Collecte d’Urbainie - (St-Gaudens)

Collecte d’Urbainie - (St-Gaudens)

Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis

JPF-31[SG-SG-Bu1]1

00’00 : Presentacion – neishuda a Alòs de Isil (Catalonha) – que i tornec 40 ans après – son pair sortit de Usto (neishut a Conflens) – son pair presoèr que desertèc e que passèc en Espanha - passar a França peth Pòrt de Salau, son pair paralizat portat sus un ase- era tota petita en devantau dera gran-mair – tornar a Usto, son pair que i volia morir – eth Juclas

05’00 : Sociolinguistica – parlar patuès de tota petita – parlar francés ara escòla – era sua darrèra sòr que non sabia pas tròp parlar patuès – era sua mair que parlava patuès e espanhòu (catalan ?)

08’22 : Agricultura – entrar era èrba dambe era borrassa –

09’15 : Eths orsalhèrs

09’40 : Praubèra - Arribar a Gajan – cap pro enà víver a Usto après eth partatge - vénguer bordalèrs e fermièrs – partajar tot ame eth patron- fermièr : pagar era fèrma e que s’ac sauvavan tot – eth patron que’n profitavan – fermièrs a Montgalhard (Cap deth Tuc ) – Mossur de Tersac (Castèthviague) amic de son pair

14’40 : Eth son bèu-pair sortit de Batalha – era familha qu’a encara un bòc de cap a Herran

15’25 : Mestièrs – trabalhava en çò de Bascans a Saliás (perrècs e pluma) – restaurant l’Etoile a Sent Gandenç – era Societat Generala –

JPF-31[SG-SG-Bu1]2

00’00 : Agricultura - Cambiament deth monde paisan – tot ara man – anar ajuda un còp maridada – partida a Sent Gaudenç, eth son òme que trabalhava ara Celulòsa.

01’38 : Era vinha – son pair qu’avia plantat ua bèra vinha – prestir era vrenha dam eths pès - corvadas e moments de convivialitats –

04’10 : Guèrra de 1939-1945 – véder a passar eths Alemans – era paur – sa mair que hadiá pan entath maquís per Montgalhard – eth huec ara Baderca – era mair Vinsonneau, Era Bruna, que moliá -prestar eth pan en ua gròssa mèth –

09’17 : Gastronomia - Eras crostadas

10’29 : Eth pòrc – Era aiga – aiga en potz (Gajan) – a Montgalhar electricitat e aiga laguens –

11’17 : Sobriquets de maisons – ath çò de Charlet – aperar eth monde peth sobriquet : Jaquet, Brunet, Baristor,

12’34 : Eths lops – istuèras enà hèr paur – eras broishas – supersticions

JPF-31[SG-SG-Bu1]3

00’00 : eras broishas (seguida) – en Arièja eth monde que son mès supersticioses

00’17 : Economia - eths voiatjurs

01’06 : Nadau - a casa – ua popè entà Nadau – irantges – eth soc preparat peth son pair – era messa de miejanet – suenhar miélhor totas eras bèstias

03’43 : Sent Joan – eth huec – emportà’s un tison entà aver bonur tot era annada – huec susb era plaça de Montgalhard - eth curà que’u benadiá – hèr eth torn en tot cantar – Carnaval – Era Candelèra – gitar un pescajon sus eth bufet -

06’45 : Reflexion sus eras condicions de vita – qu’ei miéhor ara – nombrosis peras maisons – que trabalhavan mès qu’èran urosis – caler trabalhar de tot joen (mólher, apalhar...etc) - eths sues frairs – eth son frair que vou tronar a Alos dam era sua petiva hilha

11’13 : Auèitar era natura – broma arroja deth maitin, vent o ploja peth camin

12’08 : Sociolinguistica – que i a plusiurs patuès – patuès ariejoès – de cap a Tarba que cambia – parlar patuès dam eths frairs – eth son hilh que s’i ei botat – parlar francés dam eth son òme – era lenga que’s va manténguer – patuès ensenhat ara escòla – eth patuès en vila
JPF-31[SG-SG-Bu1]4

00’00 : Sociolinguistica (seguida) ; eth dijaus, eth monde dera campanha e eths maquinhons que parlan patuès.

00’16 : Eth mercat deth bestiar de Sent Gaudenç – hala en actuau Super U – eth mercat dera poralha - Saliás

01’33 : Eth son pair (seguida) – eth son pair mòrt a Mana, plan mès tard que çò que’s pensava – problèmes d’asme –

02’33 : Relacions Coserans / Catalonha – eths contrabandièrs (aniseta) – tornar a Alos – era sua mair sortida d’a çò de Petit a Ijil (Isil)– era sua mair que s’aperava Bardina – familha richa – eth son oncle tuat en montanha per un tipe amoirashat dera sua tanta – aqueth tipe qu’anec en preson e era sua tanta tanben – empresoada 20 ans e graciada peth arrei – era tanta Carlos que se’n venguec a Saliás – qu’èra indertida de sejorn en Espanha – eth ainat de tot qu’eretava en Espanha –

JPF-31[SG-SG-Bu1]5

00’00 : fotò deths sues parents

JPF-31[SG-SG-Bu1]6

00’00 : fotò deths sues parents;

JPF-31[SG-SG-Bu1]7

00’00 : qu’ensenha era fotò deths sues parents – eth son parcors : Alòs, Usto, Urau, Mongalhard, Mana (Mauricet)

Jean-Paul Ferré, enquêteur

JPF-31[SG-SG-Bu1]

Eth Ostau Comengés

Texte/html

gascon

Texte

Saint Gaudens

Alos de Isil (Catalogne)