Collectage de Christian - (Rimont)
Dublin Core
Titre
Collectage de Christian - (Rimont)
Abstract
Sujet
Toponymie
Gascon (dialecte)
Rivalité entre village
Gascon (apprentissage du français)
Races bovines
Chansons
Gardes forestiers (conflits)
Description
RL-09[SG-Ri-Vc-1]
0'00 Sobriquet – Calibèra – crompada en 1977 – eth sortit de Montesquiu-Avantès – sortit deths Boïnèus, vist a néisher a Eliane – en çò deths Pierrons
04'40 Toponymie – quartièrs de Rimont : Arroi, Manèira, Bolant, Millas, eth Pas dera Planha – maisons isoladas, eth Carralet, era Vada – 36km de voirie communale – Laujolet e Terac
06'30 Rota – rota vielha de Foish – avant, que passava devant era pòrta
07'20 Lenga – cap ua gròssa diferença, non – mes a Castelnau – un bueu ací, un «biòu» a Castelnau – ath Mas d'Azil tanben
telefòne
RL-09[SG-Ri-Vc-2]
0'00 Intime – president dera amontanhatge a Massat – parten de Rimont a pè – dab 125 vacas deçà Biert – eth endeman, que parten de Biert e un repeishon eth ser – que pujan a Gotets – que disen «iò» a Massat
02'40 Rivalitat – entre vilatges – non – que se n'entenian
03'45 Evolucion – que trebalhavan ara man – passar ara botelusa – puish era pressa, eth rombalur – ara, ua pressa imensa dab bòlas de 500kg – ua mecanisacion importenta – moneda, un parelh de bueus e de vacas d'autis còps – que hadia eths devers – que s'escapavan eras vacas – anar en milh - que cridavan – aperar eth can «tè tè» - tornava hèr virar era vaca – 1km e miei dinc ara escòla – son pair que hadia eth carrelòtdab era pala – dab eths esclòps de boès
07'25 Neishut a Braida – 1km e miei dera escòla – que deishèren era bòrda e que partiren a Boïnèu – en çò deths Pierrons – qu'anava aths Espalats – 7km dinc ath vilatge – era mair de Hubert que les i hadia era cantina
08'50 Escòla – regenta sevèra – era purmèra lenga qu'èra eth patoès – hèt punir pr'amor de parlar patoès – Marcelle Auger, hemna ruda – que'u hadia vénguer davant «le patois ici c'est interdit» - punit de recreacion – segonda lenga, eth francés – privà'u 5 minutas de recreacion – dab Roger Camel, eth òme de Raymonde – non se'n podia pas empachar de parlar patoès – que't hadia a hèr 5 linhas – o ua dictada de 5 linhas e zerò fauta – fautas, no'n hè cap «tròpas» ara
11'55 Religion – cada dimishe ara messa -partir de Braida – 4km a travèrs eths bòsques – e 3 autres dinc ath vilatge - quan arribavan ara rota, que's botavan un parelh de solièrs - 3 mainatges e era gran mair – e eth caterechisme a tres oras entiò 16h30 – netses barrada quan se'n tornavan – qu'èran 40 o 45 a Montesquiu – après era messa – totis qu'i anavan – recitar causas : ua leçon a aprénguer per còr – eth curè Antonin de Sentenac – que't pausava – anà's coessar – que disian ? - 'j'ai mangé de la viande le vendredi – qu'èra ua comedia – que disia un «notre père», un «je vous salue» mes vite hèt !
