet tanben que s’aperava, on é Seillé ; alavetz qu’èra Potet de Devant e Potet de Darrèr (n°136). S’èran estadis parents ame eth temps, ac sai cap jo !
Aquò que Plavinet que s’aperava era maison (n°72)
Ethçò de Fanfan qu’ac aperavan eth Cluc mès d’abans qu’èra eth Hagin (n°202) (…) Eth Cluc qu’é vengut de baish, qu’é eth darrèr proprietari d’abans Fanfan pr’amor eth Cluc qu’é aquí-baish a Nana, ath bòrd dera rota deth Lens. Eth tipe qu’èra neishut aquí e que’s maridèc aquiu (…)
TOPO :
Eth Cluc (Cluc de Nane sur cadastre)
Qu’ac apèran eth camin de Garampin pr’amor que m’ac aviá dit Darbon, un regent ; qu’èra estat regent a Bèth-Lòc après qu’estèc secretari a Bèth-Hag (…) Que m’aviá dit qu’aviá trobat que i aviá uá proprietat que partiá de Nana a Bargèra, aquí-delà, a Garampin. Que s’aperava Garampin. Qu’apartenguiá a un marquis de Tersac. Tot eth deçà deth Lens, entiò eth hons de Bèth-Lòc, bòsques e tot, qu’apartenguiá en aqueth chose. Après que’s venec aquò. Eth Castèth que n’ac crompèc. Tot ethçò qu’a eth Castèth, deçà eth Lens, n’èra cap deths d’Ahises. Eths d’Ahises qu’ac crompèren e ethçò d’aute, per exemple a Quèra tot aquò, que’n deviá èster tanben ; qu’é estat venut enà d’autis. Que pareish qu’apartenguiá tot aquò ath mèma… E era fèrma qu’èra aquí-delà : a Garampin qu’apèran, a Barguèra.
VOC : airetar – en darrèra (en dernier temps)
13’34 : SOCIOLING
qui parla patuès a Bèth-Lòc ?
VOC : n’aviá cap diguns – ara usina – era cooperativa dera lèt – bilhèu ne parla ?
16’21 + 18’15 : SOCIOLING
parlar patuès ame eth monde atjat - eths sièvis que’u parlavan francés - era escòla – eth servici [sh]
20’00 : eras pèças d’autis còps – TOPO – era esteva dera mossa
Aquí, jo, a part eth prat qu’è dejós era maison, autrament tot eth devant, aquí, que i aviá uá pèça deth vesin, hè cap que 15 aras, tot ethçò d’aute que’s trebalhava, ethçò de mièu ; darrèr qu’aviá aquera pèça que’s trebalhava ; aquí-baish que i aviá uá vinha, ethçò qu’apèran era Peirada, aquiu, que i aviá uá pèça e uá vinha (…) Aquí ethçò qu’apèran eras Roquetas, era planèra, que’s trebalhava, pas eth pengent, jo n’ac è cap trebalhat mès Papà que’m diguec qu’eths pengents, d’abans, ame era mossa a man, aquiu, deths buòus, que s’èra laurat aquò ; après qu’ac aplaniren qu’ac trobèren pengent ; mèma sai cap s’avián pas avut laurat de cap a Ussòu, qu’é tèrra de le diable ; mèma eth vesin, aquiu, eth qu’aperavan Petèr d’abans, après que s’aperèc Loubet (…) que recondava eth vesin quan èran dròlle, aueitatz se qu’ei, quan òm é joés, que se n’arridiá ; eth tipe qu’èra petit, qu’aviá eras camas cortas ; solament qu’aviá eth buste quan mèma pro long mès qu’èra camicort ; alavetz era mossa, qu’èra d’aqueras mossas, j’ac avetz vist, ame eths buòus, ame un tirader, eth tipe que s’i acavava, era tèrra qu’èra talament… Solament, aquera tèrra, era mossa n’arribava cap a la separar, après, en un endret ; que partiá coma aquò dejós era mossa, que haiá bòla, era mossa que pujava, eth tipe eth tot que pugèc, que pareish eth tipe que hec eth torn – que l’aperavan era esteva dera mossa – ac sabetz cap aquò, si ? – on tenguiám era mossa, que i aviá un manguilhon en buès, que s’aperava era esteva aquò ; eth tipe que hec coma era barra fixa, que passèc eths dus pès en l’aire ; ça ditz « que mo n’arridiám ! que’m seriá podut hèr mau » ça ditz ; eths buòus n’averen cap pòur – qu’é per díguer que trebalhàvam tèrras mauavientas qué.
