Collectage de Albertine - Cassagnabère

Dublin Core

Titre

Collectage de Albertine - Cassagnabère

Abstract

Sujet

Gascon (surprise d'être compris)
Guerre mondiale (1939-1945) -- Prisonniers
Fêtes chômées
Chandeleur
Noël
Saint-Jean (fête)
Alimentation
Fête du village

Description

MF-31[Au-Ca-Ma-1]


00’00 : Lenga : emplec e utilisacion –dificultat a parlar patuès dambe un joen

01’06 : Lòc de neishença, Noms de maisons e cambiaments d’aperacions mès recentas, Picòla, Joan de Moran, Castèthnau, Parabèra, Macari Trenca, Eth Güin, Gargalhan,

04’22 : Era gretlassada deth 31 d’aost 2015, teules tot copats, maison evacuada

08’19 : Toponimia : Quartièr de Moran de Haut / Moran de Baish: maisons Peruishet, Gilon, Farja, Sauç, Charlet. Pèças : Lafont, Hont de Charlet
.
10’10 :Lenga : Bonjour / Adishatz/ adeishatz . Utilisacion e aprentissatge deth gascon e deth francés. Cohats ara escòla. Ua sola maison en quartièr on era dròlla sabia parlar francés; eths vielhs d’abans que sabian pas ne legir ne signar

13’03 : eth son òme sortit deth Güin. Orfanèu a 2ans, remaridatge deth bèu pair.

14’10 : Eth son ome aperat “Eth Joatèr”. Servici militari en 1937. Presoèr en Alemanha, tornat eth 27 d’abriu 1945. Trabalhar ara usinade Peirosèth (gas e petròla de Sent Marcèth). Tròp de monde a casa sua, qu’aprenguec eth mestièr de joatèr. Era sua prumèra joata venut ath Heriu deth bestiar a Sent Gaudenç. Maison bastida dambe eths pièçs deras joatas. Arribada deths tracturs en 1964. Arrestar de hèr joatar e vénguer agricultur. (passar de 5ha a 15ha). Fermatge, Eretatges ath dia de aué, drets de successions. Letra a Sarkozy

20’28 : Eretagte en temps vielh. Maison pas tostemps deishada ath ainat, a qui ac volia. maison prauba, familhas de bordalèrs. Italia : eth ainat qu’ac arrecupèra tot, eths autes cau de hugessan.

25’00: Evolucion deras superficias deras propietats (dinca 300ha ara). Trabalhar dambe eras vacas. Ara eths agriculturs son pas a de plànher. Hèr pielons, tornar eishamplar. Mecanisacion. Segar, era liüsa. Era batusa. Estacar eths sacs de gran. Gran en solèr, ara coperativa o ath bolangèr tà pagat eth pan deth an. Milhòc entà embucar eras aucas e eths pòrcs.

29’05 : Eras corvadas, un per maison, convialitat, s’amusavan, s’aimavan. Amassareth milhòc, vrenhar, eth pòrc. Cap mes de contact dambe eth monde deth quartièr.

31’15 : Lenha : copa en Maubossin

31’50 : Alimentacion : Ahosserar eth milhòc. Mongetas ena pèça, ua saca tà tota era annada. Ath bochèr dus còps cada an : hèsta locala e tara hèsta deth pòrc. Bochèr ath vilatge. Dus boeus tuats tara hèsta (biftèc eth dissabte, e eth borit). Crompar 1kg de saucissa en aver venut un vedèth.

35’35 : Nadau: un irantge o ua banana, o un carròp. Ara eths mainatgesson tròp sadoths

36’25 : Eths bordalèrs : balhar era mentat de tot. Loubeau :propietaris generoses. Gran : eth solèr deth bordalèr e eth solèr deth patron. Un pòrc e 4 aucas balhats ara gran-mair Loubeau (vilatge) que les hèva peisher en Pati. Eth pòrc que passava en còlhòr (couloir).
Praubèr : Sons gran-parents : partir ara jornada per Mondina, avian pas qu’un parelh de vacas.

Venguèren bordalèrs après dera mòrt de Loubeau ara guèrra en 1914. Era veusa que lesvenguec supliar de vénguer bordalèrs e que les ajudava

42’32 : Guèrra de 39-45 : eth son òme – partir soldat (...)

