Collecte de Louis - (Arbas) 2
Dublin Core
Titre
Collecte de Louis - (Arbas) 2
Abstract
Sujet
Sobriquets (villages)
Gascon (sociolinguistique)
Chasse
Description
00'06 : Sobriquets :
Alavetz, qu’ètz neishut en aquera maison ?
- A non. Sò cap neishut ací. Sò neishut en ua auta maison, qu’é eth hilh que l’a.
- E aquera maison, s’aviá un sobriquet, deth temps vielh ?
- Ethçò de Peiòt.
- E ací, s’aviá un sobriquet tanben ?
- En çò de Baròna, qu’èra.
00'37 :
Eths vòstis parents qu’èran tanben d’Arbàs ?
- Oui, oui. Qu’avíam cinc o sies vacas.
- E alavetz, qu’avetz hèt eth paisan ?
- Non, jo qu’è hèt eth menusièr. N’è cap james trebalhat era tèrra. Si, que les ajudava.
- Qu’èratz nombrosis a casa vòsta ?
- Non, jo qu’èra tot sol. Que i èran eth gran-pair, era gran-mair ar’epòca e après jo que partí enà trebalhar.
- E vos an cap dit de contunhar era tèrra ?
- Non, n’i avia cap pro de tèrra.
- Après, qu’avetz hèt eth menusièr ?
Que sò partit en aprentissatge, après qu’è trebalhat enà Sent Martòri. En (19)59, que’m sò installat ath mèn compde. E ara, que sò ara retrèta dempusih dètz ans.
01'36 : Sociolinguistica
On avetz aprés a parlar patuès ?
- Que parlava patuès que sabia cap parlar francés. A casa, e !
- E eth francés qu’é vengut après ?
- Pr’amor que i avia un arregent que venguec. Que logava ath pròshi de casa alavetz, n’anava cap encara enara escòla, que m’aprenec a parlar francés. Abans d’anar enara escòla.
- Ena escòla, caliá cap parlar patuès ?
- A non ! Parlàvam cap patuès.
- Se vos arribava de deishar escapar un mot atau ?
- Mès dab eths copains, parlàvam patuès.
- Mès pas ena escòla ?
- Ena escòla, non.
- A casa, n’ame eths vòstis, que parlàvatz patuès ?
- A patuès ! Dab eth gran-pair, era gran-mair… E dab mamà, que parlàvam patuès. Que i a un an qu’é mòrta e parlàvam cap sonque patuès.
- E ara, en ame era hemna, se parlatz patuès encara ?
- A non, non. Dab aquesta aquiu (Anne-Claire), que parlam patuès.
- E ací en Arbàs ?
Ací, ja n’i a quauques uns. Eths ancienis. Que i a Marcèl, eth Shicòt, Fernand, eth mèro de Shenh, Esquerrèr ara Riberulha… Totis eths anciens. Dab Cristian de Herran !
- Eth monde deth vilatge, aué, se parlan patuès encara ?
O pas tròpis ! Eths anciens, atau coma jo. Pas tròpis…
- E eths joesis, qu’ac an deishat ?
- Mèma eths mèns, que’u comprenen mès no’u parlan cap.
- E se parlatz patuès en ame eris ?
- Non, non ! Tostemps en francés.
- Eth patuès, s’é uá lenga ? Qué’n pensatz ?
- Que n’é ua, d’après jo. Enfin, ua lenga, un arrengament…
- Aquera lenga, que l’avetz aperada tostemps patuès ?
- Nosautis qu’ac aperam patuès.
- James gascon ?
- A non, non.
- E ara se sabetz qu’eth patuès, qu’òm l’apèra occitan e que s’ensenha ena escòla ?
- Oui, oui.
- Qué’n pensatz ?
- Que’m pensi qu’é quauquarren de bien. Otromentas, que’s perderia. Arren mès non compreneria… Qu’ac cau ensenhar un pòc, quan mèma ! Qu’é pre’mor qu’é eras nòstas racinas, aquerò.
- Se pensatz que pòt servir nà quauquarren aué ?
Que pòt servir nà compréner un pòc eth espanhòu. Que i a trucs deth espanhòu – no’u parli cap, no’u conegui cap : l’è cap james aprés tanpòc – qu’òm arriba a comprener-les.
- E eth patuès, se pensatz que s’ac va virar o que va morir ?