21’49 TOPO
Qu’è avut vist a trebalhar tèrras jo, aquí un pòc avath, ethçò qu’apèran era Barguèra, uá pèça, eth darrèr proprietari aquí, bon, qu’èra ancièn quan mèma, qu’èra mès atjat que Papà. Que l’i è avut vist a laurar e semià’i. Ara que i a casses coma aquò !
22’08 : VOC eras partidas dera mossa
era esteva – eth plec – eth cotre – eth barròt – era leta – era pòste
23’40 TOPO
Un tròç [deth Tèrrahòrt] mèma e’s laurava cap, eth pair de Félix qu’ensagèc d’ac laurar un pòc mès… atencion ! ame eths buòus, nà tengue’i eth brabant ; era tèrra en estiu que l’è avuda vista jo, que partiá en carrat coma aquò, que i aviá uá henèrcla presqueben larja coma aquò : que i podiátz hicar eth pè en estiu, qu’esclatava talament que… après en ivèrn a fòrça de plàver que’s tornava… Jo tanben qu’aviá un prat parèlh ; quan èram joesis que caliá hèr atencion, que i corriám o n’empòrta de foté’s eths pès daguens ? que vos i podiátz copar un pè, que’s heniá ; qu’é per díguer era tèrra qu’èra !
VOC
uá henèrcla
24’36 : eras culturas (en alternància)
VOC
eras truhas (Bèth-Lòc) = eras trufas (Bèth-Hag)
25’22 GR : eras diferéncias Bèth-Hag / Bèth-Lòc
eths possessius – eth vin [bi] – eras cartas deths arravitalhament / ravitalhament – eth pan [pa] – bon [bu]
era granja (Bèth-Lòc) = eth truat (Bèth-Hag)
mès era codina, véder
28’38 : vacas e buòus
eras raças – dompdar buòus nà ganhar sòus
VOC
Espernar : crompar mès bon marcat que véner (hèr un pòc de benefici)
30’23 : eth pan e eras mòlas
eras mòlas dera Moleta (Bedelha) / era mòla de Borgés + un ressèc (que caliá calar eth buès en tot arressegar)
eth molièr que’s pagava (que punherava)
cambiar de molièr, cambiar de volur
GR
eth gran (le grain) [gra]
prim primis
Voc
Cabir cabishiá
34’41 : bàter
eths bateires – eth portau tròp estret enà passar era batusa – hèr ripar era batusa en ame eth cric enà hèr-la entrar ena cort – anar cercar era batusa – bàter
37’02 : era aiga
eth potz – hèr béver eth bestiar ena hont
37’47 : (mòler pendent era 2da GM)
eras mòlas de Ròcalaura e de Gajan [ga’ja] + era Moleta
TOPO
Gajan [ga’ja]
VOC
Un quartèr [kwartè] : un quart de sac [kwar]
Après : eth Gat (n°1036)
Après, aquò qu’é eth Shivalièr : Méritens (n°1334) e aquò qu’é Roquet (n°1033)
A Fatet, a gausha aquí, que l’aperavan Bartasà (n°266)
Aquò qu’ac aperavan ethçò de Durègna (n°257) (…) qu’é a gausha ath hons dera Magina, après eth Carreròt (...) Solament aquera [maison] que l’a hèta mès luenh ; era de Durègna qu’èra ath bòrd aquí, en aquera parcèla, era maison. Que la rasèc e que n’a hèt uá autra, eth qu’ac crompèc.
Après aquí que i é era maison (…) aquera on é eth balcon qu’ac aperavan Farriòu aquò (…) Farriòu qu’é era de baish, on é aqueth Dufaux. Que l’a hèta adobar mèma que l’a hèta agranir.
Après aquí darrèr que i èra Nardet ; qu’é rasada aquera tanben, on é era caravana (…) que’s tòca ame Bartasà (n°269)
Aquò qu’é ethçò d’Icart ; qu’ac apèran eth Quairon. Ara, era maison qu’aviá un nom. Que l’aperavan - - Marionha.