16'20 Idem – coessar
RL-09[SG-Ri-Vc-3]
0'00 Seguida – «quelle est la plus belle fête de l'année» - Pierre Estaque qu'avia responut «era hèsta deth pòrc»
01'00 Vacas – plan de Gascona – eris, a Braida, qu'avian Mirandesa – Suissas, Brunas deras Alpas, e quauques Castas – bonas entath parelh, eras Castas – las avian avudas atau – eras limosinas que son bonas tanben
03'45 Idem – era Vasadesa – que devarèren autan bèras qu'eras Limosinas e autan plan sus eras pentas – avant que crotzavan – ua cosia prumèra dera Blonda – qu'vaia hèt un vedèth Limosinas e Vasadesa
07'20 Vedèths – véne'us – eths mascles qu'èran crestats enà hèr bueus – o engreishar eth vedèth avant – ara heira- bèth feirau – ath Bolevard, en faça deth cafè Seurat – un feirau d'anhèths hòu – maquinhons de Perpinhan qu'arribavan – ara, qu'ei istoèra de passar un moment – eth 2 novème, bilhèu 400 chavaus – engoan, 25 chavals – eths bascos qu'arribavan tanben a 4 o 5 – eths de Puigcerdan que venguia crompar porias tanben – ua heira a Rimont tanben – un centenat de vedèths entara esportacion
11'40 Heira – a Tarascon – eth 30 de seteme – eth 21 de seteme, a Vic de Sòs – 5000 oelhas d'autis còps – 50 ans après, 300 – Tarascon, qu'èra ua grana heira – ara, que vene e casa
13'00 Oelhas – que n'a tanben – 80 – que n'avia dinc a 150 – 2 autis tropèths ena comuna – tròp de trebalh – era oelha, qu'i cau èster maitin e niet – sustot quan anhèra – que hè montanhar eras oelhas ath Pic deths 3 Seigneurs – non s'i pòt pas anar mès enas Pireneas Centralas pr'amor deth os – bilhèu ne manca 1200 sus eth estiu – eths tipes que son desgostats – que preferen goardà's eras oelahs a casa – era montanha que s'embosquís – n'i pòden cap fèr arren – qu'ei esnervat : «d'aquò parli cap mès»
15'50 Société – emigracion – un shinhau
16'10 Intime – trebalhs que hec
RL-09[SG-Ri-Vc-4]
0'00 Seguida – trebalhs que hec – quin crompèc bestiar e ben
13'30 Vellar – cap de televisions – a pè dab ua lampa a petròle – plumar – hèr milhàs – curar eth caudèr
15'50 Idem – Josep Artaud – qu'èra un cosin deth sòn gran pair – que cantava – au mens dus còps per setmana – que se'n bremba de duas
RL-09[SG-Ri-Vc-5]
0'00 Canta – «Mon Père en a 600 moutons, moi j'en suis la bergère»
04'00 Idem - «Un pastor se promenava tot le long d'un riu»
06'50 Broishas – quauques que's passejavan dab un bròc d'agrèu entà virar eras broishas – fadas – que n'i a que cresian aths sòrts
09'45 Lenga – ua lenga que non cau pas deishar pèrder – que's pensa que tornarà arribar en quauqu'un lòc – istoèras condadas en patoès que son mès saborosas – que la conda en francés : un curé qui s'en va à vélo porter «le bon dieu» à un malade– les gendarmes l'arrêtent sur son vélo – que passa ath patoès - eth curè qu'arriba, disem, a Micasson - «E on anatz ? « «Que vau portar eth bon-diu enà Artur qu'ei malaut» - «venguetz ací ! Contravencion : qu'ètz dus sus era bicicleta, n'avetz cap eth dret !»
13'34 Lenga – eth Bouts dera Mountagno – qu'i va cada dimarç – qui voleria anar fóter un còp de lenga
15'20 Intime – que'u vosegi, que'm haci pelejar !
Bon. L'apéritif ?
0'00 Sobriquet – Calibèra – crompada en 1977 – eth sortit de Montesquiu-Avantès – sortit deths Boïnèus, vist a néisher a Eliane – en çò deths Pierrons
04'40 Toponymie – quartièrs de Rimont : Arroi, Manèira, Bolant, Millas, eth Pas dera Planha – maisons isoladas, eth Carralet, era Vada – 36km de voirie communale – Laujolet e Terac
06'30 Rota – rota vielha de Foish – avant, que passava devant era pòrta
07'20 Lenga – cap ua gròssa diferença, non – mes a Castelnau – un bueu ací, un «biòu» a Castelnau – ath Mas d'Azil tanben
telefòne
RL-09[SG-Ri-Vc-2]
0'00 Intime – president dera amontanhatge a Massat – parten de Rimont a pè – dab 125 vacas deçà Biert – eth endeman, que parten de Biert e un repeishon eth ser – que pujan a Gotets – que disen «iò» a Massat
02'40 Rivalitat – entre vilatges – non – que se n'entenian
03'45 Evolucion – que trebalhavan ara man – passar ara botelusa – puish era pressa, eth rombalur – ara, ua pressa imensa dab bòlas de 500kg – ua mecanisacion importenta – moneda, un parelh de bueus e de vacas d'autis còps – que hadia eths devers – que s'escapavan eras vacas – anar en milh - que cridavan – aperar eth can «tè tè» - tornava hèr virar era vaca – 1km e miei dinc ara escòla – son pair que hadia eth carrelòtdab era pala – dab eths esclòps de boès
07'25 Neishut a Braida – 1km e miei dera escòla – que deishèren era bòrda e que partiren a Boïnèu – en çò deths Pierrons – qu'anava aths Espalats – 7km dinc ath vilatge – era mair de Hubert que les i hadia era cantina
08'50 Escòla – regenta sevèra – era purmèra lenga qu'èra eth patoès – hèt punir pr'amor de parlar patoès – Marcelle Auger, hemna ruda – que'u hadia vénguer davant «le patois ici c'est interdit» - punit de recreacion – segonda lenga, eth francés – privà'u 5 minutas de recreacion – dab Roger Camel, eth òme de Raymonde – non se'n podia pas empachar de parlar patoès – que't hadia a hèr 5 linhas – o ua dictada de 5 linhas e zerò fauta – fautas, no'n hè cap «tròpas» ara
11'55 Religion – cada dimishe ara messa -partir de Braida – 4km a travèrs eths bòsques – e 3 autres dinc ath vilatge - quan arribavan ara rota, que's botavan un parelh de solièrs - 3 mainatges e era gran mair – e eth caterechisme a tres oras entiò 16h30 – netses barrada quan se'n tornavan – qu'èran 40 o 45 a Montesquiu – après era messa – totis qu'i anavan – recitar causas : ua leçon a aprénguer per còr – eth curè Antonin de Sentenac – que't pausava – anà's coessar – que disian ? - 'j'ai mangé de la viande le vendredi – qu'èra ua comedia – que disia un «notre père», un «je vous salue» mes vite hèt !
