Collecte de Paul et de Louis (Lorp-Sentaraille)

Collecte de Paul et de Louis (Lorp-Sentaraille)

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-2

00’05 : Era “refouleuse” – hèr entà botar eths hèrs deras ròdas ara dimension – estirar o refolar eth hèr caut – description dera ròda - originas deths utisses – balança deth país deth vin, entà pesar semaus e barricas ( pesar eth rasin enas coperativas) – podian pesar dinca 1,5 t.- 4 modèles de ròdas : ròda gran rolatge (portar pèira, marbre), ròda estandard (carreta en tà tirar era èrba, eth blat...), ròda dera armada(boton de bronze certit dambe rivets a caut) entà carrejar eths canons, ròda de broeta

07’51 :Eth charron (arrodèr) – “eth soc”: utís entà fabricar eras ròdas sortit de Perròt (Darou, a Taurinhan Vielh, 3 generacions de haures e arrodèrs) - demonstracion un pè a pena mes cort que’ths dus autes entà poder trabalhar – eths frèns deras carretas, hètas de herèishe, d’acacià o de oma – eth boton :explicacion detalhada, hicar eths raions (barrons) – cerclar eth boton, se junta pas que cau botar cuer entram eth hèr e eth buès – cerclar eth botar entàpas s’eslandar – comandar eras ròdas un ana ara avança (eth temps deth buès...etc)- eths haures de Perròt qu’èran estofinhosis, que’s caliá diferenciar deth vesin (barrons...etc) – transmission familiala

18’40 : transmission – aprénguer un mestièr, saber hèr - ena escòla abans 1968, que tocavan un pòc a cada mestièr – era tecnica que s’apren en tot auèitar un que sap hèr – aprénguer dambe son pair – son pair que sabiá hèr carretas [un telefòna que sona] - anecdòta sus aquera encluma de Jan-Pierron


RL-09[SL-LS-Rp-Gl-3

00’00 : Eth haure anecdòta dera encluma (seguida) –arribar a levar ua encluma a 7ans -
Eth nom deth fabricant escrit dessús - aqueth modèla qu’a aumens 150 ans – era tranja entà copar eth hèr (trencar) – qu’ensenha plaquetas enà seudar eth hèr – eth hèr deras vacas hèta a fèt o placa crompada ara avança – eths hèrs de chavals – claverar eth clau torçut – eth buhet balhat per un faure dera Escura – eth martinet electric entà marterar eth hèr cau t, eth gròs fèr (demonstracion) – buhet de doble sens – eth rivet abans eth bolon – calhau de contrapés deth buhet – motles enà hèr rivets –

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-4

00’00 : Eth carbon (seguida) – utis entà pesar eth carbon e enplear eth sac - que ven dera maison Bailac qu’emplegava fòrça monde – anar véner carbon per Sent Guironç - mestièrs passats de mòda – montar abeurader enas bòrdas –

04’26 : Autrefois le Couserans (istoric) - usina Bergès arrestada en 1989 – bastiment deishat à Autrefois le Couserans enà lotjar eth materiau ath arrèst – arrehèr eth bastiment tau coma èra pr’amor qu’èra en maishant estat – utisses balhats que cau adobar

06’37 : exemples de trabalh en talhèr , arrehèr un pressoèr sus 4 ròdas – era javelusa arrehèta entièrament – 25 ans d’existéncia –Claude Baqué eth fondator d’Autrefois le Couserans dambe era ajuda dera associacion “Le Balejoun”- participacion ara hèsta deths 900 ans dera catedrala de Sent Líser

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-5

00’00 : visita deth talhèr e deths utisses explicats abans

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-6

00’00 : presentacion dera javelusa arrehèta – inventada per un canadian - explicacion deth son fonccionament –

02’42 : istòria dera entrepesa Amouroux Frères – especialisats en eths utisses agricòles - maquina troabada a Gajan

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-7

00’11 : Eth pressoèr arrehèt dambe panchas de barricas – era ressèga mobila (“forestière”) ena horèst. – eras carretas - un car supèrbe – pujam ath estatge –

06’33 : Visita deth estatage - eth mestièr entà hèr eths barrons d’ua escala o d’arrastelhèr – eth mestièr enà eths bardèus – aparelh enà hèr eras còrdas – eras barratas enà hèr eth burre

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-8

00’00 : visita dera harda e deths costumes ancians que desfilan enà Autrefois le Couserans – eth monde que son contents de les balhar eras causas, e que son contents d’ac véder desfilar – que hè partida deth patrimòni – era harda qu’ei eth trebalh deras hemnas – anar cercar materiau dinca Tolosa – sollicitats enà recuperar era colleccion d’un vielh musèu

03’31 : era reputacion d’Autrefois le Couserans – impact toristic dera manifestacion :monde deth estrangèr e dera França sançèra – reciprocitat dam eths Espanhonses -

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-9

00’00 : Segar – demonstracion deth blat ( dalhusa, javelusa, liüsa) eth batatge que’s hèr enà Autrefois le Couserans

01’04 : Aute materiau conservat : brèçes ancieni qu’an besonh d’èster adobats e rengats com cau – eth escauha-lhet a brasa – descas de palha enà conservar eth gran – eth trebalh de conservacion que demora a hèr.

Lassalle Renaud, enquêteur

RL-09[SL-LS-Rp-Gl-1

Eth Ostau Comengés

Texte/html

gascon

Texte

Rimont