Collecte d’Eliane - (Montesquieu-Av)
Dublin Core
Titre
Collecte d’Eliane - (Montesquieu-Av)
Abstract
Sujet
École publique
Gascon (sociolinguistique)
Chansons
Noël
Loup
Description
MF-09[SL-MA-Me]1
00’05 : Presentacion – neishuda en aquesta mason – mason dera sièva mair – demorada a casa dam sa sòr – ua tresava sòr en espitau a Sent Guironç
00’54 : Istuèra dera maison – maison eretada per sa mair – anecdòta d’ua vesia a prepaus de sa neishança – en çò de Janòt
02’37 : Sobriquets de maisons deths Boinèus : çò d’Espinças, en çò deths Pierrons, en çò deth Crastaire, en çò de Comtois ( Ganissèr), en çò d’Antòni, en çò dera Crestina, en çò deth Potièr, en çò de Mashin – 8 o 9 maisons, ua maison espatalada - nom deth quartièr : Boinèus, eths Bonièus ? -
04’21 : Era escòla aths Espalats – messa a Montesquiu – 7 o 8 a partir ara escòla a pè, pujar en camion deths anhèths quan ploviá – amassar tremolas en tornar dera escòla – fraises des bois – harinetas entà vrespalhar preparadas pera gran-mair – tròçes de pan passats ara pedena dame òli e vinagre
07’10 : Socioliguistica – neishuda en 1963 – ensajar de parlar patuès – que i a mòts que’u mancan – ensenhar aths petits –
07’56 : Era messa eth demishe – dame era 4L deth vesin – cada demishe anar minjar en çò deths grani-parents – repeishes gargantuesques – eth bolhon – madelenas –
09-14 : Cançons e sociolinguistica – eth sièu gran-pair que cantava après minjar : Quan vòs guanhar charmanta pastorèla – qu’a aprés aquera cançon ara sua petita hilha – parlar ^patuès dam era sièua petita hilha – ensajar de transméter - eth CD d’Eths Montanhaires d’Erce – cançons de Nadau - Anim-mo’n pastors – Revelha-te pastorèl –
12’02 : Nadau – sovenirs dera messa de Miejanet – nèu ara sortida dera glèisa – Nadau qu’èra mes polit qu’aué – Nadau au balcon, Pascas aths tisons – que s’arregerta de n’aver retengut çò que condavan eths vielhs
13’31 : Sociolinguistica – lenga apresa e enténer a parlar eths grani-parents e eths vesins – que’u parlavan patuès - que l’agradava de les enténer a parlar –
14’05 : Educacion, autoritat – escotar eths grani parents – anecdòta deth devantau – respectavan eras gents alavetz, non i a vaia cap efusions – amor naturau e vertadèra vita de familha – era cueisha de con.hit dera sopa partatjada
16’15 : Sociolinguistica – ocassion de parlar era lenga aué – mes enà ríser – dam eths vesins
MF-09[SL-MA-Me]1
00’00 : Sociolinguistica (seguida)– parla pòc – dificultats entà trobar monde que sàpian parlar – ara escòla-
00’59 : Era escòla – leçon dera causa – amassar huelhas, castanhas, pomas – tornar dera escòla : anar vrespalhar en çò d’un cople atjat qu’avian pas mainatges – era museta – farcits (pan e ueus e un tròç de vianda) – pan burre e sucre – un tròç de pan e heritons (anecdòta dera vésia) –
04’28 : Alimentacion – eth demishe – bolhon, gita – tripon – vin e cafè – madaelena e crèma englesa
05’23 : Activitats – fabricacion deras còdas o de cables, ua mashina a cada cap –
06’49 : Bàter – anecdòtas- gafets, passejà’s sus era tremia : eth pè que i passava laguens – pujar eths sacs en solèr – botar gran en lhet –
08’01 : Eras castanhas – amassar-las e botar-las en sacs - trigar eras castanhas eth ser – venudas ara hèira de Sent Sulpici, Lesat o deth Fossat dam eth gran-pair – era peçeta balhada deth gran-pair – tirar era bòga dam eth pihorc – era hèira de Sent Ibars – véner quauque ceps a Sent Guironç – ena 403 assietats sus ua cadièra – eths castanhèrs de Contrasi – era sua grana-mair sortida de Contrasi –anar véner nòses – hèr comissions d’espiçariá dam aquera moneda – eth vin de nòse – vin de cesiras (guindols), recepta perduda
