Collectage de Jean-Baptiste 3 - (Saint-Girons)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean-Baptiste 3 - (Saint-Girons)
Abstract
Sujet
Musique traditionnelle -- Gascogne
Contes gascons
Relations entre vallées
Apiculture
Description
PR-09[SG-SG-Sjb3-1]
0'00 Preparacion
PR-09[SG-SG-Sjb3-2]
0'00 Quin èra era Vath Longa d'autis còps – proximitat deths vilatges – linhas de crèsta a travèrs eths bòsquis – densitat hòrta dera populacion ara – 1600 abitants a St Lari, a un moment dat – de cap a 1914, encara ath torn de 1000 – era tèrra qu'èra rala, e eras proprietats tròp petivas – sus 3 ectares – 5 vacas e 50 oelhas, qu'èra plan – sa mair qu'avia duas o tres crabas, qu'èra ua ressorça – tot qu'èra trebalhat, hèishas dinc amont – en ombrèr, eras trufas e eth mor – en solelhan, eth blat – cada familha, sa hèisha
03'35 relacions socialas – eras prestacions : corvadas organisadas entà entreténguer eths camins, hèr güèras – entà dalhar, hèr era lenha – qu'anavan a çò deth un, deth aute – qu'èra ua aduja «a de tornar»
06'25 eras vellas – ath temps deth ivèrn, que vellava a çò deth un, deth aute – que s'i hadia colhonadas o despiets – qu'arrehadian eth mon – que s'i parlava deth trabalh, etc – que podian dançar dab un «musiquèr» - mès sovent, qu'èra ath son deth tralala – eth manje dera baleja, sus eth planchèr que ritmava
08'10 Eras fruitièras – ua en Autrech, duas aths Illons (Maria de Félicien, e ath hons deth Prat Long, era deth Lampion) – que s'i amassavan – quan avian barrat e molhut, qu'arribavan dab eth sieu bidon (sovent, un) – que recuelhian era espinta e que hadian burre – d'autis sistèmes, on hadian tornadas d'aturar era lèt : aquiu, qu'èran hormatgerias (St Guironç, Sèix, Massat) – que hadian camemberts
12'05 Hormatge – eth hormatge que's hadia ara montanha – a Còl d'Escòts, ath dessús d'Usto, eth oelhèr qu'avia tres pòrcs – a Casabeda, delà dera Còra, Jan-Pau, eth majorau, que mandava eths autis pastors e que hadia eth conde dera lèt – que hadia eths hormatges – ara tardor, qu'anavan ath Champs de Mars enà véner-les – eras hormatgerias non hadian pas que burre e camemberts
14'15 Zapou d'Arós – qu'èra estat caishèr – qu'èra partit en America – que volia hèr coma en America – que volia sindicar eths paisans que liuravan era lèt ara hormatgeria d'Ost – non marchèc pas longtemps
15'50 Fruitière – après, que's hec eth ramassatge dera lèt – Lampion qu'ac hadia, e que's botèc a hèr hormatge – bèths uns que's botèren a trebalhar peth sieu conde – eth sieu cosin, Bernat de Pocoret que's hadia eth burre – e que l'anava véner ath marcat de St Guironç – Jean-Marie deth Rog deths Illons tanben a ST Guironç, de pòrta en pòrta tanben – eths autis que liuravan a Lampion
18'10 Situacion auè – pas mès ua gota de lèt – se crompatz ua botelha, no serà pas d'ací – non molhen cap mès, un cambiament pregond dera agricultura
19'10 Paisatge e agricultura ara – cap mès gents enà trebalhar eths buhardes de mau dalhar – non trebalhavan cap que dab eras bèstias – desertificacion ath punt que no's pòt cap reconéisher – eths toristes qu'ac tròban polit, vert mes entath monde qu'an vist ce quin èra en temps, que vos sembla ua savana – per non pas èster pessimiste, lèu qu'i calerà un bot entà hè's un camin hòra dera rota principala
21'25 Eths camps – sonque petivas proprietats – qu'èra ua agricultura especiala – ua agricultura «vivrière» - que vivian de çò que's hadian vénguer e enà hè's quauques sòuses,un pòrc, eth vedèth, un porin, eth anhèth – eth blat que calia que podessan passar era annada entà hèr eth pan – e eth seme tanben – auè eths tecnicians agricòles que disen que i a ua degeneracion, mes en temps, que semiavan tostemps çò de madeish d'ua annada ara auta – o escambiar eth seme dab eth vesin – hèr talhuc entaras trufas entà poder tornar semiar – se demorava un sac de blat, que'u venian
