Collectage de Alfred - Moulis (1)
Dublin Core
Titre
Collectage de Alfred - Moulis (1)
Abstract
Sujet
Guerre mondiale (1939-1945) -- Histoire
École publique
Gascon (dialecte)
Saint-Jean (fête)
Noël
Chandeleur
Carnaval
Surnaturel (fées)
Surnaturel (sorcières)
Guerre des Demoiselles
Description
MF-09[SG-Mo-Na1]-1
00’00 : Presentacion - Toponimia – amèu de Castèth-Culhèr – 4 maisons en amèu – Cap de Sor – Era Tarversa– Eth Cap deth Tir – era escòla deth Cap deth Tir – Comativert – abitants partits era Bastèrna (Sent Líser) – Ror – Escòlas de Molins : Era Tarversa, Luzenac – passar eth certificat en 1938
05’05 : Era Guèrra de 1939 – son pair partit ara guèrra – abandon deths estudis enà adujar sa mair – acabar de hèr era èrba dame eth gran-pair – son pair mobilsat d’Aush de cap ath front – eth son regiment d’artilhariá hèt presoèr – escapà’s e arribar ena Hauta Marna – abilhà’s en civil – arrejúnher era linha de demarcacion - passar eth pont dera Leire – eths refugiats – marchar entiò era Hauta Vièna – arrejúnher eth regiment que demorava - eths deth sièu regiment embarrats en ua glèisa – eth camp de Pradals – ua familha de Molins que recercava un deths sièvis peths camps de presoèrs (per corrièr) – son pair que hec eras duas guèrras 1918 e 1939 - era crotz de guèrra - ocupacion en Alemanha –
20’15 : Sociolinguistica – utilisacion deth gascon – era sua hilha que parla gascon - [que s’a perdut ua hilha airaiguan] – parlar patuès ara escòla - era regenta qu’escoatava darrèr era pòrta ara recreacion – privar de recreacion – novèlis arribats : fin deth patuès –
23’45 : Meteorologia –Dictions – observacions – mes de mag, 3 fasas de heret : eth rossin que cau tramble 3 còps en estable – Mag vielh : eth 15 de mag ara fin de mag - eth cocut – eths audèths – Ath 7 d’abriu eth cocut cau qu’auge cantat, mort o viu – eth cocut e eth gòrja-rog – eth cocut que cantava entiò era setmana de Sent Joan – cap mes de cocut en paí
s
27’44 : Sent Joan – eth har – huec de lenha sus eth Sarrat – eth Cap deth Har de Molins – sonar eras campanas dera capèra de Sent Miquèu (Lotrenh, Engomèr) - halhas baishadas entiò Molins –espitas de huec - Eth Cap deth Harc plantat d’ua crotz per un missionari – garbòts quilhats – Lotrenh era capèra Sent Miquèu – Luzenac e Argulhar : comuna de Molins mès parròquia d’Engomèr – sautar eth huec ;
34’15 : Eras Ramadas – 1èr d’adriu – anar véder eras dròllas – eth erpèth botat ath cap deth herèishe ena miegèra - malhar devant çò deras dròlles – Sent Joan – Nadau : eth teson de Nadau conservat (era buscalha de Nadau) – conversat un an -eras ramadas : tançar un tamborèu pera carrèra –
MF-09[SG-Mo-Na1]2
00’00 : Rites Calendaris – Eras Ramadas (suite)
–
00’34 : Eth Tramvoès (tramway) Sent Guironç entiò Santenh – usina electica d’Arrot – cremalhèra a partir de Castilhon – eths dias de hèiras a plaça deth autobús – eras vacas qu’avián paur deth tramway - [parla gascon dame era sua hilha qu’entra ena cosina] – fin deth trawway en 1935 – un camion nà portar ethbestiar ara hèira-
05’50: Economia -eras hèiras – Plaça de Capò ath miei de Vilafranca – mes de 100 vedèths – venguián marcahnds de Tolosa e deras Alpas – Eths Marrestons – mercandejar – de marchar eths vedèths que’s vuedan e que’s macan – eras raças : gasconas, castàs, charolesas, limosinas, blondas –
09’52 :Dalhar – maishantis erbatges – era motofochusa – era dalhusa - eths “traineaux” (eth liat) – eras bòrdas – embarrar eth bestiar tot eth ivèrn – balhar huelhas de herèishe e hèr garbas – era cleda = eth trüath - mes de mag redotat – eras primavèras – estivar eras vacas enas amargis –
15’23 : ashivarnir bestiar ena plana - eths bochèrs - hèira de Castilhon : 3au dimarç deth mes e 15 diás après / Sent Guironç : 2au e 4au diluns deth mes.
