Collectage de Marinette - Montgauch

Dublin Core

Titre

Collectage de Marinette - Montgauch

Abstract

Sujet

Agriculture -- aspects économiques
Saint-Jean (fête)
Pâques
Noël
Carnaval
Fête du village
Guerre mondiale (1939-1945) -- Histoire
Surnaturel (sorcières)
Surnaturel (diable)

Description

MF-09[SL-Mo-Mm]1

00’00 : Sociolinguistica – parlar francés dame eths dròlles – pèrta d’abituda de parlar gascon – ocasions raras de parlar – un flòp de monde venguts d’alhurs

01’20 :Presentacion – neishuda ath çò d’Aliò – son òme neishut ath çò d’Arnaut – autas maisons : çò deth talhur

02’20 : Sociolinguistica – pèrta d’abituda de parlar patuès – eths joesis – lenga apresa tot petit, parlar francés dame eths parents – era escòla (non saber parlar francés) –

03’55 : era escòla – escòla ara Crasta – eths tres vilatges : Montgaug, Era Crasta e Barrelha – Era Crasta :glèisa ,escòla e meriá mès cap plan maisons – Barelha e Montgaug mès poblats

06’12 : Toponimia – Sobriquets – çò de Marnha, çò de Brunet – çò deth Capitani (istoèra de militari) – aquesta maison bastida

07’29 : Agricultura - Trabalhar era tèrra – petita proprietat – era que trabalhèc 20 ans en uá e fabrica de casquetas a Sent Guironç – dinca 45 obrièras – era mobileta – passar eth permís – autonomia e dependencia - espiçariá e cafè en vilatge deth mieg (Era Crasta) – bolangèr e bochèr que passavan –
10’03 : Autosufiséncia –Viver dame çò qu’aviám – porets, gariás, - Hèr vénguer eth pòrc – jotas – eth gran - pòrcs blancs dame tacas grisas – poractèrs peras hèiras – eth porcatèr de Casavèth (eth letèr) - hèira de Sent Guironç – era hèsta deth pòrc – era luá – sharcutar – eths cambajons – salar eras espatlas – era tripa - vianda tot eth an – conservar ena cendre – conservar ena caisha en un cabessau – milhàs meslèu que fricassa – hèr eth milhàs (recepta) – que se’n hèr encara en familha

21’55 : Lenga – difenrenças d’un vilatge ath aute – era portelha /era barralha – pas talament de relacions dame Balaguèr – parentats – anecdòta dera joenessa qu’anèc entiò Balaguèr a pè – relacions e pacatges entre Casavèth de Balaguèr –

26’10 : Toponimia e Credenças - Eths bòsquis – Eth Castèth ( ivlatge) - arrond dambe un gròs telh – aute castèth : Eth Castèth de Nhart (muralhas) ena suá proprietat - granjas peth torn – bastit aranh – que’s bremba de uá tor – crompat e resbastit per un de Montgaug partit a París – eth telh vielh dispareishut mès arremplaçat – lòc de cremacion deth huec de Sent Joan – portar brancas – vedián eth huec de Barrelha – eth curè venguiá cap plan – Sent Pèir e Sent Pau patrons de Montgaug – hèsta deths tres vilatges – sautar peth huec e amusà’s ath torn, mostrà’s - eth tison, crotz sus eras pòrtas ( “coma èra de Sent Joanh qu’èra uá benediccion, èra un pòc religiós”)

35’39 : Religion – practica dera religion - monde mès pratiquents que ara – eth demishe arrespectat – perplèxa sus era evolucion – amassar tisanas ara epòca de Sent Joanh (?) – eth har que deu voler díder eth huec - Eth Har : eths de Barrelha que hèvan eth huec peth dessús deth vilatge –

MF-09[SL-Mo-Mm]2

00’00: eth tison qu’èra cramat, pensa cap qu’èra conservat – abituda de cada maison