04’27 : Cosinar – eras receptas – mongetas dame codena, caròtas e truhas –
16’01 : Animacions – Carnaval – era paur de véder arribar Carnaval en çò de Ganissèr –
MF-09[SL-MA-Me]3
00’00 : Carnaval (seguida) – amagà’s ena cramba
00’12 : velhadas – eths deth Campet que venguián jogar ara belòta – ferrat dam brasas dejós erab taula enà balhar un pòc de tiedor – anar jogar ara belòta en çò de Lhasèrt
01’50 : Sobriquets : origina deth nom - Eth Potièr – eth Crestaire
02’30 : Eras espelhorcadas a çò deth Pierrons – montanha d’espinses e monde tot ath torn entà espelhorcar – escotar eras istuèras – chinar eras dròllas quan començavan de vertelhar (vertelhar, verretelhar : apparition des seins à la puberté ) : mès qu’as hèt, qu’ès caiguda ? –
05’52 : Eth bestiar – vacas e oelhas – anar mólher dam eth gran-pair – anar guaradr eras vacas –arrapà’s ara coa dera vaca ena pujar eras còstas – guardar era oelhas de cap a 12 ans o 13 ans totas solas : eths parents qu’avian paur –
08’31 : Partir a trabalhar a París - parcors personau- Licèu de Sent Guironç – ath LEP enà aprénguer eth mestièr de secretària (BEP, CAP) – amassar pomas a Campanha – concors enà trabalhar aths PTT – partir a París – sotir de Boinèus arribar a París – 1 an a París – arribada a París – plorar en patir dera gara de Tolosa – acuelhuda peth son oncle – Le Louvre : “Regarde Eliane, le plus beau monument de Paris” – dromir en un foyer – tornar cada mes enà popar un pòc - sus eth Boulevard Montparnasse, abilhada en coseranesa dam era gròssa valisa : sentiment de vergonha
MF-09[SL-MA-Me]4
00’00 : Partir a trabalhar a París – trabalh aths PTT – era coa devant eras cabinas – eth son oncle partit tanben a París entà trabalhar aths PTT – eth son oncle qu’avia cambiat d’accent : “mais qu’est-ce que tu vas aller t’enterrer dans l’Ariège, tu n’es pas bien ici à Paris” – eth son oncle que parlava patuès mèma en èster demorat a París –
04’02 : Sociolingistica – parlar eth patuès qu’arrepresenta eths anciènis – voleriá que’s continuèssa – que’s ren compde que petit a petit, que tot se’n va – se non ac parlas, que’s pèrd – se’u parlas pas regulièrament, n’é cap lis –qu’ac vetz mau partit – ensajar de’n parlar tant qu’òm pòt – era calandreta de Sent Guironç – Radio Couserans emission en patuès, era faiçon de prononçar qu’a cambiat dempús que non i ei mès Gege d’Argein - (r rocalhodisses, pas mès rotlats) – vergonha deth accent (rotlar eras r, que depen dam qui parlas) – content d’aver aqueth accent e de parlar patuès – occitan e patuès – gascon – variacions deths parlars –
11’22 : Hèira deths chavals –enà Martron e Cap d’An, ua hèira reputada – cap mès de chavals – anar véner eths porins – marchands dera Haute-Saône que les engreishavan – eths Merens – eras bèstias que s’escapavan – sovenirs gravats ath hons deth còr
13’25 : Avenir deth país – era chança de poder hèr un pòc d’autosuffisença – problèmas importents tath monde dera vila – avenir dera agricultura –
16’22 : Eth bestiar– son pair maquinhon – sa mair que s’ocupava deras bèstias dera fèrma
MF-09[SL-MA-Me]5
00’00 : Eras bestiar (seguida) – son pair que crompava e que venián – anar véner anhèths deth costat de Besièrs – son pair que las deishava miar eth camian – anar en Espanha (Benabarra..), que hec era França de totes eths costats – mercandejar en patuès –
03’54 : Hèr era monta deths chavals, son pair que prenguec era seguida de Estaque de Baudiás – a mason qu’èra soent table ouverte –