16’56 : Comèrci - Molins : espiçariás e 4 cafès : çò de Badèr, çò de Galèi, çò de Ferrèr (camin de Gèrge) – era bolantjariá ( çò de Raymond)
18’05 : Rites Calendaris - Era Candelèra – portar ara glèisa e véner ara enchèras (gueus, hormatge, tripons ) – panar eth tripon pendent era messa – eth prumèr dimenge de heurèr – venián eras “offrandes” entà pagar eth culte – enterrament mens caris – Sent Blas –Senta Agata - anecdòta d’ua hèsta deth pòrc a Astenh (eth pòrc que’s levec ena mèth)- Senta Agate, ni ruscada ni escanada – eths rusquèrs – benadir cièrgis – Eths Rams – alugat se moriá quauqu’un o quan periglava - [gròs plan sus era candela]- guardar un ramèu
27’02 : Religion e societat - era practica religiosa- “je ne suis pas pratiquant mais je suis croyant” – eth curè en çò deths malauts – eras hemnas qu’anavan a messa cada dimenge e portà’s eth mercat a pè – cap de camin – ententa e solidarita – corvadas e ajuda – amèus isolats
–
30’02 : Rites Calendaris – pescajons – hariá de morisco – crompar hariá de morisco e de garnable a Sent Guironç – hèr sautar eth prumèr pescajon –saber hèr virar eth pescajon
32’50 : Agricultura - hèr ua dalhada (prat tròp arrivent) – pescajons entà dejunar – gueus e un tròç de cambajon –
34’29 : Rites Calendaris - Martron – Hèsta tath 15 d’Aost – hèr crostadas - tirar era èrba abans eth 15 d’Aost – Sent Ròc – hèr naps eth diá de Sent Ròc – eras vacas que s’stofan dam eras pomas o eths naps – traucar eras vacas.
39’00 : Plantas medicianalas - suenhar eth bestiar – hariá de mostarda tà hèr rumiar – eth formòl que hèr pishar eth sang – eths veterinaris
42’03 : Credenças – eras broishas – era sorcièra d’Engomèr – eths de Cap de Sor que tornavan dera hèira de Castilhon – tirar eras cartas – brut de socadiás de cadiás en solèr (peth òme dera sorcièra)
44’50 : Rites Calendaris – Carnaval – eths mascas – Pierrot reconegut peth can a Astienh
MF-09[SG-Mo-Na1]3
00’00 :Rites Calendaris – Carnaval (seguida) – entrar enas maisons – minjar o béver sense parlar – mascats dame eth drapèu francés
02’22 : Calhivari
03’13 : Migracions - eths mainatges dera assistença de Tolosa – noirits enas maisons – Hyppolitte – Hèsta en cap Vathmala – jogava era clarineta – ua sòr de son arrèra gran-mair partida a Tolosa – un que huc adoptat pera ua familha d’Engomèr e que’smaridèc ara Sèrra – anar plantar vinhas a Bordèu –anecdòta deth bilhet de tren – fotut dehòra peth pair –descargar merlussa en pòrt de Bordèu –
13’03 :Guèrra d’Espanha - Eths Espanhonses pendent dera guèrra – húger Franco – enténer eth canon a tirar – engatjats ena Resistença – placa de cap ath Champ de Mars en Sent Guironç
15’45 : Credenças – eras hadas – eras demaisèlas – era guèrra deras demaisèlas – s’abilhavan en blanc, en hemnas, nà hèr era guèrra aths gardas – Balaguèr – un garda estacat peras mans en un hag hienut – truath : escartar eras sanhas - amagar era lenha – eths gardas que plantavan puntas enà empachar d’eisharramar – anecdòtas dam eths gardas -
00’00 : Presentacion - Toponimia – amèu de Castèth-Culhèr – 4 maisons en amèu – Cap de Sor – Era Tarversa– Eth Cap deth Tir – era escòla deth Cap deth Tir – Comativert – abitants partits era Bastèrna (Sent Líser) – Ror – Escòlas de Molins : Era Tarversa, Luzenac – passar eth certificat en 1938
