Collecte de Joséphine - (Betchat)

Collecte de Joséphine - (Betchat)

Toponymie

Cidre

Cuisine (porc)

Chansons

Fête du village

Curés

Pastoralisme

Pauvreté

Pain

Guerre mondiale (1939-1945) -- Maquis

Moulins à farine

00’00 : Toponimia : Eras Gotetas ( aperat Era Saumiròta) – Eth Camp de Devant – Eth Gotèth dera Hor - Eth cap dera Hajau – Mòro – Eth Òbit (aperat : Eth cap deth Lin) – Eth Camp de Devant – Eth Martinèu (vinha de Pierriu) – Eth cap deths Malhòus - Era Planha – Era Hèisha e eth Quinhòu – Eth prat dera Gota – Eth prat deth Cabiròu – Eth clòt deth Ganivet (bodiga) – Era Teulariá ( que i aviá tròçes de teulas) – Eras Gotetas – Era Sarròla (gotèth) – Era Hajau – Eras Hajaus – Eth clòt deth Sarraut – Eth Solelhar (dera Hajau) – Era Aubigueta – Eth cap deth Lin – Era Capèra (Eth prat dera Capèra) – Eth Carreròt (vinha) – Eth gotèth dera Hont (Prat dera Hont) – Eth Cabiròu – Eth prat dera Gota – Eths Vergèrs – Eth Mòro (de Bagert) – Eths Eishartasses – Era Carrerassa (va sortir ara cabana forestièra de Bèth Hag) – Era coma deth Vedin – Eth Martigau (bòsc) – Eth Tucòu (dejós era escòla) + un aute Eth Tucòu un pòc mes lonh –

20’53 : Toponimia (seguida) : Montaut – Eth cap deth Sort – Era Tàpia – Eth prat dera Coma – Eth clòt de Vidau – Eth Gran Milan – Tèrra-Roja – Eth Micolau – Eras Hoelharquèras (casau en temps vielh) – Gota-Mala – Eth camp de Devant – Eths Vediaus – Eras Teulariás – Eth prat de Tardon- Eths Aliguèrs – Eth clòt deths Haudes (Saudes ?) –

31’10 : Toponimia – Noms de maisons – çò d’Elefant – ethçò dera Lòtja – ethçò de Pierrilhon – ethçò de Victòr– eth çò de Pierron – ethçò dera Aubeta – ethçò deth Hilhòt – ethçò de Colom – ethçò deth Jutje – ethçò de Catalina – ethçò de Uau – ethçò de Jean-Paul - Noms de maisons de Montaut : ethçò de Soquet, eth çò deth Portur, ethçò d’Arreguèina, ethçò de Heliu, ethçò de Joanina, eth crestaire d’Arreguèina - maisons venudas, contunhar d’emplegar eth nom vielh - Sharlat, ethçò de Paul (espiçariá pendent era guèrra) - eth çò de Peguèra , Eth Gran Milan –

38’05 : Era citra – fabricacion dera citra – amassar eras pomas, deishar-las madurar per tèrra (8 o 15 diás)- bota-las en sacs -eth pressoèr en çò de Patata (darrèr Era Lòtja) - tastar eth jús ena barrica n’ame un veire – qu’èra sucrada, qu’èra bona – deishar macerar longtemps enas barricas – que’s beviá en ivèrn o en estiu en tot erbejar – tirar nà darrèr ath lòc de tirar nà devant –

40’05 : era hèsta deth pòrc – bambòishas – cantar e béver
40’36 : Cançons – en francés e en patuès - Aqueras Montanhas – « On te’n vas petit soldat, petit soldat de França… » - Bèth cèu de Pau – « Sur la route blanche et poudreuse…» - cançons nara hèsta Sent Farriòu) en patuès (se’n bremba pas) –

43’15 : eras hèstas – Sharlat, Bèth-Lòc, Bagert, Bèth-Hag - hèsta de Sharlat eth 18 de setémer (quan Sent Farriòu)- hèsta de Bèth-Lòc nà Sent Lúcia – era hèsta de Bagert – partir ensemble e dançar ensemble – tango, dança deths canards – danças mes vielhas :polkà, mazurkà – un de çò de Peguèra enes Birossans e que s’ocupa dera radio e que la vòu hèr cantar – Traversariás, despièts e provocacions entre joenes deths diferentis quartièrs (Calhivòt, Vernadat )

