Collectage de Jean et Lucette accompagnés de Denise, amie et native de Bédeilhe
Dublin Core
Titre
Collectage de Jean et Lucette accompagnés de Denise, amie et native de Bédeilhe
Abstract
Sujet
Thermalisme
Surnaturel (fées)
Surnaturel (sorcières)
Saint-Jean (fête)
Noël
Eau courante
Cuisine (porc)
Description
MF-09[SC-Be-Lj+Ll+Gd]1
00’13 : Presentacion : Lucette neishuda en Somet de Naut – parlar patuès – utilisacion dera lenga – Denisa neishuda Larròca – Jean neishut a Pàmias, abandonat pera sua familha – en çò d’ua noiriça dinca 9 ans, adoptat a Bedelha – Toponimia : Era Coma, Era Coma deth Lac, Eth Somet de Naut, Eth Somet de Baish – Coma deth Lac (ancian lac), quantitat de sorças - sobriquets : çò de Basset, çò de Tindona – sobriquets mens utilisats peths joeni – eth Veguèr – veguèr : quauqu’un que parla mau – çò deth Còmte, çò deBasset, Eth Haure, çò de Peirotet, çò de Bergeron, diminutius.
11’17 : Eths Banhs – 6 cabinas – curas , aiga bona taths rumatismes – arribavan dam era cana que se’n tornavan en tot córrer – guarit en trex setmanas– Joly, medecin de Saliás quei deishec era cana – cafè restaurants – aubèrja entà lotjar eths curistas –Toponimia :Bernat Blanc, Carravèth, Eth Malhòu, Era Pelada, Espiusa- sobriquets : Era Horca, Era Penja, Eth Ninon – Borguesa - Pòrrus (vilatge dera glèisa) -5 maisons a Borguesa – Pòrrus era glèisa e 7 maisons : Era Coadeta,
12’30 : Eths Banhs (seguida) – eths grani-parents l’avián tostemps coneguts- eths de Bedelha que i anavan - hèr cauhar era aiga – 20 minutas en banh – un monde hòu (St Guironç, Tolosa, Casèras) – venguián en pension, eth taxi de Bèth-Hag que’n portavan – Eth chatelèn de Bèth-Hag qu’ac volec exploatar en gran – eths proprietaris qu’arrefusèren – era mair de Denisa que i a trabalhat – emplegar monde deth vilatge (hèr cauhar aiga, copar lenha) - Era hont deths Banhs – era reserva e era canèra – eths curistas lotjavan en çò de Fina - haián un prètz taths deth vilatge – lavà’s – eras honts bonas entà béver : hont de Sanson, hont de Molòt dura a digerar – aiga deths banhs (fada, apra) - [interrupcion còp de telefòna]
28’29 :lavar era harda – lavar en Lens o enas honts – lavoèr en Somet de Naut – savonar a casa e aherescar en riu o ena hont – eras honts- ara hont – era banca enà lavar -anar lavar eras tripas deth pòrc – Era hont deth Lavader (tièda) – torrà’s eths dits –
32’04 : Era Hèsta deth pòrc – tuat en mes de març enà poder hèr era corvada dera lenha -
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]2
00’00: Era hèsta deth pòrc (seguida) - jòcs de cartas – era borra –jogar moneda – ancièni francs e pecetas traucadas (eths sòus) – anecdòtas de jogaires de cartas – seradas de hèsta deth pòrc – repèishes de comunins e repèishes de corvadas – era tripa nera – expression : “era vielha que no’s voliá morir, que’n voliá tostemps saber mes”
04’25 : Socolinguistica - eths arreproèrs en patuès – eth patuès lenga de casa – anecdòtas sus era escòla – eths refugiats perpinhaneses – eth estiu escòla tant que haiá diá – tornar-se’n dera escòla de netses – eth can que les demorava –
10’17 : Guèrra 1939-1945 - Refugiats Perpinhaneses – refugiats Bèljas en 1940 – “Catalan borro / Gavat pòrc” – sauvar eths dròlles de paur d’un desbracament cap a Perpinhan – eth catalan – comparasons gascon e catalan –
14’55 : Guèrra 1939-1945 (seguida) – eths Alemans ena escòla eth diá deth massacre de Marsolans – Jeannnot que’s vic eth arrevolèr dejós eth nas- que mitralahavan eths Alemans de cap aths bòsques– un que s’ameguèc en pont entà pas èster fusilhat – era Polonesa de çò deTadèc qu’estec tuada (Havars) – eths milicièns – eras requisicions – Eth massacre deth Par de Havars – Anecdòtas sus eth massacre de Marsolans –
19’53 : Istòria – Eth Castèth (amèu dera escòla)– Eth Casteràs – torn entà survelhar ath cap dera Quèra – ua craba d’òr amagada – un innoncent que la cerquèc un moment – gran cramat que i estèc trobat – tunèl dinca ara hont ath hons d’Espiusa (en Lens) –