00’37 : Religion – Credenças – Eths Ramèus – laurèr – pòrta bonur – evitar causas – signe dera religion – Dijaus Sant –Divendres Sant : caliá pas atelar eras bèstias – Carèma : cap de vianda eth divendres – balhar aths autes meslèu que de hèr penitença – eras campanas partidas a Roma – eths ueus de Pascas – sonar eras campanas a bando eth Dijaus Sant - era moleta eth diluns de Pascas – competicions entre eths dròlles, cadun que hèva era sièva – Carnavalh, eths dròlles que passavan – arrestat pendent era Ocupacion

08’13 : Era Guèrra de 1939/1945– consequéncia ssus eas hèstas coma Carnavalh - son pair presoèr en Alemanha 4 ans – aviám de qué minjar – eths Alemans que’s promenavan

10’18 : Credenças – Rites Calendaris - Nadau – eth sapin, eras crèchas – messa de Miejanet a Casavèth e revelhon en çò de quauqu’un – s’amassavan entre joenes en çò quauqu’un abans de partir a Casavèth – hèsta eth diá de Nadau – lenha en huec: era buscalha de Nadau,eth soc de Nadau – mès gròssa que d’abituda – eth sapin se hèva pas plan - un irantge, un paquet de biscuits – era sièva prumèra poupée portada de París pera hemna de Nhart – “ara tròp”

14’55 : Guèrra – Ocupacion – restriccions – dètz quan son pair partic ara guèrra – era suá mair e gran-mair podián cap hèr eth trebalh - un obrièr que les trabalhava era tèrra – eths maquisards – un que s’amaguèc en bòsc longtemps mès la’u trobèren cap (STO) – eths Alemans que volián hèr cremar eth vilatge de Casaus, acustas deportar secors aths maquisards en bòsc – eth mèra responec ath nom deth vilatge – passurs – eths Alemans que s’arrestavan entà demanadar – requisicions de bèstias – n’i a aqu’èra rasonables

19’40 : Rites Calendaris – Eths Reis – Era Candelèra, eths pescajons – pescajons : espacialas, mès bonas – sucre, perfumadas, mes de ueues – hèr sautar eth prumèr pescajon, un Louis d’or ena man – eth cièrgi dera Candelèra que’u caliá guardar – conservat tota era annada, alugavan meslèu un aute qu’aqueste – alugat qu’an gretlava – aiga benita guardada, asperjar quan voliá gretlar – aiga deth ser de Pascas emportada a casa naths mòrti dera maison

26’18 : Rites mortuaris – guardar eths mòrti a casa – eras visitas – vetlavan tota era net – cièrgi alugat tota era net – era familha e eths vesins – preparar eths mòrti – cementiri que tusta ara glèisa – eths òmes deth torn que portavan eths mòrti – hèr era fòssa – eth corbilhard dambe erths vesins deth torn – eth curè que venguiá cercar eth mòrt – extremonciar

31’51 : Rites de batejar – batejat ath mèslèu possible

32’50 : Eras broishas – hemnas qu’avessan un poder – familhas mès portadas a créder causas – eth Diable – possedat deth Diable –

36’25 : eras vetladas – partidas de cartas entte vesins – cafè en vilatge dera Crasta – vetladas nà adujà’s, nà vrenhar, nà bàter, nà tuar eth pòrc, nà copar lenha .... -

MF-09[SL-Mo-Mm]3

00’07 : Toponimia – Coma de Hèr – quartièr entram eths bòsqui – cap mès abitat –

02’14 : Eras honts : Fontaine des Sept Sauts – Era hont deth grapaud – petit filet que còla ena ròca - uá autra hont dambe sofre

04’25 : Rites Calendaris - Eth 15 d’Aost – Eras Rogacions – un autar a cada crotz - Vièrjas ena glèisa – Ostia deth Sent Sacrament un un ostensoèr – eras adoracions – Sent Sacrament -

Créateur

Mathieu Fauré, enquêteur

Source

MF-09[SL-Mo-Mm]1

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Date

11/04/2018

Format

Texte/html

Langue

gascon

Type

Texte

Spatial Coverage

Montgauch

Person Item Type Metadata

Birth Date

09/08/1929

Birthplace

Montgauch

Citer ce document

Mathieu Fauré, enquêteur, “Collectage de Marinette - Montgauch,” Oralitat de Gasconha, consulté le 22 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/671.

Formats de sortie