- Si, se i a monde coma vosautis, qu’aprenetz un pòc aquò e ja va anar. Otromentas que’s va pèrder completament, que’m pensi. Que n’i que’u vòn cap parlar : que n’an vergonha de parlar patuès. Que les sembla qu’é … sai cap.
- Se pensatz que’u cau deishar morir ?
- A non ! No’u cau cap deishar morir non !
- E se sabetz que i a emissions de television en occitan ?
- Jo que las auèiti. Ara, que sò un pòc sord, n’ac enteni cap tot.
- Se sabetz cançons en patuès ?
- Mamà que’n cantava. Quauques uas d’aqueras mès conegudas, que las cantam. Quan arrepèishes de caçaires…
- E que caçatz ?
Aquí, que s’i parla patuès ! Eth maitin, abans de partir, eths tres quarts, que parlan patuès. Pas eths joenis, non. Eths joenis no’n parlan cap. Mès totis eths deth mèn atge atau, mèm quauques uns mès joenis, que parlan patuès. Qu’é mès abient endà nosautis de díder : « Que te’n vas aquiu… » en patuès qu’en francés.
07'34 : era caça – eth sanglièr
07'43 : Eth os – ua batuta ath os – que i passava de temps e temps, pas a demòra
Era Avedòla
Qu’é tot prats, aquerò
Solan que vò díder qu’é deth costat deth solelh. A-Ar-Fl
Eras Bueigas que son eths prats, aquiu, ara entrada deth vilatge. Que i a hèt maisons. A-Ar-Fl
Nosautis, en patuès, que didem Eths Esplans. A-Ar-Fl
Era Noguerassa
Que n’i avia, noguèrs, òc, abans. A-Ar-Fl
Eth Prat deth Clòt
Aqueth qu’é en un clòt. A-Ar-Fl
Era Peireguda
Qu’é tot calhaus. A-Ar-Fl
Era Hont de Gargotèra
Qu’é ath bòrd deth arriu. Qu’é a tres o quate mestres deth arriu. A-Ar-Fl
Era Malahèta
Malahèta, qu’é un terrenc mau hèt. A-Ar-Fl
Eth camin dera Peireguda que puja dinca Eth plan d’Atgòla. A-Ar-Fl
Le chemin de La Forêt, nosautis, que l’aperam Eth camin deth Plan d’Atgòla. A-Ar-Fl
Era Sèrra qu’é ath cap a fèt. A-Ar-Fl
Aquiu, qu’ac aperam eth Cortiu deth Tap pr’amor que i a tap. A-Ar-Fl
Aquiu, que s’apèra Senta Anna pr’amor, abans, que i avia ua capèra, aquiu. Jo, l’i è cap james vista. A-Ar-Fl
Eth Carreròt de Pelat
S’i passa cap. Qu’é presque boshoat. Que part dera entrada deth vilatge, aquiu. Ò, n’é cap long… A-Ar-Fl
Eth Gotèr de Piastra que devara de Bertelha. A-Ar-Fl
Aquiu, qu’ac apèran Eth cortiu deths Verdolets, sus era arrota de Herran. A-Ar-Fl
Ací, qu’ac aperam era Plaça. A-Ar-Fl
Era Morèra, qu’é tot eth bòrd deth arriu, aquiu. A-Ar-Fl
Eth Vergèr qu’é eth prat deth castèth. A-Ar-Fl
Eth Tuquet qu’é eth mamelon que i a aquiu darrèr. A-Ar-Fl
Era Boisharda
Que i a avut maisons, aquiu, ara epòca. Que i son encara eras arruínas. A-Ar-Fl
Eth Sarrat deth Casse, nosautis, qu’ac aperam eth Prat deth Casse. A-Ar-Fl
Paraire
Que para ath solelh. A-Ar-Fl
Era Boisha, aquerò, qu’é en tot pujar nà Herran, a gausha, abans d’arribar ara Pinta. Aquiu, que n’i a boishes !
Eth Camin de Shenhon, qu’ac aperam. Qu’é eth vielh camin de Herran, aquerò. A-Ar-Fl
Eth Montanhat [t]
Eth Dòs qu’é eth aute mamelon qu’é aquiu. A-Ar-Fl
Eth Granjon
Eth Tir Peirut
Abans, que hadian tirs endà hèr devarar eth buès. A-Ar-Fl
Alavetz, qu’ètz neishut en aquera maison ?