47’24 : era escòla e eth cateshisme – anar ara escòla a Sharlat – eth curè Cazassus –anar ara plastrèras de Hortiguèr meslèu que d’anar ath cateshisme o a vrèspas – alugar eth huec enas bodigas de Montaut en tornar dera confirmacion a Prat - eths de Vernadat qu’avián le Diable ena pèth – entrar ena escòla de Sharlat meslèu que d’anar ath cateshisme – era regenta italièna qu’avecun mainatge que’u mancava un braç – avián pas paur d’arren – punits pendent un mes pendent eras recreacions – colhonar era regenta (gitar calhaus) - « Madama Morèra qu’a eth cuu en colèra » escriut ath darrèr dera vuetura –

53’35 : Lenga - – parlar patuès ara escòla mèma s’èra interdit (recreacion) – era lena apresa a casa n’ame eths vielhis – deishar escapar un mòt de patuès – « un pigeon, un pijon » -

55’22 : Vita de paisan – vita de misèra - eth bestiar : 5 o 6 vacas –tirar casses n’ame eths buòus – Eth Ainat dera Monja que venguiá botar eths buòus ena sua bòrda quan anavan tirar casses n’ame Micas Amédée dera Bastida –nNeishuda a çò deth Vertelh – maison venuda - Pepin e Memina deth Vertelh – èster ua hemna e laurar n’ame eth brabant, virar eth brabant que pesava e dalhar n’ame eras vacas – retrèta de cultivatur –

57’57 : parentat n’ame eth deputat Ibanez, qu’a conegut Laurent Fabius, Michel Rocard et Pierre Maurois, ath son enterrament. Pierre Maurois amiat a cas sua per Bonzom dera Boisha (amics)

01’00’00 : eth bestiar : vacas, buòus e oelhas- amontanhar a Auzat (Grèla, Rosòl, Tèrramaca) – oelhas marcadas (inicialas) – pintrure roja o brua

01’01’32 : eth horn - hèr eth pan – era mèth, prestar dam eth sieu òme – palhassons quan aviá levat – cramar lenha de cana – hèr càger era brasa e ahornar – pendent era guèrra hèr pan nà monde de Sent Guironç que les pagavan dame biftèc -

01’03’55 : Guèrra de 1939-1945 – eths Alemans se’n pòt pas plànher – en tot anar gurdar eras oelhas pera Carrerassa, que vedec un gran camion, qu’anavan tuar eth espicière dera Sèrra alà, dus joesis (soldats) ath miei deth bòsc qu’adobavan uá motò peras travèrsas, que parlavan francés « Nayez pas peur Madama, on veut rien vous faire » (maquisards ?) -un aute còp en tot arrodar dam eth bestiar (En Gajan), ua tirolèra d’Alemans que passèc dame tancs que’u heren signe de partir – eth ròtle deth maquís en massacre de Marsolans

01’06’30 : Eras bèstias –eths lops peras montanhas – un mandrat qu’aviá amistosat, balhà’u eth biberon e que les seguissiá coma un canhòt – que tuèc 20 gariás – eth oncle que’u tuèc e era que’n plorèc – pietat naras bèstias – era cavala que haiá entrar ena codina nà balhà’u pan – sang araba d’après eth doctur Couzinet de Prat (cavala de sèla) - [que va cercar era fotò dera cavala] – venguda d’Echecoslovaquia – anar-la hèr herrar a Puentis en çò deth Haure –

01’10’00 : Hèr mòler- baishar pera Carrerassa, passar per Tèrra Roja e anar en çò d’Anolh de Prat – pendent era guèrra partir dam era net – eths gendarmas de Prat no’u foteren cp jàmes de verbal pr’amor que s’i haián eth pan eres tanben – cèrner n’ame ua barruta – voc : «anar-se’n de gigòt en correja » (divaguer sous l’effet de l’alcool) –
Pagar eth molièr que’s guardava blat enà eth – n’an pas passat hame pendent era guèrra –

01’10’21 : Bàter - venguiá Civadar (Pierre deth Tuc) – era batusa - hèr crostadas

01’13’00 : eras crostadas – recèpta : un tepèr de ueus – cojas jaunas –burre -33 crostadas en horn – portar crostada ath curè Soulan après era comunion- hariá e levura – eth monde qu’èran codinèras – peras o pomas – balhà’n ara regenta tanben – enà tuar eth pòrc tanben

01’15’10 : tuar eth pòrc – 25 o 30 personas – taulas longas - arríder e cantar mèma se i aviá misèra – tomatas dame ton e maionesa, en un plat dame jotas hèr eras oras dera pandula - arrepèishes de ara : sauça de vedèth, poret, , « hors d’œuvre », hitje, tripon,pescajons, tarta dame pruas, hormatge e vin de tota condicion.


01’17’40 : era ruscada – lessivusa en huec – ahererescar en nòc, abans ena Gorga deth Saut ( eth tamborèu) – tres maisons amassa

Jean-Paul Ferré, enquêteur

Eth Ostau Comengés

Texte/html

gascon

Texte

Betchat

Betchat