Collectage de Christian - (Herran)

Dublin Core

Titre

Collectage de Christian - (Herran)

Abstract

Sujet

Pastoralisme
Ours

Description

00’47 : Cornudèra – A Galèi, que l’apèran eth Tuc Blanc (a verificar) – idem, era Tucòla, qu’a un aute nom – elements de microtoponimia (dera Hont deth Ors ara Tucòla) – eras plaças de carboèras – ara, que i a plan de gebes : eras pelosas que dispareishen – era cabana deras Planèras – eth huec que permetiá de hèr lum
4’30 : abans, eth monde que pujavan ena montanha – un accordeon – amagà’s enà « tirar un còp » - qu’é atau qu’a conegut eths dera Arièja – qu’avian de 16 a 20 ans – que dançavan ena montanha – eth 15 d’aost, qu’anavan ena Palomèra, eths d’Arbàs e de Shenh e que pujavan a pè (que balha eths noms deths endrets per on passavan – elements de toponimia) – que s’amassavan ara cabana deths Esquiurs – ara, i é cap mès – ua brava cabana de planchas- explicacion deth mot penau
8’33 : era cabana deras Planèras – ua pitiva cabana – que n’i aviá ua autra sus era crèsta de Cornudèra – ara : un tepèr de calhaus – era cabana de Pèiraguilar, que l’a vista a hèr e a cair tanben – eras autras cabanas (era de Portèth, era deth Còth deths Passatgèrs) – ara cabana deras Planèras, que i aviá ua petiva candela amagada dejós un calhau – que i aviá tanben un briquet d’amadó – qu’èra tot pelosa – que i pujava en ame Pion – que i avia un tròç de lard
13’10 : eth Coret de Herèishe – que s’i amassavan eths joesis – se non hadia bon, qu’anavan nara cabana deths Esquiurs – a Palomèra, que i passavan palomas – qu’èra blu de palomas – ara, eras palomas passan cap mès – quauqu’ua paloma sedentàrias – ua catla que cantèc a Pèiraguilar – eth òme n’arrepècta cap mès era natura (abans, que haián ua caça « durabla » ; ara, qu’ac tuan tot)
16’15 : pastoralisme - per on pujavan eras oelhas – pujavan cap ath còp – que las i anavan guarar a torn de ròle – ara, qu’é un gropament ; abans, cada comuna qu’avia son pastenc – elements de microtoponimia – « eth çò de tòn : tòn ; eth çò de mèn : tòn e mèn » - se pujavan eths oelhèrs, qu’é pr’amor deths peishius, pas pr’amor deth ors – pas d’animositat en ame eths de Galèi – quan èra joés, era Coma d’Iverneda qu’èra un bòsc en ame travèrsas enà passar ; ara, que s’i pòt passejar
19’50 : era hont deth ors – istuèra deth avet plantat arrigat peth ors – istuèras de dus esquiaires que viren eras tralhas deth ors – que s’escapèren – finalament, qu’èra un taishon !
22’09 : istuèra d’Edoard de Coledís, deth sanglièr e deth ors en Prat deth Gat – eth caçaire qu’èra ara demòra – eth pair d’Olivan qu’anava en cafè dera Baderca – qu’entenec eth brolh – que’s pensèc qu’èra ua vaca que s’aviá destacat – que trobèc E. de Coledís que se’n tornava dera demòra espaurit a fèt – que i anèren eth endeman e que viren eras tralhas – eth cafè qu’èra ath çò deth Cordonièr (ena Boíga deth Cordonièr)
25’10 : que n’i a que braconavan – eth Bohon que trobèc ua telèca peth camin – un aparèlh a tres canons cargat en ame podra e cargat en ame eth çò qu’avián e reglat ara nautor dera bèstia que volián tuar – que i avia tanben un hiu arroge abans enà hèr era securitat – eth Bohon que passèc eth hiu arroge mès le vic cap – vediá cap eths canons – que i passèc era net – istuèra d’Abéjean de Hogaron qu’èra en ame ua dròlla e que’s trobèc devant ua telèca nà atrapar eth taishon – un cucàs (grapaud) qu’aviá accionat era telèca – copat en dus
29’02 : era crotz de Guèret – que i anèc 5 còps nà véder-la – qu’èra soen en tèrra – coneish cap era istuèra – qu’èra deth costat de Busanh – eth, qu’anava de cap a Galèi – i passava cap sonque nà caçar
30’19 : i a cap aiga en Cornudèra, sonque era ròca traucada (un veire e miei o dus) – que s’empleiava quan plavia – un pòc d’aiga deth costat de Morencs
31’52 : eras canaulas – que comencèc en tot guardar oelhas en ame Louis de Pachana – que copèren un noguèr – tòrcer eras planchas – après, herèishes – que s’i botèc atau – explicacion : plegar ara man (complicat) après aver hèt borir aiga – fabricacion dera « fòrma » nà poder plegar – mès avient enà tòrcer – un amusament – qu’estèc criticat – après, que’s botèc a hèr dessenhs sus eth buès – inspirat peths dessenhs que vic en Espanha – dificile de trobar planchas de noguèr (portadas peths proprietaris) – d’autis còps, que hadian en ame era pica – eth noguèr que’s gèla – que cau que siá plan lis, sense nudèth – idem nath herèishe – eth noguèr qu’é mès avient – que pòt trebalhar ara en ame de vielhis noguèrs ; abans, n’èra cap possible, que i avia de petivis noguèrs (= duas canaulas) – dificultat enà hèr eths « botons » - ath depart, 50 % de pèrta e autant quan entornias – de còps, que cau arrefistolar en ame un tròç de hèr
42’30 : eras canaulas – explicacion dera decoracion – motius vistis en Aran e ameliorats per C. Olivan - quin se copan – que cau que truque eth uelh (causida deras colors e deths motius)
46’04 : eras canaulas - que hè véder ce quin hè eths motius en ame eth cotèth – qu’explica que nà pintrar-las que cau qu’eth motiu siá un pòc large

Créateur

Jean-Paul Ferré, enquêteur

Source

22-07-2009

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

22-07-2009

Format

Texte/html

Langue

gascon

Spatial Coverage

Herran

Person Item Type Metadata

Birth Date

1945

Birthplace

Herran (Era Baderca)

Citer ce document

Jean-Paul Ferré, enquêteur, “Collectage de Christian - (Herran),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/625.

Formats de sortie