- A non. Sò cap neishut ací. Sò neishut en ua auta maison, qu’é eth hilh que l’a.
- E aquera maison, s’aviá un sobriquet, deth temps vielh ?
- Ethçò de Peiòt.
- E ací, s’aviá un sobriquet tanben ?
- En çò de Baròna, qu’èra.
00'37 :
Eths vòstis parents qu’èran tanben d’Arbàs ?
- Oui, oui. Qu’avíam cinc o sies vacas.
- E alavetz, qu’avetz hèt eth paisan ?
- Non, jo qu’è hèt eth menusièr. N’è cap james trebalhat era tèrra. Si, que les ajudava.
- Qu’èratz nombrosis a casa vòsta ?
- Non, jo qu’èra tot sol. Que i èran eth gran-pair, era gran-mair ar’epòca e après jo que partí enà trebalhar.
- E vos an cap dit de contunhar era tèrra ?
- Non, n’i avia cap pro de tèrra.
- Après, qu’avetz hèt eth menusièr ?
Que sò partit en aprentissatge, après qu’è trebalhat enà Sent Martòri. En (19)59, que’m sò installat ath mèn compde. E ara, que sò ara retrèta dempusih dètz ans.
01'36 : Sociolinguistica
On avetz aprés a parlar patuès ?
- Que parlava patuès que sabia cap parlar francés. A casa, e !
- E eth francés qu’é vengut après ?
- Pr’amor que i avia un arregent que venguec. Que logava ath pròshi de casa alavetz, n’anava cap encara enara escòla, que m’aprenec a parlar francés. Abans d’anar enara escòla.
- Ena escòla, caliá cap parlar patuès ?
- A non ! Parlàvam cap patuès.
- Se vos arribava de deishar escapar un mot atau ?
- Mès dab eths copains, parlàvam patuès.
- Mès pas ena escòla ?
- Ena escòla, non.
- A casa, n’ame eths vòstis, que parlàvatz patuès ?
- A patuès ! Dab eth gran-pair, era gran-mair… E dab mamà, que parlàvam patuès. Que i a un an qu’é mòrta e parlàvam cap sonque patuès.
- E ara, en ame era hemna, se parlatz patuès encara ?
- A non, non. Dab aquesta aquiu (Anne-Claire), que parlam patuès.
- E ací en Arbàs ?
Ací, ja n’i a quauques uns. Eths ancienis. Que i a Marcèl, eth Shicòt, Fernand, eth mèro de Shenh, Esquerrèr ara Riberulha… Totis eths anciens. Dab Cristian de Herran !
- Eth monde deth vilatge, aué, se parlan patuès encara ?
O pas tròpis ! Eths anciens, atau coma jo. Pas tròpis…
- E eths joesis, qu’ac an deishat ?
- Mèma eths mèns, que’u comprenen mès no’u parlan cap.
- E se parlatz patuès en ame eris ?
- Non, non ! Tostemps en francés.
- Eth patuès, s’é uá lenga ? Qué’n pensatz ?
- Que n’é ua, d’après jo. Enfin, ua lenga, un arrengament…
- Aquera lenga, que l’avetz aperada tostemps patuès ?
- Nosautis qu’ac aperam patuès.
- James gascon ?
- A non, non.
- E ara se sabetz qu’eth patuès, qu’òm l’apèra occitan e que s’ensenha ena escòla ?
- Oui, oui.
- Qué’n pensatz ?
- Que’m pensi qu’é quauquarren de bien. Otromentas, que’s perderia. Arren mès non compreneria… Qu’ac cau ensenhar un pòc, quan mèma ! Qu’é pre’mor qu’é eras nòstas racinas, aquerò.
- Se pensatz que pòt servir nà quauquarren aué ?
Que pòt servir nà compréner un pòc eth espanhòu. Que i a trucs deth espanhòu – no’u parli cap, no’u conegui cap : l’è cap james aprés tanpòc – qu’òm arriba a comprener-les.
- E eth patuès, se pensatz que s’ac va virar o que va morir ?
- Si, se i a monde coma vosautis, qu’aprenetz un pòc aquò e ja va anar. Otromentas que’s va pèrder completament, que’m pensi. Que n’i que’u vòn cap parlar : que n’an vergonha de parlar patuès. Que les sembla qu’é … sai cap.
- Se pensatz que’u cau deishar morir ?
- A non ! No’u cau cap deishar morir non !
