Collectege de Claude - Lorp-Sentaraille
Dublin Core
Titre
Collectege de Claude - Lorp-Sentaraille
Abstract
Sujet
Cuisine (porc)
Chandeleur
Carnaval
Gascon (dialecte)
Alimentation
Description
MF-09[SL-LS-Sr]1
00’00 :Presentacion – neishut a Montgaug – bordalèrs a Montgaug – crompar a Lòrp entà húger era misèra – trabalhar ara usina – trabalhar ara jornada – CPA de maçon – embauchat ara papetariá Bergès – fabrica de pasta - atelièr de transformacion – 9 de familha – familha esparicada (París, Pàmias...)
04’50 : Era fèrma de Martelat (Montgaug) – partatjar tot - cambiar de fèrma - 65 ha – un centenat de sacs de blat - hèr era èrba ath mes de julhet –
06’50 : Agricultura – haiám de tot – poralha – vacas – goelhas – pòrc – tot a mentat sonque era poralha – blat : eth 3/1 : 2 naths proprietaris e 1 nath patron – 2 o 3 parelhs de porets per an – vinha – eth patron venguia cercar eth vin - bon vin – venguiá eth diá de bàter mès controtlava pas – Villiers que hè eths sapinses de Nadau a Bèth Lòc, qu’ei un petit hilh deth son patron
08’25 : tornat de soldat – crompar era ferma o anar-se’n - eth patron voliá cap véner – sa mair sortida de Lòrp - crompèren ua maison a Lòrp e que la s’abodèren – son pair que hèva jardinatge a dreta e a gausha – tuat a 75 ans per uá auto – maison recuperada peth sieu frair – son farir e sa hemna trabalhèren ara papetariá – fabricacio papèr igienic – 25 hemnasque i trabalhavan laguens – Autrefois le Couserans – adobar tracturs e batusas – eras vielhas bicicleta – vuetura de 1920 – era sieva hemna nativa de Lòrp - eth son hilh cadre a Sud Aviacion a Tolosa – maison bastida dam eth bèu pair – après bastir uá seconda de plen pè nath vielhèr.
[còp de telefòna]
MF-09[SL-LS-Sr]2
00’11 : trabalhar ara usina – hèr era faccion – trabalhar era net - levà’s a 4oras deth maitin – duás jornadas eth madeish diá
01’50 : Agricultura - Montgaug – hèr era èrba – cargar o descargar eras carretas d’ora eth maitin o tard eth ser – encroar : metòda vielha, pas tostemps utila – arrengar eth bestiar e mólher – minjar trad eth ser – contentà’s deth çò qu’avián
03’49 : Alimentacion – hèr eth pan cada 8 diás– 7 à 8 pans a cada còp – dissabte o eth dimishe : poret o un pòc de vianda (potrina farcida) – vrespalhar – tabletas de chocalat taras familhas nombrosas – alimentacion de ara (podoèr) – abans contentà’s deth çò que i aviá – e jàmes malauts –
05’25 :Medecina – eth medacin venguiá cap jàmes – suenhar era tossidera dam sucre honut en huec ena lèt – suenhà’s dam eras plantas – eras huelhasa cinc còsta se jàmes e’t hèvas mau en qauqu’un lòc – brutluras – son pair que copava eth huec (pregària e gèstas) – qu’ac tenguiá de san pair – eth sieu pair que moric tròp d’ora, ne’u podec cap passar –
07’05 : Alimentacion de tot diá: shaupiquet de mongetas – soen eth ser – deishavan cap pèrder arren – òsses deth pòrc, còths deths canards o deras aucas (sopa de caulets, shaupiquet...) – truhas – pescajons – cadun que hèva eths sonsa torn – pescajons dam truhas, saucissas – mata-hames – carnsalada ara brasa – pomas – eths capons : pomas deishadas en horn après eth pan –
10’25 : Alimentacion – era lèt - hèr burre – eth letèr – era junchada – arrís – crèma dera lèt – trempar pan ethjus deras mongetas –
[arribada dera sieva hemna]
12’13 : Eth burre – instrument entà hèr burre – diferent dera barata – era juncada (hormatge blanc esgotat en hielat de junc tressat –
13’45 : Era hèsta deth pòrc – 3 o 4 diás de hèsta – tuar – talhar – eth diá deth milhàs – jogar aras cartas (borra, manilha) – belòta (mes tard) – eth truc – despièts – “qu’arrosavam”(aigardent, sucre) – hèr brutlets – enbevedar _ rigoladas- bimbaròlas - – fabricacion deth milhàs - hèr cramar eth hons eth caudèr – milhàs ara brasa o ara padena – tuar un o dus pòrcs - eth lard espés – tostemps un pòrc de rabiò
17’58 : Eras aucas – eths canards – embucar – anavan peths camps amassar eths cabelhs – era mandra – corvadas tà plumar e tà tuar – era sangueta – greshius – eth con.hit – eth tinet (mòble arredon nà conservar ena sau : cambajons...) – eras hemnas dera familha que s’adujavan a torn d’arròtle