05’00 : Era plaça dera hemna – hemna mes somesa qu’aué – trebalhar entà guardar era sua independença (conselh de sa mair) – n’avian cap eth dret de díser arren- totjorn prèsta, totjorn contenta – maison dera sua mair mès qu’èra son pair que comandava mes que era – ua hemna deth vesinatge que comanda e qu’ei a casa sièva [que hè comprénguer qu’ací qu’ei rea que govèrna]
07’12 : Linguistica - eth son òme sortit de Castèth a costat de Domasan – era sua bèra-mair sortida deth Mas d’Asil : quauqu’un mòts que son pas parèlhs –
08’18 : Nadau – era buscalha de Nadau enà aver brasa eth maitin – apalhar eras bèstias abans de passar a taula – era net abans Nadau, era gran mair que hasiá “sauça de merlussa sense èster vertat” (harinetasn alh e tròçes de pan, sense merlussa) – díser eth benedite abans de Nadau – baishada dera ora dera messa – eths presents : ua poupée, un diccionari, un mini velo - (voc : tan pair) – òli de hitge merlussa
13’33 : Eth Carnavalh – ua capeta per dessús e un masque – amagada pr’amor dera paur – tstavan e après quen rentravan – qu’èra era fin –
14’43 : Era Vièrja deths Espalats – vièrja botada en 1954, eths auratge que guastavan eras arrecòtas – eth guerissor d’Autariva que diguec a son pair de botar ua vièrja, ath dessús deths Espalats – era messa que i ei dita un còp per an en mes de junh dempús 4 ans -
MF-09[SL-MA-Me]6
00’00 : Era Vièrja deths Espalats (seguida) – qu’ei ua bona causa sde conservar eras tradicons
MF-09[SL-MA-Me]7
00’00 : Era Vièrja deths Espalats (seguida) – que i va cada 15 d’Aost –
00’44 : Religion –sovenirsd’ua procession ara Vièrja – eth monde qu’anavan un pòc mes a messa
03’03 : Sent Joan – cap de huec a Boinèus –
04’20 : eras broishas – eths lops – un de Contrasi, vengut velhar a Boinèus dam ua fogassa, que balhava tròçes ath lop que’u segudava – era paur en tornar dera velhada : Camas crusas deth uelh debèrt
00’05 : Presentacion – neishuda en aquesta mason – mason dera sièva mair – demorada a casa dam sa sòr – ua tresava sòr en espitau a Sent Guironç
00’54 : Istuèra dera maison – maison eretada per sa mair – anecdòta d’ua vesia a prepaus de sa neishança – en çò de Janòt
02’37 : Sobriquets de maisons deths Boinèus : çò d’Espinças, en çò deths Pierrons, en çò deth Crastaire, en çò de Comtois ( Ganissèr), en çò d’Antòni, en çò dera Crestina, en çò deth Potièr, en çò de Mashin – 8 o 9 maisons, ua maison espatalada - nom deth quartièr : Boinèus, eths Bonièus ? -
04’21 : Era escòla aths Espalats – messa a Montesquiu – 7 o 8 a partir ara escòla a pè, pujar en camion deths anhèths quan ploviá – amassar tremolas en tornar dera escòla – fraises des bois – harinetas entà vrespalhar preparadas pera gran-mair – tròçes de pan passats ara pedena dame òli e vinagre
07’10 : Socioliguistica – neishuda en 1963 – ensajar de parlar patuès – que i a mòts que’u mancan – ensenhar aths petits –
07’56 : Era messa eth demishe – dame era 4L deth vesin – cada demishe anar minjar en çò deths grani-parents – repeishes gargantuesques – eth bolhon – madelenas –
09-14 : Cançons e sociolinguistica – eth sièu gran-pair que cantava après minjar : Quan vòs guanhar charmanta pastorèla – qu’a aprés aquera cançon ara sua petita hilha – parlar ^patuès dam era sièua petita hilha – ensajar de transméter - eth CD d’Eths Montanhaires d’Erce – cançons de Nadau - Anim-mo’n pastors – Revelha-te pastorèl –
12’02 : Nadau – sovenirs dera messa de Miejanet – nèu ara sortida dera glèisa – Nadau qu’èra mes polit qu’aué – Nadau au balcon, Pascas aths tisons – que s’arregerta de n’aver retengut çò que condavan eths vielhs
13’31 : Sociolinguistica – lenga apresa e enténer a parlar eths grani-parents e eths vesins – que’u parlavan patuès - que l’agradava de les enténer a parlar –