26'30 Eth Blat – partir a Aspèth, dera generacion dera sua mair, véner un sac de blat – o mèma a Sent Biat – que calia aver camas e lent – un dia, ua vielha vatmalonha que l'avia dit : «que m'a calut aver ua esquina d'ase, ua cama de can, e bona barra»
PR-09[SG-SG-Sjb3-3]
0'00 Seguida – qu'èra estada solida entà portar causas sus eras esquias, cama de can entà poder caminar e bona barra, entath apetit – en pòc de mots, que tròba, que resuma plan era faiçon de víver deras gents dera montanha
0'55 Modernisacion – deth costat de St Gironç, qu'èra dejà mès avançat – en çò sieu, que's servian d'ua lúbia que hadian tirar pera cavala – que hadian era èrba ara Molina – qu'i ei eth sol instrument qu'avian
04'00 Eth blat – portar a Aspèth o a St Biat – eth conde deth poth a St Biat – que l'avia entenut tanben en Bigòra, aqueth conde dab eths endrets diferents
07'40 Hèstas – bàter, qu'èra ua corvada mes qu'i avia un costat hestiu – idem entath pòrc
09'45 Carnavalh – un desbordament e un cambiament de personalitat – qu'avia sentit qu'i èra ua afirmacion deras hemnas – inversament deths sèxes – òmes abilhats en hemnas e eth contrari – normaument, non botavan cap jàmes pantalon – sa mair que prenia eth pantalon de sa pair entà soenhar eth bestiar ena nhèu – qu'èra tanben un transfert d'autoritat e de poder – eras hemnas que penjavan eths òmes entà Carnaval – penjar que vòu díser estacar en ua causa, un pomèr per exemple
12'45 Hèsta deth vilatge – eth bal – quan avia 10 ans, qu'i avia dijà 3 o 4 musicians – ua petita centrala electrica mes non hadia pas pro de lum, alavetz qu'i botavan candelas – d'on ven eth sobriquet de Lampion a St Lari
16'20 Idem – pòc de lum, que calia quasi passar a paupas – eth sovier deth Carnavalh qu'a, qu'ei era pòur
18'15 Maridatges – cap vist noças a St Lari – partit ath atge de 7 ans, alavetz, n'i tornava pas sonque entaras vacanças
19'30 St Joan – tanpòc, arren de particulièr (eth hoc, si) – mes arren ath torn deth hoc, per exemple
Pausa
22'20 Pelet – qu'a existat – non l'a pas conegut – que hasia bals en çò sieu – eths joesis qu'i anavan dançar – que passavan era vellada
23'40 Hèsta deth vilatge – quan comencèc era modernisacion dab mantun musicaire ? non sap pas – Jean de Bounzom qu'èra partit maridà's a Anós – eth, que hadia eth accordeon – n'a pas sabut se hadia bals
25'30 Evolucion deth bal – eth «bal champêtre» - a ST Gironç tanben – entad eth, ara, era musica que'u trinca eras aurelhas, e que'u truca sus eth estomac
28'20 Folklore – qu'ensajan de perpetuar ua tradicion – coma eth costume per exemple – n'èra cap un deguisament – eth costume deras vathmalonhas – eth trebalh de Mr Sentein, qui entath Bathmalons – qu'an avut eth meriti de hèr recèrcas – non son cap solament ua sorça d'amusament – mes eth dia on non haràn mès «cinemà» non seràn cap ès interessentis
PR-09[SG-SG-Sjb3-4]
0'00 Les néo-ruraux
01'00 Neo-pyrénéens – eths qu'an aperat «hippies», era permèra vaga, après 1968 – qu'èran estadi seriosis – entram, qu'i avec fantesistes e profitaires – e encara auè – mes quan ved gents que venguen eslhevar quauques anhèths o crabas, que trebalhan e que creishen chic a chic, que mantenguen eth país, que hè plaser – e urosament, que n'arriban – pas d'aqueris que venguen amagà's entà fumar e picà's – que son gents estimables pr'amor que venguen víver en condicions qu'èran eras deth país en temps e qu'eth monde d'ací non vòlen aver mès – que'us ditz mercia pr'amor que retarda era desertificacion deth país
04'50 Idem – pas evident de compréne's pr'amor «nous ne partons pas du même endroit, il faut marcher, cheminer, et la rencontre se fera» - les problèmes des villes, de la solitude, c'est le défaut de rencontre
05'40 Evolucion de St Gironç – autrefois, le soir, les gens sortaient