Après on é Pradeau, que s’aperava ethçò de Potet (n°180) d’abans dera glèisa
E aquò, darrèr era glèisa, sai cap jo, que l’aperavan Perissèra, era maison de Perissèra pr’amor eth tipe que la hec hèr d’abans qu’aviá uá maison a Perissèra (n°1345)
Après, baish, en faça era glèisa, qu’èra Sajous d’Ignaça (n°152).
Era autra qu’èra ethçò de París, on èra regent, qu’èra eth sièu nom París. Era autra qu’èra – que l’aperavan – quin s’aperava ? – que i èra Anglada – eth Gasèt – darrèr ethçò de París – que’s tenc (n°1352)
GR : que’s tenc
Aquò qu’é Blanc : Polòt (n°146)
Après ethçò d’aute qu’èra Loubet. N’a cap cap de nom. Colineta que l’aperavan ? Colineta, era petita maison aquiu, ath cap deth tepèr (n°141)
E aquò, Potet tanben que s’aperava, on é Seillé ; alavetz qu’èra Potet de Devant e Potet de Darrèr (n°136). S’èran estadis parents ame eth temps, ac sai cap jo !
Aquò que Plavinet que s’aperava era maison (n°72)
Ethçò de Fanfan qu’ac aperavan eth Cluc mès d’abans qu’èra eth Hagin (n°202) (…) Eth Cluc qu’é vengut de baish, qu’é eth darrèr proprietari d’abans Fanfan pr’amor eth Cluc qu’é aquí-baish a Nana, ath bòrd dera rota deth Lens. Eth tipe qu’èra neishut aquí e que’s maridèc aquiu (…)
TOPO :
Eth Cluc (Cluc de Nane sur cadastre)
Qu’ac apèran eth camin de Garampin pr’amor que m’ac aviá dit Darbon, un regent ; qu’èra estat regent a Bèth-Lòc après qu’estèc secretari a Bèth-Hag (…) Que m’aviá dit qu’aviá trobat que i aviá uá proprietat que partiá de Nana a Bargèra, aquí-delà, a Garampin. Que s’aperava Garampin. Qu’apartenguiá a un marquis de Tersac. Tot eth deçà deth Lens, entiò eth hons de Bèth-Lòc, bòsques e tot, qu’apartenguiá en aqueth chose. Après que’s venec aquò. Eth Castèth que n’ac crompèc. Tot ethçò qu’a eth Castèth, deçà eth Lens, n’èra cap deths d’Ahises. Eths d’Ahises qu’ac crompèren e ethçò d’aute, per exemple a Quèra tot aquò, que’n deviá èster tanben ; qu’é estat venut enà d’autis. Que pareish qu’apartenguiá tot aquò ath mèma… E era fèrma qu’èra aquí-delà : a Garampin qu’apèran, a Barguèra.
VOC : airetar – en darrèra (en dernier temps)
13’34 : SOCIOLING
qui parla patuès a Bèth-Lòc ?
VOC : n’aviá cap diguns – ara usina – era cooperativa dera lèt – bilhèu ne parla ?
16’21 + 18’15 : SOCIOLING
parlar patuès ame eth monde atjat - eths sièvis que’u parlavan francés - era escòla – eth servici [sh]
20’00 : eras pèças d’autis còps – TOPO – era esteva dera mossa
Aquí, jo, a part eth prat qu’è dejós era maison, autrament tot eth devant, aquí, que i aviá uá pèça deth vesin, hè cap que 15 aras, tot ethçò d’aute que’s trebalhava, ethçò de mièu ; darrèr qu’aviá aquera pèça que’s trebalhava ; aquí-baish que i aviá uá vinha, ethçò qu’apèran era Peirada, aquiu, que i aviá uá pèça e uá vinha (…) Aquí ethçò qu’apèran eras Roquetas, era planèra, que’s trebalhava, pas eth pengent, jo n’ac è cap trebalhat mès Papà que’m diguec qu’eths pengents, d’abans, ame era mossa a man, aquiu, deths buòus, que s’èra laurat aquò ; après qu’ac aplaniren qu’ac trobèren pengent ; mèma sai cap s’avián pas avut laurat de cap a Ussòu, qu’é tèrra de le diable ; mèma eth vesin, aquiu, eth qu’aperavan Petèr d’abans, après que s’aperèc Loubet (…) que recondava eth vesin quan èran dròlle, aueitatz se qu’ei, quan òm é joés, que se n’arridiá ; eth tipe qu’èra petit, qu’aviá eras camas cortas ; solament qu’aviá eth buste quan mèma pro long mès qu’èra camicort ; alavetz era mossa, qu’èra d’aqueras mossas, j’ac avetz vist, ame eths buòus, ame un tirader, eth tipe que s’i acavava, era tèrra qu’èra talament… Solament, aquera tèrra, era mossa n’arribava cap a la separar, après, en un endret ; que partiá coma aquò dejós era mossa, que haiá bòla, era mossa que pujava, eth tipe eth tot que pugèc, que pareish eth tipe que hec eth torn – que l’aperavan era esteva dera mossa – ac sabetz cap aquò, si ? – on tenguiám era mossa, que i aviá un manguilhon en buès, que s’aperava era esteva aquò ; eth tipe que hec coma era barra fixa, que passèc eths dus pès en l’aire ; ça ditz « que mo n’arridiám ! que’m seriá podut hèr mau » ça ditz ; eths buòus n’averen cap pòur – qu’é per díguer que trebalhàvam tèrras mauavientas qué.