14’05 : Educacion, autoritat – escotar eths grani parents – anecdòta deth devantau – respectavan eras gents alavetz, non i a vaia cap efusions – amor naturau e vertadèra vita de familha – era cueisha de con.hit dera sopa partatjada
16’15 : Sociolinguistica – ocassion de parlar era lenga aué – mes enà ríser – dam eths vesins
MF-09[SL-MA-Me]1
00’00 : Sociolinguistica (seguida)– parla pòc – dificultats entà trobar monde que sàpian parlar – ara escòla-
00’59 : Era escòla – leçon dera causa – amassar huelhas, castanhas, pomas – tornar dera escòla : anar vrespalhar en çò d’un cople atjat qu’avian pas mainatges – era museta – farcits (pan e ueus e un tròç de vianda) – pan burre e sucre – un tròç de pan e heritons (anecdòta dera vésia) –
04’28 : Alimentacion – eth demishe – bolhon, gita – tripon – vin e cafè – madaelena e crèma englesa
05’23 : Activitats – fabricacion deras còdas o de cables, ua mashina a cada cap –
06’49 : Bàter – anecdòtas- gafets, passejà’s sus era tremia : eth pè que i passava laguens – pujar eths sacs en solèr – botar gran en lhet –
08’01 : Eras castanhas – amassar-las e botar-las en sacs - trigar eras castanhas eth ser – venudas ara hèira de Sent Sulpici, Lesat o deth Fossat dam eth gran-pair – era peçeta balhada deth gran-pair – tirar era bòga dam eth pihorc – era hèira de Sent Ibars – véner quauque ceps a Sent Guironç – ena 403 assietats sus ua cadièra – eths castanhèrs de Contrasi – era sua grana-mair sortida de Contrasi –anar véner nòses – hèr comissions d’espiçariá dam aquera moneda – eth vin de nòse – vin de cesiras (guindols), recepta perduda
04’27 : Cosinar – eras receptas – mongetas dame codena, caròtas e truhas –
16’01 : Animacions – Carnaval – era paur de véder arribar Carnaval en çò de Ganissèr –
MF-09[SL-MA-Me]3
00’00 : Carnaval (seguida) – amagà’s ena cramba
00’12 : velhadas – eths deth Campet que venguián jogar ara belòta – ferrat dam brasas dejós erab taula enà balhar un pòc de tiedor – anar jogar ara belòta en çò de Lhasèrt
01’50 : Sobriquets : origina deth nom - Eth Potièr – eth Crestaire
02’30 : Eras espelhorcadas a çò deth Pierrons – montanha d’espinses e monde tot ath torn entà espelhorcar – escotar eras istuèras – chinar eras dròllas quan començavan de vertelhar (vertelhar, verretelhar : apparition des seins à la puberté ) : mès qu’as hèt, qu’ès caiguda ? –
05’52 : Eth bestiar – vacas e oelhas – anar mólher dam eth gran-pair – anar guaradr eras vacas –arrapà’s ara coa dera vaca ena pujar eras còstas – guardar era oelhas de cap a 12 ans o 13 ans totas solas : eths parents qu’avian paur –
08’31 : Partir a trabalhar a París - parcors personau- Licèu de Sent Guironç – ath LEP enà aprénguer eth mestièr de secretària (BEP, CAP) – amassar pomas a Campanha – concors enà trabalhar aths PTT – partir a París – sotir de Boinèus arribar a París – 1 an a París – arribada a París – plorar en patir dera gara de Tolosa – acuelhuda peth son oncle – Le Louvre : “Regarde Eliane, le plus beau monument de Paris” – dromir en un foyer – tornar cada mes enà popar un pòc - sus eth Boulevard Montparnasse, abilhada en coseranesa dam era gròssa valisa : sentiment de vergonha
MF-09[SL-MA-Me]4
00’00 : Partir a trabalhar a París – trabalh aths PTT – era coa devant eras cabinas – eth son oncle partit tanben a París entà trabalhar aths PTT – eth son oncle qu’avia cambiat d’accent : “mais qu’est-ce que tu vas aller t’enterrer dans l’Ariège, tu n’es pas bien ici à Paris” – eth son oncle que parlava patuès mèma en èster demorat a París –