MF-31[Au-Ca-Ma-2]

00’00 : Guèrra de 39-45 (seguida) : combina deths chefes franceses entà hèr-les presoèrs peths Alemans. 48km a pè era mèma jornada, eth vente vueit - presoèr en ua fèrma de còsta Buchenwald – tornar ath ser en camp. Anecdòcta dambe eth patron dera fèrma qu’èra maishant. Era cosina alemanda – còcas tot dia – amiar ueus en camp - correspondéncia dambe ancièns companhons deth camp (Dordonha, Lòt) – autes presoèrs deth vilatge

04’20 : Ocupacion alemanda a Cassinhabèra – anecdòta d’un tipe que trobec 3 alamans mòrts en bòsc dera Talhada e qu’ac eishamplèc pertot – Mossur Lapeyrada, mèra, qu’anèc negociar dambe eth “Gròs Alemant” de Peirosèth entà estauviar ua fusilhada

06-18 : era usina de gasolinatge de Peirosèth – presoèrs embauchats quan tornèren

06’50 : Eth mestièr de joatèr - mercat de Sent Gaudenç e d’Aurinhac

07’42 :Evolucion : joenes de ara tròp guastats

08’20 :Castèth de Ramahòrt - Eth Lanòt, partatjat per Arramahòrt,tot parcèlas de 24 a, ua tà cada propietaris deth vilatge e de Mondina (Charlet, Eth Camelòt...) – hèr peisher eras goelhas en Lanòt;

11’47 : escòla libra e escòla deras Surs

12’28 : Sent-Joan : cada proprietari hèva son huec – Macari : huec enes Terrèrs – eth ser que’s vedia huecs de pertot – huec en vilatge tanben, en Pati – lenha en Maubossin (?) - benediccion peth curè – mostrà’s – hèr còder saucissa, bièn mès tard – cridar, chahutar – sonar eras campanas.

17-21 : Nadau – eras aubetas – era sua neboda qu’es demandava ce perqué sonavan atau – Messa de Miejanet – anar a messa dambe sa gran-mair – glèisa frenquentada – ser de Nadau, cap d’arrebelhon – eth soc de Nadau

23-20 : Climat – mes de nèu que ara –descatjar eth camin dambe eth boeus

25’35 : Era Candelèra – 15 d’Aost : benediccion cièrges- presentacion deths dròlles ara Vierges d’Artiguehente - procession dambe eth etandar dera Senta d’Artiguehente dempus eth vilatge – processions ath torn dera capèra deras mairs dambe cièrges ath torn dera capèra taras vrèspas. Comunion : miejas-vrèspas pregària ara Senta Vièrges en vilatge recitada per ua comunianta

30’15 : cambiament de mentalitat deth monde – s’aimavan mès abans – visitas – cadun a casa sua- ròtle dera television- velhadas – brocar- hèr aras cartas

31’49 : Era hont dera Capèra – dròlles : presentacion e benediccion dera Vièrges nà que les protetjessa – cantiques – portar eth drapèu (banièra) – legenda sus era origina dera capèra –messa tà que haça bèth temps, cada mes ua messa per quartièr, nà que gretlessa pas (proteccion deras arrecòltas) – sonar ara capèras tà hèr partir eras pricladas – Séraphin, eth campanèr que passava entà amassar era macòla (porets, trufas) entà èster pagat de sonar eras campanas

39’19 : Eth curèr – passava dambe un chivau tà amassar blat - tornada deth bolangèr, a chivau.

40-40 : Capèra : abandon e venta – descripcion deth laguens dera capèra – empòrge – monde que venguian de pertot, mairs de pertot – alugar un ciège quan hèva maishant temps

43’02 : Eras Arrogacions - arreposoèrs, abilhar eras dròllas, ara crotz de Mondina e de Dulon (Hèsta-Diu ?), Vièrges deth vilatge – crotz de Moran (dispareishuda) ...

MF-31[Au-Ca-Ma-3]

00’00 : (seguida) eras crotzes guardinas tara Ascencion, Eths Passaròts – Jomet - darrèr çò deth Cantonièr - Era Montjòia- arrosas e totas flors. Arreposoèrs, Fête Diu, mes tard, dambe personas (Sta Vièrges, St Josèp que pregava Diu) – hèiras, benediccion deth bestiar

04’00 : Eras hèiras a Cassinhabèra : hèira cada mes, mercat deras aucas a Tossants ara Montjòia (entà embucar) – un nunc de colors tà s’arreconéguer eras aucas. Miar e hèr pèisher era troja dambe ua chèna.

06’24 : Populacion : que i avia monde peras maisons : 4 o 5 personas a cada maison – vailets e bònas en çò de Macari

08’02 : Era hèsta locala – un evènament – atraccions – bals – monde eroses, dançar coma ua hòla – diluns de sers chagrinats. Diluns messa, glèisa plia a blòc. Eths musicièns deth vilatge : cueires ; Eth Patanèr, Parabèra, Jules Setze, Bertrand, Lucien Martin eth buralista. – eras aubadas, camion de mossur Lasbats – joenes de ara pas mes eroses que nosauts - eras voeturas que son de tròp, que pòden anar tròp lonh –desplaçà’s a pè o a bicicleta – eths cafès.

Créateur

Mathieu Fauré, enquêteur

Source

MF-31[Au-Ca-Ma]

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

16/01/2018

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Cassagnabère

Person Item Type Metadata

Birth Date

06/02/19

Birthplace

Cassagnabère

Citer ce document

Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Albertine - Cassagnabère,” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/643.

Formats de sortie