16'20 Idem – coessar
RL-09[SG-Ri-Vc-3]
0'00 Seguida – «quelle est la plus belle fête de l'année» - Pierre Estaque qu'avia responut «era hèsta deth pòrc»
01'00 Vacas – plan de Gascona – eris, a Braida, qu'avian Mirandesa – Suissas, Brunas deras Alpas, e quauques Castas – bonas entath parelh, eras Castas – las avian avudas atau – eras limosinas que son bonas tanben
03'45 Idem – era Vasadesa – que devarèren autan bèras qu'eras Limosinas e autan plan sus eras pentas – avant que crotzavan – ua cosia prumèra dera Blonda – qu'vaia hèt un vedèth Limosinas e Vasadesa
07'20 Vedèths – véne'us – eths mascles qu'èran crestats enà hèr bueus – o engreishar eth vedèth avant – ara heira- bèth feirau – ath Bolevard, en faça deth cafè Seurat – un feirau d'anhèths hòu – maquinhons de Perpinhan qu'arribavan – ara, qu'ei istoèra de passar un moment – eth 2 novème, bilhèu 400 chavaus – engoan, 25 chavals – eths bascos qu'arribavan tanben a 4 o 5 – eths de Puigcerdan que venguia crompar porias tanben – ua heira a Rimont tanben – un centenat de vedèths entara esportacion
11'40 Heira – a Tarascon – eth 30 de seteme – eth 21 de seteme, a Vic de Sòs – 5000 oelhas d'autis còps – 50 ans après, 300 – Tarascon, qu'èra ua grana heira – ara, que vene e casa
13'00 Oelhas – que n'a tanben – 80 – que n'avia dinc a 150 – 2 autis tropèths ena comuna – tròp de trebalh – era oelha, qu'i cau èster maitin e niet – sustot quan anhèra – que hè montanhar eras oelhas ath Pic deths 3 Seigneurs – non s'i pòt pas anar mès enas Pireneas Centralas pr'amor deth os – bilhèu ne manca 1200 sus eth estiu – eths tipes que son desgostats – que preferen goardà's eras oelahs a casa – era montanha que s'embosquís – n'i pòden cap fèr arren – qu'ei esnervat : «d'aquò parli cap mès»
15'50 Société – emigracion – un shinhau
16'10 Intime – trebalhs que hec
RL-09[SG-Ri-Vc-4]
0'00 Seguida – trebalhs que hec – quin crompèc bestiar e ben
13'30 Vellar – cap de televisions – a pè dab ua lampa a petròle – plumar – hèr milhàs – curar eth caudèr
15'50 Idem – Josep Artaud – qu'èra un cosin deth sòn gran pair – que cantava – au mens dus còps per setmana – que se'n bremba de duas
RL-09[SG-Ri-Vc-5]
0'00 Canta – «Mon Père en a 600 moutons, moi j'en suis la bergère»
04'00 Idem - «Un pastor se promenava tot le long d'un riu»
06'50 Broishas – quauques que's passejavan dab un bròc d'agrèu entà virar eras broishas – fadas – que n'i a que cresian aths sòrts
09'45 Lenga – ua lenga que non cau pas deishar pèrder – que's pensa que tornarà arribar en quauqu'un lòc – istoèras condadas en patoès que son mès saborosas – que la conda en francés : un curé qui s'en va à vélo porter «le bon dieu» à un malade– les gendarmes l'arrêtent sur son vélo – que passa ath patoès - eth curè qu'arriba, disem, a Micasson - «E on anatz ? « «Que vau portar eth bon-diu enà Artur qu'ei malaut» - «venguetz ací ! Contravencion : qu'ètz dus sus era bicicleta, n'avetz cap eth dret !»
13'34 Lenga – eth Bouts dera Mountagno – qu'i va cada dimarç – qui voleria anar fóter un còp de lenga
15'20 Intime – que'u vosegi, que'm haci pelejar !
Bon. L'apéritif ?
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-09[SG-Ri-Vc]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
09 décembre 2017
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Rimont
Person Item Type Metadata
Birth Date
9-2-1949
Birthplace
Montesquieu-Avantès
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Christian - (Rimont),” Oralitat de Gasconha, consulté le 23 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/642.