21’47 : corvadas enà bàter – bàter tota ua jornada – 110 sacs de blat – balhar era man aths vesins –
22’31 : Hèsta deth pòrc – corvada de lenha eth temps qu’eras hemnas haián era tripa – explicacion entà jogar ara borra – era manilha – era batalha : jòc enaths macipons –
26’12 : Agricultura : diferenças Montgaug/Lòrp – prats penjents – dalhats ara man – mès tard deishat enath bestiar – era dalhusa – era fanusa dambe eth chaval – borduras era dalha – tirar era èrba dera ombra – pèiras entà adugar – era fabrica de pèiras a agudar – carrièra de pèiras agudar : Castèth d’Alèu, Caumont, Taurinhan, Eth Plèish - tecnica de fabricacion – usina Ribes (en anar cap a Gajan a gausha) – auta usina ath Pont deth Bau (Colle) – fabrica a Castèth d’Aleu – usina encara en foncion a Sabarat (exportacion en Espanha, Africa, Algeria)
–
30’31 : eras industrias – fondariá deth Pont deth Bau (Kehl)- Sent Guironç : transformacion deth materiau de fondariá – desindustrialisacion - usina Bergèsrecuperada per Autrfois le Couserans –
32’24 : Usina – Eth Salat – era fòrça dera aiga – eras centralas electricas – era construccion deths magasins a Lòrp – espiçariá deth centre, tabac e cafèr
MF-09[SL-LS-Sr]3
00’00 : cafè de Lòrp – punt de rassemblament – duás porcariás – quauqu’un paisans – Lòrp qu’èra campanha – ara un sol paisa encara – vinhas e camps trabalhats, ara tot bastit –un flòc de magasins e d’ensenhas – eth haure (arronpunt de St Líder) - eth espitau de St Guironç desplaçat a Sent Líder – concuréncia espitaus de Foish e de Sent Joan de Verges – Tolosa – Sent Gaudenç – avenir deth país miaçat (en sursis ) – usinas rentablas mès barradas – obrièrs que venguián de luenh (Tortosa...)
06’22 : lenha transportada sus eth Salat – barcas tà tirar sable – sequèras – inondacions – usinas moturs negats – era heret que hèvan petar eths tuièus ena usina – hèr huec entà escalurar erasmachinas ( alugar braseròs)
10’25 : Industria : diferentas qualitats de papèrs fabricats – 100g dinca 20 g – papèr carbon 18 g- eleccions : copar e liurar era imprimariás – colors – reclamas taras hèstas – papèrs jornau o revistas recuperat tà hèr papèr ingienic (armada, licèus....) – darrèra papetariá familiala a Engomèr
13-20 : Istòria : Relacions entre Lòrp e Senta Aralha - Senta Aralha comuna cap-lòc – progression de Lòrp – Lòrp qu’a prés eth dessús sus Senta Aralha – listas independentas taras eleccions – tiratge entre Senta Aralha e Lòrp – relacions dambe eths autes vilatges – Antishan - glèisa a Lòrp e ua glèisa a Senta Aralha
19’45 : Era Candelèra e Carvanalh - Carnavalh e ara– Era Ramada (crotz - defilat dambe flors e petalas- mes d’abriu) - desplaçar causas pendent era net – atuperat devant era pòrta dera glèisa, eth curè i podia pas rentrar – fotec era pagalha – prècha remontada deth curè – eths tustets – eths calhevaris (caudèrs, casseròlas) – tapatge tà Carnavalh – Halloween - descripcion deths deguiusaments – podián pas entrar pertot – amassà’s uá casseròla d’aiga peras aurelhas – pescajons
27’40 : pescajons – mata-hames entà dejunar enes camps – dinnar a duás oras - era ora vielha - eth ivèrn trabalhar laguens – estriar, tirar eth hiems, apalhar – eth barquet, hèt dab naps o jotas, naras vacas tà aver mes de lèt , o nath pòrc – hèr còder truhas nara poralha o nath pòrc – chaudièra, marmita nà hèr còder – prepacion deth barquet (brenh) – arredalh – tresièma copa – difficila tà hèr secar – eras borrasas d’èrba
MF-09[SL-LS-Sr]2
00’00 : Linguistica : era pica (Lòrp) / era rabacèra (Prat) – eth can [ka] (Lòrp) / eth gos (Prat) – eth patuès dera montanha (Massat)
00’00 :Presentacion – neishut a Montgaug – bordalèrs a Montgaug – crompar a Lòrp entà húger era misèra – trabalhar ara usina – trabalhar ara jornada – CPA de maçon – embauchat ara papetariá Bergès – fabrica de pasta - atelièr de transformacion – 9 de familha – familha esparicada (París, Pàmias...)
