Collectage de Léon et Lucette (Péguilhan)
Dublin Core
Titre
Collectage de Léon et Lucette (Péguilhan)
Abstract
Sujet
Gascon (apprentissage du français)
Races bovines
Saint-Jean (fête)
Noël
Jeux de cartes
Description
MF-31[Bo-Pe-Pll-1]
00’00 : Presentacion – utilisacion dera lenga – Toponimia : çò de Som / çò de Sartolat (Lunax)
01’55 : era sua familha venguda d’Italia – emigrents - arrivats en 1925 – son pair bordalèr (Lacaze a Lunax) – sa mair ath molin de Teulé a Peguilhan – 7 mainatges , darrèr dera frairia– venguèvan de Treviso – nombrosas familhas d’italièns demorats en França
05’40 : eth bestiar – cap de oelhas – eth shivau tà anar hèr eras comissions a Bolonha – era jardinièra
06’33 : Toponimia : Escorsat (tèrras) – Era Camèla – quartièr de Tontona (3 maisons) – Bacon – Folard
09’20 : Sociolinguistica – aprenissatge deth patuès – era escòla – patuès, italièn e francés – patuès d’Italia – utilisacion deth patuès a Peguilhan – Mercat de patuès (rare) – subervita deth patuès – caleria conservar era lenga – diferenças dambe eths vilatges vesins – Pomaurin qu’escamòtan mès : las pruas [las pr’əɔs] / Peguilhan : eras pruas [elas pr’yɔs]. – Gèrs “lo can qu’a vist quauquom” / eth can qu’a vist quauqu’un – parlar de Tolosa
17’50: Eth patuès ara escòla - francés entà’s tirar d’aqueth patuès – que’s trufavan deths que parlavan patuès – eth arregent que hèva repetar
19’38 : Era Capèra dera Camèla – qu’estèc desmolida – arrebastida dambe eth materiau dat peths vesins – anavan ara messa ací meslèu que d’anar en vilatge – Rogacions – Capèra de çò de Bètis, dada ara comuna – Messa 15 de junh (Sta Germèna) – abandonada un temps- arrestorada quan se hec eth lac dera Gimoa – Rogacions : marchar e pregar dinca era crotz e getar flors – autas crotz visitadas taras Rogacions : crotz en contorn dera còsta (estatua) – crotz de çò deth Castèth – crotz de çò de Benac (crotzament Sent Hariòu) – castèth de Borupaus
27-12 : Lac dera Gimoa (barratge, botat en aiga en 1990) – dus ans de trabalh – alimenta era centrala de Golfech – tunèu dinca era Gessa(Lunax) entà aheredar era centrala – irrigacion – expropriacions e compensacions – 180 ha, 4km de long – Toponimia : eras tèrras dera Gimoa
31’40: Eths bòsques : pas de comunau
32’24 : Eth molin de Pegulhan - entrepresa – 3 obrièrs e un chofur– venian eras harias – anavan hèr mòler ací – passava amassar eth blat : 100kg de blat = 80 kg de pan (dependèva deth bolangèr)- pan entara annada
34’50 : Gran entaras bèstias : blat, civada, milhòc - eth shivau – embucar aucas e canards – hitges venuts a Bolonha en mercat dera poralha – Samatan, Seissan – embucar (novembre decembre) - sapèr (estomac deth canard) – eth confit – conservat en chai dambe eth vin e’ras patanas – aucas de Tolosa – aucas de Guinièa (embucadas) – canard mulard (crotzament musquet e comun) .
41’50 : Mercat deths vedèths a Sent Gaudenç (dambe eth bus) – vedèths en autobus quan i avèva pas mès plaça ena remòrca (Lacoume de Simòrra) – bestiar taras hèiras de Bolonha : 7 d’Aost e Sent Martin – vacas gasconas – arrivada dera limosina.