23’48 : Toponimia : Castèth Craba – Carravèth –limitas dame Bagert e Bèth-Lòc - Eth Molòt, - geologiá (Eth Tuc de Bagert) – definicion de ua quèra : bòsc magre, sus eth calhau ; garrigas – Era Quèra de Horment -
27’10 : Toponimia (seguida) e activiats umanas : Era Verièra (ath torn de Perèu) – era carrièra de marbre de Cartòn (petita carrièra)- Eth Priu (Taurinhan Castèth) – Colau – Bernat Blanc –
29’52 : Religion – eras crotzes -Era crotz dera Coma – Era Crotz deth Cap deth Camin, Era Crotz dera Crotz, Era crotz de Malhòu, Era crotz deth Cap dera Quèra, era crotz dera Coma deth Lac – processions – “Mois de Marie” – passejar eth curè dame eth dè – anecdòtas sus eth curè de Bedelha – qu’aimava eras hemnas - eth catechisme en çò deth curè – eras comunions – refus de hèr hèr era comunion – eth armonium
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]3
00’00 : Religion – eth curè de Bedelha (seguida) – amusà’s dam eth armonium pendent eras vrèspas – recitar e posar questions abans era confirmacion – “aquò qu”é un ase tibat” – béver eth vin de messa –practica religiosa – eth curè ara maison de retrèta
03’26 : Nadau – anar ara messa de Miejanet – ua qu’èra neishuda era net de Nadau
05’20 : Eras Fadetas ath Somet de Baish e Larròca – hemnas dame pè d’auca - trauc en tèrra, refugi deras Fadetas – condat pera tanta vielha – venguián prénguer eth solelh en pàrrec deths pòrcs – haián secar era ruscada – volavan, qu’èran laugèras – n’ia que i credián – bèth ròc que hè tuta – comunicava dame ra hont dera Ròca – canards partits en un trauc qu’anèren sortir en un aute riu – eth vielh Clerc deth Somet de Baish que crediá aras fadetas e que las vediá – quan èran contentas venguián cantar sus eth teule deths pòrcs – abilhadas en blanc –monde desgordits que haián créder causas aths autes – eras broishas – formula nà virar eras broishas : “broisha broisha, cabessau, que’t balharè huec e sau – era sau que hèva partir eras broishas – botar era paur enaths dròlles (anecdòta de Maurice de Honilha) – getar sòrts – caliá trucar sus era ombra dera broisha – alugar cièrgis quan periglava –Era Candelèra, d’un saut de vedèra”,Nà Nadau d’un saut de brau... – baston d’areu nà protetjarderas broishas – tot eth torn d’ua cabana de montanha plei de huelhas d’areu –
17’13 : Sent Joan – huec – sautar eth huec – prénger un tison e hèr ua crotz sus eras pòrtas (maison e bèstias) – “Nòste Sénher que l’avia benadit” – huec en vilatge e ara Coma deth Lac – hagòts crotzats – vesins que venguián de Tolosa exprès nath huec e sauvar un tison – laurèr naths Rams – guarisons
21’13: Eths guerissurs –“de créder que vas guarir de còpsque’t hè guarir”- [séquence floue]-anecdòtas sus eths guerissurs deth país( Caujolle de Montesquiu) – exemà – cedes demorats dejós ua pèira entà véder s’era conjuracion aviá marchat – Cerès de Palamenic – podologa de Bèthvéder qu’aviá un don – copar eth huec -
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]4
00’00 : Sent Joan –amassar plantas eth maitin de Sent Joan – millepertuis - [arrivée de leur fermière, se mettent àparler français] – eth lis tà hèr cicatrisar – hèr trempar flors de lis e flors d’espin blanc ena nhòla – sauvar un buòu qu’aviá ua pulmonèra dame vin caut – tisana d’arrebola – tisana de mauva (plegar eth aret d’un buòu)-
00’13 : Presentacion : Lucette neishuda en Somet de Naut – parlar patuès – utilisacion dera lenga – Denisa neishuda Larròca – Jean neishut a Pàmias, abandonat pera sua familha – en çò d’ua noiriça dinca 9 ans, adoptat a Bedelha – Toponimia : Era Coma, Era Coma deth Lac, Eth Somet de Naut, Eth Somet de Baish – Coma deth Lac (ancian lac), quantitat de sorças - sobriquets : çò de Basset, çò de Tindona – sobriquets mens utilisats peths joeni – eth Veguèr – veguèr : quauqu’un que parla mau – çò deth Còmte, çò deBasset, Eth Haure, çò de Peirotet, çò de Bergeron, diminutius.