04’50 : Era fèrma de Martelat (Montgaug) – partatjar tot - cambiar de fèrma - 65 ha – un centenat de sacs de blat - hèr era èrba ath mes de julhet –
06’50 : Agricultura – haiám de tot – poralha – vacas – goelhas – pòrc – tot a mentat sonque era poralha – blat : eth 3/1 : 2 naths proprietaris e 1 nath patron – 2 o 3 parelhs de porets per an – vinha – eth patron venguia cercar eth vin - bon vin – venguiá eth diá de bàter mès controtlava pas – Villiers que hè eths sapinses de Nadau a Bèth Lòc, qu’ei un petit hilh deth son patron
08’25 : tornat de soldat – crompar era ferma o anar-se’n - eth patron voliá cap véner – sa mair sortida de Lòrp - crompèren ua maison a Lòrp e que la s’abodèren – son pair que hèva jardinatge a dreta e a gausha – tuat a 75 ans per uá auto – maison recuperada peth sieu frair – son farir e sa hemna trabalhèren ara papetariá – fabricacio papèr igienic – 25 hemnasque i trabalhavan laguens – Autrefois le Couserans – adobar tracturs e batusas – eras vielhas bicicleta – vuetura de 1920 – era sieva hemna nativa de Lòrp - eth son hilh cadre a Sud Aviacion a Tolosa – maison bastida dam eth bèu pair – après bastir uá seconda de plen pè nath vielhèr.
[còp de telefòna]
MF-09[SL-LS-Sr]2
00’11 : trabalhar ara usina – hèr era faccion – trabalhar era net - levà’s a 4oras deth maitin – duás jornadas eth madeish diá
01’50 : Agricultura - Montgaug – hèr era èrba – cargar o descargar eras carretas d’ora eth maitin o tard eth ser – encroar : metòda vielha, pas tostemps utila – arrengar eth bestiar e mólher – minjar trad eth ser – contentà’s deth çò qu’avián
03’49 : Alimentacion – hèr eth pan cada 8 diás– 7 à 8 pans a cada còp – dissabte o eth dimishe : poret o un pòc de vianda (potrina farcida) – vrespalhar – tabletas de chocalat taras familhas nombrosas – alimentacion de ara (podoèr) – abans contentà’s deth çò que i aviá – e jàmes malauts –
05’25 :Medecina – eth medacin venguiá cap jàmes – suenhar era tossidera dam sucre honut en huec ena lèt – suenhà’s dam eras plantas – eras huelhasa cinc còsta se jàmes e’t hèvas mau en qauqu’un lòc – brutluras – son pair que copava eth huec (pregària e gèstas) – qu’ac tenguiá de san pair – eth sieu pair que moric tròp d’ora, ne’u podec cap passar –
07’05 : Alimentacion de tot diá: shaupiquet de mongetas – soen eth ser – deishavan cap pèrder arren – òsses deth pòrc, còths deths canards o deras aucas (sopa de caulets, shaupiquet...) – truhas – pescajons – cadun que hèva eths sonsa torn – pescajons dam truhas, saucissas – mata-hames – carnsalada ara brasa – pomas – eths capons : pomas deishadas en horn après eth pan –
10’25 : Alimentacion – era lèt - hèr burre – eth letèr – era junchada – arrís – crèma dera lèt – trempar pan ethjus deras mongetas –
[arribada dera sieva hemna]
12’13 : Eth burre – instrument entà hèr burre – diferent dera barata – era juncada (hormatge blanc esgotat en hielat de junc tressat –
13’45 : Era hèsta deth pòrc – 3 o 4 diás de hèsta – tuar – talhar – eth diá deth milhàs – jogar aras cartas (borra, manilha) – belòta (mes tard) – eth truc – despièts – “qu’arrosavam”(aigardent, sucre) – hèr brutlets – enbevedar _ rigoladas- bimbaròlas - – fabricacion deth milhàs - hèr cramar eth hons eth caudèr – milhàs ara brasa o ara padena – tuar un o dus pòrcs - eth lard espés – tostemps un pòrc de rabiò
17’58 : Eras aucas – eths canards – embucar – anavan peths camps amassar eths cabelhs – era mandra – corvadas tà plumar e tà tuar – era sangueta – greshius – eth con.hit – eth tinet (mòble arredon nà conservar ena sau : cambajons...) – eras hemnas dera familha que s’adujavan a torn d’arròtle
21’47 : corvadas enà bàter – bàter tota ua jornada – 110 sacs de blat – balhar era man aths vesins –
22’31 : Hèsta deth pòrc – corvada de lenha eth temps qu’eras hemnas haián era tripa – explicacion entà jogar ara borra – era manilha – era batalha : jòc enaths macipons –
