Collectage de Jean Jacques et Jules - Mauvezin de Prat

Dublin Core

Titre

Collectage de Jean Jacques et Jules - Mauvezin de Prat

Abstract

Sujet

Guerre mondiale (1914-1918)
Guerre mondiale (1939-1945) -- Histoire
Relations entre vallées
Pastoralisme
Transhumance
Proverbes
Colporteur et colportage
Saint-Jean (fête)

Description

MF-09[SL-Mau-Ajj]1

00’00 : Toponimia / Guèrras – çò deth Marèn – explicacion eth arrèr gran pair ena marina – 14 ans de Marina – hec eth torn deth monde explicava ath monde deth vilatge qu’ac credián pas– eth pair d’aqueste desertur de Napoleon que s’amaguèc (Guèrra d’Espanha) – bens sasits e deutes – se’n tornèc a pè, s’aperava Lizier Anouilh, que huc mèra de Mauvedin – Mauvedin : cap de mòrts en 1914 – 1918 – un desapareishut, pas considerat coma ancian combatant – cap de monument aths mòrts – presoèrs en 1939

05’26 : Toponimia - noms de maisons : Eth Valent, Icart, Eth Shinolet – Eth Pèra – Eth Baron – Laflata – Eth Clomat – Era Marreta , Era Junc. Montanha : Era Bòrda, dus comunaus Eth Poeish Arroeda (en Saleish) – Mauvedin proprietaris en Saleish – comunaus daurits ath darrèr dimenge de mag - Comuna tròp petita, totis eths proprietaris de Mauvedin qu’an tèrra en Prat (Sent Maure dinca Era Cava)

09’01 : Usina de caudiá dera Cava – sacariá desmolida – carrièra en Mauvedin – eths minurs – marchèc dinca 1977 - carbon liurat peth camin de hèr, eths vagons tornavan partir cap a Tolosa dame caudiá – concurençat per Lafarga (ciments) – 4 horns - eths silòs enà fusar – eth concassur enà endrusar era pèira en hariá – diferents còrses de mestièrs presents – carbon de Carmauç o Decazeville – carboèras pendent era guèrra – carboèras tà cauhar eth hèr – eths obrièrs – maisons obrièras (Eras Maisons Navas e Eth Barracament a Castanheda) d’autes lotjaments ara Cava e burèus – lotjaments ara Marreta (Mauvedin) – Eths Espanhòus (guèrra de 14)

18’36 : Sociolinguistica - lenga utilisada peths Espanhòus – eths dròlles que parlavan francés impecable – cap de problèma de comprengueson - eth patuès aprés a casa – utilisacion dera lenga ara – diferenças entram eths vilatges : Mauvedin arront/ Urau ardon – casau/òrt – eths Massadèus : aholat / uflat

23’00 : Economia – transaccion – moneda – eras pistòlas – uá pistòla = 20 Francs lordis – eras tarjas

24’10 : Toponimia – Etimologia - carrèra de Labiò ( teishinèr en vielh patuès) – Era Carrèra de Naut, Era Carrèra de Baish, Eth Carreriu – Eras Carrèras deth Pueg

26’19 :Economia : Mestièrs – Saleish : arrenomat peths charpentièrs e charrons, fòrças artisans : charrons, maçons, bolangèrs, bochèrs... – Valea d’Arbàs : eths de Herran que partián totis colporturs per París (Beauce) – tornar hèr eths cèrcles cada an – ceremonia cada an a Hogaron messa e benediccion eths equipatges e que partián de suita – tornavan enà segar - eths colporturs que passavan a Mauvedin – eth marchand de lunetas – eth arremolaire –

MF-09[SL-Mau-Ajj]2

00’32 : Economia – Escambis : eths dera montanha que venguián hèr era èrba ací – passava de cap a Sèish – eras marcas nath bestiar – eths paraplojas deths goelhèrs - bestiar en gazalha en ivèrn

04’25 : Economia : Eth “Pòrt dera Cava” – Eth Bac – traversar dambe eth bestiar – herrar era vacas ara Cava - batelièrs dera Cava – hèvan barcas “eras camusas” – dab eths casses de Bèth Hag – devaravan plastre – eths radèus – hèr amiat dinca Tolha peth Salat ( fondariá e usina de dalhas Lasvignes) – dalhas venudas en Espanha o en Algeria – carbon, plastre, menerais, tot que passava peth Salat