07'10 Evolucion dera societat – en estiu, eras gents qu'èran assietadas dehòra, eth ser – que parlavan – en Champs de Mars, qu'èra pareil – eths mainatges que corrian sus era plaça, eths parents que parlavan entre eris – perqué ei acabat ? - un fenomène de societat – qu'èm passats d'ua societat de solidaritat a ua societat individualista – qu'ei un fenomène deth liberalisme – per exemple, çò que disen aths mainatges : «que cau èster fòrt, inteligent, performent (sustot), que cau èster eth prumèr» - qu'ei eth individu e cap era collectivitat – auè, qu'ei eth individu – era Republica qu'a cambiat – que cau èster prèst a pujar sus eth vente de sa mair entà ganhar quauques centimèstres – cada un que hè çò de sòn, non s'aucupa cap mès deths autis – qu'ac vedem cada dia dab eths «exclus» - en França mes tanben hòra – qu'i a 35 ans, qu'i avia dit un dia ena sala dera mairia, en ua amassada, pròishe dera hrièsta (que ved on èra exactament) : «vous n'empecherez jamais les ventres creux, les gens qui ont faim d'aller vers un lieu où ils croient qu'il y a de quoi manger» - qu'ei çò qu'arriba auè – mes qu'èra previsible, dejà 35 ans a
11'45 Idem – eras tecnologias, eth confort peras maisons, era television, radio, internet on pòdes aver tot çò que vòs – n'as cap mès besonh de parlar a costat – e eth vedin que hè era madeisha causa – eth «lien social» qu'a despareishut – era solidaritat que s'ei embricalhada – e ara, ua societat d'individus cada un de son costat e sense comunicacion ni «lien»
13'40 Intime – n'ei pas pessimiste – avec sa femme, ils étaient des «passionnés de vie» - et l'arbre généalogique derrière en est la preuve – pour lui, c'est de la lucidité, mais pas un discours désabusé – des fois, il a un peu le cafard de voir la transformation de la nature – mais elle nous rappelle que c'est elle qui commande – et elle incline l'homme à un peu de modestie
PR-09[SG-SG-Sjb3-4]
Bonus !
0'00 Lenga – quan pujèc ath Plairàs e que parlèc dab ua hemna deth Biròs que podec díser qu'èra vathlongués ath parlar
03'55 Lenga – diferenças entre eth Biròs e era Vathlonga
0'00 Preparacion
PR-09[SG-SG-Sjb3-2]
0'00 Quin èra era Vath Longa d'autis còps – proximitat deths vilatges – linhas de crèsta a travèrs eths bòsquis – densitat hòrta dera populacion ara – 1600 abitants a St Lari, a un moment dat – de cap a 1914, encara ath torn de 1000 – era tèrra qu'èra rala, e eras proprietats tròp petivas – sus 3 ectares – 5 vacas e 50 oelhas, qu'èra plan – sa mair qu'avia duas o tres crabas, qu'èra ua ressorça – tot qu'èra trebalhat, hèishas dinc amont – en ombrèr, eras trufas e eth mor – en solelhan, eth blat – cada familha, sa hèisha
03'35 relacions socialas – eras prestacions : corvadas organisadas entà entreténguer eths camins, hèr güèras – entà dalhar, hèr era lenha – qu'anavan a çò deth un, deth aute – qu'èra ua aduja «a de tornar»
06'25 eras vellas – ath temps deth ivèrn, que vellava a çò deth un, deth aute – que s'i hadia colhonadas o despiets – qu'arrehadian eth mon – que s'i parlava deth trabalh, etc – que podian dançar dab un «musiquèr» - mès sovent, qu'èra ath son deth tralala – eth manje dera baleja, sus eth planchèr que ritmava
08'10 Eras fruitièras – ua en Autrech, duas aths Illons (Maria de Félicien, e ath hons deth Prat Long, era deth Lampion) – que s'i amassavan – quan avian barrat e molhut, qu'arribavan dab eth sieu bidon (sovent, un) – que recuelhian era espinta e que hadian burre – d'autis sistèmes, on hadian tornadas d'aturar era lèt : aquiu, qu'èran hormatgerias (St Guironç, Sèix, Massat) – que hadian camemberts
12'05 Hormatge – eth hormatge que's hadia ara montanha – a Còl d'Escòts, ath dessús d'Usto, eth oelhèr qu'avia tres pòrcs – a Casabeda, delà dera Còra, Jan-Pau, eth majorau, que mandava eths autis pastors e que hadia eth conde dera lèt – que hadia eths hormatges – ara tardor, qu'anavan ath Champs de Mars enà véner-les – eras hormatgerias non hadian pas que burre e camemberts
14'15 Zapou d'Arós – qu'èra estat caishèr – qu'èra partit en America – que volia hèr coma en America – que volia sindicar eths paisans que liuravan era lèt ara hormatgeria d'Ost – non marchèc pas longtemps