05’05 : Era Guèrra de 1939 – son pair partit ara guèrra – abandon deths estudis enà adujar sa mair – acabar de hèr era èrba dame eth gran-pair – son pair mobilsat d’Aush de cap ath front – eth son regiment d’artilhariá hèt presoèr – escapà’s e arribar ena Hauta Marna – abilhà’s en civil – arrejúnher era linha de demarcacion - passar eth pont dera Leire – eths refugiats – marchar entiò era Hauta Vièna – arrejúnher eth regiment que demorava - eths deth sièu regiment embarrats en ua glèisa – eth camp de Pradals – ua familha de Molins que recercava un deths sièvis peths camps de presoèrs (per corrièr) – son pair que hec eras duas guèrras 1918 e 1939 - era crotz de guèrra - ocupacion en Alemanha –
20’15 : Sociolinguistica – utilisacion deth gascon – era sua hilha que parla gascon - [que s’a perdut ua hilha airaiguan] – parlar patuès ara escòla - era regenta qu’escoatava darrèr era pòrta ara recreacion – privar de recreacion – novèlis arribats : fin deth patuès –
23’45 : Meteorologia –Dictions – observacions – mes de mag, 3 fasas de heret : eth rossin que cau tramble 3 còps en estable – Mag vielh : eth 15 de mag ara fin de mag - eth cocut – eths audèths – Ath 7 d’abriu eth cocut cau qu’auge cantat, mort o viu – eth cocut e eth gòrja-rog – eth cocut que cantava entiò era setmana de Sent Joan – cap mes de cocut en paí
s
27’44 : Sent Joan – eth har – huec de lenha sus eth Sarrat – eth Cap deth Har de Molins – sonar eras campanas dera capèra de Sent Miquèu (Lotrenh, Engomèr) - halhas baishadas entiò Molins –espitas de huec - Eth Cap deth Harc plantat d’ua crotz per un missionari – garbòts quilhats – Lotrenh era capèra Sent Miquèu – Luzenac e Argulhar : comuna de Molins mès parròquia d’Engomèr – sautar eth huec ;
34’15 : Eras Ramadas – 1èr d’adriu – anar véder eras dròllas – eth erpèth botat ath cap deth herèishe ena miegèra - malhar devant çò deras dròlles – Sent Joan – Nadau : eth teson de Nadau conservat (era buscalha de Nadau) – conversat un an -eras ramadas : tançar un tamborèu pera carrèra –
MF-09[SG-Mo-Na1]2
00’00 : Rites Calendaris – Eras Ramadas (suite)
–
00’34 : Eth Tramvoès (tramway) Sent Guironç entiò Santenh – usina electica d’Arrot – cremalhèra a partir de Castilhon – eths dias de hèiras a plaça deth autobús – eras vacas qu’avián paur deth tramway - [parla gascon dame era sua hilha qu’entra ena cosina] – fin deth trawway en 1935 – un camion nà portar ethbestiar ara hèira-
05’50: Economia -eras hèiras – Plaça de Capò ath miei de Vilafranca – mes de 100 vedèths – venguián marcahnds de Tolosa e deras Alpas – Eths Marrestons – mercandejar – de marchar eths vedèths que’s vuedan e que’s macan – eras raças : gasconas, castàs, charolesas, limosinas, blondas –
09’52 :Dalhar – maishantis erbatges – era motofochusa – era dalhusa - eths “traineaux” (eth liat) – eras bòrdas – embarrar eth bestiar tot eth ivèrn – balhar huelhas de herèishe e hèr garbas – era cleda = eth trüath - mes de mag redotat – eras primavèras – estivar eras vacas enas amargis –
15’23 : ashivarnir bestiar ena plana - eths bochèrs - hèira de Castilhon : 3au dimarç deth mes e 15 diás après / Sent Guironç : 2au e 4au diluns deth mes.