- E se sabetz que i a emissions de television en occitan ?
- Jo que las auèiti. Ara, que sò un pòc sord, n’ac enteni cap tot.
- Se sabetz cançons en patuès ?
- Mamà que’n cantava. Quauques uas d’aqueras mès conegudas, que las cantam. Quan arrepèishes de caçaires…
- E que caçatz ?
Aquí, que s’i parla patuès ! Eth maitin, abans de partir, eths tres quarts, que parlan patuès. Pas eths joenis, non. Eths joenis no’n parlan cap. Mès totis eths deth mèn atge atau, mèm quauques uns mès joenis, que parlan patuès. Qu’é mès abient endà nosautis de díder : « Que te’n vas aquiu… » en patuès qu’en francés.
07'34 : era caça – eth sanglièr
07'43 : Eth os – ua batuta ath os – que i passava de temps e temps, pas a demòra
Era Avedòla
Qu’é tot prats, aquerò
Solan que vò díder qu’é deth costat deth solelh. A-Ar-Fl
Eras Bueigas que son eths prats, aquiu, ara entrada deth vilatge. Que i a hèt maisons. A-Ar-Fl
Nosautis, en patuès, que didem Eths Esplans. A-Ar-Fl
Era Noguerassa
Que n’i avia, noguèrs, òc, abans. A-Ar-Fl
Eth Prat deth Clòt
Aqueth qu’é en un clòt. A-Ar-Fl
Era Peireguda
Qu’é tot calhaus. A-Ar-Fl
Era Hont de Gargotèra
Qu’é ath bòrd deth arriu. Qu’é a tres o quate mestres deth arriu. A-Ar-Fl
Era Malahèta
Malahèta, qu’é un terrenc mau hèt. A-Ar-Fl
Eth camin dera Peireguda que puja dinca Eth plan d’Atgòla. A-Ar-Fl
Le chemin de La Forêt, nosautis, que l’aperam Eth camin deth Plan d’Atgòla. A-Ar-Fl
Era Sèrra qu’é ath cap a fèt. A-Ar-Fl
Aquiu, qu’ac aperam eth Cortiu deth Tap pr’amor que i a tap. A-Ar-Fl
Aquiu, que s’apèra Senta Anna pr’amor, abans, que i avia ua capèra, aquiu. Jo, l’i è cap james vista. A-Ar-Fl
Eth Carreròt de Pelat
S’i passa cap. Qu’é presque boshoat. Que part dera entrada deth vilatge, aquiu. Ò, n’é cap long… A-Ar-Fl
Eth Gotèr de Piastra que devara de Bertelha. A-Ar-Fl
Aquiu, qu’ac apèran Eth cortiu deths Verdolets, sus era arrota de Herran. A-Ar-Fl
Ací, qu’ac aperam era Plaça. A-Ar-Fl
Era Morèra, qu’é tot eth bòrd deth arriu, aquiu. A-Ar-Fl
Eth Vergèr qu’é eth prat deth castèth. A-Ar-Fl
Eth Tuquet qu’é eth mamelon que i a aquiu darrèr. A-Ar-Fl
Era Boisharda
Que i a avut maisons, aquiu, ara epòca. Que i son encara eras arruínas. A-Ar-Fl
Eth Sarrat deth Casse, nosautis, qu’ac aperam eth Prat deth Casse. A-Ar-Fl
Paraire
Que para ath solelh. A-Ar-Fl
Era Boisha, aquerò, qu’é en tot pujar nà Herran, a gausha, abans d’arribar ara Pinta. Aquiu, que n’i a boishes !
Eth Camin de Shenhon, qu’ac aperam. Qu’é eth vielh camin de Herran, aquerò. A-Ar-Fl
Eth Montanhat [t]
Eth Dòs qu’é eth aute mamelon qu’é aquiu. A-Ar-Fl
Eth Granjon
Eth Tir Peirut
Abans, que hadian tirs endà hèr devarar eth buès. A-Ar-Fl
Créateur
Jean-Paul Ferré, enquêteur
Source
31[AS-Ar-Fl]
Éditeur
Eth Ostau Comengés
Date
Novembre 2002
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Arbas
Person Item Type Metadata
Birth Date
1931
Birthplace
Arbas
Collection
Citer ce document
Jean-Paul Ferré, enquêteur, “Collecte de Louis - (Arbas) 2,” Oralitat de Gasconha, consulté le 21 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/728.