15'50 Fruitière – après, que's hec eth ramassatge dera lèt – Lampion qu'ac hadia, e que's botèc a hèr hormatge – bèths uns que's botèren a trebalhar peth sieu conde – eth sieu cosin, Bernat de Pocoret que's hadia eth burre – e que l'anava véner ath marcat de St Guironç – Jean-Marie deth Rog deths Illons tanben a ST Guironç, de pòrta en pòrta tanben – eths autis que liuravan a Lampion
18'10 Situacion auè – pas mès ua gota de lèt – se crompatz ua botelha, no serà pas d'ací – non molhen cap mès, un cambiament pregond dera agricultura
19'10 Paisatge e agricultura ara – cap mès gents enà trebalhar eths buhardes de mau dalhar – non trebalhavan cap que dab eras bèstias – desertificacion ath punt que no's pòt cap reconéisher – eths toristes qu'ac tròban polit, vert mes entath monde qu'an vist ce quin èra en temps, que vos sembla ua savana – per non pas èster pessimiste, lèu qu'i calerà un bot entà hè's un camin hòra dera rota principala
21'25 Eths camps – sonque petivas proprietats – qu'èra ua agricultura especiala – ua agricultura «vivrière» - que vivian de çò que's hadian vénguer e enà hè's quauques sòuses,un pòrc, eth vedèth, un porin, eth anhèth – eth blat que calia que podessan passar era annada entà hèr eth pan – e eth seme tanben – auè eths tecnicians agricòles que disen que i a ua degeneracion, mes en temps, que semiavan tostemps çò de madeish d'ua annada ara auta – o escambiar eth seme dab eth vesin – hèr talhuc entaras trufas entà poder tornar semiar – se demorava un sac de blat, que'u venian
26'30 Eth Blat – partir a Aspèth, dera generacion dera sua mair, véner un sac de blat – o mèma a Sent Biat – que calia aver camas e lent – un dia, ua vielha vatmalonha que l'avia dit : «que m'a calut aver ua esquina d'ase, ua cama de can, e bona barra»
PR-09[SG-SG-Sjb3-3]
0'00 Seguida – qu'èra estada solida entà portar causas sus eras esquias, cama de can entà poder caminar e bona barra, entath apetit – en pòc de mots, que tròba, que resuma plan era faiçon de víver deras gents dera montanha
0'55 Modernisacion – deth costat de St Gironç, qu'èra dejà mès avançat – en çò sieu, que's servian d'ua lúbia que hadian tirar pera cavala – que hadian era èrba ara Molina – qu'i ei eth sol instrument qu'avian
04'00 Eth blat – portar a Aspèth o a St Biat – eth conde deth poth a St Biat – que l'avia entenut tanben en Bigòra, aqueth conde dab eths endrets diferents
07'40 Hèstas – bàter, qu'èra ua corvada mes qu'i avia un costat hestiu – idem entath pòrc
09'45 Carnavalh – un desbordament e un cambiament de personalitat – qu'avia sentit qu'i èra ua afirmacion deras hemnas – inversament deths sèxes – òmes abilhats en hemnas e eth contrari – normaument, non botavan cap jàmes pantalon – sa mair que prenia eth pantalon de sa pair entà soenhar eth bestiar ena nhèu – qu'èra tanben un transfert d'autoritat e de poder – eras hemnas que penjavan eths òmes entà Carnaval – penjar que vòu díser estacar en ua causa, un pomèr per exemple
12'45 Hèsta deth vilatge – eth bal – quan avia 10 ans, qu'i avia dijà 3 o 4 musicians – ua petita centrala electrica mes non hadia pas pro de lum, alavetz qu'i botavan candelas – d'on ven eth sobriquet de Lampion a St Lari
16'20 Idem – pòc de lum, que calia quasi passar a paupas – eth sovier deth Carnavalh qu'a, qu'ei era pòur
18'15 Maridatges – cap vist noças a St Lari – partit ath atge de 7 ans, alavetz, n'i tornava pas sonque entaras vacanças
19'30 St Joan – tanpòc, arren de particulièr (eth hoc, si) – mes arren ath torn deth hoc, per exemple
Pausa
22'20 Pelet – qu'a existat – non l'a pas conegut – que hasia bals en çò sieu – eths joesis qu'i anavan dançar – que passavan era vellada
23'40 Hèsta deth vilatge – quan comencèc era modernisacion dab mantun musicaire ? non sap pas – Jean de Bounzom qu'èra partit maridà's a Anós – eth, que hadia eth accordeon – n'a pas sabut se hadia bals