10’47 : Artesanat – hèr pahèrs – pahèr de vimet – pahèr dam mata – era luá dura – brèç naths dròlles – eras descas - abilhar eras bombonas de nhòla – aigardent de marc – eth brutlaire – Lenga : Mauvedin vin [biɳ] / Sent-Guironç [bi] – Mavedin :petiu / Sent Guironç trinc-pishòrla

16’45 : Toponimia –Istòria : Eth clòt deth Horn – horn caudièr – era crotz deth Cap deth Pueg, traças de varats, bastiments naths sinhaus (vista de lonh) – punt geodesic (relevat IGN) – processions cap ara crotz – Eth còth dera Crotz – camin de crotz – Eth Plandan (Harancasau) - Harancasau o Gran casau (Francazal) : eth casau deth comte de Saleish – Saleja – Eth Tenhoat (5 maisons, 5 horns, 2 o 3 hectaras)

26’18 : Guèrra de 39-45 – maquís de Saleja e de Harancasau – eths Alemans que cercàvan eths maquisards a Mauvedin – un passur de Urau que huc tuat – eths Alemans que partiren en mes d’Aost 1944 - camin deths passurs – fonccionament deths “reseaux” – era sua tanta de Urau que s’ocupèc de Canadièns - eths Canadièns que son tornats après era guèrra

29’40 : Sent Joan – eth huec de Sent Joan – dificultats entà s’ocupar deth huec – eras vielhas familhas que dispareishen -

MF-09[SL-Mau-Ajj]3

00’00 : Sent Joan (seguida) serada dera joenessa – eth emplaçament que cambiava : devant era glèisa, de còsta eth cementiri, devant era crotz – eth har (Saleish, Urau) – a Urau, en temps, sapin hienut “eth brandon” – que’s haiá i a pas longtemps a Sent Guironç – eth son oncle qu’ac haiá – preparacion (cunhs nà hèr dubèrder sense tròp) – “brandon” hèt mès tard peth oncle sieu (mès tard qu’era foto deras Urauquoises) – Aqueth oncle qu’èra neishut en 1902 – en èster hienut que tirava e que brutlava longtemps – eth tison

08’36 : Societat – eratatge e transmission deth patrimoèna dera maison – era “tèsta maidon” – eth ainat favorizat mès ara sur carga de suenhar eths vielhis

10’35 : Rites Calendaris – Carnaval – Halloween – Nadau, messa de Miejanet e hèsta de familha – eras aubetas (Prat, Urau) – eth campanèr – campanas ara volada – baptèma o maridatge – eth soc de Nadau - soc plan sec e plan borromut – caliá que cramessa tota era net e tot eth alendeman – eths de Montgaug que son praticants

15’00 : Credenças – eras podoèras – Casavèth que i credián (broishas) – que’s haián paur – eras fadetas

18’11 :Economia – Corneil de Prat, exportant de boish (Urau, Estelàs) – ena hèr robinets de barrica, botons electrics o installacions electricas (cables) – qualitats deth boish – emplegava obrièrs – malautiás deth boish (ruca) – eth lutièr de Herran (30 ans de secatge)

25’54: Credenças : Dictons e arreproèrs – Eth dia dera Candelèra, se hè bèth, eth ors que’s lica era poma (eth ivèrn n’é cap acabat), ara s’é cobèrt, que minja era poma, eth ivèrn qu’é acabat – dia deths Ramèus, eth dia de Sent Agata : auèitar deth costat qu’arribavan eras pericladas – Nà hèr partir eras pericladas, eth campanèr de Maudevin que sonava en tot díder : “Mauvedin sense gran, Mauvedin sense vin” – benediccion deth boish o deth laurèr – pescajons enara Candelèra – Dinca era Sent Marcon, guarde-te’n tostemps un feishon, dera Sent Marcon enlà, erba e hoelha possarà (25 d’abriu) – Abriu tot qu’é viu – deth 27 de març ath 7 d’abriu, canta cocut s’ès viu / mòrt o viu – era natura que’s modifia - era luá : Nadau sense luá, de cent oelhas que se’n torna uá

MF-09[SL-Mau-Ajj]4

00’00 : Credenças : Dictons e arreproèrs (seguida) – “Qui non n’a, no’n pèrd, goelhas ena montanha !”

Créateur

Mathieu Fauré, enquêteur

Source

MF-09[SL-Mau-Ajj]1

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

09/05/2018

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Mauvezin de Prat

Person Item Type Metadata

Birth Date

Jules : 2203/1932
Jean-Jacques : 01/02/1937

Birthplace

Mauvezin de Prat

Citer ce document

Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Jean Jacques et Jules - Mauvezin de Prat,” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/665.

Formats de sortie