16’56 : Comèrci - Molins : espiçariás e 4 cafès : çò de Badèr, çò de Galèi, çò de Ferrèr (camin de Gèrge) – era bolantjariá ( çò de Raymond)
18’05 : Rites Calendaris - Era Candelèra – portar ara glèisa e véner ara enchèras (gueus, hormatge, tripons ) – panar eth tripon pendent era messa – eth prumèr dimenge de heurèr – venián eras “offrandes” entà pagar eth culte – enterrament mens caris – Sent Blas –Senta Agata - anecdòta d’ua hèsta deth pòrc a Astenh (eth pòrc que’s levec ena mèth)- Senta Agate, ni ruscada ni escanada – eths rusquèrs – benadir cièrgis – Eths Rams – alugat se moriá quauqu’un o quan periglava - [gròs plan sus era candela]- guardar un ramèu
27’02 : Religion e societat - era practica religiosa- “je ne suis pas pratiquant mais je suis croyant” – eth curè en çò deths malauts – eras hemnas qu’anavan a messa cada dimenge e portà’s eth mercat a pè – cap de camin – ententa e solidarita – corvadas e ajuda – amèus isolats
–
30’02 : Rites Calendaris – pescajons – hariá de morisco – crompar hariá de morisco e de garnable a Sent Guironç – hèr sautar eth prumèr pescajon –saber hèr virar eth pescajon
32’50 : Agricultura - hèr ua dalhada (prat tròp arrivent) – pescajons entà dejunar – gueus e un tròç de cambajon –
34’29 : Rites Calendaris - Martron – Hèsta tath 15 d’Aost – hèr crostadas - tirar era èrba abans eth 15 d’Aost – Sent Ròc – hèr naps eth diá de Sent Ròc – eras vacas que s’stofan dam eras pomas o eths naps – traucar eras vacas.
39’00 : Plantas medicianalas - suenhar eth bestiar – hariá de mostarda tà hèr rumiar – eth formòl que hèr pishar eth sang – eths veterinaris
42’03 : Credenças – eras broishas – era sorcièra d’Engomèr – eths de Cap de Sor que tornavan dera hèira de Castilhon – tirar eras cartas – brut de socadiás de cadiás en solèr (peth òme dera sorcièra)
44’50 : Rites Calendaris – Carnaval – eths mascas – Pierrot reconegut peth can a Astienh
MF-09[SG-Mo-Na1]3
00’00 :Rites Calendaris – Carnaval (seguida) – entrar enas maisons – minjar o béver sense parlar – mascats dame eth drapèu francés
02’22 : Calhivari
03’13 : Migracions - eths mainatges dera assistença de Tolosa – noirits enas maisons – Hyppolitte – Hèsta en cap Vathmala – jogava era clarineta – ua sòr de son arrèra gran-mair partida a Tolosa – un que huc adoptat pera ua familha d’Engomèr e que’smaridèc ara Sèrra – anar plantar vinhas a Bordèu –anecdòta deth bilhet de tren – fotut dehòra peth pair –descargar merlussa en pòrt de Bordèu –
13’03 :Guèrra d’Espanha - Eths Espanhonses pendent dera guèrra – húger Franco – enténer eth canon a tirar – engatjats ena Resistença – placa de cap ath Champ de Mars en Sent Guironç
15’45 : Credenças – eras hadas – eras demaisèlas – era guèrra deras demaisèlas – s’abilhavan en blanc, en hemnas, nà hèr era guèrra aths gardas – Balaguèr – un garda estacat peras mans en un hag hienut – truath : escartar eras sanhas - amagar era lenha – eths gardas que plantavan puntas enà empachar d’eisharramar – anecdòtas dam eths gardas -
Créateur
Mathieu Fauré, enquêteur
Source
MF-09[SG-Mo-Na1]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
29/05/2018
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Castet Cuillé, Moulis
Person Item Type Metadata
Birth Date
1926
Birthplace
Moulis
Collection
Citer ce document
Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Alfred - Moulis (1),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/660.