11’17 : Eths Banhs – 6 cabinas – curas , aiga bona taths rumatismes – arribavan dam era cana que se’n tornavan en tot córrer – guarit en trex setmanas– Joly, medecin de Saliás quei deishec era cana – cafè restaurants – aubèrja entà lotjar eths curistas –Toponimia :Bernat Blanc, Carravèth, Eth Malhòu, Era Pelada, Espiusa- sobriquets : Era Horca, Era Penja, Eth Ninon – Borguesa - Pòrrus (vilatge dera glèisa) -5 maisons a Borguesa – Pòrrus era glèisa e 7 maisons : Era Coadeta,
12’30 : Eths Banhs (seguida) – eths grani-parents l’avián tostemps coneguts- eths de Bedelha que i anavan - hèr cauhar era aiga – 20 minutas en banh – un monde hòu (St Guironç, Tolosa, Casèras) – venguián en pension, eth taxi de Bèth-Hag que’n portavan – Eth chatelèn de Bèth-Hag qu’ac volec exploatar en gran – eths proprietaris qu’arrefusèren – era mair de Denisa que i a trabalhat – emplegar monde deth vilatge (hèr cauhar aiga, copar lenha) - Era hont deths Banhs – era reserva e era canèra – eths curistas lotjavan en çò de Fina - haián un prètz taths deth vilatge – lavà’s – eras honts bonas entà béver : hont de Sanson, hont de Molòt dura a digerar – aiga deths banhs (fada, apra) - [interrupcion còp de telefòna]
28’29 :lavar era harda – lavar en Lens o enas honts – lavoèr en Somet de Naut – savonar a casa e aherescar en riu o ena hont – eras honts- ara hont – era banca enà lavar -anar lavar eras tripas deth pòrc – Era hont deth Lavader (tièda) – torrà’s eths dits –
32’04 : Era Hèsta deth pòrc – tuat en mes de març enà poder hèr era corvada dera lenha -
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]2
00’00: Era hèsta deth pòrc (seguida) - jòcs de cartas – era borra –jogar moneda – ancièni francs e pecetas traucadas (eths sòus) – anecdòtas de jogaires de cartas – seradas de hèsta deth pòrc – repèishes de comunins e repèishes de corvadas – era tripa nera – expression : “era vielha que no’s voliá morir, que’n voliá tostemps saber mes”
04’25 : Socolinguistica - eths arreproèrs en patuès – eth patuès lenga de casa – anecdòtas sus era escòla – eths refugiats perpinhaneses – eth estiu escòla tant que haiá diá – tornar-se’n dera escòla de netses – eth can que les demorava –
10’17 : Guèrra 1939-1945 - Refugiats Perpinhaneses – refugiats Bèljas en 1940 – “Catalan borro / Gavat pòrc” – sauvar eths dròlles de paur d’un desbracament cap a Perpinhan – eth catalan – comparasons gascon e catalan –
14’55 : Guèrra 1939-1945 (seguida) – eths Alemans ena escòla eth diá deth massacre de Marsolans – Jeannnot que’s vic eth arrevolèr dejós eth nas- que mitralahavan eths Alemans de cap aths bòsques– un que s’ameguèc en pont entà pas èster fusilhat – era Polonesa de çò deTadèc qu’estec tuada (Havars) – eths milicièns – eras requisicions – Eth massacre deth Par de Havars – Anecdòtas sus eth massacre de Marsolans –
19’53 : Istòria – Eth Castèth (amèu dera escòla)– Eth Casteràs – torn entà survelhar ath cap dera Quèra – ua craba d’òr amagada – un innoncent que la cerquèc un moment – gran cramat que i estèc trobat – tunèl dinca ara hont ath hons d’Espiusa (en Lens) –
23’48 : Toponimia : Castèth Craba – Carravèth –limitas dame Bagert e Bèth-Lòc - Eth Molòt, - geologiá (Eth Tuc de Bagert) – definicion de ua quèra : bòsc magre, sus eth calhau ; garrigas – Era Quèra de Horment -
27’10 : Toponimia (seguida) e activiats umanas : Era Verièra (ath torn de Perèu) – era carrièra de marbre de Cartòn (petita carrièra)- Eth Priu (Taurinhan Castèth) – Colau – Bernat Blanc –