25'30 Evolucion deth bal – eth «bal champêtre» - a ST Gironç tanben – entad eth, ara, era musica que'u trinca eras aurelhas, e que'u truca sus eth estomac
28'20 Folklore – qu'ensajan de perpetuar ua tradicion – coma eth costume per exemple – n'èra cap un deguisament – eth costume deras vathmalonhas – eth trebalh de Mr Sentein, qui entath Bathmalons – qu'an avut eth meriti de hèr recèrcas – non son cap solament ua sorça d'amusament – mes eth dia on non haràn mès «cinemà» non seràn cap ès interessentis
PR-09[SG-SG-Sjb3-4]
0'00 Les néo-ruraux
01'00 Neo-pyrénéens – eths qu'an aperat «hippies», era permèra vaga, après 1968 – qu'èran estadi seriosis – entram, qu'i avec fantesistes e profitaires – e encara auè – mes quan ved gents que venguen eslhevar quauques anhèths o crabas, que trebalhan e que creishen chic a chic, que mantenguen eth país, que hè plaser – e urosament, que n'arriban – pas d'aqueris que venguen amagà's entà fumar e picà's – que son gents estimables pr'amor que venguen víver en condicions qu'èran eras deth país en temps e qu'eth monde d'ací non vòlen aver mès – que'us ditz mercia pr'amor que retarda era desertificacion deth país
04'50 Idem – pas evident de compréne's pr'amor «nous ne partons pas du même endroit, il faut marcher, cheminer, et la rencontre se fera» - les problèmes des villes, de la solitude, c'est le défaut de rencontre
05'40 Evolucion de St Gironç – autrefois, le soir, les gens sortaient
07'10 Evolucion dera societat – en estiu, eras gents qu'èran assietadas dehòra, eth ser – que parlavan – en Champs de Mars, qu'èra pareil – eths mainatges que corrian sus era plaça, eths parents que parlavan entre eris – perqué ei acabat ? - un fenomène de societat – qu'èm passats d'ua societat de solidaritat a ua societat individualista – qu'ei un fenomène deth liberalisme – per exemple, çò que disen aths mainatges : «que cau èster fòrt, inteligent, performent (sustot), que cau èster eth prumèr» - qu'ei eth individu e cap era collectivitat – auè, qu'ei eth individu – era Republica qu'a cambiat – que cau èster prèst a pujar sus eth vente de sa mair entà ganhar quauques centimèstres – cada un que hè çò de sòn, non s'aucupa cap mès deths autis – qu'ac vedem cada dia dab eths «exclus» - en França mes tanben hòra – qu'i a 35 ans, qu'i avia dit un dia ena sala dera mairia, en ua amassada, pròishe dera hrièsta (que ved on èra exactament) : «vous n'empecherez jamais les ventres creux, les gens qui ont faim d'aller vers un lieu où ils croient qu'il y a de quoi manger» - qu'ei çò qu'arriba auè – mes qu'èra previsible, dejà 35 ans a
11'45 Idem – eras tecnologias, eth confort peras maisons, era television, radio, internet on pòdes aver tot çò que vòs – n'as cap mès besonh de parlar a costat – e eth vedin que hè era madeisha causa – eth «lien social» qu'a despareishut – era solidaritat que s'ei embricalhada – e ara, ua societat d'individus cada un de son costat e sense comunicacion ni «lien»
13'40 Intime – n'ei pas pessimiste – avec sa femme, ils étaient des «passionnés de vie» - et l'arbre généalogique derrière en est la preuve – pour lui, c'est de la lucidité, mais pas un discours désabusé – des fois, il a un peu le cafard de voir la transformation de la nature – mais elle nous rappelle que c'est elle qui commande – et elle incline l'homme à un peu de modestie
PR-09[SG-SG-Sjb3-4]
Bonus !
0'00 Lenga – quan pujèc ath Plairàs e que parlèc dab ua hemna deth Biròs que podec díser qu'èra vathlongués ath parlar
03'55 Lenga – diferenças entre eth Biròs e era Vathlonga
Créateur
Eth Ostau Comengés, producteur
Source
PR-09[SG-SG-Sjb3]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
21 mai 2015
Spatial Coverage
Saint-Girons
Person Item Type Metadata
Birth Date
21-10-1920
Birthplace
Saint Lary
Collection
Citer ce document
Eth Ostau Comengés, producteur, “Collectage de Jean-Baptiste 3 - (Saint-Girons),” Oralitat de Gasconha, consulté le 22 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/635.