MF-31[Bo-Pe-Pll-2]
00’00 : arribada dera blonda d’Aquitània – olandesas e suissas tà aver pro de lèit entaths vedèths – eths vielhs qu’anavan guardar eth bestiar – estacavan a metdia o s’emportavan era museta tà dinnar – 12ha : 12 vacas
01’25 : víver tres generacions amassa – suenhar e guardar deths vielhs a casa
02’15 : vedèths de lèit (3 meses) – eth musèu – musèu interdit – tostemps estacats – lòtja deth vedèth o estacat ath cant dera banqueta - leitèras : ua suissa ou ua bleta (pie noir) – crotzaments de raças – castas (boeus gris- marron) - anar ara monta publica a Lunax (Ducos), 3 taures – portar eras trojas ath pòrc (5km) a Bolonha. – eths cazerièns (neres) – mirgalhats blanc e gris (crotzats dambe eths angleses)
09’50 : Era Teularia d’Escobàs (a Garbit)– sa mair nescuda ara Teularia – (venguts de La Lana Arquèr) – tirar era tèrra – era teuleria pas coma Blajan – teularia familiala (bricas, teulas e teulets (taths encadraments de pòrtas o de finèstras – quartièr d’Escobàs - quartièr de Garbit – batisquèvan dambe colombatges (àvis de bàter entà bastir e entà crepir) - eras mòtas (coma ua briga) : mòta en tèrra darrèr era maison (30 de long per 15 de haut) ; montats coma parpins , grep devath (túho) ; pèiras ath hons (umiditat) – maisons bastidas sus túho (1m), sense fondacions (devath qu’ei marna)
18-12 : molins de vent – carrièra tara pèira (Era Peirèra) ; Benac – pèira pas tròp terribla– pèira sortida tath cloquèr de Bolonha
20’19 : Sent Joan - huec en cada maison – eth monde que s’aperavan Joan Joana, que hèvan un boquet de blat que penjavan devant era pòrta – auèitar eths huecs deths vesins – huec dambe espinses – hèvan un tupèc – sautar per dessús era flama quan òm èra petit – copar era dorna (tara balòsha o Pentacosta ?) – penjar 7 o 8 dornas plias d’aiga, duvet...., uelhs bandats, dambe ua barra, la calia copar – que’s hèva eth dia de Quasimodo.
26’13 : Sent-Joan : benediccion deth huec peth curè – era halhèra – eth tisòc /eth tidòc.
28’30 : Nadau – eths esclòps devant era shumenèia – un tanòc entà Nadau – respàs en familha – messa de Miejanet e s’arrunisquèvan en cafè.
30’45 : jòcs de carta : belòta – manilha – borra de taula – explicacion dera borra – joga aras quilhas e eth quilh (quilha mès hauta) ; botar sòuses dessús eth quilh.
00’00 : Presentacion – utilisacion dera lenga – Toponimia : çò de Som / çò de Sartolat (Lunax)
01’55 : era sua familha venguda d’Italia – emigrents - arrivats en 1925 – son pair bordalèr (Lacaze a Lunax) – sa mair ath molin de Teulé a Peguilhan – 7 mainatges , darrèr dera frairia– venguèvan de Treviso – nombrosas familhas d’italièns demorats en França
05’40 : eth bestiar – cap de oelhas – eth shivau tà anar hèr eras comissions a Bolonha – era jardinièra
06’33 : Toponimia : Escorsat (tèrras) – Era Camèla – quartièr de Tontona (3 maisons) – Bacon – Folard
09’20 : Sociolinguistica – aprenissatge deth patuès – era escòla – patuès, italièn e francés – patuès d’Italia – utilisacion deth patuès a Peguilhan – Mercat de patuès (rare) – subervita deth patuès – caleria conservar era lenga – diferenças dambe eths vilatges vesins – Pomaurin qu’escamòtan mès : las pruas [las pr’əɔs] / Peguilhan : eras pruas [elas pr’yɔs]. – Gèrs “lo can qu’a vist quauquom” / eth can qu’a vist quauqu’un – parlar de Tolosa
17’50: Eth patuès ara escòla - francés entà’s tirar d’aqueth patuès – que’s trufavan deths que parlavan patuès – eth arregent que hèva repetar
19’38 : Era Capèra dera Camèla – qu’estèc desmolida – arrebastida dambe eth materiau dat peths vesins – anavan ara messa ací meslèu que d’anar en vilatge – Rogacions – Capèra de çò de Bètis, dada ara comuna – Messa 15 de junh (Sta Germèna) – abandonada un temps- arrestorada quan se hec eth lac dera Gimoa – Rogacions : marchar e pregar dinca era crotz e getar flors – autas crotz visitadas taras Rogacions : crotz en contorn dera còsta (estatua) – crotz de çò deth Castèth – crotz de çò de Benac (crotzament Sent Hariòu) – castèth de Borupaus
27-12 : Lac dera Gimoa (barratge, botat en aiga en 1990) – dus ans de trabalh – alimenta era centrala de Golfech – tunèu dinca era Gessa(Lunax) entà aheredar era centrala – irrigacion – expropriacions e compensacions – 180 ha, 4km de long – Toponimia : eras tèrras dera Gimoa
31’40: Eths bòsques : pas de comunau
32’24 : Eth molin de Pegulhan - entrepresa – 3 obrièrs e un chofur– venian eras harias – anavan hèr mòler ací – passava amassar eth blat : 100kg de blat = 80 kg de pan (dependèva deth bolangèr)- pan entara annada
34’50 : Gran entaras bèstias : blat, civada, milhòc - eth shivau – embucar aucas e canards – hitges venuts a Bolonha en mercat dera poralha – Samatan, Seissan – embucar (novembre decembre) - sapèr (estomac deth canard) – eth confit – conservat en chai dambe eth vin e’ras patanas – aucas de Tolosa – aucas de Guinièa (embucadas) – canard mulard (crotzament musquet e comun) .