29’52 : Religion – eras crotzes -Era crotz dera Coma – Era Crotz deth Cap deth Camin, Era Crotz dera Crotz, Era crotz de Malhòu, Era crotz deth Cap dera Quèra, era crotz dera Coma deth Lac – processions – “Mois de Marie” – passejar eth curè dame eth dè – anecdòtas sus eth curè de Bedelha – qu’aimava eras hemnas - eth catechisme en çò deth curè – eras comunions – refus de hèr hèr era comunion – eth armonium
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]3
00’00 : Religion – eth curè de Bedelha (seguida) – amusà’s dam eth armonium pendent eras vrèspas – recitar e posar questions abans era confirmacion – “aquò qu”é un ase tibat” – béver eth vin de messa –practica religiosa – eth curè ara maison de retrèta
03’26 : Nadau – anar ara messa de Miejanet – ua qu’èra neishuda era net de Nadau
05’20 : Eras Fadetas ath Somet de Baish e Larròca – hemnas dame pè d’auca - trauc en tèrra, refugi deras Fadetas – condat pera tanta vielha – venguián prénguer eth solelh en pàrrec deths pòrcs – haián secar era ruscada – volavan, qu’èran laugèras – n’ia que i credián – bèth ròc que hè tuta – comunicava dame ra hont dera Ròca – canards partits en un trauc qu’anèren sortir en un aute riu – eth vielh Clerc deth Somet de Baish que crediá aras fadetas e que las vediá – quan èran contentas venguián cantar sus eth teule deths pòrcs – abilhadas en blanc –monde desgordits que haián créder causas aths autes – eras broishas – formula nà virar eras broishas : “broisha broisha, cabessau, que’t balharè huec e sau – era sau que hèva partir eras broishas – botar era paur enaths dròlles (anecdòta de Maurice de Honilha) – getar sòrts – caliá trucar sus era ombra dera broisha – alugar cièrgis quan periglava –Era Candelèra, d’un saut de vedèra”,Nà Nadau d’un saut de brau... – baston d’areu nà protetjarderas broishas – tot eth torn d’ua cabana de montanha plei de huelhas d’areu –
17’13 : Sent Joan – huec – sautar eth huec – prénger un tison e hèr ua crotz sus eras pòrtas (maison e bèstias) – “Nòste Sénher que l’avia benadit” – huec en vilatge e ara Coma deth Lac – hagòts crotzats – vesins que venguián de Tolosa exprès nath huec e sauvar un tison – laurèr naths Rams – guarisons
21’13: Eths guerissurs –“de créder que vas guarir de còpsque’t hè guarir”- [séquence floue]-anecdòtas sus eths guerissurs deth país( Caujolle de Montesquiu) – exemà – cedes demorats dejós ua pèira entà véder s’era conjuracion aviá marchat – Cerès de Palamenic – podologa de Bèthvéder qu’aviá un don – copar eth huec -
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]4
00’00 : Sent Joan –amassar plantas eth maitin de Sent Joan – millepertuis - [arrivée de leur fermière, se mettent àparler français] – eth lis tà hèr cicatrisar – hèr trempar flors de lis e flors d’espin blanc ena nhòla – sauvar un buòu qu’aviá ua pulmonèra dame vin caut – tisana d’arrebola – tisana de mauva (plegar eth aret d’un buòu)-
Créateur
Mathieu Fauré, enquêteur
Source
MF-09[SC-Be- Lj+Lm+Gd]1
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
30/05/2018
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Bedeilhe
Person Item Type Metadata
Birthplace
Bedeilhe (Somet de Naut)
Collection
Citer ce document
Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Jean et Lucette accompagnés de Denise, amie et native de Bédeilhe,” Oralitat de Gasconha, consulté le 31 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/655.