21’49 TOPO
Qu’è avut vist a trebalhar tèrras jo, aquí un pòc avath, ethçò qu’apèran era Barguèra, uá pèça, eth darrèr proprietari aquí, bon, qu’èra ancièn quan mèma, qu’èra mès atjat que Papà. Que l’i è avut vist a laurar e semià’i. Ara que i a casses coma aquò !
22’08 : VOC eras partidas dera mossa
era esteva – eth plec – eth cotre – eth barròt – era leta – era pòste
23’40 TOPO
Un tròç [deth Tèrrahòrt] mèma e’s laurava cap, eth pair de Félix qu’ensagèc d’ac laurar un pòc mès… atencion ! ame eths buòus, nà tengue’i eth brabant ; era tèrra en estiu que l’è avuda vista jo, que partiá en carrat coma aquò, que i aviá uá henèrcla presqueben larja coma aquò : que i podiátz hicar eth pè en estiu, qu’esclatava talament que… après en ivèrn a fòrça de plàver que’s tornava… Jo tanben qu’aviá un prat parèlh ; quan èram joesis que caliá hèr atencion, que i corriám o n’empòrta de foté’s eths pès daguens ? que vos i podiátz copar un pè, que’s heniá ; qu’é per díguer era tèrra qu’èra !
VOC
uá henèrcla
24’36 : eras culturas (en alternància)
VOC
eras truhas (Bèth-Lòc) = eras trufas (Bèth-Hag)
25’22 GR : eras diferéncias Bèth-Hag / Bèth-Lòc
eths possessius – eth vin [bi] – eras cartas deths arravitalhament / ravitalhament – eth pan [pa] – bon [bu]
era granja (Bèth-Lòc) = eth truat (Bèth-Hag)
mès era codina, véder
28’38 : vacas e buòus
eras raças – dompdar buòus nà ganhar sòus
VOC
Espernar : crompar mès bon marcat que véner (hèr un pòc de benefici)
30’23 : eth pan e eras mòlas
eras mòlas dera Moleta (Bedelha) / era mòla de Borgés + un ressèc (que caliá calar eth buès en tot arressegar)
eth molièr que’s pagava (que punherava)
cambiar de molièr, cambiar de volur
GR
eth gran (le grain) [gra]
prim primis
Voc
Cabir cabishiá
34’41 : bàter
eths bateires – eth portau tròp estret enà passar era batusa – hèr ripar era batusa en ame eth cric enà hèr-la entrar ena cort – anar cercar era batusa – bàter
37’02 : era aiga
eth potz – hèr béver eth bestiar ena hont
37’47 : (mòler pendent era 2da GM)
eras mòlas de Ròcalaura e de Gajan [ga’ja] + era Moleta
TOPO
Gajan [ga’ja]
VOC
Un quartèr [kwartè] : un quart de sac [kwar]
Créateur
Jean-Paul Ferré, enquêteur
Source
[SL-Bè-Ti1]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
16 avril 2009
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Betchat
Person Item Type Metadata
Birth Date
28-6-1932
Birthplace
Betchat
Collection
Citer ce document
Jean-Paul Ferré, enquêteur, “Collectage de Irénée 2 - (Betchat 09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/618.