41’50 : Mercat deths vedèths a Sent Gaudenç (dambe eth bus) – vedèths en autobus quan i avèva pas mès plaça ena remòrca (Lacoume de Simòrra) – bestiar taras hèiras de Bolonha : 7 d’Aost e Sent Martin – vacas gasconas – arrivada dera limosina.
MF-31[Bo-Pe-Pll-2]
00’00 : arribada dera blonda d’Aquitània – olandesas e suissas tà aver pro de lèit entaths vedèths – eths vielhs qu’anavan guardar eth bestiar – estacavan a metdia o s’emportavan era museta tà dinnar – 12ha : 12 vacas
01’25 : víver tres generacions amassa – suenhar e guardar deths vielhs a casa
02’15 : vedèths de lèit (3 meses) – eth musèu – musèu interdit – tostemps estacats – lòtja deth vedèth o estacat ath cant dera banqueta - leitèras : ua suissa ou ua bleta (pie noir) – crotzaments de raças – castas (boeus gris- marron) - anar ara monta publica a Lunax (Ducos), 3 taures – portar eras trojas ath pòrc (5km) a Bolonha. – eths cazerièns (neres) – mirgalhats blanc e gris (crotzats dambe eths angleses)
09’50 : Era Teularia d’Escobàs (a Garbit)– sa mair nescuda ara Teularia – (venguts de La Lana Arquèr) – tirar era tèrra – era teuleria pas coma Blajan – teularia familiala (bricas, teulas e teulets (taths encadraments de pòrtas o de finèstras – quartièr d’Escobàs - quartièr de Garbit – batisquèvan dambe colombatges (àvis de bàter entà bastir e entà crepir) - eras mòtas (coma ua briga) : mòta en tèrra darrèr era maison (30 de long per 15 de haut) ; montats coma parpins , grep devath (túho) ; pèiras ath hons (umiditat) – maisons bastidas sus túho (1m), sense fondacions (devath qu’ei marna)
18-12 : molins de vent – carrièra tara pèira (Era Peirèra) ; Benac – pèira pas tròp terribla– pèira sortida tath cloquèr de Bolonha
20’19 : Sent Joan - huec en cada maison – eth monde que s’aperavan Joan Joana, que hèvan un boquet de blat que penjavan devant era pòrta – auèitar eths huecs deths vesins – huec dambe espinses – hèvan un tupèc – sautar per dessús era flama quan òm èra petit – copar era dorna (tara balòsha o Pentacosta ?) – penjar 7 o 8 dornas plias d’aiga, duvet...., uelhs bandats, dambe ua barra, la calia copar – que’s hèva eth dia de Quasimodo.
26’13 : Sent-Joan : benediccion deth huec peth curè – era halhèra – eth tisòc /eth tidòc.
28’30 : Nadau – eths esclòps devant era shumenèia – un tanòc entà Nadau – respàs en familha – messa de Miejanet e s’arrunisquèvan en cafè.
30’45 : jòcs de carta : belòta – manilha – borra de taula – explicacion dera borra – joga aras quilhas e eth quilh (quilha mès hauta) ; botar sòuses dessús eth quilh.
Créateur
Mathieu Fauré, enquêteur
Source
MF-31[Au-Ca-Ma]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
24/01/2018
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Péguilhan
Person Item Type Metadata
Birth Date
Léon : 1934
Lucette : 1935
Birthplace
Léon : Lunax (Sartolet)
Lucette : Péguilhan (Escorsac)
Collection
Citer ce document
Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Léon et Lucette (Péguilhan),” Oralitat de Gasconha, consulté le 31 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/651.