04’02 : Sociolingistica – parlar eth patuès qu’arrepresenta eths anciènis – voleriá que’s continuèssa – que’s ren compde que petit a petit, que tot se’n va – se non ac parlas, que’s pèrd – se’u parlas pas regulièrament, n’é cap lis –qu’ac vetz mau partit – ensajar de’n parlar tant qu’òm pòt – era calandreta de Sent Guironç – Radio Couserans emission en patuès, era faiçon de prononçar qu’a cambiat dempús que non i ei mès Gege d’Argein - (r rocalhodisses, pas mès rotlats) – vergonha deth accent (rotlar eras r, que depen dam qui parlas) – content d’aver aqueth accent e de parlar patuès – occitan e patuès – gascon – variacions deths parlars –
11’22 : Hèira deths chavals –enà Martron e Cap d’An, ua hèira reputada – cap mès de chavals – anar véner eths porins – marchands dera Haute-Saône que les engreishavan – eths Merens – eras bèstias que s’escapavan – sovenirs gravats ath hons deth còr
13’25 : Avenir deth país – era chança de poder hèr un pòc d’autosuffisença – problèmas importents tath monde dera vila – avenir dera agricultura –
16’22 : Eth bestiar– son pair maquinhon – sa mair que s’ocupava deras bèstias dera fèrma
MF-09[SL-MA-Me]5
00’00 : Eras bestiar (seguida) – son pair que crompava e que venián – anar véner anhèths deth costat de Besièrs – son pair que las deishava miar eth camian – anar en Espanha (Benabarra..), que hec era França de totes eths costats – mercandejar en patuès –
03’54 : Hèr era monta deths chavals, son pair que prenguec era seguida de Estaque de Baudiás – a mason qu’èra soent table ouverte –
05’00 : Era plaça dera hemna – hemna mes somesa qu’aué – trebalhar entà guardar era sua independença (conselh de sa mair) – n’avian cap eth dret de díser arren- totjorn prèsta, totjorn contenta – maison dera sua mair mès qu’èra son pair que comandava mes que era – ua hemna deth vesinatge que comanda e qu’ei a casa sièva [que hè comprénguer qu’ací qu’ei rea que govèrna]
07’12 : Linguistica - eth son òme sortit de Castèth a costat de Domasan – era sua bèra-mair sortida deth Mas d’Asil : quauqu’un mòts que son pas parèlhs –
08’18 : Nadau – era buscalha de Nadau enà aver brasa eth maitin – apalhar eras bèstias abans de passar a taula – era net abans Nadau, era gran mair que hasiá “sauça de merlussa sense èster vertat” (harinetasn alh e tròçes de pan, sense merlussa) – díser eth benedite abans de Nadau – baishada dera ora dera messa – eths presents : ua poupée, un diccionari, un mini velo - (voc : tan pair) – òli de hitge merlussa
13’33 : Eth Carnavalh – ua capeta per dessús e un masque – amagada pr’amor dera paur – tstavan e après quen rentravan – qu’èra era fin –
14’43 : Era Vièrja deths Espalats – vièrja botada en 1954, eths auratge que guastavan eras arrecòtas – eth guerissor d’Autariva que diguec a son pair de botar ua vièrja, ath dessús deths Espalats – era messa que i ei dita un còp per an en mes de junh dempús 4 ans -
MF-09[SL-MA-Me]6
00’00 : Era Vièrja deths Espalats (seguida) – qu’ei ua bona causa sde conservar eras tradicons
MF-09[SL-MA-Me]7
00’00 : Era Vièrja deths Espalats (seguida) – que i va cada 15 d’Aost –
00’44 : Religion –sovenirsd’ua procession ara Vièrja – eth monde qu’anavan un pòc mes a messa
03’03 : Sent Joan – cap de huec a Boinèus –
04’20 : eras broishas – eths lops – un de Contrasi, vengut velhar a Boinèus dam ua fogassa, que balhava tròçes ath lop que’u segudava – era paur en tornar dera velhada : Camas crusas deth uelh debèrt
Créateur
Mathieu Fauré, enquêteur
Source
MF-09[SL-MA-Me]1
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
04/10/2018
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Montesquieu Avantès
Person Item Type Metadata
Birth Date
04-04-1963
Birthplace
(aths Boinèus) Montesquieu Avantès
Collection
Citer ce document
Mathieu Fauré, enquêteur, “Collecte d’Eliane - (Montesquieu-Av),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/715.