26’12 : Agricultura : diferenças Montgaug/Lòrp – prats penjents – dalhats ara man – mès tard deishat enath bestiar – era dalhusa – era fanusa dambe eth chaval – borduras era dalha – tirar era èrba dera ombra – pèiras entà adugar – era fabrica de pèiras a agudar – carrièra de pèiras agudar : Castèth d’Alèu, Caumont, Taurinhan, Eth Plèish - tecnica de fabricacion – usina Ribes (en anar cap a Gajan a gausha) – auta usina ath Pont deth Bau (Colle) – fabrica a Castèth d’Aleu – usina encara en foncion a Sabarat (exportacion en Espanha, Africa, Algeria)
–
30’31 : eras industrias – fondariá deth Pont deth Bau (Kehl)- Sent Guironç : transformacion deth materiau de fondariá – desindustrialisacion - usina Bergèsrecuperada per Autrfois le Couserans –
32’24 : Usina – Eth Salat – era fòrça dera aiga – eras centralas electricas – era construccion deths magasins a Lòrp – espiçariá deth centre, tabac e cafèr
MF-09[SL-LS-Sr]3
00’00 : cafè de Lòrp – punt de rassemblament – duás porcariás – quauqu’un paisans – Lòrp qu’èra campanha – ara un sol paisa encara – vinhas e camps trabalhats, ara tot bastit –un flòc de magasins e d’ensenhas – eth haure (arronpunt de St Líder) - eth espitau de St Guironç desplaçat a Sent Líder – concuréncia espitaus de Foish e de Sent Joan de Verges – Tolosa – Sent Gaudenç – avenir deth país miaçat (en sursis ) – usinas rentablas mès barradas – obrièrs que venguián de luenh (Tortosa...)
06’22 : lenha transportada sus eth Salat – barcas tà tirar sable – sequèras – inondacions – usinas moturs negats – era heret que hèvan petar eths tuièus ena usina – hèr huec entà escalurar erasmachinas ( alugar braseròs)
10’25 : Industria : diferentas qualitats de papèrs fabricats – 100g dinca 20 g – papèr carbon 18 g- eleccions : copar e liurar era imprimariás – colors – reclamas taras hèstas – papèrs jornau o revistas recuperat tà hèr papèr ingienic (armada, licèus....) – darrèra papetariá familiala a Engomèr
13-20 : Istòria : Relacions entre Lòrp e Senta Aralha - Senta Aralha comuna cap-lòc – progression de Lòrp – Lòrp qu’a prés eth dessús sus Senta Aralha – listas independentas taras eleccions – tiratge entre Senta Aralha e Lòrp – relacions dambe eths autes vilatges – Antishan - glèisa a Lòrp e ua glèisa a Senta Aralha
19’45 : Era Candelèra e Carvanalh - Carnavalh e ara– Era Ramada (crotz - defilat dambe flors e petalas- mes d’abriu) - desplaçar causas pendent era net – atuperat devant era pòrta dera glèisa, eth curè i podia pas rentrar – fotec era pagalha – prècha remontada deth curè – eths tustets – eths calhevaris (caudèrs, casseròlas) – tapatge tà Carnavalh – Halloween - descripcion deths deguiusaments – podián pas entrar pertot – amassà’s uá casseròla d’aiga peras aurelhas – pescajons
27’40 : pescajons – mata-hames entà dejunar enes camps – dinnar a duás oras - era ora vielha - eth ivèrn trabalhar laguens – estriar, tirar eth hiems, apalhar – eth barquet, hèt dab naps o jotas, naras vacas tà aver mes de lèt , o nath pòrc – hèr còder truhas nara poralha o nath pòrc – chaudièra, marmita nà hèr còder – prepacion deth barquet (brenh) – arredalh – tresièma copa – difficila tà hèr secar – eras borrasas d’èrba
MF-09[SL-LS-Sr]2
00’00 : Linguistica : era pica (Lòrp) / era rabacèra (Prat) – eth can [ka] (Lòrp) / eth gos (Prat) – eth patuès dera montanha (Massat)
Créateur
Mathieu Fauré, enquêteur
Source
MF-09[SL-LS-Sr]1
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
07/02/2018
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Lorp-Sentaraille
Person Item Type Metadata
Birth Date
1937
Birthplace
Montgauch (Martelat)
Collection
Citer ce document
Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectege de Claude - Lorp-Sentaraille,” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/664.